Dagblaðið Vísir - DV - 15.03.1991, Síða 15

15
FÖSTUDAGÚR 15. MARS 1991.
Einkavæðing rás-
ar 2 við rásmarkið
.. næsta skref til að auka frelsi I fjölmiðlamálum okkar islendinga
að rikið hætti rekstri sjónvarpsstöðvar.“
Þrátt fyrir (vegna, segja sumir)
spennandi baráttu um formanns-
embættið í Sjálfstæðisflokknum á
landsfundi flokksins um síðustu
helgi tóku fundarfulltrúar af skarið
um mörg ágæt mál.
Það sem mér fannst einna vænst
um var sú ákvörðun'fundarmanna
að setja eftirfarándi setningu í
ályktun fundarins um menningar-
mál: „Ríkið feli einkaaðilum rekst-
ur rásar 2“. Þetta vekur óneitan-
lega vonir um að ríkið dragi úr
niðurgreiddri útvörpun sinni á efni
sem einkaaðilar eru mun færari að
sjá um. Einnig gefur þetta einstakl-
ingum og félagasamtökum um land
aUt von um að þegar ríkið hefur
dregið sig í hlé við rekstur dægur-
málaútvarps gefist þeim tækifæri
til að hefja útvarpssendingar í sinni
heimabyggð.
Eins og staðan er í dag er það
auðvitað vonlaust fyrir einkaaðila
að reka útvarpsstöðvar í dreifðari
byggðum landsins. Þar hefur rás 2
verið hæsti þröskuldurinn. Þegar
rásin hefur verið seld einkaaðilum
mun sá sem getu" boðið hlustend-
um besta þjónustu lifa af en ekki
sá sem getur niðurgreitt auglýs-
ingar og aðra starfsemi sína með
nauðungargjöldum eins og nú er.
Aðeins menningar- og ör-
yggishlutverk
Þegar rás 2 hefúr verið falin
einkaaðiium verður ríkisútvarpið
einnig nær þvi hlutverki að vera
stoð íslenskrar menningar. Rás 2
hefur nær eingöngu útvarpað er-
lendri tónhst og varla getur það
Kjallarinn
Glúmur Jón Björnsson
efnafræðinemi
talist mikil stoð viö íslenska menn-
ingu. Hvað varðar öryggissjónar-
mið verður rás 2 auðvitað áfram til
staðar þó að hún verði fengin
einkaaðilum.
Nýir eigendur ættu að hafa allan
hag af því að koma áríðandi upplýs-
ingum til fólks á hættutímum.
Einnig er rás 1 til staðar til að sinna
öryggishlutverkinu. Með einka-
væðingu rásar tvö er því aðeins
verið að leggja aukna áherslu á
svonefnt menningarhlutverk ríkis-
útvarpsins án þess að draga úr ör-
yggishlutverki þess.
Ríkissjónvarpið næst?
Að mínu mati hlýtur það síðan
að vera næsta skref til að auka
frelsi í fjölmiölamálum okkar ís-
lendinga að ríkið hætti rekstri sjón-
varpsstöðvar. Það er enginn jafn
vanJFær um að reka sjónvarpsstöð
í samkeppni við erlendar stöðvar
og ríkið. Það væri góð gjöf til ís-
lenskrar tungu og menningar að
ríkið gæfi íslenskum einkaaðilum
aukið svigrúm í sjónvarpsrekstri
með því að draga sig í hlé.
íslendingar vilja sjá íslenskt sjón-
varpsefni og ríkinu væri nær að
styrkja íslenska dagskrárgerð
beint, í stað þess að halda úti heilli
sjónvarpsstöð sem sýnir mest-
megnis erlent efni. Rekstur ríkis-
sjónvarpsins undanfarið er sam-
bærilegur við að ríkið ræki kvik-
myndahús af því að svo fáar ís-
lenskar kvikmyndir væru fram-
leiddar, en sýndi svo eingöngu er-
lendar myndir í kvikmyndahúsinu!
