Dagblaðið Vísir - DV - 08.11.1989, Síða 28

28
MIÐVIKUDAGUR 8. NÓVEMBER 1989.
Andlát
Guðni Sævaldur Jónsson, Fögrukinn
26, Hafnarfirði, lést í Landspítalan-
um þann 6. nóvember sl.
Dýrleif Hermannsdóttir, Boðahlein
1, Garðabæ, andaðist í Vífilsstaða-
spítala hinn 7. nóvember.
Guðbjartur Hólm Guðbjartsson,
Króki, Kjalarnesi, andaðist í Land-
spítalanum 6. nóvember.
Orgeltónleikar í
Dómkirkjunni
í kvöld, 8. nóvember, kl. 20.30 mun organ-
leikarinn Prof. Flemming Dreisig frá
Kaupmannahöfn leika á orgel Dómkirkj-
unnar í Reykjavík. Á efnisskrá verða
verk eftir Bach, Reger og eftir organieik-
ara Heliigaandskirkju í Kaupmannahöfn.
Prof. Dreisig er hér á vegum Dómkórsins
til aö leika á tónlistardögum Dómkirkj-
unnar sem hefjast í kvöld. Tónleikar með
söng Dómkórsins verða laugardaginn 11.
nóv. og sunnudaginn 12. nóv. Aðgangur
að tónleikunum er kr. 500.
Jarðarfarir
Karl Halldórsson, Lokastíg 8, verður
jarðsunginn frá Hallgrímskirkju
fimmtudaginn 9. nóvember kl. 13.30.
Árni Ferdinand Jónasson verður
jarðsunginn frá Fossvogskirkju
fóstudaginn 10. nóvember kl. 13.30.
Utför Sigrúnar Sveinsdóttur, Skúla-
skeiði 20, Hafnarfirði, fer fram
fimmtudaginn 9. nóvember kl. 13.30
frá Víðistaðakirkju í Hafnarfirði.
Útför Gísla V. Halldórssonar, Nes-
bakka 19, Neskaupstað, fer fram frá
Norðfjarðarkirkju fimmtudaginn 9.
nóvember kl. 14.
Sigríður H. Proppé verður jarðsung-
in frá Fossvogskirkju fimmtudaginn
9. nóvember kl. 13.30.
Kristján Úlfarsson, Bjarnhólastíg 24,
Kópavogi, verður jarðsunginn frá
Kópavogskirkju föstudaginn 10. nóv-
ember kl. 10.30.
Fanney Þorvarðardóttir, Hrafnistu,
Reykjavík, áður til heimilis í Ystabæ
13, verður jarðsungin frá Fossvogs-
kirkju föstudaginn 10. nóvember kl.
15.
Dóra Halldórsdóttir lést 28. október.
Hún fæddist í Hvammi í Langadal í
Húnavatnssýslu 14. júlí 1906. Ung
flutti hún tÚ Reykjavíkur og giftist
Einari Þorsteinssyni en hann lést
árið 1971. Þau hjónin eignuðust þrjú
böm. Útför Dóru verður gerð frá
Dómkirkjunni í dag kl. 13.30.
TOkyimingar
Skiptinema-
samtökin Alþjóöleg
ungmennaskipti (A.U.S.)
munu halda haustfúnd fyrir þá 16 er-
lendu skiþtinema, sem nú eru staddir á
íslandi, helgina 10.-12. nóvember í
Gnmdarskóla á Akranesi.
Bók um Elísabetu
Geirmundsdóttur
Nýlega er komin út bók um listakonuna
í fjörunni, Elísabetu Geirmundsdóttur.
Félag kvenna í fræðslustörfum, deildin á
Akureyri gefúr bókina út, en forseti ís-
lands, frú Vigdis Finnbogadóttir, er heið-
ursfélagi samtakanna á íslandi. Föstu-
daginn 3. nóvember gengu nokkrar fé-
lagskonur ásamt tveimur af bömum
listakonunnar á fund frú Vigdísar og af-
hentu henni fyrsta eintakið af bókinni. í
stuttu ávarpi, sem ein af félagskonunum
í Akureyrardeildinni, Edda Eiríksdóttir,
flutti, rakti hún ævifferil listakonunnar,
en í ár eru liðin 30 ár frá þvi að Elísabet
lést. Bókinni verður dreift til áskrifenda
á næstúnni. Einnig verður hún til sölu í
bókaverslun Máls og menningar og
Bókabúð Jónasar á Ákureyri.
