Dagblaðið Vísir - DV - 01.04.1989, Page 35

LAUGARDAGUR 1. APRÍL 1989.
47
dv LífsstOl
Lestu smáa letrið ef þú kaupir þér pakkaferð:
Ferðaskrifstofan ábyrgist
fátt annað en ferð og hótel
- kaupa verður allar tryggingar sér
Ferðaiangar ættu að hafa í huga að tryggja sig gegn ófyrirsjáanlegum atvikum.
Almennir ferðaskilmálar ferða-
skrifstofanna eru svo almennir að
fefðaskrifstofan sem selur þér
pakkaferðina ber í raun og veru enga
aðra ábyrgð en að koma þér á áfanga-
stað og að þú fáir þá gistingu sem
þér var lofað þegar þú keyptir farseð-
ilinn.
Þetta kemur fram þegar feröalang-
urinn fer að lesa smáa letrið sem
fylgir farseðlinum hans eða þegar
hann fer að glugga í bæklinga ferða-
skrifstofanna og les kaflann sem ber
yfirskriftina: Almennir ferðaskil-
málar Félags íslenskra ferðaskrif-
stofa.
Einfalt dæmi úr smáa letrinu:
„Ferðaskrifstofan ber ekki ábyrgð á
tjóni sem þátttakendur í ferðum
hennar kunna að verða fyrir á lífi
sínu, líkama eða farangri. Þátttak-
endur eiga þess kost að kaupa á sinn
kostnað ferða-, sjúkra- og farangurs-
tryggingu fyrir milligöngu ferða-
skrifstofunnar eða hjá tryggingarfé-
lögum... Effarþegiveikistíhópferð,
ber hann sjálfur ábyrgð á kostnaði,
sem af því kann að hljótast sem og
kostnaði við heimferðina. Farþegi á
ekki rétt til endurgreiðslu þótt hann
Ferðir
ljúki ekki ferð af þessum ástæðum
eða öðrum sem ferðaskrifstofunni
verður ekki kennt um.“
Eins og áður sagði getur ferðalang-
urinn tryggt sig gegn flestum ofan-
greindra atriða með því að kaupa
ferðatryggingu. Sjúkra- og ferða-
slysatrygging Visa og Eurocard er
ekki nóg því hún greiðir einungis
kostnað sem hlýst af sjúkrahúsdvöl.
Almennar
ferdatryggingar
Að sögn Ólafs Jóns Ingólfssonar
hjá Sjóvá-AImennum selja trygging-
arfélögin allar almennar ferðatrygg-
ingar.
Ferðalangur sem vill fara vel
tryggður í fríið sitt kaupir sér yíir-
leitt líftryggingu, sjúkra- og ferða-
slysatryggingu, farangurstryggingu,
dánar- og örorkubætur og auk þess
dagpeninga sem greiðast þann tíma
sem viðkomandi missir úr vinnu
verði hann veikur á ferðalagi eða
hann slasast og er frá vinnu af þeim
orsökum. Einnig er hægt að kaupa
svokallaða ferðarofstryggingu.
Hægt er að kaupa hluta af þessum
tryggingum, sumir vilja til dæmis
ekki kaupa sér farangurstryggingu
heldur taka áhættuna sjálfir og aðrir
vilja ekki líftryggingu og svo mætti
lengi telja. Slíkar tryggingar eru mis-
dýrar, fara til að mynda eftir því
hvort ferðinni er heitið til Evrópu
eða annarra heimsálfa, en algengt
verð liggur á bilinu 700-2000 krónur
fyrir einstakhng miðað við þriggja
vikna ferð innan Evrópu.
í vafa-
sömu ástandi
Þó svo ferðalangurinn haldi að
hann sé fulltryggður með allar þess-
ar tryggingar er málið ekki svo ein-
falt. Ef hægt er að rekja slys til óvar-
kárni hans sjálfs fær hann engar
bætur. Sem dæmi má taka að ef við-
komandi er við skál og fer að klifra
á milli svala, dettur niður og slasast
þá á hann ekki rétt á bótum þar sem
hægt er að rekja slysið til áhættu sem
hann tók sjálfur í vafasömu ástandi.
Ferðarofstryggingin tekur yfir
veikindi eða slys sem verða á ferða-
lagi. Ferðalangur sem slasast eða
veikist áður en orlofsferð hans er
hálfnuð fær ferðina endurgreidda.
