Dagblaðið Vísir - DV - 05.02.1991, Blaðsíða 15

ÞRIÐJUDAGUR 5. FEBRÚAR 1991.
15
Ellert og einokunin
í DV-leiðara um flugmál 30. jan-
úar varð háttvirtum ritstjóra, Ell-
ert B. Schram, fótaskortur á hugs-
uninni þegar hann reyndi að finna
stoð þeim skoðunum sínum að hér
á landi eigi að vera tvö áætlunar-
ílugfélög og að það hafi verið póli-
tískt slys að Arnarflug lagði upp
laupana.
í leiðaranum dylgjar Ellert um
það, algjörlega órökstutt, að dregið
hafi úr þjónustu Flugleiða eftir
brotthvarf Arnarflugs. Og svo ríð-
ur klámhöggið. Ellert staðhæfir að
Flugleiðir hafi notaö Persaflóa-
stríðið sem skálkaskjól til að draga
úr þjónustu við farþega og segir að
þaö sé athyglisvert að þetta gerist
rétt eftir að félagið sé laust við
Arnarflug. Flugleiðir hafi leyft sér
að fella niður flug til Frankfurt og
Parísar og vitni í Persaflóastríðið
til skýringar. Hann telur að meint
einokunarstaða hafi gert Flugleið-
um kleift að haga þjónustu við far-
þega eftir geðþótta. Til saman-
burðar bendir hann á að ekki hafi
verið rætt um aö draga úr flugi til
London þótt Bretar eigi með bein-
um hætti aðild að Persaflóastrið-
inu. Til áhersluauka bætir ritstjór-
inn því viö að Flugleiðir hafi notað
tækifærið þegar Amarflug hvarf
af vettvangi til að draga saman flug
til Amsterdam og Hamborgar.
Ferðafólki fækkar
Það er bæði ósmekklegt og
ósæmilegt að staðhæfa að Flugleið-
ir hafi notað hörmungarnar við
Persaflóa sem einhvers konar
skálkaskjól til að hagræða í rekstr-
inum hjá sér. í vetraráætlun Flug-
leiða voru boðin hérumbil 40%
fleiri sæti í flugi en í fyrra vegna
aukinnar tíðni og fleiri viðkomu-'
staða. Félagið þarf því töluvert
fleiri farþega en í fyrra. Ég veit
satt best að segja ekki hvar ritstjóri
DV hefur verið með hugann síð-
ustu vikur. Hvarvetna úr heimin-
um berast fréttir um rekstrar-
vanda flugfélaga sem rakinn er
beint til átakanna við Persaflóa.
Kjallaiinn
Sigurður Heigason
forstjóri Flugleiða hf.
Ferðafólki fækkar. Flugfélög í ná-
grannalöndum okkar segja upp
þúsundum starfsfólks. Sömu sögu
er að segja af hótelum og ferða-
skrifstofum.
Daglega leita íslenskir fjölmiðlar,
þar á meðal DV, eftir fréttum af því
hjá Flugleiðum hvort áhrifa átak-
anna gæti ekki hér í rekstrinum.
Hingað til hafa Flugleiöir ekki sætt
jafnmiklum áfóllum og mörg önnur
flugfélög. En vissulega finna Flug-
leiðir fyrir áhrifum stríðsins. Þessi
áhrif koma fram á öllum leiðum,
en þó mismikið. Harðast úti verða
auðvitað veikustu leiðirnar. í ár
reyna Flugleiðir í fyrsta sinn vetr-
arflug til Parísar og vetrarflug til
Frankfurt hófst fyrir einungis 2
árum. Yfir veturinn hafa Flugleiðir
reitt sig töluvert á bókanir sem
koma seint inn á þessum leiðum.
Eftir að Persaflóaátökin hófust hef-
ur lítið bólaö á slíkum farþegum.
Því var félaginu nauðugur einn
kostur að hætta fluginu tímabund-
ið. Það er öllum ljóst að fráleitt er
að slíta þetta úr samhengi við það
sem er að gerast við Persaflóa.
Markaðsstarf tapast
Persaflóastríðið hefur komið nið-
ur á fleiri leiðum nú síðustu daga.
Þar á meðal eru leiðirnar til Lon-
don, Kaupmannahafnar og Amst-
erdam. Þetta eru meginleiðir Flug-
leiða. í gegnum þessa flugvelli
komast íslendingar leiðar sinnar í
tengiflugi til allra heimshorna.
Þess vegna er allt kapp lagt á að
halda úti reglulegum ferðum þang-
að. Það er auðvitað ekki óskastaða,
en nauðsynlegt engu að síður. Það
er rétt að undirstrika hér að Flug-
leiðir geta vitaskuld ekki lagt af
flug til áætlunarstaða nema í fullu
samráði við og með samþykki
stjómvalda.