Ráðstefnur
Ráðstefna og málþing
um fiskveiðistjórnun
Sjávarútvegsstofnim Háskólans stendur
fyrir málþingi og ráðstefnu um fiskveiði-
stjómun. Málþingið verður haldið
fimmtudaginn 9. nóvember kl. 13 í Nor-
ræna húsinu. Ráðstefnan verður á sama
stað mánudaginn 13. nóvember og hefst
kl. 14. Á málþinginu verða haldin stutt
erindi og em fyrirlesarar funmtán tals-
ins. Þrir háskólamenn flytja erindi á ráö-
stefnunni, þeir Gísli Pálsson, Rögnvaldur
Hannesson og Þorkell Helgason. Jakob
Jakobsson setur ráðstefnuna en ráð-
stefnustjóri verður Davíð Ólafsson fyrr-
verandi seðlabankastjóri. Að erindunum
loknum verða pallborðsumræður og
verður sjávarútvegsráðherra, Halldór
Ásgrímsson, meðal þátttakenda.
Fundir
Opinnfundur ITC
Melkorku
verður haldinn i dag, 8. nóvember, kl. 20
i Menningarmiðstöðinni í Gerðubergi í
Breiðholti. Stef fundarins er: Það er ekki
skilyrðislaust skaðlegt þótt einhver sé á
öðm máh en þú. Á dagskrá er m.a. hefð-
bundin félagsmál, upplestur, borðtján-
ing, leikhúspistiU og bókakynning. Gest-
ur fundarins er Jóna S. Ólafsdóttir, ITC-
Ýr, forseti I. ráðs ITC, og mun hún gera
hæfnismat á fundinn. Upplýsingar veitir
Guðrún í s. 46751. Kaffiveitingar í hléi.
Fundurinn er öllum opinn, mætum
stundvíslega.
Námskeið
Hugleiðsla og slökun - losið
um spennu og streitu
Námskeið í jóga og hugleiðslu verða hald-
in á vegum Ananda Marga í nóvember.
Fyrra námskeiðið hefst 14. nóvember og
stendur til 5. desember og hið síðara frá
16. nóvember til 7. desember. Námskeiðin
verða á þriðjudögum kl. 18.30-20 og
fímmtudögum kl. 20-21.30. Einnig verður
haldið námskeið í matreiðslu jurtafæðis
á laugardögum kl. 14-16. Kvenjóginn Didi
Shikha heldur námskeiðin að Frosta-
skjóh 69. Skráning og upplýsingar í síma
27050 eftir kl. 17.30.
Tapaðfundið
Skellinöðru stolið
Um sl. helgi var svartri skellinöðru með
bláu sæti stoUð frá Grettisgötu. HjóUð er
nr. ÖA 082. Ef einhver hefur hjóUð undir
höndum eða veit hvar það er niðurkomið
þá vinsamlegast hafi samband við lög-
regluna eða Astu í s. 618763. Fundarlaun.
Gleraugu töpuðust
Sjóngleraugu með brúnum gleijum í ljós-
grænu hulstri töpuðust fyrir ca. viku.
Finnandi vinsamlegast hringi í síma
670096 eða 21020, Ásdís.
Hálfangóralæða fannst
á flækingi í Seljahverfi i síðustu viku.
Hún er brún, svört og gráyrjótt og
ómerkt. Eigandi vinsamlegast hafi sam-
band í s. 76206.
Merming
Rekst það um víðan sjá
- um sýningu Sveins Bjömssonar á Kjarvalsstöðum
Þaö er fremur fátítt meðal eldri og ráðsettari lista-
manna að þeir helli sér út í tækninýjungar og sýni af
sér umtalsverðan galsa. Mun algengara er að þeir
gaufi áfram í sama heygarðshominu og geri tílbrigði
við sömu heysátuna fram eftír öllum aldri. Þó yfirleitt
sljákki í frumkraftinum koma hin raunverulegu mark-
mið betur í ljós þegar til lengdar lætur - og stundum
án þess að listamaðurinn sjálfur geri sér þess fulla
grein fyrr en löngu síöar. Shkt er mjög jákvætt ef við-
komandi kann að virkja sína ólmu undirvitund og
veita fallvötnum hennar í farvegi sem flæða ekki í sí-
fellu yfir bakka og upp brekkur. Algengast er þó að
undirvitundarfljótið streymi lygnt fram sinn gamla
heygarðsfarveg, löngu dofið gagnvart þeim landspjöh-
um sem hann eitt sinn olli.
