Dagblaðið Vísir - DV - 28.07.1990, Blaðsíða 27

LAUGARDAGUR 28. JÚLÍ 1990.
39
Lífestm
Mikið úrval ferðaútbúnaöar er
að finna í verslunum og fólk á oft
í mestu vandræðum með að velja
sér réttan búnað. Aðalatriðið er að
fólk geri upp við sig hvernig og við
hvaða aðstæður það ætlar að nota
útbúnaðinn. Sumir fara aldrei
nema í stuttar gönguferðir í góðu
veðri á meðan aðrir eiga það til að
leggjast út í marga daga, sumar
sem vetur.
Fatnaður
Góð nærfbt eru mikið undir-
stöðuatriði á ferðalögum. Þau
skulu ekki vera úr bómuU og ekki
úr akrýl. Langflest önnur efni eru
góð og er ullin þar fremst í flokki.
Fólk velur sér svo þykkt nærfa-
tanna eftir því hvort nota á fótin á
sumrin eða á vetuma en einnig
eftir því hve vel fólk þolir kulda.
Sumir eru kulsæknari en aðrir og
veija sér þá nærföt í samræmi við
það.
Utanyfirfatnaðurinn skiptir
einnig miklu máb. Til eru stakkar
og buxur sem klædd eru örþunnri
fllmu sem hleypir svitagufum út
en engri bleytu inn. Þetta er yfir-
leitt mjög dýr fatnaður og því er
betra að vanda vaiið. Það skiptir
máli og er öryggisatriði að utan-
yfirflíkur séu í skærum litum svo
að þær sjáist langt að.
Fyrir utan nærfatnað og vatns-
heldar skjólflikur á fólk alltaf hell-
ing af hentugum fotum. Gamlar
lopapeysur finnast inni í skáp og
slitnu trimmbuxumar koma að
góðum notum. Aldrei skyldi nokk-
ur maður fara í gönguferðir, hvorki
að sumri né vetri, í gallabuxum.
Þær blotna mjög fljótt og þrengja
þá að líkamanum. Einnig eru þær
lengi að þorna og að vetrarlagi geta
þær frosið illa.
Svefnpokar
Góður svefnpoki endist í 10-30 ár
og því er nauðsynlegt að vanda
valið og miða kaupin að framtíðar-
þörfum notandans. Einangrun
svefnpokans felst í þvi hve mikið
kyrrt loft er á milU hitans fyrir
innan og kuldans fyrir utan. Því
er nauðsynlegt að mikið loft sé í
pokanum og að hann sé mjúkur.
Best er að geyma pokana hang-
andi uppi en ekki upprúllaöa í ut-
anyfirpokanum. Þannig loftar best
um þá og þeir einangra betur við
notkun. Raki hefur áhrif á varma-
gUdi pokans og nauðsynlegt getur
verið að einangra hann frá jörð-
unni með einangrunardýnu.
Svefnpokar eiga að vera mjórri
tíl fótanna og víðari að ofan því
þannig halda þeir betur hita.
Athugið að þær mínustölur sem
gefnar eru upp að svefnpokar þoU
eru komnar frá framleiðendum en
ekki neytendasamtökum og því er
oft um einhveijar ýkjur að ræða.
Bakpokar
Bakpoki fyrir helgarferð þarf að
vera um það bU 50-60 Utra. Hins
vegar þegar farið er í lengri göngu-
ferðir, 5-10 daga ferð, verður að
hafa pokann stærri eða 65-100 Utra.
Grindur á bakpokum eru mikið
tíl að hverfa. í staöinn eru komnar
álspangir sem hægt er að beygja
eftir bakinu og þykkar, breiðar
mittisólar. Mjaðmabelti bakpokans
ber meginþunga byrðarinnar en
Eixlaólarnar eiga ekki að bera mikla
þyngd. Þær eru fyrst og fremst
ætlaðar til aö bakpokinn haldist
uppréttur og stöðugur. Hægt á aö
vera að slaka og strekkja á ólum
eftir þörfum.
Það fer mikið eftir þyngd viðkom-
andi göngumanns hvað hann
treystir sér tíl að taka mikið á bak-
ið. Góð þyngd og þægUeg til að bera
er um það bU 20% af eigin þyngd.
Hægt er að bera aUt að 30% af eig-
in þyngd en það er erfitt og bitnar
oft á skapi viðkomandi sem verður
uppstökkur og fúU á kvöldin og
nýtur ekki ferðarinnar fyrir vikið.
Fæstir bakpokar eru fullkomlega
vatnsþéttir og þvi er gott að geyma
fatnað í plastpokum ofan í bak-
pokanum. Ágæt þumalputtaregla
er að pakka þungum hlutum sem
næst hryggnum og efst í pokann.
Þannig næst best jafnvægi og eðU-
legri líkamsstelling.
Tjöld
MikUl munur er á tjöldum, bæði
hvað varðar útiit, verð og gæði.
