Dagblaðið Vísir - DV - 13.03.1982, Blaðsíða 19

Myndir: Bjarnleifur Bjarnleifsson
DV. — HELGARBLAÐ. LAUGARDAGUR 13. MARZ 1982.
öngun til að
samfélaginu
téttsvikari”
tir skáld—handhafi menningar-
Ijóðabók sína, Ljóð
■HBsflnHSBHi
mcnntir. Yrkirðu kvennaljóð?
„Ljóðin mín geta náttúrulega
aldrei orðið neitt annað en kvenna-
Ijóð. Ég er ekkert í vafa um það að ég
er kvenmaður og það hlýtur að koma
skýrt fram í ljóðunum.”
Eru efnistök Ijóðanna þá öðruvísi
en karlmanna?
„Það taka engir tveir einstaklingar
eins á sama efniviðinum. Það er ekki
bara kynbundið, það er líka stétt-
bundið.”
Kvenréttindabarátta. Þú hefur all-
mikið látið hana til þin taka.
Jafnrétti
„Ég hef alltaf haft áhuga á félags-
legu réttlæti. Þróunin í átt til
jafnréttis hefur verið hæg og konur
eiga ennþá langt í land til að ná jafn-
stöðu við karla. Lagalegt jafnrétti
vantar að vísu ekki, en það ætlar að
taka sinn tíma að breyta þjóðháttun-
um.”
Eigum við langt i land með jafn-
rétti kynjanna?
„Launamisréttið er óskaplegt og
það er ekki eingöngu konur sem líða
fyrir það. íslenzka þjóðfélagið er
stéttskipt og þeir eru margir sem búa
við lítil réttindi. Og þó við séum stolt
af lýðræðinu okkar, þá er það nú
samt tilfellið að völdunum er mis-
skipt og anzi er ég hrædd um að
vinnulýðræði sé víða ábótavant.”
En lausnir eða leiðir til úrbóta.
Hverjar eru þær?
„Að unga fólkið geri sér grein fyrir
því hve nauðsynlegt er að byggja upp
réttlátara samfélag. En það verður
ekki gert með Apartheid!”
héngu á festingunni eins og dálitið
ljósker til að lýsa okkur í myrkrinu.
Þar uppi i dýrðarljóma sat algóður
guðfaðir og fylgdist með öllu sem
gerðist. í tunglinu sat svo annar karl.
fískimiðin
En hvað er það að missa himininn
samanborið við það að uppgötva
hversu jörðin er takmörkuð og sjá
fram á að þar muni verða þröngt í
framtíðinni? Að mannkynið rúmist
ekki á jörðinni. Að það séu ekki bara
fiskimiðin okkar sem geti gengið til
þurrðar, heldur öll heimsins gæði.
Og að gera sér grein fyrir þvi að
maðurinn er ekki miðpunktur heims-
ins. Hann hefur engan rélt til að
ryðja sér alls staðar til rúms, traðka
allt niður, eyðileggja og hrifsa til sin.
Hrekja dýrin i burtu, eyða gróðrin-
um, menga og skemma.”
Bölsýni eða bjartsýni?
„Ég held ég sé fyrst og fremst
raunsæ. Striðið hafði mikil áhrif á
mig. Ég man gleðina þegar þvi lauk,
en svo rann upp fyrir mér að það var
enginn friður. Það var mér áfall.
Okkur hættir til að miða hlutina við
okkar heimaland. Alltaf er einhvers
staðar strið og aldrei hefur komizt á
friður í heiminum.
Ég hef ferðast dálitið um og hef
kynnst öðruvísi samfélagsháltum en
hérna eru og reyni að fylgjast með þvi
sem er að gerast i heimsmálunum
hverju sinni. Þetta held ég að komi
fram i Ijóðum minum. Við getum
tekið sem dæmi ljóðið „Og enn sem
fyrr”, sem ég orti i tilefni sex daga
stríðsins sögufræga.
Dætur ísraels,
farið ofan í fjöllin
og grátið:
Stuttur frestur er ykkur gefinn.
Altari er reist fyrir brennifórnina.
Grimmurer Jave.
Grimmur er drottinn
hinsslóttuga Moshe Dayan.
Hugsanir
Ég get ekki sagt hvað ég er iengi að
yrkja Ijóð eins og þetta. Það getur
kannski tekið mörg ár og það getur
lika tekið stuttan tima að þvi er
virðist, en ég veit ekki hvað hugsanir
minar eru gamlar. Maður er alltaf að
hugsa sömu hlutina upp aftur og
aftur, en sér þá frá öðrunt hliðum
eftir þvi sem manni eykst reynsla og
þekking.
Það sem ég er að skrifa um þessar
mundir getur allt eins átt upptök sin
aftur í bernsku minni heima á Vest-
dalseyrinni. Þannig er erfitt að leggja
mælikvarða og segja hvað maður
hefur verið lengi eða fljótur með eitt-
hvert tiltekið ljóð.”
En yrkirðu á einhverjum
ákveðnum timum sólarhringsins?
„Nei, ég geri það nú ekki. Þetta
sem ég hef verið að yrkja eru flest
stök kvæði — og ég hef þá hugsað
um þau lengi og unnið þau í hugan-
um áður en ég skrifa þau á blað og
það geri ég bara þegar ég fæ stund til
þess.”
L/óðhugsi
Svartnætti
Þú munt vera guðleysingi?
„Æ, ætli það sé ekki bara af þvi ég
er kvenmaður sem ég treysti ekki
guði.”
En ertu trúuð?
„Það veit ég ekki. Ég er að
minnsta kosti i sátt við lífið og sjálfa
mig. Ég lifi ekki i neinu svartnætti
óhamingjunnar þó ég trúi ekki á
guð. Mér finnst svo margt spenn-
andi að gerast í heiminum að ég hef
ekki við að trúa. Þegar ég var barn
var allt á sinum stað. Himinninn
hvolfdist yfir jörðinni og stjörnurnar
„Og enn sem fyrr"
Nú blása þeir i hrútshornin,
sigurvegararnir,
hlæjandi við Grátmúrinn.
Með fótinn á hálsi Egifta.
Jórdani og Sýrlendinga
hafa þeir lagl að fótum sér.
Verði setja þeir á vöðin.
Og enn sem fyrr
mun ung dóttir hlaupa
út um dyrnar á húsi föður síns
með bumbuslætti og dansi
að fagna bardagahetjunni.
Að lokum Vilborg. Hugsarðu i
Ijóðum frá degi til dags. Ertu ljóð-
hugsi, ef svo má nefna?
„Ekki get ég sagt að ég hugsi í
Ijóðum. En ég les gjarnan mikið af
Ijóðum og hef haft gaman af
kveðskap frá þvi ég man eftir mér.
Líklega hugsa ég ekki meira i
Ijóðum en gengur og gerist um fólk.
Allir skynja heiminn eins og skáld.
Menn velja sér bara ólikar leiðir til að
tjá hugsun sína. Sumir yrkja sin ljóð í
stramma, aðrir hlaða steinvegg af
list.
Það er hægt að yrkja Ijóð af því að
aðrir skynja hlutina á líkan hátt og
skáldið. Ef svo væri ekki, þá væru
enginljóðtil.” -SFR