Tónað með náttúrunni
Sveinn Björnson, sem nú sýnir í vestursal Kjarvals-
staða, er tvímælalaust einn þeirra fáu Ustamanna sem
ólmast fram eftír öllum aldri. Sveinn lætur sér ekki
nægja að sýna málverk, eins og hann hefur hingað tíl
gert, heldur bregður hann nú fyrir sig nýjum efnivið,
s.s. fjörusteinum, rekavið og keramikskálum. Árang-
urinn er að vísu misjafn, en áræðið er e.t.v. ekki minna
virði þegar upp er staðið. Kappið vill samt sem áður
verða heldur forsjárlaust hjá Sveini og sömu ærsUn
eru endurtekin hvað eftir annað í einfaldri og grófri
pensilteikningu. Endurtekin formin minna á sjógang
og þaö virðist augljóslega gefa á bátinn á því undirvit-
undarhafi sem hér um ræðir. Farvegir Sveins sem
Ustamanns eru nokkuð á reiki um hinn úfna sjó, en
hann virðist hvað samkvæmastur sjálfum sé þegar
hann freistar þess að fanga andblæ náttúrunnar í verk
sín. Það tekst bærilega í fjörusteininum númer 5, sem
nefnist „Fiskur“. Þar vinna vel saman form steinsins
og málarinn tónar með náttúrunni í Ut sínum. Málun-
in á öðrum steinum er þvi miður langtum vanhugs-
Myndlist
Ólafur Engilbertsson
aðri, jafnvel þó steinEUTiir séu fagurlega mótaðir í
Herdísarvíkurfjöru. Groddaleg málunin kæfir helstu
eigindir steinanna, þ.á m. áferð og sérkennUeg form.
Á tæpu vaði
Af trémyndunum þóttí mér „Hafnmaðurinn" (nr. 2)
skemmtílega unnin - og minntí hún óneitanlega á tót-
emsúlur noröur-amerískra indíána. Grófleiki trésins
veldur því að grófar pensilstrokumar og sterkir litir
ofgera ekki efninu í þessu tilviki. Keramiskskálamar
„Vefurinn minn“ og „Örlögin mín“ þykja mér hvað
best útfærðar - þar er liturinn dempaður og mynstur
einföld. Um málverkin þótti mér gjlda hið sama; ein-
föld formteikning og dempun Uta voru þeir þættir sem
hreinlega virtust bjarga mörgum verkanna frá voða.
Málverkin „Hver hefur sinn drösul að draga“ (nr. 8),
„Tunglmaður“ (nr. 9), „Vetrarnæturdraumur" (nr. 17)
og „Smásögurnar mínar“ (nr. 54) em góð dæmi þessa.
Undantekning er myndin „Við emm vinir“ (nr. 37),
en þar gengur fjörugt litaspU Sveins býsna vel upp, þó
á tæpasta vaði sé. VatnsUtamyndirnar þóttu mér flest-
ar hverjar betri en málverkin hvaö Utanotkun snertí,
en groddaleg og kUsjukennd teikning listamannsins
veldur því að máski hentar grófur pensUl honum bet-
ur. Enginn skyldi vanmeta kæruleysi í listrænni sköp-
un en það kostar þá jafnframt mun strangari aga en
Sveinn Björnsson sýnir í flestum sínum verkum. Nátt-
úrulegur efniviður er vissulega þess virði og af honum
má örugglega læra margt.
Hressandi sjóferð
Sagan segir frá Steinunni sem unir ekki afskipta-
leysi fuUorðna fólksins og stingur því af á vit ævintýr-
anna. Skríður ofan í tunnu á stóm skipi og fer í hress-
andi sjóferð sem verður aö einu samfelldu Utríku
ævintýri. Þegar skipið steytír á skeri skutlast tunnan
með Steinunni lengst út á haf. Steinunn kynnist nú
aUs konar sjávardýrum, saklausum og góðum en líka
grimmum og hættulegum. Henni tekst þó að bjarga
sér úr öUum háska því hún er úrræöagóð. Á endanúm
rekur hana á land í Afríku og kynnist þar í eigin per-
sónu nokkmm af frægustu bamabókapersónum aldar-
innar. Lína langsokkur fer með hana í skógarferð og
sýnir henni nokkur af dýrum framtíðarinnar; afkvæmi
fUs og öskubíls og fleiri sUk furðufyrirbæri.