Hvað varðar flug til Amsterdam
og Hamborgar er rétt að ítreka enn
einu sinni, ef ritstjóri DV skyldi
ekki hafa hnotið um þaö í fjölmiðl-
um, að þegar Flugleiðir sóttu um
heimild til að sinna flugi til Amst-
erdam og Hamborgar var tekið
fram í umsókninni að félagið teldi
ekki grundvöll að sinni fyrir flugi
allt árið til Hamborgar og fyrirætl-
anir um flug til Amsterdam voru
ítarlega skýrðar. Ef yfirvöld hefðu
ekki fallist á þessar skýringar hefði
þeim verið í lófa lagið að hafna
umsókninni. Jafnframt er rétt að
það komi hér fram að það er yfir-
lýst stefna að byggja flug til Amst-
erdam svo upp að borgin verði einn
af þremur veigamestu viðkomu-
stöðum Flugleiða í Evrópuflugi
ásamt og með Kaupmannahöfn og
London.
Á undanförnum misserum hefur
þess orðið vart að dagblöð hafa
rýrnað þegar samdráttur varð á
auglýsingamarkaðinum. Þetta eru
auðvitað skiljanleg viðbrögö útgef-
enda. Það er töluvert sársauka-
fyllra fyrir flugfélag að fella niður
feröir á mikilvæga áætlunarstaöi
en fyrir útgefendur dagblaðs að
fækka hjá sér blaðsíðunum. Þessar
ráðstafanir eru sérstaklega erfiðar
fyrir lítið flugfélag á borð viö Flug-
leiðir, sem þarf að halda vel á spöð-
unum til að tryggja stöðu sína á
mörkuðunum.
Vaxandi erlend samkeppni
Á íslandi búa um 250 þúsund
manns. í dag hafa 13 flugfélög
heimild til áætlunarflugs milli ís-
lands og annarra landa. í hverju
landi sem íslendingar fljúga til er
flugfélag sem getur fyrirvaralaust
hafið íslandsflug. 250 þúsund ís-
lendingar eiga þess nú kost að
fljúga á hverju ári í beinu áætlun-
arflugi til 20 viðkomustaða og að
jafnaði er flogið til 15 þessara staða
allt árið.
Flugrekstur er afskaplega dýr.
Það vita vafalítið þeir ráöamenn á
DV sem stýrðu rekstri Arnarflugs.
Fjárfesting Flugleiða í flugvélum í
þriggja ára endurnýjunaráætlun
félagsins er um 20 milljarðar
króna. íslendingar gera miklar
kröfur til öryggis og þjónustu.
Flugleiðir kosta kapps um að félag-
iö standi engum að baki í þeim efn-
um.
Framundan er vaxandi erlend
samkeppni. Með þetta í huga tel ég
að það sé raunverulega ekki spurn-
ing um það hvort íslendingum
tekst aö halda hér úti einu eða
tveimur áætlunarflugfélögum til
lengdar heldur spurning um hvort
hér veröur yfirleitt hægt aö halda
úti einu fyrirtæki á þessu sviði.
Flugleiðir eru meðal minnstu flug-
félaga í Evrópu. Leiguflug meö far-
þega milli íslands og annarra landa
er öllum opið drjúgan hluta úr ár-
inu. Innlend og erlend leiguflugfé-
lög gera út á íslandsmarkaðinn.
Næsta sumar munu 8-10 flugfélög
fljúga reglubundið farþegaflug
milli íslands og annarra landa.
Fraktflug milli íslands og annarra
landa er öllum opið. Erlend frakt-
félög hafa sömuleiðis gert út vélar
hingað. Rúmur tugur erlendra
flugfélaga hefur réttindi til aö
fljúga . áætlunarflug hingað. Tvö
þeirra nota þessa heimild reglu-
lega. Og Ellert B. Schram talar um
alræði og einokun í samgöngumál-
um. Hann kann að hafa bitið sig
endanlega í þá skoðun að hér á
landi eigi aö vera tvö áætlunarflug-
félög fyrir atbeina ríkisins. Hann
verður aö fmna þeirri skoöun hald-
betri rök en hann býður upp á í
leiðaranum 30. janúar.
