Dagblaðið Vísir - DV - 10.10.1983, Side 6

6
DV. MÁNUDAGUR10. OKTOBER1983.
Breyttir lifnaðarhættir
— rýmri afgreiðslutími
Rýmkun afgreiðslutíma verslana í
Reykjavík er orðið mikið hitamál
þessa haustdaga. Vilji forráöamanna
Hagkaups til að breyta opnunartíma
verslunarinnar í Skeifunni hefur m.a.
ýtt undir alla umræöu. Skoðanir neyt-
enda, kaupmanna og annarra skiptast
í tvö horn sem eðlilegt er, á flestum
málum er fleiri en einn flötur.
I viðræðum okkar við nokkra aðila
hafa mörg sjónarmið komiö fram og
reynum við hér aö reyfa máiiö frá
ýmsum sjónarhornum.
Viö, sem höfum fjallaö um
neytendamál hér á síðunni, teljum
okkur geta fullyrt, af „röddum neyt-
enda” í langan tíma, að afgreiðslutími
verslana í Reykjavík sé ekki neytend-
um í hag. Helst kemur afgreiðslutím-
inn illa við þá neytendur sem vinna
utan heimilis daglangt. Fólk getur lít-
inn tíma gefið sér til almennra inn-
kaupa, bæði matvöru og fatnaöar og
annarra hluta. Því má skjóta hér inn
að opinber þjónusta, afgreiðslutími
bankanna hefur einnig farið fyrir
brjóstið á mörgum neytendum sem
þurfa að fara á milli stofnana, oftast
þá í eigin vinnutíma.
Hróplegt ósamræmi
Afgreiöslutími verslana er háður
samþykki borgarstjórnar Reykjavíkur
sem og bæjarstjóma í öðrum sveitar-
félögum. I nágrannasveitarfélögum
Reykjavíkur gildir annar afgreiðslu-
tími en í Reykjavík. Hefur ósamræmi
afgreiöslutíma á milli verslana, sem
kannski eru aðeins í fótmáls fjarlægð
hvor frá annarri, verið hróplegur.
Ekki að undra þó að innkaupaferð-
ir Reykvíkinga á kvöldin og um helg-
ar sé þymir í augum sumra kaup-
manna í Reykjavík, en það höfum við
heyrt frá þeim sumum að sé. Sam-
kvæmt reglugerðum er afgreiöslutími
verslana í Reykjavík frá klukkan átta
á morgnana til klukkan átján á kvöldin
virka daga og að því viðbættu tvö kvöld
í viku til klukkan tuttugu og tvö. Heim-
ild er síðan veitt, samkvæmt gildandi
reglum, að tvær verslanir í hverri
grein séu opnar á laugardögum til
klukkan sextán. Þessi heimild er veitt.
af opnunamefnd Reykjavíkurborgar
sem úthlutar eftir beiðnum frá kaup-
mönnum. Getum við tekið sem dæmi
að Hagkaupi er aö jafnaði úthlutað um-
fram opnunartima á laugardögum
einu sinni í mánuöi.
Vantar upplýsingar
Þá komum við að öðrum punkti.
Tvær verslanir í hverri grein hafa opið
samkvæmt þessum heimildum, að
jafnaöi einu sinni í mánuöi. Þá kemur
að hlið neytenda sem vilja nýta sér
þessa þjónustu eftir hádegi á laugar-
dögum. Hvaöa verslanir hafa þá fengið
umbeðna heimild hverju sinni? Það
þarf aö upplýsa vel til aö neytendum sé
kunnugt um hvert þeir geta beint sín-
um viðskiptum þann daginn. Þeir
kaupmenn sem hyggjast nýta sér
opnunarheimildina þurfa þá að leggja í
töluverðan auglýsingakostnaö til aö ná
til neytenda. Samkvæmt okkar heim-
ildum hafa margir veigraö sér við að
leggja í slíkan aukakostnað. Oft hefur
okkur dottiö í hug að þama vanti sam-
stööu hjá kaupmönnum, til dæmis til
aö koma því áleiðis í dagbókum dag-
blaðanna hvaða verslanir séu opnar
hverju sinni. Líkt og lyfsalar gera með
kvöld- og helgarvaktir lyfjaverslana.
Lesendur blaðanna geta gengið að
upplýsingum varðandi vaktir í lyfja-
verslunum á vísum stað.
Breyttir félagshættir
Oft hefur áöur veriö deilt um
afgreiðslutíma verslana hér í Reykja-
vík, og nú er málið komiö á það stig
einu sinni enn aö gildandi reglur þarf
að taka til endurskoðunar. Breytingar
í þjóðfélaginu hafa veriö örar undan-
farin ár. Fleiri og fleiri vinna utan
heimilis og til þess að sem flestir geti
nýtt sér þjónustu sem í boði er, bæði
verslana og annarra fyrirtækja, þarf
að taka tillit til breyttra lifnaöarhátta
fólks. Viö höfum heyrt á mörgum við-
mælenda okkar að rýmri afgreiðslu-
tími hækki verðlag. Því er til að svara
að í mörgum verslunum eru svokall-
aðir „toppar”. Háannatími þegar
flestir eru í innkaupaferðum.
Skipulag margra verslana miðast
við háannatímana. Ef afgreiöslutim-
inn væri rýmri væri hægt að breyta
fyrirkomulagi viðkomandi verslana
með tilliti til þess að viðskiptin væru
jafnari. Langur vinnutími verslunar-
fólks er stórt atriði í þessu máli.
