Dagblaðið Vísir - DV - 12.07.1990, Blaðsíða 14

14
FIMMTUDAGUR 12. JÚLÍ 1990.
Útgáfufélag: FRJALS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JONAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFÁNSSON og INGÚLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsinaar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11,105 RVlK, SÍMI (91 )27022 - FAX: (91)27079
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRjALSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF., ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1000 kr.
Vérð í lausasölu virka daga 95 kr. - Helgarblað 115 kr.
Einhliða frelsi borgar sig
Mikið var rifizt um landbúnaöarmál á fundi leiðtoga
sjö helztu iðnríkja heims í Houston í Texas í gær og í
fyrradag. Fulltrúar Bandaríkjanna kröfðust þess, að
hætt yrði niðurgreiðslum og öðrum peningatilfærslum,
sem hafa áhrif á viðskipti með landbúnaðarafurðir.
Fulltrúar ríkja Evrópubandalagsins voru þessu and-
vígir, af því að landbúnaðarafurðir þeirra eru ekki sam-
keppnisfærar. Hins vegar eru Bandaríkjamenn studdir
af löndum þriðja heimsins, sem komast ekki með sína
búvöru á alþjóðamarkað vegna viðskiptahindrana.
Hér á landi hefur ríkt sama stefna og í Evrópubanda-
laginu. Við höfum landbúnað, sem ekki er samkeppnis-
hæfur í öðru en hrossarækt. Þess vegna hefur hér verið
reist fyrirgreiðslukerfi upp á 18 milljarða króna á ári,
meðal annars með hreinu innflutningsbanni á búvöru.
Búast má við, að Evrópubandalagið verði smám sam-
an að gefa eftir fyrir samræmdum sóknaraðgerðum
Bandaríkjanna annars vegar og þriðja heimsins hins
vegar. Enda er ljóst, að þriðja heiminum er haldið niðri
með takmörkunum á innflutningi búvöru frá honum.
4 í bandalagi landbúnaðarríkja eru meðal annars Ástr-
alía, Nýja-Sjáland, Kanada og Argentína, sem eiga það
sameiginlegt með Bandaríkjunum að geta framleitt
miklu ódýrari búvöru en Evrópa. Eðlilegt er, að heims-
byggðin fái að njóta árangurs landbúnaðarríkjanna.
Fulltrúar Evrópubandalagsins eru ekki að gæta hags-
muna neytenda í Evrópu. Þeir eru að gæta þröngra sér-
hagsmuna í landbúnaði. Það er nákvæmlega sama staða
og er hér á landi. Spurningin er svo, hve lengi Evrópu-
bandalagið og ísland komast upp með búvöruverndina.
Sá siður hefur komizt á í fjölþjóðlegum viðræðum
um tolla og viðskiptahindranir að líta á málin með aug-
um hinnar gömlu kaupauðgisstefnu, sem þó er vitað,
að er röng. Samkvæmt þessari stefnu eru samningsaðil-
ar sífellt að ræða um gagnkvæmni í minnkun hindrana.
Það fáránlega við þessa stefnu er, að ríki, sem vernd-
ar sig fyrir innflutningi einhverrar vöru, skaðar sjálft
sig meira en það skaðar hin ríkin, sem missa af þessum
útflutningi. Verndarríkið skaðar kjör neytenda sinna
og býr til óraunhæft viðskiptaumhverfi innan ríkisins.
Það er víðar en á íslandi, að ráðamenn skilja ekki,
að einhhða lækkun toha og annarra viðskiptamúra er
gróðavænleg aðgerð, jafnvel þótt ekki fylgi henni gagn-
kvæm aðgerð af hálfu annarra ríkja. Gagnkvæm lækk-
un er arðbærust, en einhhða lækkun er arðbær.
í rúmlega ljóra áratugi hafa helztu viðskiptaríki
heims staðið í þjarki í toUasamtökunum GATT. Efni
þjarksins hefur verið að ná fram gagnkvæmni í minnk-
un viðskiptahindrana. Enginn virðist skilja, að þeir
græða mest, sem fyrstir eru til að rífa niður múrana.
Múralaust ríki efUr hag neytenda sinna og færir
áherzlur atvinnuUfs frá úreltum og samkeppnisóhæfum
greinum til vaxtargreina. Þannig verður múralaust ríki
að auðugu ríki með öflugum atvinnuvegum og góðum
lífskjörum, en vernduðu ríkin haldast fátæk.
Fyrr eða síðar komast gæzlumenn Evrópubandalags-
ins að því, að hagsmunir ríkja þess í hehd eru mikilvæg-
ari afmörkuðum sérhagsmunum landbúnaðar. Fyrr eða
síðar mun ísland standa andspænis kröfunni um, að
brotnir verði vemdarmúrar hefðbundins landbúnaðar.
