Dagblaðið Vísir - DV - 07.09.1991, Qupperneq 26

LAUGARDAGUR 7. SEPTEMBER 1991.
Geti aðr ir þ að
þá get ég það
- segir Guðbergur P. Guðbergsson, áhættuleikari og krónískur bíladellumaður
Áhættuatriði úr myndinni Löggulif. Beggi er í Saabnum og hefur lagst í sætið áður en hann veltir. Slökkvilið og
lögregla standa álengdar. DV-mynd KAE
„Þetta byrjaöi allt saman á því að
áhættuflokkurinn Hell Drivers kom
til íslands í kringum 1980. Ég og Jón
S. Halldórsson, vinur minn, vorum
þá þegar komnir með ólæknandi
dellu fyrir öllu sem hreyfðist fyrir
vélarafli og urðum aðstoðarmenn
flokksins. Á kvöldin, þegar þeir voru
ekki að sýna, vorum við að leika
okkur með tækin þeirra og þeir
kenndu okkur heilmargt um áhættu-
atriði. Dvöl Hell Drivers hér endaði
á að við fórum í stökkkeppni á mótor-
hjólum. Við Jón möluðum þá. Eftir
á hristu þeir bara höfuðið, sögðu
„crazy Icelanders" (brjáluðu íslend-
ingar) og fóru. Þeir vildu ekki einu
sinni stökkva á eftir okkur Jóni. Þeir
stukku yfir sex bíla eða eitthvað svo-
leiðis en við stukkum bara miklu
lengra. Þaö hefur kannski verið
vegna þess að við vissum ekki hvað
þetta var. Við vorum alveg óhræddir
og létum bara vaöa,“ segir Guðberg-
ur P. Guðbergsson, þekktarí undir
naíninu Beggi, áhættuleikari, rall-
kappi, torfæruaksturs- og bíladellu-
maður með meiru.
Guðbergur er eini maðurinn hér-
lendis sem gefur sig í að leika í
áhættuatriðum fyrir kvikmyndir og
auglýsingar og á að baki áhættuleik
í fjölmörgum atriðum. Nú síðast lék
Guðbergur í tveimur áhættuatriðum
í kvikmyndinni Sódóma Reykjavík
en tökum á henni er nýlokið. Guð-
bergur kemur fyrir sem mjög lifandi
og hress maður og lítur ekki út fyrir
að vera smeykur við nokkurn skap-
aðan hlut. Hans einkunnarorð eru:
Ef einhver annar getur það þá get
ég þaö.
„Þessir náungar í Hell Drivers
kenndu okkur heilmikið um hvernig
maður á að haga sér í bíl sem veltur,
hvernig maður á að útbúa sig og
fleira í þeim dúr. Upp frá því fórum
við Jón að fá okkur bílhræ og prófa.
Það gekk á ýmsu og við viðbeinsbrut-
um okkur einum þrisvar sinnum.
Það var þó ekkert alvarlegt."
Klesstur niður í sæti
Með tímanum urðu þeir Beggi og
Jón þjálfaöir í að velta bílum, ekki
aðeins í leik með bílhræ heldur líka
í rallkeppni þar sem þeir fóru ófáar
velturnar. En það er alls ekki sama
hvernig farið er að þegar bíl er velt.
„Útbúnaðurinn þarf aö vera í lagi
en hann fer siðan alveg eftir því
hvernig veltan á að vera. í sumum
tilfellum eru til dæmis ekki notuð
veltibúr. Þá á bíllinn kannski að
klessast. í atriðunum í kvikmyndinni
Löggulif notuðum við engin veltibúr
vegna þess að atriðin áttu að vera
mjög raunveruleg. í slíkum atriðum
er útbúið alveg sérstakt belti. Maður
er ólaður yfir mittið og svo festir
maður beltið hinum megin við sætið
hægra megin þannig að hægri hand-
leggurinn fer undir það. Þegar mað-
ur veltur síðan með bílnum beygir
maður sig strax niður fyrir sætisbak,
tekur höndum saman og fer í lás.
Þakið klessist saman og lendir á stól-
bökunum en bílstjórinn er fastur þar
undir. Eftir á þarf síðan að klippa
hann út. Klippubíll lögreglunnar hef-
ur yflrleitt verið á staðnum til að
kippa okkur sem fyrst út því það er
ekkert grín að vera klemmdur í flak-
inu ef eitthvað óvænt kemur upp á.
