Dagblaðið Vísir - DV - 10.12.1988, Blaðsíða 22

22
LAUGARDAGUR 10. DESEMBER 1988.
Bónstöð í Framtíö
Þar sem framtíðin er
þar erum við.
Fljót og góð þjónusta
með úrvals efnum.
Hjá Jobba
Bónstöö í
húsi Framtíðar
Faxafeni 10
Sími 685100 (149)
VERfl CA.KR. 119.000,-
inciar
lumúli 32 Sími: 680624.
‘TI -1--1jnartíma 667556.
fh+r
KOMUM HEIM,
MÆLUM OG
RÁÐLEGGJUMí
VALIÁ
INNRÉTTINGUM
• Þriggja vikna afgreiðslu-
frestur.
• Ókeypis hugmynda-
vinna.
• Ókeypis heimsendingar-
þjónusta.
ELDHÚSINNRÉTTINGAR,
FATASKÁPAR OG BAÐ-
INNRÉTTINGAR, I hvltu,
hvitu og beyki, gráu,
gráu og hvftu, eik, beyki,
furu og aski.
Við erum við hliðina á Álnabæ i
Siöumúla.
Opið 9-19 alla daga.
Laugardaga 10-16.
Sunnudaga 10-16.
Eiginkonur, unnustur!
Ef Bosch rafmagnsverkfæri leynist í jólapakkanum er engin
afsökun lengur að fresta endurbótum á heimilinu!
Gefið gjöf sem gerir gagn um ókomin ár
Opið i dag til kl. 18
Gunnar Ásgeirsson hf.
Suöurlandsbraut 16, s. 691600.
Útsölustaðir
Mikligarður, Reykjavík
Valfell, Úlafsfirði
Málningarþjónustan, Akranesi
Jón Fr. Einarsson, Bolungarvik
Byko, Kópavogi og Hafnarfirði
Húsasmiðjan, Reykjavík
Akurvik, Akureyri
Stapafeli, Keflavik
Póllinn, Ísafirði
Fjölmiðlar_______dv
Desember-mál
Ég gat þess í grein fyrir skömmu að
skammdegið væri mikil uppspretta
gróusagna og kjaftagangs. Fyrru'm
forseti Hæstaréttar hefur heldur bet-
ur fundið fyrir þessu sérkenni árstíð-
anna upp á síðkastiö og skal hér ekki
farið út í þá umræðu en tvö atriði
henni skyld langar mig til að fjalla
örlítið um.
Hið fyrra er með hvaða hætti svona
mál berast til almennings, hið síðara
hvemig fjölmiðlar standa í stykkinu
við að kryfja málin til mergjar.
Réttlausir menn?
Þetta er í annað skiptið á stuttum
tíma sem kerfið lekur upplýsingum
um ákæru eða ásökun á mann án
þess að hafa tryggingu fyrir því að
hann frétti af málinu áður en fjöl-
miðlar taka það til umfjöllunar. í
fyrra skiptiö var það þegar settur
ríkissEiksóknari sneri sér til alþingis
til þess að biðja um að alþingismaður
og fyrrverandi bankaráðsmaður í
Útvegsbankanum yrði sviptur þing-
helgi svo unnt yrði að ákæra hann í
svokölluðu Hafskipsmáli. Þá mun
þingmaðurinn hafa fyrir tilviljun átt
erindi niður í þing síðdegis á laugar-
degi, þar sem hann frétti af bréfi sak-
sóknarans, en önnur tilviljun réð því
að hann var þá ekki erlendis á vegum
þingsins. Fréttin birtist um kvöldið
í fjölmiðlum.
Hitt skiptið var mál forseta Hæsta-
réttar, þar sem fjölmiðlar helltust
yfir hann án þess að hann vissi að
málið hefði verið gert opinbert.
Ekki ætla ég mér þá dul að fara að
ráða þá gátu hver hafi komið þessum
málum til fjölmiðla. Það skiptir held-
ur ekki máli því í báðum tilvikum
áttu málin erindi þangað. Það sem
mér finnst gagnrýnivert er hins veg-
ar að opinberir aðilar skuli vera að
pukrast með svona mál án þess að
ráða við pukrið og án þess að þeir
sem mest kemur það við viti af því.
Ekki bætir úr skák að í báðum tilvik-
um veit sami aðili, einn af hand-
höfum forsetavaldsins, forseti sam-
einaðs þings, um málið áður en það
lekur til fjölmiðla.
Nú vil ég að það komi afdráttar-
laust fram að mér dettur ekki í hug
að þingforsetinn hafi lekið málinu.
Guðrún Helgadóttir tekur starf sitt
áreiðanlega allt of alvarlega til þess
að hún stundi slíkt. En sjá menn
ekki í hve slæma aðstöðu hún er sett
með svona vinnubrögðum? Halda
menn virkilega að ekki séu til nógar
Fjölmiðlar
Magnús Bjamfreðsson
rógtungur sem vifja klína þessu á
hana? Er ekki lágmark að þeir sem
með þessi mál pukrast sjái tfi að ann-
að virðulegt embætti sé ekki dregið
ómaklega inn í svona vinnubrögð?
Sjálfstæði
fjölmiðla
Ég sagði hér fyrr að vissulega hefðu
bæði þessi mál átt erindi í fjölmiðla.
En umræðan þar um þau bæði hefur
vakið ýmsar spurningar. Hvemig
vinna fjöimiðlamenn í svona málum?
Láta þeir pólitíkusa mata sig á stað-
reyndum eða reyna þeir að vinna
sjálfstætt, rannsaka máhn á eigin
spýtur?