Verði að flytja ferðalanginn heim í
sjúkraflugi borgar feröarofstrygg-
ingin einnig slíkt en sjúkraflug getur
verið mjög dýrt.
Deyi ferðalangur í slysi er borgað-
ur kostnaður vegna flutnings líksins
heim og fargjald fyrir maka og börn.
Auk þess eru dánarbætur greiddar
ef um slys er að ræða en ekki ef við-
komandi læst af veikindum.
Greiðsla og pöntun
Þegar ferðalangurinn pantar sér
ferð verður hann að greiöa staðfest-
ingargjald innan viku eftir pöntun.
„í ferðaáætlun á að vera tekið fram
hvaða þjónusta er innifalin í verði.
Uppgefið verð á ferðinni getur tekið
ýmsum breytingum því ferðaskrif-
stofumar gefa einungis upp áætlað
verð í verðskrám, bækhngum og á
pöntunareyðublöðum. Verðið getur
breyst í samræmi við þær verðbreyt-
ingar, sem kunna að verða fram til
brottfarardags á seldri þjónustu,
hvort sem verðbreyting stafar af
breytingu á fargjöldum, eldsneytis-
hækkunum, gengi íslensku krón-
unnar, innlendum kostnaðarhækk-
unum, eöa þeirrar þjónustu sem
innifaiin er í áætluðu verði ferðar-
innar.“
Að sögn Karls Sigurhjartarsonar,
formanns Félags íslenskra ferða-
skrifstofa, er mikið af þeim ferðum
sem ferðaskrifstofurnar selja í um-
boðssölu. „Ef viðskiptavini finnst á
hlut sinn gengið snýr hann sér til
þeirrar ferðaskrifstofu sem seldi
honum ferðina og leggur fram kvört-
un við hana.
Sumar ferðaskrifstofur hafa þann
háttinn á að sá hluti ferðar sem er
greiddur fyrirfram er þar með verð-
tryggður. Svo er til að mynda hjá
þeirri feröaskrifstofu sem ég rek.
Ef við komum aftur að umboðssöl-
unni, til dæmis ef hækkanir verða á
flugfargjöldum hjá flugfélögunum
eða aðrar hækkanir hjá umboðsaðil-
um, getur ferðalangurinn átt á hættu
að verða rukkaður um hærra gjald
en upphaflega var gert ráð fyrir."
Afpöntun eða
breytingar á ferð
„Ferðalang er heimilt aö aftur-
kalla farpöntun sé það gert innan
viku frá því að pöntun var gerð. Ber-
ist afpöntun síðar en fjórum vikum
fyrir brottför er ferðaskrifstofunni
heimilt aö halda eftir staðfestingar-
gjaldinu. Sé afpöntun gerð með
minna en 28 daga, en meira en 14
daga fyrirvara, heldur ferðaskrifstof-
an eftir 25 prósentum af andviröi
ferðarinnar. Berist afpöntun með
skemmra en 14 daga fyrirvara á
ferðaskrifstofan rétt á 50 prósentum
fargjaldsins, en sé fyrirvarinn tveir
virkir dagar er fargjaldið óaftur-
kræft.
Heimilt er að breyta pöntun ef
breytingin er gerð með meira en
mánaðar fyrirvara og breytt er í sam-
bærilega ferð.
Sé það gert með skemmri tíma
skoðast það sem afpöntun og nýpönt-
un og áskilur ferðaskrifstofan sér
rétt til greiðslu samkvæmt ofan-
sögðu.
Ferðaskrifstofan vekur athygli á
að í öðrum ferðum en þeim sem hún
skipuleggur sjálf er hún aöeins hugs-
anlegur umboðsaðili þeirra fyrir-
tækja og einstakhnga, sem hún skipt-
ir við, og ber því ekki ábyrgð á van-
efndum þeirra aðila.“
Forfallatrygging
Ef ferðalangur vill nú tryggja sig
fyrir því að hann fái það sem hann
hefur borgað endurgreitt komist
hann ekki í ferðina af óviðráðanleg-
um orsökum kaupir hann svokallaða
forfallatryggingu. Verðið á henni er
í flestum tilvikum miðað við 3,5 pró-
sent af andvirði ferðarinnar og er það
fé óendurkræft sé ferðin farin.
Forfallatrygginging tekur yfir ýmis
óviðráðanleg atvik svo sem slys,
veikindi, þungun, barnsburð eða
dauöa náinna ættingja.