Bezt fyrir okkur væri að byrja að græða strax og láta
ekki seint og um síðir draga okkur inn í nútíma við-
skiptahætti, þar sem engar hindranir em í vegi.
- Jónas Kristjánsson

íslandsákvæðiinni
um afv opnun íhati
cTl^Tkal tafartaust aö onn frek-
bora**- akmört>-
annavar krafa W«nainfl“ ,
1 ^^Wloookf^rww’*'“,8“
- * ^*00* 7!
friðarskeyti
únS. fýnv'úMoi’l'ví“‘ri'Í‘?íír'?",0",“ ' ‘"nd-
nmytir. .ö.,M>n,VSrtBtt «"<"'r*»
hemaöarmaetti aínum Ki0 handalagiö að draga úr
sem langsíöasta kosti Kalda veröi 8ðoin* beitt
ei0i aö rétta rikjum **,okiö °0 NATÚ-riki
Wöar og bjööa ,il °ð
um griöi NATÓ mun beita saTk, “me,ninOu yfirlýsingu
•tofnun. E, Þ.3 tú„M V”nS' •‘"taW
manna um sameinað evrÓMkt Ó#k,r
til aö é þessu éri veröi unriirrii P^OO'Skerfi. Þá er og lagt
hefðbundin vS», | EvZófZ?/"™1"" um “ >•»-
"^i aðgerðj, f,|,^ £j"'W'tnumaj-
r»ðumar „i,
-----'•fðtog.íuX™ S.B'f i
,-ífsbondagið son. , .. ..mbyiíttunun, hefur
sem
íiigurdeilt
iisssmsm.
sSÍKSrS ®S«ÖLkwa“ * « ummVton u
Sfl T'arisa, S^m ið r.f.S“rJönuB'"ðvin.H,,"nll»'“o" í
-• “r»'"t "»ö h»rnvv,ð.j ",b. v...
Alþýðublaðið og Tíminn birtu fréttir og leiðara um átangasigur Islendinga á leiðtogafundi NATO í Lundúnum.
- „Eru engin takmörk fyrir því hve ófyrirleitin íslensk flokksblaðamennska getur orðið?“ spyr greinarhöfundur.
Afvopnun á höfunum:
Imyndun eða
veruleiki?
Forsíður Alþýðublaðsins og
Tímans síðastliðinn laugardag,
daginn eftir að hinum sögulega
leiðtogafundí NATO-ríkjanna í
Lundúnum lauk, eiga skilið að
komast á spjöld íslenskrar blaða-
sögu. Þær eru annars vegar skóla-
bókardæmi um það hve gagnrýnis-
laus, ef ekki ófyrirleitin, íslensk
flokksblaðamennska getur orðið.
Hins vegar sýna þær svo ósvífinn
málflutning utanríkisráðherra
okkar að undrun sætir - jafnvel þó
Jón Baldvin Hannibalsson eigi í
hlut.
Sögulegur NATO-fundur
Fundur leiðtoga NATO-ríkjanna
5. til 6. júlí markar að ýmsu leyti
þáttaskil í alþjóðamálum. Þar var
staðfest sú eðlisbreyting sem orðið
hefur á stjómmálum í Evrópu og
raunar heiminum öllum meö upp-
gjöf sósíalismans. „Nýtt skeið er
hafið í Evrópu, fullt fyrirheita,“
segir í yfirlýsingu fundarins. Frá
þessu hefur verið greint skilmerki-
lega í vönduöum fjölmiðlum svo
ekki þarf að fjölyrða hér um ein-
stök atriði í hinni stórmerku álykt-
un leiðtoganna
Hvemig skyldi Alþýðublaðið og
Tíminn, sem stundum þykjast vera
alvöm fréttablöð, hafa greint frá
niöurstöðum fundarins? Eins og
meðfylgjandi myndir sýna er
flennifyrirsögn Tímans „íslandsá-
kvæði inni um afvopnun á hafi“
og fyrirsögn Alþýðublaðsins er
„Leiðtogafuncþir NATO: Okkar
sigur“.
I frétt Tímans segir m.a.: „Eitt
helsta ágreiningsefni leiðtoganna
var krafa íslendinga um að tak-
mörkun vígbúnaðar á höfunum
yrði tekin inn í lokaályktun fund-
arins. Niðurstaðan varð áfangasig-
ur íslendinga." í frétt Alþýðublaðs-
ins segir: „Islendingar unnu stóran
pólitískan sigur á fundi leiðtoga
Atlantshafsbandalagsins. Þar
fengu þeir í gegn að viðræður um
afvopnun á höfunum em ennþá
inni í myndinni í afvopnunarvið-
ræðum risaveldanna, þrátt fyrir
grjótharða andstöðu Bandaríkja-
manna og Breta og vægari and-
stöðu Þjóðverja."