Ég spyr fyrst og fremst vegna síð-
ara málsins, brennivínsmálsins
margumrædda. Mér hefur fundist
ákaflega lítið fara fyrir gagnrýninni
umræðu í fjölmiðlum um málið
nema hvað fjallað hefur verið ræki-
lega um vínkaup tiltekins manns og
síðar dálítið um kaup annarra í svip-
aðri aðstöðu. Getur verið að fjölmiðl-
um hafi fljótlega orðið ljóst að óþægi-
lega margir væru flæktir í máhð og
gamla góða pólitíkin hafi einhvers
staðar komist í spfiið? Var kannski
einhver sem hvíslaði að öðrum að
vissast væri að fara varlega og láta
nægja að hengja einn? Hvar á að
draga mörkin um óviðurkvæmilega
notkun heimilda? Hver getur sagt til
um það? Hvað höfðu þeir í huga sem
settu reglumar umfram það sem
skrifað stendur? Er hugsanlegt að
hvað sem mönnum finnst núna þá
hafi menn í þá daga hugsað þetta sem
kaupuppbót?
Já, þær eru býsna margar, spum-
ingarnar sem er ósvarað.
Fastir liðir í des-
ember - og glætur
Desember er annars sérkennileg árs-
tíð í fiölmiðlum. Þá er tvennt sem að
öðm jöfhu yfirskyggir alla umræðu
í fiölmiðlum. Annars vegar af-
greiðsla fiárlega og skyldra mála í
þinginu sem alltaf er eins að því leyti
að hún fer ekki fram fyrr en í síð-
ustu lög og tryggt er orðið að þing-
menn séu orðnir svo heimfúsir að
þeir samþykkja nærri hvað sem er
til þess að sleppa. Fjölmiðlar yfirfyll-
ast af „fréttum“ af gangi mála við
Austurvöll enda þótt hvorki þing-
menn né kjósendur viti í raun hvaö
er verið að samþykkja (kannski hefði
verið rétt að telja ráðherrana þama
með).
Hins vegar er það svo efni tengt
jólunum sjálfum sem hellist yfir fiöl-
milana. Þar á ég bæði við auglýs-
ingarnar og fréttir og umfiöUun um
það sem á boðstólum verður.
EðlUega fer þar einna mest fyrir
umfiöUun um bækur enda stærum
við okkur af því að vera einstök
bókaþjóð. Fjölmiðlar birta fréttir af
bókaútgáfu enda bókaauglýsingar
drjúg tekjulind þeirra. Ritdómarar
skrifa háfleygar og lærðar greinar
um bókaútgáfuna og svo læðist grein
og grein með frá fólki sem vill vekja
sérstaka athygli á því máh sem um
er fiallað í nýútkomnum bókum. í
Ríkisútvarpinu dynur yfir mikUl
lestur úr nýjum bókum og sjón-
varpsstöðvarnar era farnar að sinna
bókaútgáfu miklu meira og betur en
áður gerðist.
ÁbyggUega er bókaumfiöllun ekki
eins mikU í fiölmiðlum í nokkru öðru
landi. Fjölmiðlar hér virðast helst
ekki vilja viöurkenna það fyrir sjálf-
um sér að bókaútgáfa er ekkert ann-
að en viðskipti og bækur eru í harðri
samkeppni við aðra vöra sem fólk
notar mest til jólagjafa. Bækur eru
að vísu í augum okkar margra öðru
vísi vara og rétthærri en t.d. vöfflu-
járn og fótabaðstæki en engu að síður
verður að viðurkenna að það er ekki
nema hluti þeirra bóka, sem flæðir
um verslanir og fiölmiðla í jólamán-
uðinum, sem á skilið þá miklu um-
fiöllun sem þær fá.
En þrátt fyrir þessi sjálfskipuðu
fiölmiðlamál í desember læðast ýms-
ar glætur með sem rífa okkur út úr
drunga vanafestunnar. Sjónvarps-
efni það sem á boðstólum er nú í
desember er líklega fiölbreyttara en
við höfum átt að venjast í þessum
mánuði. Á Stöð 2 eru til dæmis marg-
ar úrvalskvikmyndir í boði og marg-
ir innlendir þættir í Ríkissjónvarp-
inu vel þess virði að eyða í þá kvöld-
stund. Til að mynda var fullveldis-
dagurinn mjög vel heppnaður þar,
með leikriti Birgis Sigurðssonar,
Degi vonar, og svo ágætum og vel
unnum þætti um Þórarin Eldjárn.
Líklega ætlar fréttaþáttur Ríkis-
sjónvarpsins á sunnudögum að fest-
ast vel í sessi. Það er mikil framfór
í því að leggja Kastljós niður og taka
þetta form upp. Kastljósið var ágæt-
ur þáttur í upphafi en búið að ganga
allt of lengi og var satt best að segja
orðið þreytandi í lokin. Þarfur þjónn,
sem orðinn var að húðarklár og hef-
ur nú fengið verðskuldaða hvíld.
Spurning er svo hvort Sjónvarpið
tekur þá ákvörðun að færa fréttatíma
sinn til hálfátta. Danir kváöu vera
búnir að breyta í hina áttina, það er
að hafa sína tvo sjónvarpsfréttatíma
ekki lengur á sama tíma. Raunar
held ég að það sé skynsamlegri leið.
Úr því að sjónvarpsmenn þorðu ekki
að halda áfram með fréttatímann
klukkan hálfátta á sínum tíma eiga
þeir að lcggja áherslu á einhvers kon-
ar sérstöðu í fréttaöflun og ná til sín
áhorfendum með þyí móti. Besta sér-
staðan er vitaskuld að vera með betri
fréttir, pottþéttara fréttanet, og til
þess á Sjónvarpið að hafa alla burði.
ast með svona mál án þess að ráða við pukrið.