Dagblaðið Vísir - DV - 25.08.1987, Síða 10

10
ÞRIÐJUDAGUR 25. ÁGÚST 1987.
Utlönd
Atvinnulaus verkamaður á Filippseyjum við sykurekru sem hefur verið yfir-
gefin. Verðfall á sykri hefur komið illa niður á bæöi jarðeigendum og
verkamönnum. Símamynd Reuter
Sykurbarónar
á Filippseyjum
vígbúast
Á yfirborðinu virðist allt með kyrr-
um kjörum í „sykurskál“ Filipps-
eyja, eyjunni Negros, en margir
íbúar eyjarinnar segja að ekki sé
langt í uppreisn jarðeigenda þar.
Sykurbarónar hafa komið sér upp
eigin her í baráttu sinni gegn áform-
um Aquinos um að skipta jörðinni.
Á Negros fara tveir þriðju hlutar
allrar sykurræktar landsins fram
sem er rúm milljón tonn á ári. Verð-
fall á sykri, aukin afskipti kommún-
ista og of lítið íjámiagn hefur þó
orðið til þess að margir landeigenda
hafa yfirgefið plantekrur sínar þar
sem illgresið nær nú að skjóta rót-
um. Sex cent fást nú fyrir pundið
af hrásykri á heimsmarkaðnum en í
byrjun áratugarins fengust flörutíu
cent fyrir pundið.
Fordæma skiptinguna
Sérfræðingar í atvinnumálum
segja að lækkun sykurverðsins muni
eiga meiri þátt í að minnka misréttið
heldur en jarðaumbætur forsetans
sem tilskipaðar voru í síðastliðnum
mánuði. Skipta á öllu ræktuðu landi,
þar á meðal sykurekrunum, milli
milljóna fátæklinga sem ekki eiga
neina jörð.
Sykurbarónamir fordæma þessa
ákvörðun og segja sykurræktina
vera lífsstíl. Ekrumar hafi gengið í
arf. Svo lengi sem menn muna hafi
forfeður þeirra átt landið. Þeir hafi
tilheyrt sykurblokkinni, áhrifamesta
hópnum á þingi.
Nokkrir hafa breytt þeim hluta
ekra sinna sem em við hafið og
rækta þar rækjur sem er mikilvæg
útflutningsvara á Filippeyjum. Þrátt
fyrir þessar breytingar hefúr efha-
hagurinn ekki batnað.
Aukin fátækt
Fyrir verkamenn á ekrunum hefúr
verðfallið á sykri leitt til aukinnar
fátæktar. Þeir áttu allt sitt að sækja
til landeigandans sem í mörgum til-
fellum hefur flutt til höfuðborgar-
innar. Verkamennimir unnu áður
myrkranna á milli á plantekmnum
fyrir lág laun. Híbýli þeirra vom
kofar sem reistir vom á ekrunum.
Landeigendur sáu um allar þarfir
þeirra. Hollusta við húsbóndann
gekk oft í arf frá einni kynslóð til
annarrar.
Ekki sykurekru
Síðustu árin hefur hagur verka-
manna farið hríðversnandi og þeir
þykjast ekki allir hafa gagn af skipt-
ingu jarðanna. Ef þeir fái sykurekm
þá hafi þeir ekki hugmynd um hvað
þeir eigi að gera við hana. Þeir gera
sig aftur á móti ánægða með jarðar-
skika þar sem þeir geta ræktað
hrísgrjón, kom og grænmeti ef enga
vinnu er að fá á ökrunum.
Á Negros myndi jörðum tuttugu
og sjö þúsund landeigenda verða
skipt á milli þrjú hundmð þúsund
verkamanna en helmingur þeirra er
atvinnulaus.
Umsjón: Halldór Valdimarsson og Ingibjörg Sveinsdóttir
Oskuhaugamir lífsviður
væri bama og unglinga
Landið var eitt sinn auðugt þótt
smátt væri og snautt að náttúruleg-
um auðlindum. Það var miðstöð
fjármálaviðskipta fyrir botni Mið-
jarðarhafs og velmegun sú er fylgdi
fjármagnsstreyminu náði til mest
allrar þjóðarinnar að einhverju leyti.
Böm í landinu nutu góðrar skóla-
göngu, gátu mörg vænst þess að
komast úr landi til sérmenntunar.
Þau bjuggu að vísu við misjöfn kjör
en áttu það flest sameiginlegt að
fátækt og hungur virtist aðeins §ar-
læg martröð, eitthvað sem gerðist
annars staðar.
Nú er fátæktin staðreynd, hungrið
yfirvofandi og fjöldi bama og ungl-
inga hefúr um nokkurt skeið þurft
að drýgja fjölskyldutekjumar með
betli og öðrum ráðum. Hið nýjasta
þeirra er gjömýting á öskuhaugum
í grennd við höfuðborgina þar sem
fjöldi bama og unglinga vinnur alla
daga við að hirða það sem hugsan-
lega má selja fyrir smáaura.