Líkurnar á því eru þó litlar þar sem
við pössum alltaf mjög vel upp á all-
Fólk má ekki halda að maður vaði
út í hvað sem er. DV-mynd Anna
ar bensínleiðslur og rafmagn. Ljós
og slíkt er aftengt svo hættan á
íkveikju sé minni.“
Löggulíf var fyrsta íslenska kvik-
myndin þar sem notast var við
áhættuatriði af einhverri alvöru.
Begga er tíðrætt um Löggulíf þar sem
þeir léku saman hann og Jón S. Hall-
dórsson. Þegar tökur þeirrar myndar
hófust voru þeir félagar komnir á
fulla ferð í rallinu og höfðu getið sér
gott orð.
Vanir menn óskast
„Það vantaði vana ökumenn til að
framkvæma áhættuatriði, aðallega
keyrslu. Þar sem viö vorum mikið í
ralhnu á þessum tíma var hringt í
okkur og við beðnir að vera meö. Við
vissum ekkert hvað við áttum að
gera þarna og leikstjórinn, Þráinn
Bertelsson, vissi það eiginlega ekki
heldur. Við byrjuðum í keyrsluatrið-
um og síöan þróaðist þetta þannig
að við fengum alltaf að ráða meira
og meira varðandi útfærsluna á öku-
atriðunum. í upphafi hafði ekkert
verið hugsað út í bílveltur en ég vildi
endilega velta bíl. Mig langaði að
stökkva í bíl ofan á annan bíl og velta
honum svo. Þetta var fyrsta virkilega
áhættuatriðið í myndinni. Síðar
komu fleiri keyrsluatriði og í loka-
atriði myndarinnar, sem gerist niðri
við Sundahöfn, gaf Þráinn okkur al-
veg frjálsar hendur. Þetta var geysi-
lega skemmtilegt. Áhættuatriðin í
Löggulífi voru það fyrsta sem við
fengum að gera af einhverju viti í
áhættuleik."
Eftir áhættuleikinn í Löggulífi voru
nöfn Begga og Jóns greinilega skráð
í minni kvikmyndaleikstjóra hér. í
kjölfar Löggulífs komu fleiri myndir
með áhættuatriðum. Næsta mynd,
sem þeir léku í, var Skytturnar þar
sem æsilegur eltingaleikur á bílum
fer fram um miðborgina. Síðan gerðu
þeir auglýsingar fyrir umferðarátak-
ið Fararhei'l, þar sem Guðbergur
endar í hjólastól, og síðan fyrir
Tryggingafélögin. Þá veltu þeir félag-
ar bíl í myndinni Foxtrot.
Nú síöast hefur Guðbergur fram-
kvæmt tvö áhættuatriði í myndinni
Sódóma Reykjavík þar sem hann
Menn verða að lá útrás annars stað-
ar en á Hverfisgötunni.
DV-mynd Anna
Þetta er eins konar mania.
DV-mynd Anna
kemur meðal annars á fleygiferð nið-
ur Bústaðaveginn, flýgur yfir
Reykjanesbrautina og endar með lát-
um í Elliöaárdalnum. Atriðin í Só-
dómu Reykjavík eru þau fyrstu þar
sem Guðbergur hefur aðra með sér
en Jón.
„Mér fannst það ekki gott þar sem
við Jón vorum orönir svo rosalega
samrýndir. í öðru atriðinu þurfti ég
að nota fimm stráka með mér og það
urðu mistök meðan á tökunum stóð
þar sem samæfmguna vantaði alveg.
En þetta gekk nú að lokum. Við Jón
vorum alltaf að keppa í ralli og
moto-cross og öllu sem við kemur
bílum og mótorhjólum. Við þekktum
hvor annan út og inn. Það gekk á
ýmsu þar sem við unnum oft en við
veltum líka oft.“
Metingur í brekkum
Jón S. Halldórsson lést í umferðar-
slysi í vor. Guðbergur riíjar upp
hvernig þeir kynntust fyrir 15 árum,
þegar hann var 15 ára og Jón 16.
