Dagblaðið Vísir - DV - 09.01.1986, Blaðsíða 12

12
DV. FIMMTUDAGUR 9. JANÚAR1986.
Frjálst.óháö dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórn?rformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóriog útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON
Auglysingastjórar: PÁLLSTEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLT111, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HIlMIR HF., ÞVERHOLT111
Prentun: ÁRVAKUR H F. - Áskriftarverð á mánuði 450 kr.
Verð í lausasölu virka daga 45 kr. - Helgarblað 50 kr.
Hvalveiði- Gerpla
Frá því fyrir daga Þorgeirs Hávarssonar hafa íslend-
ingar verið garpar miklir. Enn hanga menn þögulir í
hvönn bjargsins og láta sig meira skipta heiður en
björgun. Skemmtilegasta dæmið um þetta er hugsjón
hinna vísindalegu hvalveiða, sem nýtur almennrar hylli.
Þjóðin var aldrei sátt við þá niðurstöðu Alþingis fyrir
tveimur árum, að ekki skyldi mótmælt hinu alþjóðlega
hvalveiðibanni. í skoðanakönnun DV voru sex af hverj-
mn tíu andvígir afstöðu Alþingis og aðeins fjórir á
móti. Meirihlutinn vildi ekki láta deigan síga.
Raunar hafði Alþingi tekið hina óvinsælu afstöðu með
einungis eins atkvæðis mun. Fjöldi alþingismanna og
meirihluti þjóðarinnar vildi ekki, að við létum svokall-
aðar bandarískar kerlingar í samtökum grænfriðunga
knýja okkur til að víkja frá réttri hugsjón og stefnu.
Forustugarpur okkar í máli þessu er Halldór Ásgríms-
son sjávarútvegsráðherra. Með stuðningi hæfra sér-
fræðinga tókst honum að finna út, að vísindalega nauð-
synlegt væri að veiða hundrað hvali árlega hér við land.
Þetta er ein merkasta uppgötvun síðustu ára.
Sjávarútvegsráðherra hefur ekki látið við þetta afrek
sitja. Hann hefur einnig bitið í skjaldarrendur og farið
í víking út um allan heim til að sýna fram á, hve réttur
hinn vísindalegi málstaður íslendinga væri. Enda veit
þjóðin, að vísindin efla alla dáð.
Skömmu fyrir áramótin var staðan orðin sú í huga
þjóðarinnar, að í skoðanakönnun DV reyndust rúmlega
átta af hverjum tíu fylgjandi fyrirhuguðum hvalveiðum
okkar, en aðeins tveir af hverjum tíu á móti. Þjóðin
fylkir sér um nýju hvalvísindin.
Meðan við höfum hangið í hvönninni í hetjuskap
okkar á undangengnum tveimur árum, höfum við sótt
styrk í ögrun útlendinga, sem skilja ekki vísindahugsjón
okkar og hóta alls konar vandræðum. Það er ekki í
okkar anda að láta aðra og allra sízt grænfriðunga segja
okkur fyrir verkum.
Steingrímur Hermannsson forsætisráðherra er drjúgur
liðsmaður í framvarðarsveit íslenzkra garpa. Hann
sagði í viðtali við DV í fyrradag: "Eg tel það vera hina
mestu fjarstæðu að hætta hvalveiðum." Síðan bætti
hann við: "Mín skoðun er sú, að það eigi að NÝTA
hvalastofninn undir eftirliti.“
Þar með hefur fengizt ný staðfesting á því, að bókvitið
verður í askana látið. Ekki er nóg með, að við höfum
sóma af því að halda fast við vísindastefnu sjávarútvegs-
ráðherra, heldur höfum við einnig not af því, að mati
forsætisráðherra.
Að vísu eru einhverjir fisksölumenn í sífellu að væla
um, að hundrað sinnum verðmætari fiskmarkaðshags-
munir séu í húfi. Þá skortir hugsjónina og þeir liggja
í hugarfari búðarlokunnar, sem görpum hefur jafnan
þótt heigulslegt. Þeir vilja taka mark á kerlingum, í
von um að geta haldið áfram að selja þeim fisk.
Tímamót urðu í málinu um áramótin. Þá tók formlega
gildi ákvörðun íslenzkra stjómvalda um hvalveiðar í
vísindaskyni. Andstæðingar okkar höfðu fram að því
vonað, að við mundum láta kúgast. Nú er komið í ljós,
að svo er ekki. Aðgerðir gegn okkur hefjast því að nýju.