Ekki virðist þetta óvænta hvarf Steinunnar raska
mikið högum foreldra hennar. Þegar hún sendir þeim
skeyti frá Afríku, það var heppUegra en að hringja því
þau vora örugglega að horfa á DaUas, virðast mamma
hennar og pabbi alveg eins „bilaðar hljómplötur" og
þau vom þegar Steinunn stakk af. Frekar ósannfær-
andi að ekkert tilfinningarót skuU koma á huga þeirra.
En tilgangur höfundar er greinilega ekki neinn siða-
boðskapur. TUgangurinn er sá einn að skemmta og í
lokin, eftír þessi tílkomuUtlu viðbrögð foreldra Stein-
unnar, hressir hann upp á endinn með brandara Línu
langsokks um frumskógalífið. Eins konar tvöfaldur
endir sem heföi mátt laga betur að sögunni í heild sinni
Bókmenntir
Anna Hildur Hildibrandsdóttir
eða hafa einfaldan. Það breytir því þó ekki aö ævin-
týri Steinunnar eru skemmtileg.
Bókin er 23 síður, heft í A4 brotí. Útgáfan er greini-
lega gerð með það í huga að hafa hana sem ódýrasta
og er ekkert nema gott eitt um það að segja. Sumt
hefði þó mátt betur fara í frágangi, eins og örlítíð
skakkar línur víða og ónákvæmt bókband. Hvítir staf-
ir í grófan hvítdoppóttan rasta eru líka klaufaskapur.
Sjóferðin mikla er skemmtilega myndskreytt af höf-
undi sjálfum (þess er þó aðeins getið að hann hafi
teiknað kápumynd). Hún er prentuð að mestu í tvílit
sem er ágæt tilbreyting frá allri þeirri fjórUtaprentun
sem völ er á og rýrir síst gildi myndanna sem eru
skemmtílegt ævintýri út af fyrir sig.
Sjóferðin mikla
Höf.: Guðmundur Ðjörgvinsson
Teikn.: Guðmundur Björgvinsson
Útgefandi: Lifsmark
Anna Hildur Hildibrandsdóttir
Fjölirúdlar
Sérkennilegir sérfræðingar
Sjónvarps- og hljóövarpsstöðvar
okkar kaUa stundum til sérfræð-
inga, þegar mikið er um aö vera
erlendis. En stundum eru skilríki
þessara sérfræðinga vafasöm. Lít-
um til dæmis á þá tvo menn, sem
helst eru fengnir til að ræöa um
málefhí Ráðstjórnarríkjanna, þá dr.
Amór Hannibalsson heimspeki-
prófessor og Árna Bergmann rit-
stjóra. Báðir hafa þeir dvalist lang-
dvölum þar eystra og kunna rúss-
nesku.
Á þeim er þó reginmuhur. Amór
sagði satt um Ráðsijómarríkin, frá
þvi að hann sneri aftur tílVestur-
landa. En í mörg ár lagði Ámi Berg-
mann tíl þræði í þann vef lyga og
blekkinga, sem vestrænir róttækl-
ingar reyndu að vefa í kringum
Ráðstjómarríkin, og hættu því ekki,
fyrr en veruleikinn haföi slitið allan
vefinn í sundur. Og enn starfar
hann á blaði, sem stefnir aö því að
að veikja vamir vestrænna þjóða,
þótt rödd þess sé skrækróma og
máttlítil í öllum almennum umræð-
um. Er Araórekkiáreiðanlegri
heimild en Árai? Hvaða tryggingu
höfum viö fyrir því að Árni segi
okkur satt í dag, úr því að hann
gerðiþaðekkiígær?
Stundum er þaö eitt þó að sérfræö-
ingunum, að þeir eru í raun og veru
fáfræðingar. Stöð tvö fékk til dæmis
stjórnmálafræðing einn til þess að
segja skoðun sína á forsetakosning-
unum haustið 1988. Sagði maðurinn
(sem studdi vinstri manninn Duk-
akis með helgisvip, að kosnignabar-
áttan heföi veríð óvénjulega illvig.
Vissi hann ekki af baráttu þeirra
Goldwaters og Johnsons 1964?
Hannes Hólmsteinn Gissurarson