„Við vissum ekkert hvor af öðrum
en vorum báðir með mótorhjóladellu
og alltaf að reyna við brekkur. Ég
var alltaf að heyra af einhverjum
Nonna og hann af einhverjum Begga
sem hafði farið þessa og þessa
brekku. Við urðum auðvitað strax
að fara sömu brekkurnar og hinn
hafði farið. Þannig vissum við lengi
vel hvor af öðrum og vorum að met-
ast án þess nokkurn tíma að hittast.
Þegar við loks hittumst fórum við
náttúrlega að leika okkur saman á
hjólunum. Upp frá því vorum við
nánast óaðskiljanlegir."
Allt útpælt
- Hefurðu prófað að stökkva af hús-
þökum og slíkt?
„Ekki enn. Það stóð til í Sódómu
en til þess þurfti loftdýnu með mikl-
um blásurum sem var alltof dýrt.“
- Fólk hugsar sér að það sé óskap-
legt að hafa atvinnu af því að henda
sér niður af þaki eða gera annað í
þeim dúr. Ertu áhættufrík?
„Já, það er ég kannski. Ég hef
umfram allt mjög gaman af þessu,
annars væri ég ekki í áhættuleik. Það
er mjög spennandi að reyna eitthvað
nýtt og sérstök tilfmning að finna að
maður getur gert það sem maður
hefur ætlað sér, sama hvað það er.“
- Ertu aldrei hræddur?
„Nei. í áhættuatriði reyni ég að
hafa stjórn á sem flestum þáttum en
maður getur það reyndar aldrei full-
komlega. Það er alltaf um um það
bil 10 prósent áhættu að ræða. Þegar
öllu er á botninn hvolft er þetta ekki
bara spurning um að þora heldur
miklu frekar að hafa allt á hreinu.
Fólk má ekki halda að maður vaði
bara út í hvað sem er. Hvert atriði
er útpælt, allt frá því bensíngjöfmni
er troðið niður í gólf og þar til lent
er með braki og brestum."
100 metravelta
Beggi segir að reynslan úr ralli,
moto-cross og akstursíþróttum yfir-
leitt skipti hann miklu.
„Af reynslunni veit ég alveg hvað
ég er að gera. Ég veit hvað bíllinn
gerir á 60 kílómetra hraða eða 100
kílómetra eða jafnvel 200 kílómetra
hraða, hvort sem ég velti honum, sný
honum, bremsa eða klessi hann. Ég
hef prófað þetta allt saman og þekki
alveg mín takmörk. Ef velt er á 180
kílómetra hraða þýðir það 100-110
metra veltur. Það kemur ekkert fyrir
þar sem maöur er með hjálm og er
vel varinn að öðru leyti. Þaö er ekki
síst mikilvægt áð hafa harðplast á
hnjánum þar sem vonlaust er að
stjórna löppunum í veltu. Reglan er
að vera nær máttlaus, reyna ekki að
stýra eða halda sér i. Annars meiðist
maður alveg örugglega þar sem lík-
aminn spennist og hættan á broti
eykst. Maður verður að treysta ör-
yggistækjunum, til þess eru þau.
Öryggisbeltið á að taka mann en ekki
hendurnar."
Hann segist aldrei hafa verið í
hættu í áhættuatriði eða lent í þann-
ig stöðu að hafa hugsað sér að hætta
öllu saman. Þó hefur hann hálfgerð-
an beyg af mótorhjólaakstri á götum
eftir að vinur hans lést.
Námskeið til að halda sér við í
áhættuleik hefur Beggi ekki sótt en
á tímabili kynnti hann sér áhættu-
leik með lestri amerískra „stunt“-
LAUGARDAGUR 7- SEPTEMpE^t 19^1.
39
DV-mynd Anna
blaða. Hann virðist hafa þetta í blóð-
inu og honum er ýmislegt til lista
lagt þar sem farartæki eru annars
vegar. Hann hefur. öll ökupróf og
hefur líka tekið flugpróf. Hann hefur
átt ótal bíla og mótorhjól og reynt
fyrir sér í svifdrekaflugi, á vélsleð-
um, sjóskíðum, sæköttum og fleiri
tækjum.