Á erfiðum tímum þjóðarhags er gott til þess að vita,
að forustumenn þjóðarinnar láta slíkar sorgir ekki aftra
sér frá garpskap. Mestu máli skiptir að hanga í hvönn,
hvort sem fiskur selst útlenzkum kerlingum eða ekki.
Jónas Kristjánsson
DV
Kosningaár
hafið
Árið 1986 verður kosningaár. f
maílok gengur íslenska þjóðin að
kjörborði og velur sér fulltrúa í
sveitarstjórnir. Sumir spá því raun-
ar að kosið verði tvisvar á árinu,
alþingiskosningar verði þá vænt-
anlega á haustmánuðum, en ég
hygg að of fljótt sé að slá nokkru
föstu um það. Þar mun miklu valda
hvernig til tekst með stjóm efna-
hagsmála og einnig geta úrslit
sveitarstjórnarkosninganna haft
þar veruleg áhrif, auk þess sem
átök innan flokka geta skipt máli.
í sveitarstjórnarkosningum eigi
kjósendur fyrst og fremst að velja
sér fulltrúa til þess að ráða fyrir
sig í málefhum sveitarfélagsins. Þá
á að dæma verk þeirra og meta
stefnu þeirra. Engu að síður sanna
dæmin að í sveitarstjórnarkosning-
unum endurspeglast mikið al-
mennir pólitískir straumar. Raun-
Kjallari
á fimmtudegi
MAGNÚS
BJARNFREÐSSON
herra virðist fara nokkuð vaxandi,
bæði í þingflokki og meðal yngri
manna. Hún er samt forystulaus,
því þeir sem helst hafa sig í frammi
hafa litla sem enga tiltrú. Engu að
síður kann hún að reynast flokkn-
um hættuleg, enda á hann greini-
lega verulega í vök að verjast.
Nýjustu fréttir af blaðútgáfu
flokksins munu heldur ekki efla
tiltrú á hann. Flokkurinn mun
mjög eiga undir högg að sækja á
höfuðborgarsvæðinu, hvað sem
gerist úti á landsbyggðinni, þar
sem sveitarstjórnarkosningar eru
persónulegri.
Framboðsmálin kunna að reyn-
ast Alþýðubandalaginu erfið. Svo
virðist sem meiriháttar stríð sé í
uppsiglingu í höfuðborginni, þar
sem nýkjörinn varaformaður virð-
ist staðráðinn í að velta Sigurjóni
Péturssyni úr sessi. Þar verður
hart barist og mun einhver sár
þegar upp verður staðið. Kunnugir
telja að Ólafur Ragnar, formaður
framkvæmdastjórnar, muni styðja
varaformann flokksins og ritstjóra
Þjóðviljans í baráttunni um borg-
arstjórnarsæti í von um stuðning
frá þeim þegar kemur til uppstill-
ingar til alþingiskosninga. En þar
verður þá líka að ganga gegn rót-
grónum þingmönnum og jafnvel
„Sumir spá því raunar að kosið verði
™ tvisvar á árinu, alþingiskosningar
verði þá væntanlega á haustmánuðum, en
ég hygg að of fljótt sé að slá nokkru föstu
umþað.“
„Andstaða gegn formanni flokksins og forsætisráðherra virðist
fara nokkuð vaxandi, bæði í þingfiokki og meðal yngri manna.“
ar þeim mun meira sem sveitarfé-
lögin eru stærri og minna persónu-
legt samband milli sveitarstjórnar-
manna og hinn almennu kjósenda,
og einnig fremur nær höfuðborg-
inni en fjær. Fyrir þetta gjalda
sveitarstjórnarmálefni nokkuð, en
við þessu er samt ekkert að segja,
almennt pólitískt viðhorf kjósenda
hlýtur ávallt að nokkru leyti að
koma í ljós þegar kosningar eru
pólitískar.
Hvernig standa flokkarnir?
Hvtr er staða hinna pólitísku
flokka í upphafi kosningaárs?
Hvemig endurspeglast hún í sveit-
arstjórnarkosningunum? Um þetta
er ekki gott að segja en ýmis teikn
eru á lofti sem veita vísbendingar.