LítU og létt ferðatjöld eru algeng
en þau geta verið með hefðbundnu
sniði, A-laga, kúlulaga eða bragga-
laga.
Miklu skiptir að tjald sé létt ef á
að bera það á bakinu ásamt öðrum
útbúnaði. Tjaldið verður einnig að
vera vatnshelt og þola mikinn vind
og ýmiss konar álag. Gæðamunur
er gífurlega mikiU og þau tjöld sem
þola eiga íslenska veðráttu þurfa
að vera mjög sterk og vönduð.
Ekki er gott að tjaldið hafi mjög
brattar hUðar því þá tekur það á
sig meiri vind. Einnig er betra ef
tjaldið sé þannig útbúið að það
leggist niður í miklum vindi fremur
en að það íjúki. Þeim mun minna
og lægra sem tjaldið er því örugg-
ara er það í Ulviðri en samt verður
að hafa í huga að fólk á að geta
hreyft sig inni í tjöldunum.
Gott er að hafa mörg stög á tjald-
inu og geta stagað það vel niður ef
það hvessir. í góðu veðri er hins
vegar óþarfi að nota öU stögin. Á
flestum vandaðri tjöldum í dag eru
saumamir soðnir saman og þar af
leiðandi vatnsheldir. Tjaldgólfið á
aö vera fullkomlega vatnsþétt og á
vatnsvömin að ná um það bU 10 cm
upp á veggina svo að ekki sé hætta
áaðvatnlekiinnítjaldið. -BÓI
Gönguskór
Góðir gönguskór em eitt það at-
riði sem skiptir hvað mestu máli á
ferðalögum. Venjulegir strigaskór
í göngum geta hreinlega verið
hættulegir. Stuðningur við ökkl-
ann er UtiU og sólinn er þunnur
þannig að ójöfnur stingast upp í
Uina.
Gönguskór eiga að vera vatns-
þéttir, halda hita á fótunum og hlífa
þeim og styrkja. Ef einungis á að
nota gönguskóna í úlilegur og létt-
ar gönguferðir henta óvatnsþéttir
og Unir gönguskór einna best. En
ef nota á skóna í langar göngur um
óbyggðir borgar sig að kaupa dýr-
ari og vandaðri skó sem styðja bet-
ur við ökklann á erfiðum göngu-
ferðum.
Skómir verða að hafa sterka tá
og stífan og þykkan sóla tíl að gefa
góða spymu og grip. Þeir verða
einnig að passa nákvæmlega og
vera þægUegir. Dýrastu skómir í
búðinni gera ekkert gagn ef þeir
eru óþægUegir. Brýnt er að hægt
sé að hreyfa tærnar innan í skón-
um. Varast skal of þrönga skó því
þeir geta trvjflað blóðrennsU og
valdið því að fætumir kólni.
Athugið að það skiptir Uka miklu
máU á göngu að fætumir sjálfir séu
vel hirtir. Neglur skulu vera svo
stuttkhpptar að þær sUti ekki sokk-
ana eða nuddist utan í skóna og
særi göngumanninn.
Það er vissara að vera vel útbúinn i gönguferðum um ísland. Veður eru válynd og ýmiss konar hindranir verða á veginum.
Góður búnaður
skiptir meginmáli
- í ferðalögum og útivist
Kúlutjald til vinstri en braggatjald til hægri. Þessi tjöld eru kúpt og nýta
loftpláss betur en hefðbundin tjöld.
Sokkar og legghlífar
Það er mikið atriði að sokkar séu
góðir og mjúkir. Sokkar, sem em
fóðraðir méð frotté, eru sérstaklega
mjúkir og fjaðra vel þegar stigið er
á þá. Annað mikflvægt atriði er að
sokkamir geti dregið í sig svita.
Sokkar úr hreinni ull er mjög vel
fjaðrandi, draga í sig mikinn raka
og gefa góða einangrun. UUarsokk-
ar eru líka einu sokkamir sem
halda hita á fótunum þótt þeir
blotni. Gallinn við sokka úr uU er
að þeir sUtna mjög fljótt. Blanda
af uU og næloni hefur reynst mjög
vel ef nælonið er ekki meira en
25%. Nælonið styrkir sokkinn en
kostir ullarinnar haldast að mestu
leyti.
Sumir nota tvenna sokka og
minnka þannig líkumar á blöörum
þar sem sokkamir nuddast þá hvor
við annan en ekki við fótinn.
Legghlífar, sem festar eru við
gönguskóinn, eru nauðsynlegar í
snjó og bleytu. Þær gera það að
verkum að skórinn helst þurr þar
sem spjórinn kemst ekki ofan í
hann.
Það er úr vöndu að ráða þegar kemur að þvi að velja bakpoka. Þeir eru
til í öllum stærðum og gerðum, með eða án grindar.
Gönguskórnir eru besti vinur
ferðalangsins.
Útilega eða ekki, svefninn er alltaf
jafnmikilvægur. Góður svefnpoki
og hollur matur sjá til þess að
ferðamaðurinn hvílist vel.
c: