Dagblaðið Vísir - DV - 26.11.1988, Blaðsíða 4

4
LAUGARDAGUR 26. NÓVEMBER 1988.
Fréttir
Skoöanakönnun DV:
Yfirgnæfandi meirihluti
vill hvalveiðar áfram
Mikill meirihluti landsmanna vill
halda hvalveiðunum áfram þrátt fyr-
ir andstöðu víða. í DV-könnun nú í
vikunni var spurt: Ertu fylgjandi eða
andvígur því að íslendingar hætti að
veiða hval? Af heildinni sögðust 23,5
prósent vera fylgjandi því að viö
hættum að veiða hval. 62,3 prósent
sögðust andvíg stöðvun hvalveiða.
Óákveðin voru 12,3 prósent og aðeins
1,8 prósent vildu ekki svara.
Þetta þýðir að af þeim sem afstöðu
tóku vilja 27,4 prósent að við hættum
hvalveiðum en heil 72,6 prósent eru
andvíg stöðvun hvalveiða.
DV gerði svipaða könnun í október
1985. Þá var meirihluti stuðnings-
manna hvalveiða heldur meiri en nú.
Þeim hefur sem sagt fjölgað sem vilja
stöðvun.hvalveiða þótt þeir séu enn
í miklum minnihluta.
í október 1985 voru 14,7 prósent
úrtaksins fylgjandi stöðvun hval-
veiða, 65 prósent vildu áframhald-
andi hvalveiöar. 15,5 prósent voru
óákveöin og 4,8 prósent vildu ekki
svara. Þaöþýddi að af þeim sem tóku
afstöðu vildu 18,4 prósent stöðvun
hvalveiöa en 81,6 prósent vildu hval-
veiðar áfram.
í skoðanakönnuninni nú var úr-
takið 600 manns. Jafnt var skipt milli
kynja og jafnt milli Reykjavíkur-
svæðisins og landsbyggðarinnar.
DV hefur síðustu ár spurt spurn-
inga sem tengdust hvalveiðum þótt
ekki hafi síðan í október 1985 verið
spurt beint um stöðvun hvalveiða. í
könnun DV í september 1986 var
spurt hvort menn vildu láta endur-
skoða varnarsamninginn vegna
hvalamálsins. Af þeim sem tóku af-
stööu vildu 82,7 prósent endurskoða
varnarsamninginn vegna hvala-
málsins - það er vegna andstööu
Bandaríkjamanna við hvalvéiðar ís-
lendinga. Aðeins 17,3 prósent þeirra
sem tóku afstööu sáu ekki ástæðu til
að endurskoða varnarsamninginn
vegna hvalamálsins. -HH
Niðurstöður skoðunarkönnunar DV uni hvalveiðar
Andvígir stöðvun
hvalveiða
Fylgjandi stöðvun
hvalveiða
Okt.1985
Nú
Ritið sýnir hlutföllin milli þeirra sem vilja veiða hval og hinna sem vilja
hætta að veiða hval. Samanburðurinn er milli DV-kannana nú og i október
1985.
Unimæii fólks í könnuninni
Kona sagöist ekki þola að viö
hættum hvalveiðum vegna þrýst-
ings grænfriöunga, slíkt væri yfir-
gangur. Karl sagöi aö við mættum
ekki láta kúga okkur. Annar sagð-
ist ekki geta gert upp á milli tveggja
hliða á hvalamálinu. Karl sagðist
fylgjandi vísindaveiðunúm eins og
þær væru. Annar kvaðst vera sjó-
maður og styðja hvalveiöar, annars
æti hvalurinn fiskinn í sjónum.
Kona kvaðst hlynnt hvalnum sem
bæri aö vemda með stöðvun veiða.
Konakvaöst styðja stefnu Halldórs
Ásgrímssonar í hvalamáiinu. Önn-
ur kvaðst andvíg hvalveiðum því
að við neyddumst beinlínis til að
hætta veiðunum. Karl sagðist vilja
að við sýndum hörku í þessu raáli.
Kona sagði að við ættum meiri rétt
á fiskinum en hvalurinn. Karl
sagði að í lagi væri aö veiða hval
þótt andstöðu gætti. Karl sagöi aö
viö yrðum nú að hætta hvalveiðum
vegna viðskiptaþvingana. Karl
sagði að viö mættum ekki láta
neyða okkur til aö hætta. Annar
sagði að það væri okkar aö ráöa.
Viö ættum að halda áfram hval-
veiðum. -HH
íslendingar vilja halda áfram að veiða hval þrátt fyrir andstööuna.
Niðurstöður skoðanakönnunarinnar urðu þessar: Til samanburðar eru niður-
stöður skoðanakönnunar DV frá október 1985:
Okt.1985 Nú
Fylgjandistöðvun hvalveiðá 14,7% 23,5%
Andvígirstöðvun hvalveiða 65% 62,3%
Óákveðnir 15,5% 12,3%
Svara ekki 4,8% 1,8%
Ef aðeins eru teknir þeir sem tóku afstöðu verða niðurstöðurnar þessar:

Okt.1985 Nú
Fylgjandistöðvun hvalveiða 18,4% 27,4%
Andvígirstöðvun hvalveiða 81,6% 72,6%
Ríkisendurskoðandi um áfengiskaupin:
Magnús greiddi sjálfur áfengið
„Magnús Thoroddsen hefur greitt
sjálfur fyrir þetta áfengi. Þaö hefur
ekki fariö á reikning forsetaembætt-
isins eöa Hæstaréttar. Við skoðum
reglulega bókhald ÁTVR og áfengis-
kaup Magnúsar voru farin að vekja
athygli. Eg haföi samband við Guð-
rúnu Helgadóttur, forseta Sameinaðs
Alþingis, út af málinu á miðviku-
dag,“ sagði Halldór V. Sigurðsson
ríkisendurskoðandi við DV.
Halldór sagði að ríkisendurskoöun
veitti fjölda áminninga ár hvert sem
bæði væru alvarlegar og til að skapa
ákveðið aðhald. En hvað fær ríkis-
endurskoðun til að áminna sérstak-
lega og hvar eru dregin mörk milli
þess sem þykir viðeigandi og þess
sem þykir alvarlegra?
„Þetta er vissulega samvisku-
spurning fyrir okkur hjá ríkisendur-
skoðun. Við höfum ekki hlaupandi
tölfræðilegar upplýsingar til að bera
stöðugt saman en þaö má segja aö í
tilfelli Magnúsar Thoroddsen hafi
verið langt gengið. Við höfðum tekið
eftir úttektum hans og hefðum
kannski átt að vekja athygli á þeim
fyrr. En það er spurning hvar eigi
að draga línuna. Annars er það ekki
okkar að túlka hversu alvarlegt þetta
er.“
- Ættu starfsmenn ÁTVR að hafa
vakið athygli á þessum gríðarlegu'
áfengiskaupum Magnúsar?
„Það er ekki starfsmanna þar að
leggja mat á kaup einstakra aöila.“
-hlh
Höskuldur Jónsson, forstjóri Áfengis- og tóbaksverslunar ríkisins:
Veitum ekki upplýsingar um
kaup einstakra viðskiptavina
„Það hefur verið reikningur til hér
hjá ÁTVR síðustu 20 ár sem er á
handhafa forsetavalds. Við höfum
skrá yfir þá sem kaupa áfengi með
sérstökum kjörum. Hvað þeir gera
síðan við það er ekki okkar mál,“
sagði Höskuldur Jónsson, forstjóri
ÁTVR, við DV þegar hann var spurð-
ur hvort áfengisverslunin mætti í
raun selja Magnúsi Thoroddsen
áfengi þegar hann keypti það í eigin
nafni. „Við megum alveg selja Magn-
úsi áfengi."
Höskuldur hefur lista yfir þá aöila
eða embættti sem mega kaupa áfengi
með sérkjörum. Þar eru embætti for-
seta íslands, handhafar forsetavalds,
ríkisstjómin, þó ekki ráðherrar per-
sónulega, ráðuneytin, Alþingi, ÁTVR
og forstjóri áfengisverslunarinnar,
það er hann sjálfur. Þar fyrir utan
er selt á sérstökum kjörum til frílag-
era skipafélaganna, fríhafnarinnar
og sendiráða.
„Það eru takmarkanir á áfengis-
kaupum handhafa forsetavalds þess
efnis að þeir megi aðeins kaupa
áfengi þegar forsetavald er í þeirra
höndum. Aðrar takmarkanir eru
ekki.“
- Hvert er umfang áfengiskaupa á
þessum sérstöku kjörum?
