Dagblaðið Vísir - DV - 11.09.1982, Qupperneq 21

DV. LAUGARDAGUR11. SEPTEMBER1982.
21
Janis Kounellis og hefur ákveðinn súr-
reah'skan blæ fyllni og tómleika. Þaö
minnir á heilagleika ikonamyndar og
jafnframt burthvarf, ef til vill fráhvarf
frá efnisheiminum. A næsta vegg, í
nánu samhengi viö Kounellis, getur að
líta tvö málverk eftir eitt uppáhald
Fuchs, Baselitz, þar eru innréttingar,
h jólreiöamenn og tré, allt á hvolfi, ef til
vill einnig fráhvarf eöa umturnun
raunveruleikans. Hvergi var aö finna
höggmynd þá sem listamaðurinn vann
sérstaklega aö fyrir sýninguna,
kannski af þvi hún stóö ekki á haus?
Gullinsniðssnkjillaga
glerborð
Á fyrstu hæö eru allar stærstu stjöm-
urnar saman komnar. Pissuverk,
myndir geröar meö ætingu málm-
platna viö þvaglát listamannsins
Wariiol, landslag eftir Klefer. Hér og
þar rekst listskoðandinn á sundur-
skoma steinhnullunga eftir Þjóöverj-
ann Ulrich Riickriem. Tveir þeirra eru
settir upp sem súluinngangur á leið að
verki Metz, sem er gullinsniössnigil-
laga glerborö umsett steinplötum og
hríslum og í góðu samræmi við mál-
Hans Jfirgen Syberberg kvikmynda-
gerðarmaður stillir upp hlutum úr
Parsifal-kvikmynd sinni f kjallara
sýningarhailarinnar. Riim af þeim er
brúöa í liki Adolfs Hitlers.
Fatahengi rftir Grikkjann Janis
Kounellis. A bakvið er veggnr þakfam
blaögulli. Ariö 1975 gerði Kounellis
sams konar verk nema hvað þá vorn
dyr til hliðar við fatahengið. „Hvaö
varö af dyranum?” er spuming list-
verk Amulf Rainers.
Gerð spennu milii listamanna og
verka þeirra innbyrðis og það að
sleppa allri stilniðurrööun gefur
sýningunni í heild skemmtilegan og líf-
legan blæ. Sú tilfinning að andstæðir
persónuleikar og stilar geti þrifist
saman, veitir nokkra fróun í kerfis-
heimi þeim sem við lifum í.
Hinir „ungu villtu” Þýskalands,
nýjasta stíl-óstíl-fyrirbærið, hljóta sinn
sess jafnt sem gamalgrónir listampnn.
_ ItaLskur nýmanierismi jafnt sem
blóðsúthellingalistaverk gjöminga-
mannsins, Hermanns Nitsch, frá
Austurríki.
Parsifal
Syberbergs
Eitt athyglisveröasta verk sýningar-
innar er uppsetning Hans Júrgen
Syberbergs á eigin útfærslu óperu
Wagners „Parzifal” í kjallara
Fredericianum. í hálfmyrkri mætir
áhorfandinn þýskri sögu á súrrealísk-
an hátt. Likt og í katakombu sögunnar
liggur leiöin milli fána og skjalda
Jörg Immendorf frá Dfisseldorf túlkar Brandenborgarhliðið á þennan hátt.
Hliðið er samsett úr ýmsum táknum eins og ríkisemi, fjóreyki í fánalitunum i
viöureign við Rósu Luxemburg, austurþýskum hermanni, mynd höfundar og
vina hans.
Forvitlnn áborfandi virðir fyrir sér biáar og svartar rendur eftir New Yorkbú-
ann Sol Lewitt.
Ulrich Rfickriem frá Köln sýnir
sundurskoma stclna.
„Hviti og svarti konungurinn” eftir
Mflanóbúann Memmo Paladino.
