Dagblaðið Vísir - DV - 07.01.1982, Blaðsíða 12

12
DAGBLAÐIÐ & VÍSIR. FIMMTUDAGUR 7. JANÚAR 1982.
Útgáfufélag: Frjáls fjölmiölun hf.
. Stjórnarformaflur og útgéfustjóri: Svainn R. Eyjólfsson. _ , ^
Framkvramdastjóri og útgáfustjórirHöröurEinarsson. ____
Ritstjórar: Jónas Kristjénsson og Eilart B. Schram. \
Aðstoóarritstjóri: Haukur Heigason.
Fréttastjóri: Saamundur Guðvinsson.
Auglýsingastjórar: PéllStafénsson ogingólfur P. Stainsson. *' ,
Ritstjóm: Sfðumúla 12—14. Auglýsingar Siðumúla 8. Áfgreiðsía, éskriftir, sméaugtýsingar, skrHstofa:'
* Pvarholti 11. Skni 27022. -........ ,
Sfmiíritstjómar 88611.
Satning, umbrot, mynda- og plötugerð: HHmir hf., Sfðumúla 12.
Prentun: Árvakur hf., Skeifunni 10.
‘ Áskriftarverð é ménuði 100 kr. Verð f iausasöiu 7 kr. Helgarblað 10 kr.
Lengra út í fenið
Stjórnmálamönnum er tamt að bregða upp glans-
mynd af ástandinu, þegar þeir sitja í stjórn, en mála
það of dökkum litum, þegar þeir eru í stjórnarand-
stöðu.
Vissulega er lítið mark takandi á fullyrðingum
flokksforingja í áramótagreinum og -ræðum. Þeir
leggja áherzlu á það, sem þeim hentar. En hvernig eru
horfurnar í raun og veru á hinu nýbyrjaða ári?
Óvissa ríkir um framtíð stjórnarsamstarfsins vegna
ágreinings um aðgerðir eða aðgerðaleysi í efnahags-
málum. Sjálfsagt er að geta þess, sem vel gengur. Við
höfum komizt hjá langvarandi og miklu atvinnuleysi á
liðnu ári, þótt annað sé uppi á teningnum þessa dagana
vegna seinlætis ríkisstjórnarinnar við efnahagsaðgerð-
ir.
Kaupmáttur launa verkafólks hefur haldizt. Margir
hafa nú úr miklu að spila. Það sýnir kaupæðið um jól-
in. En velmegunin stendur á brauðfótum. Erfiðari tím-
ar eru framundan. Hversu erfiðir þeir verða, fer eftir
því, hvort ríkisstjórninni tekst að ná einingu um að-
gerðir, sem einhverju skipta.
Nú stefnir í ört vaxandi verðbólgu. Minnkun verð-
bólgu á liðna árinu byggðist að miklu á blekkingu. Rík-
isstjórnin óttaðist verðbólguáhrif gengislækkana og
hélt gengi krónunnar of háu miðað við afkomu at-
vinnuveganna. Með fölsku gengi gátu verðhækkanir
orðið minni en ella, en í staðinn varð hallarekstur í
mörgum atvinnugreinum. Þetta er ekki unnt til lengd-
ar. Seðlabankinn hefur lagt til 10 prósent gengisfell-
ingu, mest til að mæta uppsöfnuðum vanda.
Síðan þarf enn meiri gengisfellingu til að mæta
hækkun fiskverðs.
Launþegar hafa samið til skamms tíma um litla
kauphækkun. Með því er þeim vanda einnig að miklu
velt yfir á nýbyrjað ár.
Þannig hefur verðbólgan verið dulin.
Brátt kemur hún upp á yfirborðið.
Margt bendir til, að framleiðslan vaxi í ár minna en
áður var talið. Loðnuafli verður minni. Sölutregða
hamlar ál- og kísiljárnframleiðslunni. Því verður ekki
grundvöllur til að efla velmegunina.
Stjórnarliðið er sundrað í afstöðu til þessara mála.
Alþýðubandalagsmenn hafa sem fyrr tilhneigingar til
að skeyta litlu vaxandi verðbólgu. Lúðvík Jósepsson
taldi verðbólguna ekki vandamál, og eftirmenn hans
hugsa svipað.
Framsóknarmenn hafa helzt í frammi tilburði til að
hamla gegn verðbólgunni. Á þeim ágreiningi gæti
stjórnin fallið. Margir telja þó líklegra, að stjórnarlið-
ar muni að lokum koma sér saman um einhver lítilfjör-
leg úrræði, hinar hefðbundnu bráðabirgða,,redding-
ar”.
í vanda sínum kom nokkrum forystumönnum
stjórnarliðsins það ráð í hug, að þing skyldi rofíð og
efnt til nýrra kosninga. Þá mætti vera, sögðu þeir, að
rikisstjórnin héldi meirhluta sínum á þingi og alþýðu-
bandalagsmenn fengjust til að taka verðbólguna taki,
eftir að búið væri að kjósa.
Nú fer minna fyrir slíkum tillögum en var fyrir viku.
En þess sjást heldur ekki merki, að stjórnarliðar viti,
hvernig brugðizt skuli við vandanum.
Með hverjum degi sem líður höldum við lengra út í
fenið.
