Dagblaðið Vísir - DV - 22.07.1988, Blaðsíða 11

FÖSTUDAGUR 22. JÚLÍ 1988.
11
Utlönd
■*'y'v •:!!“ ^fílÍTÍ'. *•/•« .'ií f ÍXA y i1/ÍS'*<¥á**5fs«íÍ
*Æi‘jZ9&:*\•
srfcaiíssBj
HPiæ
®S^
É13|£mS|ÉKj
«•--/'
jwassasaap
WM sæsgt

Michael Stanley Dukakis, 54 ára
fylkisstjóri Massachusettsiylkis í
Bandaríkjunum og forsetaframbjóð-
andi demókrata í kosningunum í
haust, er ekki talinn litskrúðugur
stjómmálamaður, sumir segja hann
jafnvel leiðinlegan.
George Busii, frambjóðandi repú-
blikana, kallar hann norðaustlensk-
an frjálshyggjumann, kosninga-
starfsmenn hans segja hann
raunsæjan miðjumann, póhtískir
óvinir hans segja hann hrokafullan.
En hvað sem segja má um Dukakis
eru flestir sammála um að hann sé
fyrst og fremst stjómmálamaður.
Ameríski draumurinn
Faðir Dukakis, Panos, kom til
Bandaríkjanna frá grísku eyjunni
Lesbos aðeins fimmtán ára að aldri
með 25 doUara í vasanum og enga
enskukunnáttu. En átta árum síðar
var hann fyrsti gríski innflytjandinn
sem brautskráðist frá læknadefld
Harvard Háskóla. Móðir hans, Eut-
erpe, var fyrsta gríska konan sem
brautskráðist frá háskóla í Massa-
chusetts.
Að lokinni herþjónustu í Kóreu-
styrjöldinni nam Dukakis lögfræði
við lagadeild Harvard Háskóla. Árið
1962, tveimur ámm eftir að hann
lauk laganámi, var hann kosinn fuU-
trúi BrookUne, heimabæjar síns, á
löggjafarþing Massachusettsfylkis og
ferill hans í stjómmálum hafinn.
Dýrkeypt mistök
Dukakis hefur sagt að á stjórn-
málaferU sínum hafi hann mest lært
á mistökum sem hentu hann er hann
gegndi starfi fylkisstjóra Massa-
chusetts á árunum 1974-1978. Hann
vann sigur í kosningunum áriö 1974
á því loíorði að hann myndi ekki
hækka skattana. Fljótlega gekk hann
á bak orða sinna þegar 500 miUjóna
dollara íjárlagahalli blasti við.
Hann skar einnig niður fjárlög til
félagsmála, hætti öllum póUtískum
stöðuveitingum á grundvelU vináttu
og skapaði sér óvinsældir þar sem
hann var taUnn einstrengingslegur
og hrokafuUur í embætti. Svo fór að
hann náði ekki endurkjöri árið 1978.
Hann bauð sig fram á ný árin 1982
og 1986 og sigraði í bæði skiptin.
Þessi mistök hikar Dukakis ekki
við að ræða í kosningabaráttu sinni.
Hann viðurkennir að hann hafi verið
ósveigjanlegur og óbilgjam og segir
að þetta atvik hafi haft mjög mótandi
áhrif á sig og stefnumótun sína. Nú
sé hann sveigjanlegur og leiti mfili-
vegar í málefnaumræðu.
„Efnahagsundur“ Dukakis
Dukakis hefur lagt mikla áherslu á
gengi sitt sem fylkisstjóri í kosninga-
baráttunni og talar gjama um að þar
hafi hann staðið að „efnahagsundri.
Margir segja að efnahagsundrið hafi
gerst þrátt fyrir Dukakis og að hann
Gagnrýnendur, sama hvar i flokki
þeir sitja, virðast vera sammála um
að Dukakis sé stjórnmálamaður
fram í fingurgóma. Simamynd Reuter
hafi í reynd komið því til leiðar aö
mörg fyrirtæki hafi leitað út fyrir
fylkismörkin.