Venjulegur ökumaður
- Fólk heldur kannski að menn eins
og þú séu alltaf svona villtir í umferð-
inni:
„Ég er ósköp venjulegur ökumað-
ur. Stundum er maður náttúrlega að
flýta sér en ég er svo mikið í þessum
bílabransa að ég hugsa fyrst og
fremst um að halda teininu (ökuskír-
teininu). Ég fæ mína útrás í öðru.“
Beggi hefur margoft tekið þátt í
keppni í ralli, torfæruakstri og
moto-cross en hann hefur aldrei orð-
ið íslandsmeistari í þessum greinum.
Hins vegar hefur hann oft verið í
öðru sæti eða næstu sætum þar á
eftir og segist alveg sáttur við það.
í dag er Beggi aðallega í rallí-
krossi. Hann og fleiri með sama
áhugamál hófu byggingu aksturs-
brautar í Hafnarfjarðarhrauni og
ákváðu að leggja alla keppni á hill-
una á þessu ári svo hægt yrði að ljúka
framkvæmdunum. Það hefur tekist
og hefur keppni farið þar fram frá
því í maí.
Eins og alkóhólismi
Guðbergur er 31 árs gamall. Hann
vinnur sem verslunarmaður í fyrir-
tæki fóður síns, byggingarvöruversl-
uninni Gos. Sólarhringurinn fer nán-
ast allur í að stússast í bílum. Þegar
komið er að húsi Guðbergs í Grafar-
voginum fer ekki fram hjá neinum
að þar býr maður með bíladellu. Ein-
ir íjórir Porsche-bílar eru fyrir utan,
í misjafnlega góðu ásigkomulagi þó.
Þrír hafa verið notaðir í rallkeppni.
Þá á Beggi venjulegan fólksbíl og
inni í geysistórum bílskúr, innan um
urmul af verkfærum og varahlutum,
er Willys-jeppi.
„Ég er með alveg króníska bíla-
dellu. Ég drekk ekki áfengi en það
er ekki fráleitt að líkja þessu við
alkóhólisma. Það er til meðferð við
alkóhóhsma en hingað til hefur eng-
in meðferð getað læknað biladellu.
Ég lifi gjörsamlega fyrir bíla.“
Beggi er ekki einn um bílaáhugann
á heimilinu því konan hans, Kristín
Garðarsdóttir, er líka á kafi í bíla-
bransanum. Hún keppir í rallíkrossi
og slær strákunum alveg við á stund-
um. Um síðustu helgi gersigraði hún
til að mynda í rahíkrosskeppni á
brautinni í hrauninu.
Peningarnir fljúga
Beggi hefur ekki farið varhluta af
því að vera milli tannanna á fólki þar
sem ótal kjaftasögur eru til um hann,
aðallega vegna bíla og peninga. Hann
segist ekki taka slíkt nærri sér og
sögurnar geri sér ekkert.
- En nú fljúga peningamir úr budd-
unni þegar verið er að keppa í ralli
og torfæru. Þarftu ekki að eiga sand
af seðlum til að standa í þessu?
„Peningarnir eru fljótir að fara en
maður íjármagnar úthald í keppni
mikið til með auglýsingum þótt þær
dekki kostnaðinn aldrei alveg. í ralli
og torfæru sleppur maður ekki við
tvær mihjónir í kostnað við að koma
sér upp græjum og vera með. Þá er
ekki reiknað með tímanum sem fer
í þetta en hann er rosalegur. Ég
reiknaði einu sinni út að 1500
klukkutímar hefðu farið í smíðar
fyrir torfærukeppni. Þá var ég að
smíða Wfllys fyrir torfæru þar sem
allt var nýtt nema grindin."
- Hefurðu tíma í eitthvað annað en
bíla?