þýsku riddarareglimnar inn í grátt
herbergi til móts við andans- og efnis-
ins menn þýskrar sögu. Þarna eru
Nitzsche og Wagner, Marx og Lúövik
11, sem fulltrúa ólíkra og andstæðra
þjóöfélagshópa, tómur stóll Karls
mikla í Aachen og Hitler í dúkkustærö
á Irmin sul. Rotnunarlykt af laufi og
kvistum magnar enn þá tilfinningu aö
vera staddur í grafhýsi eða heilögum
lundi innan um Ieifar liöinnar sögu
sem enn er raunveruleg og ólgandi,
líkt og neöanjaröarhof í biö eftir nýjum
safnhlutum.
Tvö önnur sýningarhúsnæöi rúma
Documenta, Orangerie og Neue
Galerie. Paolini, Reiss, Leitner og
Mariani eru þar helstu fuUtrúar mynd-
Ustarinnar.
Mesta nautn siöustu sýningar
„Documenta 1977 var að taka sér
vænan göngutúr milU trjánna, á gras-
inu, i rigningu eöa sól og geta reikaö
milU Ustaverka, kannað og reynt þau.
Nú ero heldur skorin við nögl útiverkin
og af þeim vekja aðeins „Iglu” Mario
Merz og steinar Anatols athygU mina.
Frumöflin
Merz hefur lengi byggt, Jglus”, hálf-
kúlulöguð hús úr ýmsum efnum. Að
þessu sinni er byggingarefniö sand-
steinsplötur og húsiö svo veikbyggt aö
þeir sem á þvi þreifa gera slíkt með
varfæmi. Húsiö er byggt yfir læk og
hefur blæ upprunaleika blandaðan
helgi. FuUkomiö form úr forgengilegu
efni, himinhvolf yfir jörö og vatn,
óraunverulegt öryggi. Anatól, fyrrver-
andi nemandi Beuys, veitir áhorfanda
álíka innsæi i samband náttúru og
myndsköpunar. Ljósir suður-sænskir
granítsteinar bomir af skriöjöklum
ísaldar tU N-Þýskalands, dökkur
Serpentin frá ölpunum, norrænt og
suörænt borið saman, steinamir
merktir rúnum, táknum, myndum. Án
umformunar öðlast steinninn mál og
segir hvaö í honum býr, og miöillinn er
Anatol.
Frumöfl og dulræna þessarra verka
hæfa vel þeirri helgi sem Fuchs ætlar
sýningaruppsetningu sinni og þeirri
ætlan hans aö veita Ustinni aftur virð-
ingu sína. Á einn steinninn ristir
Anatólmynds refs (á þýsku: Fuchs),
vitandi aö refurinn er ekki aðeins
slægur, heldur einnigí margri sið-
menningu heUagt og tilbeðiö dýr.
„Ég spyr verkið
spurningar"
Er Ust helg og duUn, eða er um aö
ræöa tvítal og áskomn einnar persónu
á aðra? Einn sýningargesta breytti
staðsetningu steins i steinahringrööun
Ustamannsins Long. Við ávitur eftir-
litsmanna varöi hann sig svo: „Long
spyr mig sem áhorfanda. Ef hann vill
ræða við mig verður hann einnig að
leyfa mér að spyrja, þar sem ég
hreyfði stein af hinum ákveðna stað,
spurði ég verkið spumingar. Hver
óregluleiki er spuming eftir reglunni”.
Uppsetning þessa árs Documenta er .
athyglisverö og telja má aö margir
eigi eftir aö metta Usthungur sitt fram
tU 29. sept., þeir sem eru of seinir,
veröa aö bíða 4 ár eftir ööm eins tæki-
færi. ..
Texti og myndir:
B. Gylfi Snorrason

Listaverk ttalans Mario Merz era gjaraa Igluslaga. Verkið er gert úr sand-
steinsflögum, trjágreinum og hálmi.
eflingar trjárckt i Kassel, Listin
getur stundum verið þreytandi.
Verk eftir Englendínginn Richard Long, rauöir hringir á hvitum vegg.