Dagblaðið Vísir - DV - 14.02.1983, Page 15

DV. MÁNUDAGUR14. FEBRUAR1983.
Helgi Hálfdanarson hefur numiö framandi þjóötungur og fundiö þeim
farveg tii okkar, sem orðvana þreyjum viö vanabundið líf og tiibreytingar-
iaust." Mynd úr 1001 nótt, útgáfu Máis og menningar.
og sjá hvar Prótevs rís úr hafi hátt
og hegra Tríton þeyta kudung'shorn.
(William Wordsu orth)
Helgi hafði veriö svo forsjáll aö láta
fylgja meö skýringar á þessum fram-
andlegu kumpánum Prótev og Tríton
og kuðungshorni þess síðarnefnda og
varö þá hverjum sjómanni kvæöiö auð-
skiliö. Þaö haföi mikill kveöskapur af
fjörrum heimshomum fyllt stóra og
ríkmannlega búna stofu rækjusjó-
mannsins, áöur en síðasta svarta-
dauöaflaskan var tæmd og ekki man
ég yfir hverju viö grétum út í lognvært
morgunsáriö, eins og þaö gerist mild-
ast og mýkst á Isafirði. Eflaust eitt-
hvaö um hverfulleika lífsins, söknuð og
ást. Kannskiþessa:
Dauðinn
kemur og fer
á kránni.
Það líða svartir hestar
og skuggalegt fólk
um djúpa vegu
gítarsins.
Það angar af seltu
og af kvennablóði
úr œstum ilmföngum
sjávarsíðunnar.
Dauöinn
kemur og fer,
hann fer og kemur
dauðinn
á kránni.
(Tataraljóð Federico Carcia Lorca)
Hún heföi a.m.k. fallið vel að hugblæ
þeirra, sem árla morguns reikuöu um
sjávarkamba Isafjaröar og voru aö
byrja aö þynnast upp.
Gamlir kunningjar
og nýir
Hér hef ég talað um þessi kvæði eins
og væru þau gamlir kunningjar minir
og flestra lesenda. Það er satt, svo
langt sem það nær. Um það segir höf-
undur íeftirmála:
„Þegar fariö var aö efna til útgáfu
þessarar, varö það aö ráöi, að upp
skyldi tínt þaö sem til næðist, svo aö
syrpan yröi svo fjarri úrvali, sem
verða mætti... Hér eru saman komin
þýdd ljóö, sem áöur hafa birzt í
þremur bókum, Handan um höf (1953),
Á hnotskógi (1955) og Undir haustf jöll-
um (1960). En auk þess allmörg ljóö,
sem hvergi hafa verið prentuö áður, og
nokkur sem birzt hafa á víð og dreif í
tímaritum. Þó eru hér brott numin öll
ljóö, sem ættuö eru frá Kína og Japan,
því þau hafa, breytt eða óbreytt, veriö
felld inní ljóöasöfnin Kínversk ljóð frá
liðnum öldum (1973) og Japönsk ljóð
frá liönum öldum (1976).”
Því kemur margt kunnuglega fyrirj
sjónir okkur aödáendum Helga
Hálfdanarsonar, semásamt Magnúsi
heitnum Ásgeirssyni minnir á hrafn-
ana Hugin og Munin er sáu vítt of
veröld alla og gólu tíðindi í eyru Öðni;,
þannig hafa þeir veriö okkur, lítt
skyggnum á fegurö heimsins, augu og
eyru. En hér er einnig margt nýtt aö
finna. Bæði koma til nýir höfundar og
aukið er ljóöum eftir aðra, sem áður
hefur verið glímt viö. Of langt yröi þaö
upp aö telja, en þó get ég ekki stillt mig
um að geta 70 smáljóða eftir danska
háðfuglinn Piet Hein og tilfæra tvö
þeirra í tilefni væntanlegrar orrahríö-
arkosningaogstjómmálaþvargs: _
Þegar efnið
reynist rýrt,
er ráð að tala
ekki skýrt.
(Ráð til rceðumanna)
og
Að stjórna landi voru er lítið gaman,
og löngum verða þakkarorðin fá,
því axarsköft og skyssur leggjast saman,
en skynsamlegar gerðir dragast frá.
(Stjórnarstörf)
Annars á Helgi svo marga strengi í
hörpu sinni, aö engin leið er í stuttri rit-
fregn að gefa hugmynd um þau marg-
víslegu blæbrigði hugsunar og tilfinn-
inga, sem ljóömál hans miðlar okkur
og gerir þannig kleift aö klæða í búning
oröa hræringar í sálinni, sem viö
höfum naumast ööruvísi getað veitt út-
rás sökum klæðleysis. Maöur gæti eins
vel reynt að lýsa öllum hamskiptum ís-
lensks veöurfars á einni síöu dagblaös.