Útgáfustyrkir afnumdir
Vert er að geta þess að í ályktun
landsfundar er einnig að finna
kröfu um að „ríkisstyrkir til dag-
blaða og kaup ríkisins á þeim falh
niður“. Núverandi ríkisstjómar-
flokkar hafa verið, svo vægt sé til
orða tekið, mjög duglegir við að
misnota fé skattborgaranna til að
styrkja málgögn sín.
Þessi krafa landsfundar er, eins
og krafan um einkavæðingu rásar
tvö, sérstakt fagnaðarefni fyrir fólk
í dreifbýhnu. Lítil landsmálablöð
hafa ekki notið sömu fyrirgreiðslu
og dagblöð sem gefin eru út í
Reykjavík og á Akureyri. Þetta
ætti því, ef nær fram að ganga, að
styrkja landsmálablöðin í sam-
keppni við dagblöðin.
Enda er vart hægt að réttlæta það
að fólk í dreifbýlinu sé látið taka
þátt í því að drepa blöðin í sinni
heimabyggð með því að nota skatt-
fé þess til að styðja Tímann, Al-
þýðublaðið og Þjóðviljann.
Það er reyndar ekki hægt að rétt-
læta að nokkur maður sé látinn
taka þátt í shku, en það hefur nú
samt ekki vafist fyrir þeim flott-
ræflum í ríkisstjórninni.
Glúmur Jón Björnsson
„Þaö er enda vart hægt aö réttlæta það
að fólk í dreifbýlinu sé látið taka þátt
í því að drepa blöðin 1 sinni heima-
byggð með því að nota skattfé þess til
að styðja Tímann, Alþýðublaðið og
Þjóðviljann.“
Vanrækt
þjóðíhættu
Brátt fara alþingiskosningar í
hönd og þó að alþingismenn hafi
haft öðrum hnöppum að hneppa
undanfarandi vikur en sinna mál-
efnum þjóðarinnar, þá munu fram-
boðskandídatar væntanlega innan
tíðar fara að gefa kjósendum yfirht
yfir allan þann velfarnað sem
þeirra bíður ef þeir veita þeim
brautargengi á kjördag. - Það
munu að vanda allir flokkar vera
albesti kosturinn að mati þeirra
hvers um sig.
En þó að stjórnmálaflokkarnir
hafi sýnt það að á Alþingi geta þeir
staðið saman næstum eins og einn
maður eða máski öllu fremur falhð
eins og einn maður, af völdum and-
legrar mengunar og ýmsum ónafn-
greindum orsökum, þá kann þó
einhver munur að vera á flokkum
og stefnum - þó að mér sýnist þær
reyndar óhugnanlega hkar um
margt.
Er nokkrum að treysta?
Kannski hefur aldrei verið meiri
þörf á því en einmitt nú að kjósend-
ur reyni sem best að gera sér grein
fyrir því sem er að gerast í hinum
póhtiska heimi.
Er það ekki verðugt umhugsun-
arefni að á sama tíma og íslenskum
stjómmálaflokkum kemur saman
um aö beijast fyrir úrsögn Eystra-
saltsríkjanna úr sovéska ríkjasam-
bandinu, vilja að minnsta kosti
sumir þeirra berjast fyrir því að
ísland fái inngöngu í vestur-evr-
ópskt stórríki, vegna væntinga um
KjaHarinn
Aðalheiður Jónsdóttir
verslunarmaður
ríkulegan bisness fyrir einhvern
hluta af íslensku sjálfsforræði?
Ef íslendingum finnst skipta máli
póhtískt og efnahagslegt sjálfstæði
þjóðarinnar er ástæða til að þeir
gái vel að hvað þeir gera í kjörklef-
unum í komandi kosningum og
krefjist þess að stjórnmálaflokk-
arnir geri ekki sjálfstæði íslands
að verslunarvöru - og sleppi þeim
ekki við að gera glögga grein fyrir
afstöðu sinni í öhu þessu brölti
frammi fyrir EB og evrópsku efna-
hagssvæði.