NU ÞARF AÐ
BRJÓTA BLAÐ
Enn einu sinni þurfa stjórnendur
íslensku þjóðarskútunnar að beygja
sig fyrir öflugum og háværum
þrýstihópi, sem kemur rök og
þjóðarhagur ekkert við. Enn einu
sinni eru viðnámsráðstafanir
íslenskra stjórnvalda gegn verðbólgu
að engu orðnar og ný
verðbólguholskefla mun æða yfir
þjóðfélagið á næstu mánuðum, þótt
kannski sjái einhverjar bráðabirgða-
ráðstafanir dagsins ljós, svo
öldufaldinn beri við himin, þegar
gengið verður til kosninga eftir
tæplega hálft annað ár, svo að aðrir
þurfi að hreinsa flórinn til fulinustu.
Á þetta horfa hnipnir stjómmála-
menn og meirihluti þjóðarinnar án
þess að geta neitt að gert. En hve
lengi gengur þetta svona? Hvenær
kemur að því að meiri hluti
þjóðarinnar rekur upp eitt fima
mikið öskur og segir: Hingað og ekki
lengra! í ystu myrkur með þrýstihópa
og fyrirgreiðslupostula, byrjum að
byggja upp skynsamlegt þjóðfélag.
Ógnarvald
Sjómenn og útgerðarmenn hafa
um langan aldur í raun ráðið stefn-
unni í efnahagsmálum þjóðarinnar.
Eftir kröfum þeirra og fyrirskipunum
hafa aðrir aðiiar í þjóðfélaginu þurft
að bukka sig og beygja, því að þeir
Kjallarinn
Magnús Bjamfreösson
hafa það ógnarvaid að getá stöðvað
stærsta hlutann af gjaldeyrisöflun
þjóðarinnar og í raun Iokað landinu,
hvenær sem þeim þóknast. Fyrir
slíku ógnarvaldi hljóta menn að
beygja sig, enda varðar forystumenn
þessarar atvinnugreinar hvorki um
skoðanir né rök annarra manna, þess
vegna gætu höfuð þeirra verið gerð
úr tré í stað þeirra efna sem höfuð
annarra manna em mynduð úr. Vogi
einhver sér að vefengja
skilyrðislausan rétt þeirra tilþéss að
ráðskast með fjöregg þjóðarinnar,
efnahagsmálin, er hann úthrópaður
sem afglapi og óvinur alþýðunnar!
Hrikalegt
launamisrótti
En hvemig eru launakjör
sjómannastéttarinnar? Lepja hetjur
hafsins dauðann úr skel? Er
vinnuálag þeirra óhóflegt? Er þjóðin
dæmd til þess að dansa eftir pipu
þeirra um aldur og ævi.
Litum fyrst á launakjörin. Það
veröur ávallt matsatriði, hvort hlutur
sjómanna í heild sé of hár eða ekki.
En þegar rætt er um launakjör
sjómannastéttarinnar blasa gjama
við augum manna háar launatölur.
Þau laun eru svo há að hátekjumenn í
landi þurfa ekki að láta sig dreyma
um að komast nálægt þeim, jafnvel
ekki þótt þeir vermi ráðherrastóla.
Hitt gleymist gjarna, viljandi eða
óviljandi, að fleiri eru á sjó en þessir
menn. Fjöldi sjómanna er á lágum
launum, svo lágum að við land-
krabbar eigum erfitt með að skilja,
hvernig þeir fást til þess að sinna
störfum sínum fyrir þau. Og það sem
er allra verst í þessum málum er það,
Lopinn teygður um stof nanamenn:
í húsi föður
míns voru marg
ar vistarverur
í starfsmannaskrá íslenzka
ríkisins segir frá mannaráðningum
Alþingis árið 1980. Þar kemur fram
að þinginu eru heimiluð 22.19
stöðugildi eins og það heitir á
stofnanamáli. Þrátt fyrir þessa
ótvíræðu heimild hefur Alþingi ís-
lendinga ráðið í 48.76 stöðugildi árið
1980 eða .26.57 stöðugildi umfram
heimildir. Á íslenzku máli þýða þess-
ar auka ráðningar Alþingis á starfs-
fólki að rúmlega helmingur fólksins
er ráðinn utan við lög og rétt. Þetta er
fallegt fordæmi sem löggjafarsam-
koma þjóðarinnar veitir óbreyttum
þegnum enda er skákað í skjóli þess
að einstaklingurinn er ekki vanur að
svara fyrir sig.
Von bráðar má þvi vænta þess að
önnur hver fjölskylda landsins hafi
einn opinberan starfsmann ríkis eða
sveitarfélaga á sínu framfæri.
Kjallarinn
Ásgeir HannesEiríksson
Ármenn f
dagrenningu
Hugsjónir aldamótafólksins fengu
farsælar lausnir með heimastjórn á
síiium tíma. Þar með riðluðust hiut-
verk gömlu stjórnmálaflokkanna í
byrjun aldarinnar. Á rústum þeirra
risu upp ný pólitísk öfl og margir
Q „Til forystu í málefnanefndum miðstjórn-
ar Sjálfstæöisflokksins völdust eingöngu
opinberir starfsmenn. Þar situr enginn tals-
maður launafólks eöa atvinnurekenda. Þar sit-
ur enginn fulltrúi bænda eöa búaliðs frekar en
sjómanna og útgerðar eða iðju og iðnaðar,
hvað þá verzlunar. Þar situr nefnilega enginn
fulltrúi fyrir íslenzkt einkaframtak,” segir Ás-
geir Hannes Eiríksson í grein sinni.
Haukur Helgason.