Nærtækustu ábendingarnar eru
skoðanakannanir. Þar verður þó
að hafa í huga að skoðanakannanir
og kosningaúrslit eru sitt hvað. í
skoðanakönnunum kemur gjarna
skýrt fram óánægja eða hrifning
kjósenda á þeim augnablikum sem
þær eru gerðar. Þau hughrif endast
alls ekki ávallt út kosningaslag og
að kjörborði. Um það höfum við
skýr og ákveðin dæmi úr stuttri
sögu skoðanakannana hérlendis.
Það er viðurhlutaminna að segja
einhverjum spyrli í skoðanakönn-
un hvað maður myndi kjósa en
breyta samkvæmt því í kjörklefa.
Að segja skilið við sinn gamla flokk
í skoðanakönnun er ákveðin
ábending til hans um að bæta ráð
sitt, en að kjósa annan í kjörklefa
er á stundum að skipta um sann-
færingu. Þar að auki herðir hið
harða gjömingaveður, sem fylgir
kosningum oft á tíðum, þá í trú
sinni sem veikst hafa. Þeim rennur
blóðið til skyldunnar þegar
skammimar dynja á þeim mönnum
sem þeir hafa stutt til forystu í
gegnum árin. Auk þessa heyrast í
kosningabaráttunni ýmis rök, sem
ekki hafa náð til fjöldans áður,
ekki síst í þjóðfélögum þar sem
jafnmikið hallast á í pólitískri
umfjöllum og hérlendis.
Engu að síður em skoðanakann-
anir mikilsverð ábending um það
hvemig pólitískir straumar liggja
og þær verða þeim mun marktæk-
ari eftir því sem líður að kosning-
um, og fleiri og fleiri gera upp hug
sinn.
En fleira kemur til en enn er
komið upp á yfirborðið. Víðast
hvar eiga flokkarnir eftir að stilla
listum sínum upp. I kringum það
verða oft miklar sviptingar. Hags-
munahópar fara í fýlu og stundum
er um raunverulegan pólitískan
ágreining að ræða innan flokk-
anna.
Um margar undanfarnar kosn-
ingar hafa menn litið í spurn til
Sjálfstæðisflokksins. Þar hefur
ekki alltaf ríkt eining, eins og menn
vita, og að því hefur gjama verið
spurt hvort óeining flokksins komi
til með að hafa veruleg áhrif á
úrslit kosninga.
Nú virðist tæplega verða um það
spurt, í það minnsta ekki í höfuð-
borginni. Þar er borgarstjórinn svo
óumdeildur leiðtogi að jafnvel
óánægja sumra fylgismann Álberts
Guðmundssonar mun varla valda
neinum vemlegum breytingum.
Staðbundin óánægja getur svo
vissulega komið upp innan þessa
flokks eins og allra annarra og
verður ekki sérstaklega um það
fjallað hér, enda allt of snemmt.
Hvernig er ástandið á öðrum
bæjum?
í Framsóknarflokknum hefur
verið sæmilegur friður í langan
tíma, en margt bendir til þess að
honum sé að ljúka. Andstaða gegn
formanni flokksins og forsætisráð-
formanni flokksins. Olíklegt er að
hann sitji aðgerðalaus hjá í þeim
átökum sem nú eiga sér stað. Enn
er ekki komið f ljós hvort átökin í
Reykjavík endurspeglast í uppstill-
ingum annars staðar.
Lítið heyrist til krata ennþá. Því
er ekki íjóst hvort formaðurinn
grípur til einhverra hreinsana í
framboðsmálum. Þær em tvíeggj-
aðar. Þær geta vissulega vakið
athygli á flokknum og gefið tæki-
færi til þess að auglýsa nýjar hala-
stjömur, en þá um leið einnig fælt
eitthvað af eldra fylgi burt. Flokk-
urinn virðist í nokkurri stöðnun
um þessar mundir og því ekki gott
að segja hvor kosturinn verður
valinn.
Líklega býður Bandalag jafnað-
armanna hvergi fram í sveitar-
stjórnarkosningum, nema ef vera
kynni í Reykjavík. Flokkurinn
hefur ekki náð sér enn eftir átökin
milli einstaklinga og þar að auki
er hann fyrst og fremst landsmála-
flokkur.
Vafalaust bjóða konur fram, í það
minnsta þar sem þær hafa átt full-
trúa, og ekki hefi ég trú á því að
fylgi þeirra minnki.
En allt em þetta vangaveltur sem
kunna að reynast tilgangslausar, í
það minnsta ef kosið verður til
alþingis fyrr, vegna yfirvofandi
átaka á kjaramarkaði.
Magnús Bjarnfreðsson.