Dagur - Tíminn - 23.11.1996, Side 18

30 - Laugardagur 23. nóvember 1996
JDagur-'QImrám
KÓPAVOGSBÆR
Frá Manntali
Kópavogsbæjar
Þeir sem flutt hafa í Kópavog og eins þeir sem hafa
flutt innan bæjarins, eru beðnir að tilkynna nýtt heimil-
isfang fyrir 1. des. nk. á þar til gerðum eyðublöðum,
sem liggja frammi á Bæjarskrifstofunum, Fannborg 2
og á Lögreglustöðinni, Auðbrekku 10.
Manntalsfulltrúi.
Framsókn
í 80 ár
mj FRAMSÓKNARFLOKKURINN
1916-1996
24. flokksþing Framsóknarmanna
Hótel Sögu 22.-24. nóvember 1996
Dagskrá:
Föstudagurinn 22. nóvember 1996
Kl. 9.15 Afhending þinggagna
Kl. 10.00 Þingsetning Kórsöngur Félagar úr Karlakórnum Fóstbræðrum
Kl. 10.10 Kosning þingforseta (6) Kosning þingritara (6) Kosning kjörbréfanefndar (5) Kosning dagskrámefndar (3) Kosning kjörnefndar (8) Kosning kjörstjómar (8)
Kl. 10.30 Skýrsla ritara
Kl. 10.45 Skýrsla gjaldkera
Kl. 11.00 Mál lögð fyrir þingið Skipan í málefnahópa v/ nefndarstarfa Umræður um skýrslur og afgreiðsla þeirra
Kl. 12.00 Matarhlé
Kl. 13.15 Yfirlitsræða formanns
Kl. 14.15 Almennar umræðu
Kl. 16.30 Nefndarstörf-starfshópar-undimefndir
Laugardagurinn 23. nóvember 1996
Kl. 09.00 Almennar umræður, framhald
Kl. 11.00 Afgreiðsla mála - umræður
Kl. 12.00 Matarhlé
Kl. 13.15 Kosningar: Fulltrúar í miðstjóm samkv. lögum
Kl. 13.45 Opin afmælisdagskrá í
Háskólabíói
Kl. 16.15 Nefndarstörf - starfshópar - undimefndir
Kl. 19.30 Kvöldverðarhóf í Súlnasal
Sunnudagurinn 24. nóvember 1996
Kl. 10.00 Afgreiðsla mála - umræður
Kl. 12.00 Matarhlé
Kl. 13.20 Kosningar: Formanns Varaformanns Ritara Gjaldkera Vararitara Varagjaldkera
Kl. 14.00 Afgreiðsla mála og þingslit að dagskrá tæmdri
Tímasetning dagskráliða kann að taka breytingum fram að flokksþingi.
S IC Á IC
Mennsk tölva
Systkinin Helgi Áss
og Guðfríður Lilja
Grétarsbörn
skrifa um skák
Hinir ýmsu tölvunarsér-
fræðingar vinna nú að
því hörðum höndum að
búa til tölvu sem getur unnið
sjálfan heimsmeistarann Kasp-
arov í einvígi. Eitt aðalvanda-
málið við að búa til slíka tölvu
er að gefa henni stöðu-
skilning og mannlegt inn-
sæi, nokkuð sem líklega er
ekki hægt svo vel sé. Og þö, er
það kannski hægt?! Það virðist
einmitt hafa verið gert um
1760 af hinum bráðsnið-
uga ungverska uppfinn-
ingamanni Wolfgang
Kempelen, sem var þá við
hirð Maríu Teresu, keisara-
ynju Austinríkis.
Kempelen var vel metinn
við hirðina, enda hafði hann
fundið upp hinn fegursta
gosbrunn í garði keisaraynj-
unnar, gufulyftu, tæki til að
skrifa fyrir blinda, talandi
dúkku og margt fleira sem
féll í kramið í höllinni.
Frægð hans og virðing
náði hins vegar hápunkti
þegar hann hannaði vél-
menni sem gat teflt skák
og unnið nær alfa sem
við það tefldu. —•
Vélmennið var í líki
Týrkja sem sat við stórt og
skrautlegt skákborð. Hjól snér-
ust eftir ákveðnum teinum, gír-
ar af alls kyns stærðum og
gerðum hreyfðust á alla kanta
og kúlur snérust í hringi með
hljóðum á meðan vélmennið
hugsaði. Vélmennið kinkaði
þrisvar kolli þegar það skákaði
kóng andstæðingsins. Seinna
var því svo gefið mál þannig að
það kallaði „skák“ um leið og
það hristi höfuðið. Þegar and-
stæðingurinn lék ólöglegan leik
sat „Tyrkinn" hins vegar hreyf-
ingarlaus og gerði ekki neitt
fyrr en leikurinn var tekinn til
baka. Eftir hverja tólf leiki
þurfti sérstakur aðstoðarmaður
að trekkja vélmennið upp með
risastórum lykli svo það gæti
haldið áfram að hugsa. Til að
sanna fyrir vantrúuðum að hér
væri ekki um plat að ræða, var
hægt að opna allt borðið upp á
gátt og sýna að enginn væri fal-
inn inni í því.