„Við veitum hvorki upplýsingar
um kaup einstakra viðskiptavina
okkar eða heildartölur um þau kaup.
Öll viðskipti eru færð í bókhald
ÁTVR og ef menn hafa hug á að rann-
saka það geta þeir hæglega fundið
þessar upplýsingar með því að grafa
fylgiseðla upþ.“
- Hvernig fara þessi viðskipti
fram?
„Þessir aðilar panta hér og er pönt-
unin skrifuð út samkvæmt reikn-
ingi. Áfengið er ýmist sent eða sótt
og greitt með ýmsum hætti: með
ávísunum, peningum eða í gegn um
gíró.“ -hlh
Halldór Asgrímsson:
niðurstaða
„Ég tel þetta mjög góða niður-
stöðu í Ijósi þeirra miklu um-
ræðna sem hafa verið uppi að
undanfómu og þeirra hótana sem
settar hefa verið fram," sagði
Halldór Ásgrímsson sjávarút-
vegsráðherra um niðurstöður
skoðanakönnunarinnar.
„Það er eðlilegt að menn óttist
slíkar hótanir og hefur áreiðan-
lega áhrif á viðhorf einhverra.
Ég tel að þessi niðurstaða sýni
að við emm á réttri leið í þessum
málum."
Halldór sagði aö þó að vissulega
væri ákveöin skekkjumörk á
svona skoöanakönnunum þá
heföi reynslan sýnt að þær gefi
góðarvísbendingar. -SMJ
Ami Gimnarsson:
er að
„Það gefur augaleið að fólk er
aö skoöa þessi mál í nýju Ijósi.
Ef þessi áróðursbylgja á ekki að
ganga yfir okkar málflutning þá
veröum viö að stöðva þessar vís-
indaveiöar," sagði Árni Gunnars-
son alþingismaður.
Hann sagðist hins vegar álíta
aö í skoðanakönnuninni væri
verið aö spyrja um annan hlut
en hann heföi tekiö á í þingsálykt-
unartillögu sinni, þ.e.a.s. að
stöð va vísindaveiðarnar og í raun
segði niðurstaöan ekkert um það
mál.
„í mínum huga kemur ekki til
greina að hætta hvalveiðum og
ég hefði svarað þessari spumingu
sjálfur á þá leið að ég væri and-
vígur stöövun hvalveiöa. Mín til-
laga gengur út á það að hætta
vísindaveiðum en þannig mynd-
um við rétta fram sáttahönd i
þessardeilu.“ -SMJ
Kristján Loftsson:
Áróðurínn
án árangurs
„Ég get ekki túlkað þetta á ann-
an veg en að verulegur meiri-
hluti fólks sé fylgjandi hvalveið-
um,“ sagði Kristján Loftsson, for-
stjóri Hvals hf. Hann sagði að
greinilegt væri að íslendingar
stæðu heils hugar að baki stefnu
stjórnvalda í þessu raáli og á því
hefði varla orðið nein marktæk
breyting þrátt fyrir mikið áróð-
ursstríð undanfarið.
„íslendingar em alveg niðri á
jörðinni í þessu máli þótt það sé
verið að setja á svið ýmsar uppá-
komur erlendis. Menn gleypa
einfaldlega ekki við þeim hér á
landi þótt þær séu einmitt ætlað-
artilþess." -SMJ
Magnús Skarphéöinsson:
Mjög glaður
yffir þessum
niðurstöðum
„Ég get ekki annaö, fyrir hönd
skjólstæðinga minna, en verið
mjög glaður yfir þessum niöur-
stööum,“ sagöi Magnús Skarp-
héðinsson, talsmaður Hvalavina-
félagsins, um niðurstööu skoð-
anakönnunarinnar. „Stöðugt eru
fleiri og fleiri íslendingar að sjá
aö það þýðir ekki aö halda þessu
stríði áfram. Mér er persónulega
kunnugt um það að ef íslendingar
hætta hvalveiðum munu Græn-
friðungar hjálpa okkur að selja
afurðir okkar um allan heim.
Fólk hér heima er aö átta sig á
því að ekki má fóma minni hags-
munum fyrir meiri."
-SMJ