Ábyrgð kjósenda
Getur nokkur treyst þeim stjórn-
málaflokkum sem vilja sækja um
inngöngu í EB? - Mér sýnist að ef
íslendingar gerðu það gæti svo far-
ið að það jafngilti þjóðarmorði. -
Danmörk, Noregur og Svíþjóð geta
ef til vill komist klakklaust út úr
þess konar samsvæhngu en varla
okkar fámenna, einhæfa samfélag.
- Því sýnist mér hehög skylda kjós-
enda að afskrifa flokka sem fylgja
slíkri stefnu.
Draumórar ýmissa manna um
EB hafa dreift fólskum glansmynd-
um á víð og dreif um samfélagið
og valdið skaða. - Ef gálausum póh-
tíkusum er leyft að fikta við sjálf-
stæði þjóðarinnar frekar en orðið
er og nota það sem skiptimynt í
„Er ekki ástandið orðið skuggalegt þeg-
ar ráðamenn þjóðarinnar telja það í
sínum verkahring að takmarka mál-
frelsi og frjálsar umræður um það sem
er að gerast í þjóðfélaginu?“
„Getur nokkur treyst þeim stjórnmálaflokkum sem vilja sækja um inn-
göngu í EB?“
samningaviðræðum er sök þeirra,
sem með atkvæði sínu veita þeim
shkt umboð, engu minni en samn-
ingamannanna sjálfra. - Því verður
krafa þjóðarinnar að vera sú - að
í þessu máh að minnsta kosti komi
þeir th dyranna eins og þeir eru
klæddir en leyni ekki vígtönnum
undir grímu hagspeki og glamur-
yrða.
Nýverið sá ég brot úr ræðu sem
Sigmundur Guðbjarnason, rektor
Háskólans, flutti við brautskrán-
ingu nemenda 23. febrúar. - Þar
kom fram svo margt athyghsvert
að ég freistast th að taka hér eftir-
farandi smákafla traustataki:
„Lýðræðið er viðkvæmt, en skoð-
anafrelsi og tjáningarfrelsi er und-
irstaða þess. Hefur það stundum
vakið undrun mína, þegar ráð-
herrar hafa hringt til að tjá
óánægju með viðhorf mín og skoö-
anir á ýmsum málum, sem ég hef
látið í ljósi opinberlega t.d. við
tækifæri sem þetta. Við eigum
framtíð í frjálsu landi, ef þið kjósið
svo, ef þið mótið slíka framtíð og
vinnið að þróun þessa þjóðfélags
og velfamaði. - Það eruð þið sem
einstaklingar sem beriö ábyrgðina
og byrðarnar og eigið að njóta
ávaxtanna. Ef þið hafið enga skoð-
un og látið ykkur litlu skipta þróun
samfélagsins þá munu aðrir verða
fúsir th að taka af ykkur ómakið
og skammta ykkur það litla sem
þið fáið.“
Fleiri raddir óskast
Er ekki ástandið orðið skuggalegt
þegar ráðamenn þjóðarinnar telja
það í sínum verkahring að tak-
marka málfrelsi og fijálsar umræð-
ur um það sem er að gerast í þjóð-
félaginu? - Gott væri ef þeir vhdu
heldur beita ofurhthh sjálfsgagn-
rýni, kannski þyrftu þeir þá ekki
aö tjá sig um að - of margt hafi
verið sagt og of mikið gert. - Þá
mega þeir einnig átta sig á því að
þau viðhorf og raddir, sem þeir
vhja kæfa, vhl fólkið heyra því
flestir vhja líklega lifa sem frjálsir
menn í fijálsu landi sem vel er
stjórnaö. - Og gott væri ef enn fleiri
létu shkar raddir hljóma frá hinum
hærri stöðum. Seint er að byrgja
brunninn, þá bamið er dottið ofan
í. Kannski er það svo að þeir megi
ekki mæla. En hvaða ghdi hefur
sameiningartákn fyrir þjóð sem
glatað heflr sjálfstæði sínu? Yrði
það þá ekki rétt eins og toppfígúra
í leikfangalandi?
Aðalheiður Jónsdóttir