Sigurður Helgason
.. ekki spurning um það hvort ís-
lendingum tekst að halda hér úti einu
eða tveimur áætlunarflugfélögum til
lengdar heldur spurning um hvort hér
verður yfirleitt hægt að halda úti einu
fyrirtæki á þessu sviði.“
Meðkveðjutil
Norður-Þingeyinga
„Aflaverðmæti á íbúa á Þórshöfn er of dýru verði keypt, þjóðin hefur
ekki efni á þessu.“
Ég mun hafa látið að því liggja,
oftar en einu sinni á opinberum
vettvangi, að ég teldi þjóðinni
vænni kostur að leggja togaraút-
gerð af á Þórshöfn, við, þjóðin,
hefðum hreinlega ekki ráð á þeim
umsvifum.
í næsta nágrenni við Þórshöfn er
lítill staður sem heitir Bakkafjörð-
ur. Þaðan eru gerðir út margir
smábátar og íbúarnir lifa aðallega
á fiskverkun, saltfiskvinnslu, og
eru þar sjálfum sér nægir. Þessir
íbúar á Bakkafirði eru ekki að
væla og heimta úr opinberum sjóð-
um.
Annar staður í nánu nágrenni er
Grímsey. Þar búa menn við sitt,
útgerð minni báta og vinnslu sjáv-
arafla án stórra fjárfestinga í fisk-
vinnslufyrirtækjum.
Þjóðin tekur ekki meiri þátt í
rekstri þessara sveitarfélaga en
annarra í þessu landi.
Vonlaus togaraútgerð
Togaraútgerð á rétt á sér þar sem
hægt er að nýta vinnsluna að jafn-
aði, þannig að hráefnið berist að
eftir því sem hún getur tekið á móti.
Einn togari fullnægir ekki þess-
um kröfum, og þess vegna er tog-
araútgerð á Þórshöfn ekki möguleg
án opinberra styrkja, þ.e. að farið
sé dýþra í vasa okkar, ágæti les-
andi.
Það er langt í frá að mér sé í nöp
við Þórshafnarbúa en ég verð að
KjáUarinn
Benedikt Gunnarsson
framkvæmdastjóri
gera þá kröfu til þeirra að þeir hggi
ekki uppi á mér eða öðrum lands-
mönnum, með kröfur umfram það
sem almennt gerist og gengur, við
höfum ekki ráð á því að gera út frá
Þórshöfn togara sem alltaf eru á
hausnum og við erum alltaf að
borga.
Sennilegt ólæsi
Norður-Þingeyinga
Nú er það mikill misskilningur
hjá Norður-Þingeyingum, að mér
hafi dottið í hug að sækja um skipr-
úm á togara frá Þórshöfn. Svo langt
er ég ekki leiddur og verð vonandi
aldrei. Ég vona að þær hugmyndir
þeirra stafi frekar af ólæsi en þvi
að þeir séu að tala um hug sér.
Það er nauðsynlegt að kunna að
lesa það sem maður sér á prenti.
Er þetta í samræmi við uppsagnar-
bréfið sem einn háseti fékk á haust-
dögum sem bendir til þess að for-
svarsmenn útgerðarfélagsins séu
ekki sendibréfsfærir og er þá ekki
á góðu von.
Að skrökva um hug sér
Ef menn standa í biðröðum til að
komast í skiprúm á togara frá Þórs-
höfn, þá er ekki um mikið að tala
og engin ástæða til að reka menn.
Nú er það ekki tilfellið og þess
vegna eru Norður-Þingeyingar að
skrökva, og það er ljótt, þá kemur
svartur blettur á tunguna.
Það er skrök að aðeins einum
manni hafi verið sagt upp hjá út-
gerðarfélaginu, það er að minnsta
kosti búið að reka skipstjórann af
því aö hann og hans fjölskylda vilja
ekki festa búsetu sína á staðnum.
Aðrir hafa týnst af togaranum en
lausamenn hafa flutt heimilisfang
til Þórshafnar, þeim er alveg sama.
Að kunna bókhald
Nú birtist í grein N-Þingeying-
anna yfirlit yfir aflaverömæti
nokkurra útgerðarstaða á landinu.
Á því yfirliti er Þórshöfn ansi hátt
á blaði. í þessa mynd skortir að
vísu allar venjubundnar skilaregl-
ur löggilts bókhalds. í bókhaldi er
til bæði debet og kredit og það
þyrftu N-Þingeyingar að kunna,
annars er ekki hægt að reka fyrir-
tæki af neinu viti.
Aflaverðmæti á úbúa á Þórshöfn
er of dýru veröi keypt, þjóðin hefur
ekki ráð á þessu.
Ég legg ennþá til að hætt verði
að styrkja togaraútgerð á Þórshöfn
og hún þess vegna lögð niður.
Benedikt Gunnarsson
„Togaraútgerð á rétt á sér þar sem
hægt er að nýta vinnsluna að jafnaði,
þannig að hráefnið berist að eftir því
sem hún getur tekið á móti.“