Vélmennið sló algjörlega í
gegn. Virtir vísindamenn ósk-
uðu Kempelen til hamingju með
að hafa fundið upp fyrstu
mennsku vélina, og ekki leið á
löngu þar til Kempelen var
sendur í ferðalag um alla Evr-
ópu til að sýna undrið í kon-
ungshöffum og helstu bæjum.
Eftir að Kempelen dó árið
1804, var vélmennið keypt af
Mælzel nokkrum sem græddi á
tá og fingri með því að sýna það
bæði í Evrópu og Bandaríkjun-
um. Árið 1809 fékk vélmennið
þann heiður að tefla við sjálfan
Napoleon Bonaparte í Schoen-
brunn-höllinni í Vín. Napoleon
brá á það ráð að trufla vél-
mennið með því að leika þrem-
ur ólöglegum leikjum í röð. Að
endingu missti vélmennið stjórn
á skapi sínu og sópaði ölfum
mönnunum út af borðinu. Na-
poleon varð þá kampakátur því
að hönum hafði tekist það sem
hann ætlaði sér: Að taka vél á
taugum! Hann tapaði hins veg-
ar öllum öðrum skákum sem
hann tefldi við vélmennið, eins
og flestir aðrir.
Hvert var leyndarmálið á
bak við þessa hugsandi og
mannlegu vél? Hinn góðkunni
rithöfundur Edgar Allan Poe
var einn hinna fyrstu til að
fletta ofan af platinu í langri
grein sem hann skrifaði árið
1834. Með flóknum og snilldar-
legum hólfum og speglum inni í
borðinu var hægt að fela lítinn
og grannvaxinn mann án þess
að til hans sæist þegar borðið
var opnað upp á gátt. Með sam-
spili segulstáls, sem var inni í
taflmönnunum, og stálkúlna,
sem voru festar við hvern reit
undir borðinu, gat faldi skák-
maðurinn gert sér
grein fyrir leik and-
J&r stæðingsins. Þetta var
r þó enginn hægðarleikur,
hvorki líkamlega né andlega,
enda voru bara fremstu (og
léttustu!) skákmenn fengnir til
að vera heili vélarinnar á
þeim sjötíu árum sem hún var
og hét. Sá sem sigraði Napole-
on í gervi vélmennisins var
enginn annar en Johann All-
gaier, einn fremsti skákmaður
Vínarborgar fyrr og síðar, en
nafn hans var á sínum tíma
gert ódauðlegt með því að
nefna eitt af afbrigðum
Kóngsbragðs eftir honum.
Ætli tölvunarfræðingar nú
á dögum gætu ekki lært heil-
mikið af Kempelen heitnum?
Hvernig væri nú að
* gera tölvurnar svolítið
manneskjulegri og fela
til dæmis Karpov inni í hinni
ógnarsterku tölvu „Deep Blue“
og plata Kasparov til að tefla
við hann?! Við gætum þá ef til
vill komist hjá því að verða
þrælar tækninnar á þessu sviði
eins og öðrum, og hver veit
nema skákirnar væru eilítið
frjórri fyrir vikið...
Átvenjur kynjanna
rír stjórir kleinuhringir á
níu mínútum? Ætli við-
komandi haíl fengið át-
kast? Hjá flestum fer svarið að
hluta til eftir því hvort sá sem
borðaði kleinuhringina sé kona
eða karl.
í rannsókn sem bandaríski
sálfræðingurinn David LaPorte
framkvæmdi, og sagt er frá í
sálfræðitímaritinu Psychology
Today, kemur fram að rúmur
helmingur þeirra 400 háskóla-
nema sem svöruðu spurninga-
lista töldu að um átkast væri að
ræða - ef viðkomandi var kona!
Karlmenn þurftu hinsvegar að
borða a.m.k. sex kleinuhringi til
að sama hlutfall svarenda
flokkuðu átið sem átkast. Kven-
menn voru líklegri til að finnast
að karlmenn mættu borða
meira en konur án þess að líta
á það sem átkast.
Fleira en magnið skiptir máli
þegar reynt er að ákvarða hvað
sé hægt að flokka sem átkast og
hvað ekki. Tilfínningar spila hér
stór hlutverk. „Konur eru lík-
legri til að verða þunglyndar og
fá samviskubit ef þær borða of
mikið. Karlmenn hugsa hins-
vegar fremur um mat í líkam-
legu samhengi. f stað nei-
kvæðra tilfinninga eru þeir
saddir og fullnægðir eftir mikið
át,“ segir LaPorte.