Staðlausir stafir
Hvað er svo hæft í þessu? Reut-
ers-fréttastofan, sem er einhver
áreiðanlegasta heimild sem völ er
á, segir um þetta efni: „Túlaga frá
Islendingum um aö hefja viðræður
um fækkun í herflotum, en um það
meginsvið er ekki enn rætt í tengsl-
um viö takmörkun vígbúnaðar, var
látin niður falla eftir að Banda-
ríkjamenn sögöu að hún gæti spillt
fyrir liösaukaflutningum þeirra til
Kjallarinn
Guðmundur Magnússon
sagnfræðingur
Evrópu yfir Atlantshaf."
Vilji menn sannreyna þetta upp
á eigin spýtur þá er einfaldast að
lesa hina ítarlegu yfirlýsingu leið-
togafundarins sem birt var í heild
í Morgunblaðinu á laugardaginn.
„Þótt leitað sé með logandi ljósi í
hinni stórmerku ályktun leiðtoga-
fundarins finnst þar hvergi orð um
að stigin skuli skref til aö hefja af-
vopnun á höfunum,“ segir Björn
Bjamason aðstoðarritstjóri í stór-
fróðlegri grein í Morgunblaðinu sl.
þriðjudag.
Von er að menn spyiji: Hvað er
Jón Baldvin þá að fara? Hvemig
rökstyður hann þau stórtíðindi
sem Alþýðublaðið og Tíminn, ein
fjölmiðla í heiminum, flytja? Jón
Baldvin segir að á löngum nætur-
fundi utanríkisráðherra NATO,
þar sem tillögur íslendinga um af-
vopnun í höfunum hafi verið „fyr-
irferðarmestar og erfiðastar", hafi
hann og Steingrímur Hermanns-
son undir lokin ákveðið að fallast
á málamiðlunartillögu frá Hollend-
ingum. Hann vísar til 13. greinar
yfirlýsingarinnar þar sem segir:
„Við munum einnig halda áfram
að kanna aðra valkosti varðandi
takmörkun vígbúnaðar og mögu-
leika til traustvekjandi aðgerða."
Þetta telur hann jafngilda stórsigri
og gumar aö því að hafa beygt
bæði Margréti Thatcher og George
Bush.
Einkennilegt er að erlendir fjöl-
miðlar og fréttastofur, sem greint
hafa ítarlega frá leiðtogafundinum,
hafa ekkert frétt af hinum stóra
hlut íslendinga í næturfundinum.
Er alveg öruggt að utanríkisráð-
herra okkar hafi verið vakandi á
þessum fundi? Var hann kannski
að dreyma?
Enginn árangur
Það er ekki nema eðlilegt að
Bjöm Bjamason segi í greininni í
Morgunblaðinu: „Fehst árangur
baráttu forsætisráðherra og utan-
ríkisráðherra í fyrrnefndu orðalagi
13. greinar er hann léttvægur, því
að ákvæðið er opið og án skuld-
bindingar."
Hér má kveða fastar að orði. Það
er alveg ljóst að Jón Baldvin
Hannibalsson náði engum árangri
á leiðtogafundinum í Lundúnum.
Fréttir Alþýðublaðsins og Tímans
um hið gagnstæða eru staðlausir
stafir. Hafi blaðamenn á þessum
blöðum látið blekkjast á fostudag í
fyrri viku hefðu þeir átt að vera
búnir að uppgötva staðreyndir
málsins um helgina. En Alþýðu-
blaðið skrifar í leiðara sl. þriðju-
dag: „íslendingum tókst að koma
því að, að viðræðumar nái einnig
til hafsvæðanna.“ Mér er spum:
Em engin takmörk fyrir því hve
ófyrirleitin íslensk flokksblaða-
mennska getur orðið?
Flumbrugangur
Um það er ekki ágreiningur að
afvopnun á höfunum er mikilvægt
keppikefli. Það er aftur á móti mál
sem er erfiðara viðfangs en af-
vopnun á landi sem stórveldin eru
að semja um í erfiðum og flóknum
viðræðum. Það getur vel verið að
Jón Baldvin Hannibalsson trúi því
að vinnubrögð hans, sem einkenn-
ast af flumbragangi og mótsagna-
kenndum yfirlýsingum, stuðli að
framgangi afvopnunar á höfunum.
Meðal samherja okkar í Atlants-
hafsbandalaginu tíðkast önnur
vinnubrögð og öhu virðulegri. Þar
ná menn líka árangri og geta geng-
ið um uppréttir.
Guðmundur Magnússon
,,Þaö er alveg ljóst að Jón Baldvin
Hannibalsson náði engum árangri á
leiðtogafundinum 1 Lundúnum. Fréttir
Alþýðublaðsins og Tímans um hið
gagnstæða eru staðlausir stafir.“