Dagur - 20.11.1999, Page 7

Tfej^wr
LAUGARDAGUR 20. NÚVEMBER 1999- 23
LÍFIÐ í LANDINU
vestur fjörur. Við Torfi vorum á
bílpalli ásamt mörgum fleirum
hjá einhverju pokadrasli og ferð-
in gekk vel, þrátt fyrir að við
þyrftum að aka yfir óbrúuð vötn.
Þarna sat ég á síldarmjölspoka í
fínni kápu með hatt.“
Torfi: „En síðar átti Ingibjörg
alltaf erfitt með að ferðast með
bílum. Þeir festu sig yfirleitt
alltaf ef hún var með. Þurfti
ekki stórfljót til.“
Ég þarf að hoppa
Ingibjörg: „Við komum við á
nokkrum bæjum í Suðursveit að
skila farþegum og þegar við vor-
um að fara frá Skálafelli rak bíl-
stjórinn höfuðið út um gluggann
og kallaði í okkur sem vorum á
pallinum: „Haldið ykkur. Ég þarf
að hoppa yfir ræsið.“ Síðan spýtti
hann í og lét bílinn hoppa yfir
ræsi, sem hafði brotnað undan
honum á leiðinni heim að bæn-
um. Þetta var heilmikið hopp en
allir tolldu á.
A Kálfafelli sneri bíllinn við og
þar voru settir hestar undir okkur
Torfa til að ríða á að Hala, um 5
km leið. Torfí vippaði sér á bak og
hann var svo snöggur að hann fór
yfir hinum megin."
Torfí: „Eg vildi nú sýna fími
mína.“
Ingibjörg: „Eg var sett upp á
Ijómandi góðan hest sem hús-
móðirin, Ingunn, átti. Eg hafði
gaman af að ríða greitt á þessum
árum en Torfi og Steinþór Bene-
diktsson, fylgdarmaður okkar,
fóru bara fetið svo ég var á fleygi-
ferð fram og til baka. Reyndar
vissi ég ekki hvar í ósköpunum
átti að fara heim að þessum bæ
hans því mér sýndist fjallið ná
fram í sjó. Svo ég beið nú eftir
þeim félögum og reið samferða
þeim siðasta spölinn.
- Hvemig leist þér á framtiðar-
staðinn?
Ingibjörg: „Ég vissi ekki þá að
þetta yrði minn framtíðarstaður
og mér er í minni þegar ég Ieit
hingað heim að Hala og við mér
blöstu moldarbörð í kringum bæ-
inn. En þegar við komum heim á
hlað leist mér strax betur á mig,
því hér heima var afskaplega
notalegt og tilvonandi tengdafor-
eldrar, Steinþór og Steinunn tóku
afar vel á móti okkur."
Torfi: „Aðra nóttina sem hún
var hér gerði aftakaveður, það al-
versta sem ég man eftir. En
næstu helgi á eftir var komið fín-
asta veður og þá var hvítasunnan
með fermingar- og skímarmessu
á Kálfafellsstað, veislu á eftir og
dansleik í samkomuhúsinu um
kvöldið."
- Fór þér þá að lítast vel á þig í
Suðursveit, Ingibjörg?
Ingibjörg: „Já, en ég var samt
ekki tilbúin til að ákveða að búa
hér. Það var reyndar verið að
byggja skóla og heimavist f sveit-
inni, á Hrollaugsstöðum. Stein-
þór, faðir Torfa, var formaður
skólanefndar og farinn að bera ví-
urnar í hann. En það var líka ver-
ið að byggja heimavistarskóla í
sveitinni minni og ég setti þau
skilyrði að Torfi kæmi þangað
þegar það yrði búið.“
Torfi: „Svo gleymdist það.“
Ástarbréfin
Ingibjörg: „En um sumarið skrif-
uðumst við á og biðum í óþreyju
eftir bréfum hvort frá öðru eins
og þetta upphaf að bréfi frá Torfa
ber vitnj um:„
Hala 7. ágúst 1944
Elsku hjartans Bogga mín! Ég
þakka þér afskaplega mikið lyrir
bréfið og myndirnar sem ég með-
tók fyrir tæpri viku en mikið
leiddist mér að heyra að þú skyld-
ir ekki vera búin að fá bréfið frá
mér. En núna þegar ég skrifa
þetta þá vona ég að þú sért búin
að fá tvö bréf frá mér, ástin mín
og nú fer ég bráðum að vonast
eftir bréfi frá þér.