Efnahagsundrið hefur verið gagn-
rýnt mjög af andstæðingum Dukakis
í kosningunum. Fiárhagsstaða fylk-
isins hefur versnað mjög, útgjöld
aukist á þessu ári og hann neyddist
til að hækka skatta á ný. Þar með
gaf hann Bush tækifæri til að halda
því fram að slíkt myndi Dukakis gera
ef hann yrði kosinn forseti.
Stjómmálaskýrendur hafa og bent
á að eitt sé að minnka fjárlagahalla
Massachusettsfylkis og annað að
ráðast að gífuriegum halla ríkissjóðs.
Þeir segja að þrátt fyrir að Dukakis
hafi fordæmt halla rikisstjórnarinn-
ar hafi hann ekki komið meö neinar
raunhæfar tillögur til aAxétta hann
við.
Biðlartil minnihlutahópa
Dukakis leggur mikla áherslu á
innanríkismál í sinni baráttu og
segja margir að hann skorti reynslu
í utanríkismálum. Sem sonur grískra
innflytjenda reynir hann að höfða til
allra innflytjenda og minnihluta-
hópa. Hann hefur mikið reynt að
biðla til blökkumanna, sem em um
20 prósent stuðningsmanna Demó-
krataflokksins, eftir að hann tók
hvítan Texas-búa, Lloyd Bentsen,
fram yfir mannréttindaleiðtogann,
blökkumanninn Jesse Jackson, í
stöðu varaforsetaefnis.
Val Dukakis á Bentsen er yfirveg-
að. Bentsen er Texasbúi sem ætti að
Michael Dukakis er sagður mikill (jölskyldumaður og góður eiginmaður.
Hér er hann ásamt eiginkónu sinni, Kitty, að lokinni talningu á flokksþingi
. demókrata á miðvikudag þar sem Dukakis var útnefndur forsetatrambjóð-
andi flokksins. Simamynd Reuter
hjálpa Dukakis í því fylki sem Bush
kallar sitt heimafylki. Að auki er
Bentsen tahnn vera frekar íhalds-
samur sem ætti að gleðja íhaldssam-
ari öfl innan flokksins.
En sumir segja að -val á slíkum
íhaldsmanni geti skaðaö Dukakis og
haft fráhrindandi áhrif á kjósendur.
Getur Dukakis sigrað í haust?
Dukakis er ennþá óþekkt nafn í
hugum margra Bandaríkjamanna en
þrátt fyrir það eiga demókratar nú
góða möguleika á sigri í forsetakosn-
ingum í haust.
Stærsta vandamálið fyrir Dukakis
er að sanna það fyrir kjósendum að
hann hafi það sem þarf til að teljast
leiðtogi eins af valdamestu löndum
heims. Hann verður að sannfæra
landa sína að hann geti, þrátt fyrir
reynsluleysi, tekist á við þau vanda-
mál sem bíöa næsta forseta landsins.
Stjómmálaskýrendur eru ekki alhr
á eitt sáttir um hæfni.Dukakis. Marg-
ir benda á reynsluleysi hans í erlend-
um málum, en hann leggur áherslu
á hin sígildu málefni demókrata; að
minnka útgjöld til hernaðarmála og
að halda íhlutun Bandaríkjanna á
erlendri grund í lágmarki. Hann hef-
ur einnig sagt að Bandaríkin yrðu
að ganga haröar fram í baráttunni
gegn aöskilnaðarstefnu Suður-Afr-
íku.
Takist honum að sannfæra Banda-
ríkjamenn um að hann geti stjómað
landinu af röggsemi getur verið að
næsti forseti Bandaríkjanna verði
demókrati. Reuter/StB
Demókratar eru nú taldir hafa raunhæfar sigurlíkur í forsetakosningunum
í haust. Dukakis verður þó að sanna löndum sínum að hann hafi til að
bera þá röggsemi og festu sem þarf til að stjórna landinu.
Simamynd Reuter
Stjómmálamaðurinn
Dukakis