„Það sem að okkur snýr í þessu
máli sem stéttarfélags er langur
vinnutími fólksins,” sagði Magnús L.
Sveinsson, formaður Verzlunar-
mannafélags Reykjavíkur, í samtali
við blm.”,,Það er auðvelt aö útfæra
skiptingu vinnutímans í einu fyrirtæki
en málið vandast þegar á heildina er
litiö. Ef hægt er að útfæra þetta á ein-
hvem þann hátt sem mætti vera viðun-
JllHÚSiÐ
JL-húsið í vesturbs Reykjavíkur og Vöramarkaðurinn á Seltjarnarnesi era tvær verslanir sem liggja þvi sem næst
hlið við hlið en það gilda mismunandi reglur um af greiðslutimann.
andi fyrir verslunarfólk er þessi um-
ræða nú af hinu góöa. Það er sjálfsagt
að ræða þessi mál.” Starfsfólk í Hag-
kaupi hefur falið VR að fjalla um
vinnutíma starfsfólksins þar og eru
umræður í gangi. Kaupmannasamtök-
in hafa óskaö eftir viðræðum við VR
um afgreiöslutíma verslana og fara
þær viðræður af stað fljótlega að sögn
Magnúsar L.Sveinssonar.
Þegar álit þeirra sem málið varðar
hefur verið rætt kemur svo til kasta
borgarstjórnar Reykjavíkur að fjalla
um afgreiðslutíma verslana í
Reykjavík. Gildandi reglur eru í hróp-
legu ósamræmi við nágrannasveitar-
félögin sem hefur augljósar afleiöing-
ar bæði fyrir kaupmenn og neytendur í
Reykjavík. öll umræða nú um þetta
mál er af hinu góða og vonandi að
úreltar reglugeröir verði teknar til
endurskoöunar neytendum til hags-
bóta.
Eitt atriði til viöbótar má leggja
fram hér í umræöuna. Neytendur sem
fara í sínar innkaupaferöir á „handa-
hlaupum” í mikilli tímaþröng gera
yfirleitt óhagstæöari innkaup. Okkur
veitir víst ekki af í dag að vera örlítið
hagsýn, gefa okkur tíma til að velta
hlutunum fyrir okkur, gera innkaup
þar sem vöruverðið er okkur neytend-
um hagstætt. Viö vitum að mikill verð-
munur er á milli verslana.
-ÞG
Mismunandi afgreiðslutími
í nágrannabæjunum
Afgreiðslutími verslana nágranna-
bæja Reykjavíkur er mun rýmri en í
Reykjavík. Borgarstjórinn í Reykjavík
lét hafa eftir sér í einu dagblaðanna nú
fyrir helgina að hann teldi ómögulegt
að Reykjavík yrði eyja í hafinu hvað
snerti afgreiðslutíma verslana.
Við höfðum samband viö nágranna-
bæjarfélögin og könnuöum hvernig
reglum um afgreiðslutima verslana
þar er háttaö.
Á Seltjamarnesi er engin sérstök
reglugerð um afgreiðslutíma. Verslan-
ir hafa heimild til aö hafa opið alla
daga frá 7—23.30 og þar með taldir
bæði laugardagar og sunnudagar.
1 Garöabæ má segja að afgreiðslu-
tími verslana sé frjáls, sækja þarf þó
sérstaklega um næturopnun. I Garða-
bæ er t.d. ein verslun sem hefur opiö
alla virka daga og laugardaga frá 9—
19ogfrá 10—15 á sunnudögum.
Samkvæmt reglugerð um af-
greiðslutíma verslana í Kópavogi hafa
verslanir leyfi til að hafa opið aila
virka daga frá 8—18 og laugardaga frá
8—12. Einnig er heimilt að hafa opið á
kvöldin til kl. 22, tvö kvöld í viku,
þriðjudaga og föstudaga.
Sölutumar hafa hins vegar leyfi til
aö hafa opið alla daga vikunnar til kl.
23.30. Einhver brögð hafa verið aö því
að kaupmenn hafi notfært sér þessa
reglu þar sem söluturninn eða sjoppan
er hluti af stærri verslun. Það eru
ákveðnar vörur sem söluturnar hafa
leyfi til að selja en þar sem þessir sölu-
tumar eru hluti af stærri verslun hefur
heyrst að seldar séu vömr umfram
þærleyfilegu.
I Mosfellshreppi virðist gæta nokk-
urs frjálslyndls hvað snertir af-
greiðslutíma verslana. Þar er ein
verslun sem hefur opiö alla virka daga
og laugardaga frá 9—20 og sunnudaga
frá 10—16. Kaupmaðurinn þar sagðist
hafa leyfi til aö hafa opiö alla daga til
kl.22.
1 reglugerð Hafnarfjarðar um
afgreiðslutíma er leyfilegt að hafa opið
alla virka daga frá 7.30—18 og föstu-
daga frá 7.30—19. En einstakar versl-
anir hafa þó heimild til aö hafa opið til
kl. 22 tvo daga vikunnar, þriðjudaga og
föstudaga. Segja má að þessi reglu-
gerö sé að ýmsu leyti svipuð þeirri er
gildir í Reykjavík.
Þegar á heildina er litið er greini-
legt að reglur um afgreiðslutíma versl-
ana eru mun rýmri í nokkrum þess-
ara bæjarfélaga en í Reykjavík.
Reykjavík er því orðinn hálfgerður
eftirbátur í þessum efnum og er hætt
við að kaupmenn í Reykjavík missi
nokkuð af viöskiptum sínum til
nágrannabæjanna ef ekki verður grip-
iðtil vissraráða.
-APH