Ingibjörg: „Svo hlökkuðum við
til endurfunda eins og nærri má
geta. Hér er annar kafli úr bréfi
frá Torfa:,,
Þá er nú þessi dagurinn liðinn
að kvöldi, ástin mín og ég segi að
það sé gott hvað af fer. Þóra og
Olafur eru búin að vera hér nær
því í mánuð og Oskar litli auðvit-
að lfka. Þórbergur og Margrét eru
búin að vera hér í hálfa þríðju
viku en nú ætlar allt þetta fólk að
fara héðan á morgun ef flug verð-
ur. Ég ætla að senda þetta bréf
suður með því, í þeirri von að það
fái fljóta ferð úr Reykjavík.
lngibjörg: „Þegar hann skrifaði
þetta vissi hann ekki að hann ætti
von á barni. Ég sagði þó í einu
bréfinu að ég hefði fréttir handa
honum þegar hann kæmi sem ég
ætlaði ekki að segja frá í bréfi.“
Torfi: „Ég man ekki til að mig
grunaði neitt en Torfhildur Hólm,
dóttir okkar, fæddist 16. febrúar
1945 og gæti því hafa komið und-
ir á Hala óveðursnóttina miklu,
vorið áður!“
Hætt komin
Ingibjörg: „Stúlkan sú fæddist
líka með miklum fyrirgangi. En
íylgjan sat föst og ég var mjög
hætt komin. Var heima á Hóli og
mamma sendi eftir Daníel lækni
á Dalvík. Það var ekki bílfært
nema hálfa sveitina fyrir snjó og
hitt þurfti að fara á sleða aftan í
hesti. Ég man að það síðasta sem
ég heyrði áður en ég féll í ómegin
af blóðleysi var: „Nú eru þeir
komnir hér á skriðuna." Svo
vaknaði ég við að ég var nánast
látin standa á höfði.
Ég lá í rúminu í þijár vikur, al-
gerlega blóðrunnin. Mamma og
systir mín sáu um mig og
mamma náði sér aldrei eftir þessa
reynslu. Sjálf náði ég mér ekki
fýrr en eftir að ég eignaðist tví-
burana Fjölni og Steinunni 1952.
Þá vorum við búin að eignast
Steinþór, sem fæddist á hlaupárs-
dag 1948, mánuði fyrir tímann og
dreng sem við misstum 1950 sem
kom Iíka fyrir tímann."
- Voruð þið þá komin í Suður-
sveitina?
Torfi: „Já, við fluttum hingað að
Hala vorið 1945. En um áramót-
in 47/48 færðum við okkur í
heimavistina á Hrollaugsstöðum
og bjuggum þar á veturna í mörg
ár. Þótt vegalengdin þyki ekki
Ingibjörg og Torfi með frumburðinn, Torfhildi Hólm.
Eldri börnin. Lengst til vinstri sést aðeins í Þórberg, síðan koma tvíburarnir
Steinunn og Fjölnir, Steinþór, Zophonías og Torfhildur. „Litlu stelpurnar" Sús-
anna, Margrét og Þórgunnur" ekki komnar tiI sögunnar.
Á hlaðinu á Hala ‘57 eða 58: Frá vinstri: Þórbergur Þórðarson, Steinunn Guðmundsdóttir, Steinþór Þórðarson, sumar-
dvalarbarn, Torfi Steinþórsson, Ingibjörg Zophoníasdóttir, sumardvalarbarn, Fjölnir Torfason, Steinunn Torfadóttir, sum-
ardvalarbarn og Zophonias Torfason
mikil nú milli þessara staða þá
voru Steinavötnin óbrúuð á þess-
um árum og oft erfið yfirferðar."