„Náttúrunnar numdir mál/numdir
tungur f jalla” kvaö Grímur um Jónas.
Helgi hefur ekki aöeins numið fram-
andi þjóötungur og fundið þeim farveg
til okkar, sem orövana þreyjum viö
Menning
vanabundiö líf og tilbreytingarlaust.
Hann hefur numið tungur framandi
fjalla og framandi náttúru, fundiö
Olympstindi staö viö hliöina á Esjunni
í hugarheimi okkar, Cordóvu viö hlið
Reykjavíkur, Sikiley viö hliö Viðeyjan
og gert okkur ána Níl jafnkunnuglega
og Blöndu: Og engillinn okkar „meö
rauöan skúf í peysu” helst nú í hendur
við þær Klópötru, Öxu, Fatímu og
■Maríen. Og ekki má gleyma ástinni.
Hvaöa íslenskt skáld hefur ofiö ástinni
jafnfínlega, frumsamda veruleikavoö
ogþessa?:
Ekki er húð á ungu blómi
eða snigli úr skel svo mjúk,
og um kristal aldrei leikur
undir mána slíkur Ijómi;
Hennar lær sem fœldir fiskar
fimlega mér undan viku
ívið svöl í óttukuli
og þó gull af báli kviku.
Hálan flugstig húms og drauma
hryssanþýða bar mig vel,
perlúmóðir mjúk var söðull
minn, égþeysti án spora og tauma....
(Eiginkonan ótrúa, Federico Garcia
Lorca)
Það væri kaldur nár, sem ekki yljaði
um hjartarætur viö aö rifja þetta upp í
huganum á úfnum Skötufirði mannlífs-
ins meö dauöann í næstu báru.
Á volki um
heimsins höf
Eg þykist nú hafa rökstutt, eftir því
sem pláss blaösins leyfir, hól mitt um
þessa bók. Aðeins vil ég minna á það að
lokum, aö þetta er bók fyrir alla, sem
lífsanda draga á íslenskum slóðum
láös og lagar. Hafir þú ekki, lesandi
góður, þegar fært kærum vini hana í
jólagjöf, þá eru önnur tækifæri fram-
undan, stórafmæli, gull- og silfurbrúð-
kaup, aö öllum fermingunum fram-
undan ógleymdum. Jafnvel jaröarfar-
ir væru upplögð tækifæri til að færa
eftirlifendum hana aö gjöf, því að eng-
in íslenzk bók geymir innan spjalda
sinna jafnglögga mynd af því einstigi
milh lífs og dauöa, sem viö fetum öll,
jafnfjölbreytt minni um hina skamm-
vinnu lífsnautn, hverfulleika hamingj-
unnar, tregann, beiskjuna og sárindin,
sem sest í sálir okkar allra á vegferð-
inni og þá öruggu höfn, sem viö ÖE
lendum í aö lokum, eftir mismunandi
mikið og langvarandi volk um heims-
ins höf. Og finnir þú engan meöal kunn-
ingja þinna, sem ekki hefur þegar
eignast hana, geröu þá sjálfum þér
einu sinni dagamun, faröu í næstu
bókabúö og færðu sjálfum þér
hana aö gjöf, gleymdu videoi, sjón-
varpi, Dagblaöinu Vísi og ööru fjöl-
miðlafargani og vertu einn með
Erlendum ljóðum um stund. Ef þú
finnur þá ekki hvöt hjá þér til að deila
einhverju broti úr einhverju stefi með
öörum, þá skaltu leggjast upp í sófa,
breiða vel upp yfir haus, snúa upp tán-
um og taka síöujstu andvörpin án þess
aö trufla ólgandi lífiö í kringum þig.
RYÐVÖRNi
SMIÐSHOFÐA 1. S 30945
BlLARYÐVÖRN
UNDIRÞVOTTUR
MÓTORÞVOTTUR
voru
Tilboðið heldur
áfram íýmsum
MaryQuant
snyrtivörum
Mikill
afsláttur
LEGGHLÍFUM, VETTLINGUM, HÚFUSETTUM
5* AiAltÍllltNAIt
fleira. Klapparstlg 30 sími 17812
Úrval fremstir á Mallorca
Tryggöu þér gististaö
sem þér hentar best meö
því aö panta far strax
ÚRVAL við Austurvöll S26900
Umboðsmenn um allt land
URVAL
Páskar 27. mars 17dagar Ódýr vorferð 12. apríl 3 vikur 3. maí 3 vikur 24. mai 3 vikur 31.maí 2 vikur 14. júní 3 vikur 21. júní 2 vikur 5. júlí 3 vikur

12. júlí 2 vikur 26. júlí 3 vikur 2. ágúst 2 vikur 16. ágúst 3 vikur 23.ágúst 2 vikur 6. sept. 3 vikur 13. sept. 2 vikur 27. sept. 3 vikur