Landið er Líbanon, höfuðborgin
Beirút, og tólf ára styrjaldarástand
í landinu er nú um það bil að þurrka
út allan þann kjaramismun sem
finnanlegur var þar meðan friður
ríkti. Þess er skammt að bíða að
allir Líbanonbúar verði jafrisnauðir
og háðir góðgerðarstarfsemi annarra
þjóða.
Skipulagt
Starf barna og unglinga á ösku-
haugum við þjóðveginn að alþjóða-
flugvellinum í Beirút hefur þegar
verið skipulagt. Bömin segjast starfa
fyrir „fyrirtækið", en þau mæta flest
þar hvem morgun, taka á móti ösku-
bílunum og gramsa í flutningi þeirra
í leit að söluhæfum vamingi.
Fyrir skömmu var óþekkt að fólk
leitaði nýtilegra hluta á öskuhaug-
um í Líbanon. Nú starfa hundmð
daglega við þennan eina haug og
þótt starfsemin sé hvergi annars
staðar skipulögð á sama veg er aug-
ljóst að sama ástand er að skapast
víðar í landinu.
Af neyð einni saman
Þeir sem flykkjast að öskuhaugun-
um hvem morgun em þangað
komnir af neyð einni saman. Meðal-
árslaun í Líbanon hafa í dag innan
við tíunda hluta þess kaupmáttar
sem þau höfðu fyrir tólf árum þegar
borgarastyrjöldin braust út í
landinu. Árslaun nema nú að verð-
gildi liðlega tuttugu og fimm þúsund
íslenskum krónum og duga skammt
til framfærslu fjölskyldu.
Þegar tillit er tekið til þess að um
áttatíu prósent af neysluvöru lí-
bönsku þjóðarinnar em innflutt er
ljóst að ástandið er ólífvænlegt.
Ef allirvinna
Fréttamenn, sem heimsótt hafa
öskuhaugana, bera þaðan ófagrar
lýsingar. Böm nærast þar á hálfrotn-
uðum matarleifum, litið er á niður-
soðna matvöm, sem fleygt hefúr
verið vegna hættu á að hún væri
skemmd, sem fjársjóð.
Launin em ekki há. Með iðju og
eljusemi má hafa vikulaun sem svar-
Börn og unglingar flykkjast á öskuhaugana við hraðbrautina út á alþjóðaflugvöllinn í Beirút. Þar vinna þau
daglangt við að hirða tómar dósir, kassa og gler sem þau selja fyrir smáaura sér til framfæris.
Símamynd Reuter
ar eitthvað á annað hundrað
krónum íslenskum. Böm geta þó
tæplega haft meira en um fjömtíu
krónur á dag, jafnvel enn minna.
Fjölskyldur, sem hafa innan sinna
vébanda einvörðungu vinnufært
fólk, böm og fullorðna, geta komist
af með öskuhaugavinnunni. Um leið
og einhver heltist úr lestinni vegna
veikinda eða annars blasir næring-
arskorturinn við. Þess em fjölmörg
dæmi að í slíkum tilvikum geri fjöl-
skyldan ekki betur en vinna fyrir
lyfjum og fæstir geta veitt sér þann
munað að leita læknishjálpar fyrr
en sjúklingurinn er nánast dauð-
vona. Þær fjölskyldur, sem hafa fyrir
ungbömum eða gamalmennum að
sjá, eiga sér ekki viðreisnar von.
Afkoma þeirra er alfarið háð fram-
lögum hjálparstofnana og ölmusum
þeirra sem enn em aflögufærir að
einhverju.
Flestir þeirra sem þama starfa em
Shi’itar, múhameðstrúarfólk úr vest-
urhluta Beirút. í allri þeirri fátækt
sem styrjaldarástandið hefur skap-
að, er hlutskipti þeirra ef til vill
einna bágast.
Enginn skóli
Oskuhaugabömin í Beirút munu
starfa hjá fyrirtækinu allt þetta ár.
Þeirra bíður engin skólaganga í
haust því foreldramir hafa enga leið
til að sjá fjölskyldunni farborða án
vinnu þeirra. Jafnvel þótt unnt
rejmdist að fæða bömin með vinnu
foreldranna tækist aldrei að öngla
saman þeim þúsund krónum sem
talið er að skólaganga bams kosti
hvem vetur.
Ljóst er því að breytist ástand í
Líbanon ekki til hins betra á næstu
mánuðum stefuir þjóðin inn í víta-
hring sem erfitt, jafnvel ómögulegt,
gæti reynst að komast út úr aftur.