Ingibjörg: Sem dæmi um það er
ferð sem við fórum 16. febrúar
‘48 suður að Hala til að alda upp
á afmæli Torfhildar litlu. Þau fóru
með okkur Benedikt á Kálfafelli,
bróðir Steinþórs, Ingunn kona
hans og Katrín, iítil sonardóttir
þeirra. Torfi átti þennan fi'na bíl
sem var kallaður Drellir. En þegar
líða fór að kvöldi tók að rigna.
Það var hlýtt en búið að vera
frost. Okkur gekk vel til baka yfir
fyrstu kvíslina en þegar við vorum
að komast upp úr þeirri næstu þá
duttu afturhjólin niður úr
holklaka. Við fórum úr bílnum og
hímdum úti á eyri í lengri tíma í
myrkri og vötnin í örum vexti allt
í kring. Telpurnar ungar og ég
bálólétt. Fyrsti bíll sem kom til
hjálpar festist líka en svo var okk-
ur bjargað."
Torfi: „Þótt ótrúlegt sé varð
Ingibjörgu ekki meint af þessu og
það var annað atvik sem flýtti fyr-
ir fæðingu Steinþórs, hálfum
mánuði seinna. Við ætluðum út
að Hala en þá var sprungið dekk
undir bílnum hjá mér. Henni
fannst ég vera svo lengi að gera
við og ætlaði að flýta fyrir mér og
Iosa dekkið af felgunni. Hamaðist
eins og vitlaus manneskja að
beija þetta af. Daginn eftir fædd-
ist drengur."
Flogiö á
síðustu dropunum
Ingibjörg: Svo var alltaf bras ef ég
þurfti eitthvað að ferðast. Einu
sinni þurfti þrjá bíla til að koma
mér heim austan af Höfn. Þeir
ýmist biluðu eða sátu fastir."
Torfi: „Það var heldur ekki ör-
uggt fyrir hana að fara í flugvél.“
Ingibjörg: „Nei, um vorið ‘46
stóð til fjölgun hjá systur minni
og hún var búin að hugsa svo vel
um mig þegar ég fæddi að ég vildi
gjalda líku líkt. Ég var búin að
fara þijár ferðir austur á Höfn
með litlu dótturina með mér en
alltaf var flugi aflýst. Ferðin aust-
ur tók þá þrjá tíma. Svo Jón-
mundur bróðir minn fyrir norðan
sendi bara litla vél eftir okkur.
Það gekk ljómandi vel en því var
ekki að heilsa þegar við komum
til baka. Við flugum frá Melgerð-
ismelum en þegar við komum
suður fyrir jökla var ekki hægt að
komast niður fyrir þoku.
Flugmaðurinn flaug á Egils-
staði til að ná sér í bensín en þá
reyndist ekkert bensín til þar.
Hann fór í loftið aftur til að fara
norður en þá var allt orðið lokað
þar líka. Hann setti aftur stefn-
una á Höfn en þar hafði ekkert
breyst og þá var snúið á Egilsstaði
aftur. Við vorum algerlega á síð-
ustu dropunum. Allt í einu sáum
við lítið gat í þykknið og þar
dembdi flugmaðurinn sér niður.
Þá var flugvöllurinn á Egilsstöð-
um þar fyrir neðan.
Þama vorum við Torfhildur og
einn maður með tvo drengi, níu
og ellefu ára í þriggja manna vél
og fjarskiptasambandið ekkert.
Fólk hér var orðið sturlað úr
hræðslu vegna okkar en ég kunni
ekki að hræðast á þeim árum og
settist upp í vélina daginn eftir og
flaug suður á Hornafjörð þegar
flugmaðurinn var búinn að keyra
norður til Akureyrar um nóttina
til að ná í bensín.“
- En svo við förum fljótt yfir
sögu, hvað eru afkomendumir nú
orðnir mdrgir?
Torfi: „Börnin eru 9 á Iífi,
bamabörnin 33 og Iangaafa og
langömmubörn 14. I handskrif-
aðri bók sem okkur var gefin í til-
efni 55 ára hjúskapar líkir yngsta
dóttirin okkur við tré sem flækt
hafi ræturnar saman og afkom-
endunum við skóg sem þrifist
hafi í skjóli gömlu tijánna.