Ferðinni aflýst
Náttúruhamfarir, verkfóll, um-
ferðarslys, borgarastyrjaldir, styrj-
aldir eða aðrir slíkir þættir gætu taf-
ið ferðalánginn eða eyðilagt með öllu
ferð hans. Hann ætlar að leita eftir
bótum hjá ferðaskrifstofunni sinni
en kemst þá að raun um að húr. ber
enga ábyrgð á slíku og er máhð með
öllu óviðkomandi.
Sama gildir ef pöntunarloforð gisti-
húsa eða samgöngutækja bregöast
og er ferðaskrifstofunni á grundvelli
þess heimilt að ailýsa ferðinni með
öllu, enda verði farþegum tilkynnt
um það tafarlaust.
Sé ferð aflýst endurgreiðir ferða-
skrifstofan það sem greitt hefur verið
upp í ferðakostnaðinn en er að ööru
leyti ekki skaðabótaskyld.
Ferðaskrifstofan ber ekki ábyrgð á
breytingum eða seinkunum sem
kunna að verða á áætlunum farar-
tækja sem notuð eru. Beri til þess
nauðsyn aö breyta áætlun ferðar
áskilur ferðaskrifstofan sér rétt til
þess svo og að nota önnur gistihús
og farartæki en upphaflega var ráð
fyrir gert. Heimilt er að krefjast
greiðslu aukakostnaðar ef breytingin
stafar ekki af ástæðum sem ferða-
skrifstofan ber ábyrgð á.
Kvörtunamefndin
Að sögn Elvu Benedikstdóttur,
starfsmanns Neytendasamtakanna,
eru flestar þær kvartanir sem Kvört-
unamefnd um ferðamál berast vegna*-
þess að ferðaskrifstofan stendur ekki
viö gerða samninga varðandi hús-
næði eða að fararstjóri er ekki ís-
lenskumælandi. Þá er viðkomandi
ferðaskrifstofu sent bréf og hún beð-
in um að skýra mál sitt. Sé augljóst
að gerðir samningar hafi verið brotn-
ir eigi ferðamaðurinn rétt á bótum.
„Aðalatriðið er að fólk kvarti strax.
Ef þarf að láta fólk hafa annað hús-
næði en um var samið er það skil-
yrði að það sé í sama gæðaflokki og
jafnframt þarf ferðaskrifstofan að
geta sýnt fram á að skipta hafi orðið
um húsnæði af ófyrirsjáanlegum or-
sökum.
Ef seinkun verður á flugi á fólk
rétt á bótum ef það er sannanlegt að^
töfin hafi valdið því skaða, til dæmis
ef það missir af tengiflugi. Hins vegar
ef töfin veldur engum skaða er
hvorki flugfélag eða ferðaskrifstofa
bótaskyld.
Annars virðast mér ferðaskrifstof-
uraar í flestum tilfellum reiðubúnar
að leysa þau mál sem upp kunna að
koma þannig að báðir aðilar geti
sætt sig við lausnina. Hins vegar eru
alltaf einhveijir svartir sauðir sem
láta kvartanir sem vind um eyru
þjóta og þá kemur til kasta kvörtun-
arnefndarinnar,“ segir Elva
Faraverður
að landslögum
„Við skoðum hvert og eitt málsat-
vik nákvæmlega og metum það út frá
þeim gögnum sem liggja fyrir í mál-
inu,“ segir Friðjón Örn Friðjónsson,
lögfræðingur og oddamaöur í kvört-
unarnefnd um ferðamál.
„Við leitum eftir svörum frá máls-
aðilum, og klásúlan almennir feröa-
skilmálar íslenskra ferðaskrifstofa
er einungis einn þáttur málsins. Það
verður að hafa í huga að þeir eru
samdir einhliða af Félagi ferðaskrif-
stofa en eru ekki landslög. Þó að _
ferðalangurinn skrifi undir að hlíta
þessum skilmálum eru heimildir fyr-
ir því að slíkur samningur sé látinn
víkja í ákveðnum málum.
Það er erfitt að gefa einhverjar yfir-
lýsingar um þetta, því öll kærumál
fara eftir málsatvikum hverju sinni.
Og í deilumálum úrskurðum við
samkvæmt landslögum en ekki eftit
þessum skilmálum,“ segir Friðjón.
-J.Mar
Það er ýmislegt sem kemur á óvart þegar ferðaskilmálar Félags islenskra
ferðaskrifstofa eru lesnir. Þó gaman sé á sólarströnd ætti ferðalangurinn
að kynna sér skilmálana.