Dagur - 10.04.1999, Side 14

LÍF OG HEILSA J
LAUGARDAGUR 10. APRÍL 1999
Fyrir nokkrum
árum var því statt
og stöðugt haldið
fram að öðru
hvoru ætti fólk að
sleppa því að þvo
hárið í nokkra
daga og leyfa fitu-
framleiðslunni í
hársverðinum að
komast aftur í
gang. Þetta er lið-
in tíð. í dag telur
hársnyrtifólk að
fólk megi þvo sér
eins oft og það
vill.
„Fólk þvær hárið eins oft
og það telur sig þurfa,
einu sinni á dag eða oft-
ar þó að það sé kannski Med hendur í hári. Jakob Garðarsson, kennari í Iðnskólanum, segir að fólk getl óhikað þvegið sér
óþarfi, enda er fólk al- elns 0g meQ sjampói um hárið og það vill. Aðalmálið er að nudda ekki hársvörðinn og nota ekki
mennt farið að þvo sér of heitt vatn. Þá ætti fituframleiðslan f hárinu að haldast eðlileg. mynd: e.ól.
hún eigi að hrein-
sa, til dæmis olíur
í hársverði sem
æskilegt sé að fara
varlega um.
„Þess vegna er
svo mikilvægt að
opna hárið ekki of
mikið og þurrka
því að hárið opn-
ast og þurrkast við
hátt sýrustig. Bas-
inn opnar hárið,
sýran Iokar því.
Þeir sem nota hár-
næringu nota
hana vegna þess
að hún lokar hár-
inu, hárnæringin
er súr,“ segir
hann.
Nudda ekki
Þegar hársvörður-
inn er nuddaður
mjög mikið eykst
fituframleiðslan.
Jakob segir að
sama gerist þegar
vatnið er of heitt,
þá fari starfsemi
fitukirtlanna af
stað. „Þess vegna
er þeim ráðlagt,
X^mit
Ráð við andfýlu
Fúll andardráttur er
nokkuð sem margir
berjast við án þess
að vita hvað kann að
valda. Munnþurrk-
ur, sjúkdómar, léleg
hreinsun í munni
og rangar matvenj-
ur geta verið meðal
þess sem þar er að tungunni og valdið
baki. Meira að andfýlunni.
segja streitan, sem
svo margan hrjáir, blæðingar,
sem hver kona gengur í gegnum einhvern
tímann á æviskeiðinu, og tannverkur geta
valdið vondum andardrætti. Úff, hvílík
lykt!
Matvenjurnar
skipta máli
Hvað er tii
ráða þegar
maður þjá-
ist?
B o r ð a
réttan mat;
gróft brauð
og ávexti,
nota sykur-
laust tyggjó
og sogtöfl-
ur, hella
__ nokkrum
sítrónu-
dropum á tunguna, drekka meira vatn,
skola munninn á kvöldin með munnskoli
og taka inn sinktöflur. Einnig getur verið
mikilvægt að endurskoða tannburstunina
því að hún þarf að vera góð. A eftir getur
verið sniðugt að skrapa tunguna því að
þar geta bakteríur leynst og svo er gott
ráð að nota tannþráð daglega.
Hvað á að forðast?
Mjólkurvörur, segja sumir, kjöt, lauk,
brokkolíkál, egg, sterkan kryddaðan mat
og sígarettur.
Gott getur verið að endurskoða
tannburstunina.
oftar en það gerði áður. Ef réttu efnin eru
notuð þá fer allt vel þó að hárið sé þvegið
oft. Akveðnar tegundir af sjampóum eru
ráðlegar fyrir vissar hártegundir og sýru-
stig sjampósins hefur mikið að segja,“
segir Jakob Garðarsson, kennari í hár-
skurði í Iðnskólanum í Reykjavík.
Sýrustigið svipað
Margir hafa tamið sér að fara í sturtu
snemma á morgnana áður en haldið er til
vinnu eða skóla og nota svo hádegisverð-
arhléð til að fara í líkamsrækt og þá er
spurningin hvort æskilegt sé að þvo hárið
með sjampói tvisvar á dag eða oftar. Jakob
bendir á að það geti verið sniðugt fyrir Iík-
amsræktarþjálfara og aðra sem fara í stur-
tu oft á dag að skola einfaldlega vel úr
hárinu.
Þegar hárið er þvegið skiptir miklu máli
að nota sjampó af svipuðu sýrustigi og
hárið er sjálft, það er á bilinu 4,5 til 5,5
pH, en Jakob segir að gömlu sjampóin
hafi oft verið basískari, með hærra sýru-
stig en þetta og það sé ekki gott. Jakob
segir að sápa hreinsi stundum meira en
sem eru með feitan hársvörð, að nudda
hársvörðinn ekki mjög mikið og ekki skola
hárið upp úr mjög heitu vatni því að þá
örvar maður fitukirtlana. Þeir sem hins
vegar þjást af hárlosi er ráðlagt að nudda
hársvörðinn vel og lengi og gefa sér góðan
tíma því að það kemur hársverðinum f
gang,“ segir hann.
Jakob mælir með því að fólk óski eftir
ráðgjöf á hársnyrtistofu við val á sjampói
og bendir á að dýrt sjampó sé mun vand-
aðra en ódýrt sjampó í næsta matvöru-
markaði. -GHS
Sleikja úlnliðinn
Hvernig veit maður hvernig andardrátt-
urinn Iyktar?
Það er erfitt að finna lyktina út úr sjálf-
um sér en ef maður sleikir úlnliðinn er
hægt að finna lyktina. Það Iiggur líka í
augum uppi að vandinn getur verið fyrir
hendi ef fólk snýr sér sífellt undan þegar
maður talar við það. Aðalmálið er að leita
sér aðstoðar og allra ráða til að vinna bug
á vandanum, ekki að neita að horfast í
augu við hann. Þá líður manni bara verr.
Lifandi limir
Flestir karlar hafa einhvern tíma upplifað áhyggjur af frammistöðu sinni í kynlifi
og samförum og sumir eiga við viðvarandi vanda að striða.
Þá er komið að
því að snúa sjón-
um frá rafknún-
um tólum og að
tólum úr holdi
og blóði, nefni-
lega karl-
mannslimum.
Þetta líffæri sem
hefur svo ógnar-
mikið að segja
varðandi sjálfs-
mynd karlkyns-
ins. Karlmenn mynda gjarnan
djúpt og gefandi samband við
liminn sinn, gefa honum nafn
(óargardýrið, faxi, Jens,
Herkúles, Læonking eða eitthvað
þaðan af hetjulegra), og oft er
fókusinn ansi fastur á því hvern-
ig hann stendur og stendur sig
þegar kemur að samskiptum við
limlausa kynið (kynið með dular-
fullu kynfærin og flóknu tilfinn-
ingarnar!).
Tolfræði
Hér eru nokkrar tölfræðilegar
staðreyndir um meðalliminn sem
gaman er að geta vitnað í á rétt-
um augnablikum: Hann er rétt
tæpir 9 cm í hvíldarstöðu en um
14 fullrisinn. Hann eykur rúm-
mál sitt um allt að 300% við fullt
ris. Hann rís að meðaltali 5 sinn-
um á nóttu (þegar eigandinn er í
fasta svefni), hver stinning varir í
20-30 mínútur (stelpur, við erum
að tala um tvo og hálfan klukku-
tíma) og líklegasta skýringin eru
erótískir draumar. Meðaltími að
sáðláti við samfarir eru 2-3 mín-
útur (muna hér að kynlíf er
meira en samfarir). í sæði úr
einu meðalsáðláti eru sáðfrumur
ekki nema 3% af rúmmálinu en
það er nú allt í lagi því að hjá
meðalfrjóum karli eru þetta 200-
600 milljónir sáðfruma og það
þarf jú aðeins eina til að ldára
djobbið.
Pípur og rafmagn
Flestir karlar hafa einhvern tíma
upplifað áhyggjur af frammi-
stöðu sinni í kynlífi og samförum
og sumir eiga við viðvarandi
vanda að stríða. Ef áhyggjurnar
eru viðvarandi er líklegt að
vandamálið bíti í skottið á sér og
úr verði ægilegur vítahringur;
vandi i bóli = vaxandi áhyggjur =
meiri vandi = enn meiri áhyggjur
o.s.frv. Það er nefnilega svo
asskoti góð tenging milli tóls og
heila. Þetta veltur allt á samspili
rafmagns, hormóna og pípulagn-
anna sjálfra. I heilanum er það sá
hluti hans sem kallast Iimbíska
kerfíð sem hefur mest að segja,
testósterón er það hormón sem
drífur kynhvötina áfram og allt
tengist þetta stjórn á æðunum
sem liggja út í liminn, því að
stinning getur aðeins orðið ef
þær víkka og blóð kemst út í vefi
hans. Æðarnar sem liggja til og
frá limnum hafa sérstakar lokur
og með hjálp þeirra og taugaboða
er blóðflæðinu stjórnað. Þegar
limurinn er í hvíld er jafn mikið
blóðflæði til og frá en þegar
stinning er framkölluð eru send
boð um að opna upp á gátt lok-
urnar í æðunum sem flytja blóð
til limsins en hins vegar er lokun-
um í æðunum sem liggja frá hon-
um skellt í lás þannig að blóðið
situr fast í veljum limsins.
Þrenningin góða
Örvun, stinning og sáðlát eru
þættir sem þurfa alls ekki að
tengjast óijúfanlegum böndum.
Karlmaður getur upplifað kyn-
ferðislega örvun af einhverju án
þess að honum rísi hold. Honum
getur líka risið hold án þess að
vera nokkuð æstur, t.d. i svefni
og flestir karlmenn upplifa
ástæðulaus sáðlát snemma á
kynþroskaskeiði (oftast líka í
svefni). Það er samt skemmtileg-
ast þegar þetta gerist í sirka þess-
ari röð á temmilega löngum tíma!
Á næstu vikum mun ég fjalla
frekar um ýmislegt sérkarlmann-
legt á kynferðissviðinu.
Ragnheiður Eiríksdóttir er
hjttkrunatfræðingur
KYNLIF
Ragnheiður
Eiríksdóttir
skrifar
I