„Vinnan og áhugmálið fara til allr-
ar hamingju saman. Annars gæti
maður þetta ekki nema með hjálp
margra stuðningsmanna. Það styðja
mann fyrirtæki og svo koma margir
aðstoðarmenn við sögu í smíðum á
veturna. Tveir hafa verið með mér
að staðaldri í gegnum árin og annar
þeirra eiginlega frá því ég byrjaöi í
rallinu. Þessir menn hafa brennandi *
áhuga og gefa alla sína vinnu. Maður
gerði lítið án þessara snilhnga og það
er hálfleiðinlegt hvað þeirra afrek
Málið er að þekkja sín takmörk.
koma lítið fram þegar keppni er í
gangi.“
Að þekkja
sín takmörk
Beggi og fleiri í Bifreiðaíþrótta-
klúbbi Reykjavíkur hafa hugann við
annað og meira en að hamast í brekk-
um og shkt. Hann segir hug í félags-
mönnum sem byggja vilja upp aðra
ímynd en þá sem fólk hefur oft af
bifreiöaíþróttamönnum, oft sem ein-
hverjum vitleysingum. í því sam-
bandi eiga þeir tíða fundi með Um-
ferðarráði. Bætt umferðarmenning
er nokkuð sem þeir félagar bera fyr-
ir brjósti og hafa ýmsar hugmyndir
komið fram í því sambandi. Vilja
þeir meðal annnars standa fyrir
námskeiðúm þar sem fólk lærir að
þekkja möguleika og ekki síst tak-
markanir bílanna sem það ekur.
Begga hrýs hugur við strákunum
sem þjóta upp Hverfisgötuna á
hundrað.
„Það er glapræði, tómt rugl. Við
Nonni höfðum talað við tryggingafé-
lögin um að koma á fót fraihhalds-
ökukennslu. Þau -tóku mjög vel í þá
hugmynd og verið getur að maður
drífi í þessu. Við höfðum hugsað
þetta þannig að tryggingafélögin
gæfu þeim sem við tækjum í kennslu
afslátt af iðgjöldunum. Meiningin er
aö leyfa fólki að aka á mismunandi
hraða og leyfa því að kynnast hvern-
ig bfllinn hagar sér undir mismun-
andi kringumstæðum. Það er alls
ekki nóg að lesa um bremsuvega-
lengdir og slíkt heldur verður fólk
að reyna í raunveruleikanum hvað
það þýðir að klossbremsa á blautum
vegi á 90 kílómetra hraða. Þegar ég
fæ mér nýjan bíl reyni ég til þrautar
hvaða takmarkanir hann hefur. Ég
fer þá á auð svæði og bý mér til
þrautir. Þar reyni ég bremsuvega-
lengdina, snarbeygi á 50-60 kíló-
metra hraða og gef svo í til að finna
hvar ég „missi“ bílinn. Með þessu
flnn ég alla punktana eða mörkin
sem ég verð að virða ef ég ætla ekki
að fara mér og öðrum að voða. Núm-
er eitt, tvö og þrjú er að þekkja sín
takmörk. Þau þekkja of fáir og því
fer oft sem fer.
Menn læra kannski aldrei hundrað
prósent hvernig þeir eiga að haga sér
á bíl en til að fyrirbyggja lífshættu-
legan glannaakstur þarf meira til en
brautina sem við erum með úti í
Hafnarfjarðarhrauni. Það þarf
hringakstursbraut, kappaksturs-
braut þar sem menn geta komið og
reynt meö sér án þess að eiga á hættu
að meiða aðra en sjálfa sig. Menn
þurfa þessa útrás."
Útrás á af-
mörkuðum svæðum
„Hvað sjálfan mig varðar þá er
þetta eins konar manía. Ef ég hef
ekki keyrt neitt lengi spennist ég all-
ur upp og verð órólegur. Það endar
með því að maður fer út að keyra
eitthvert kvöldið, gefur í og virkilega
keyrir. Það er fullt af mönnum sem
eru svqna, þetta er eins og alkóhól-
ismi. Ég fer alltaf á ákveðin svæði
þar sem ég er alveg einn og í friði.
Þar djöflast maður fram óg aftur, fær
sína útrás í svona klukkutíma og fer
síðan sæll og glaður heim að sofa.
Svona útrás þurfa menn að fá á af-
mörkuðu svæði. Það er mun betra
en að láta eins og fífl á Hverfisgöt-
unni. Þetta á sérstaklega við núna
þegar allir þessir GT-bílar eru komn-
ir á göturnar. Þetta eru mjög öflugir
og skemmtilegir litlir bílar en þaö
verður hins vegar ekki mikið eftir
af þeim ef þeir lenda í árekstri. Þeir
fara alveg í klessu. Afmörkuð braut
mundi gera þessum strákum kleift
að fá útrás án þess að stefna lífi ann-
arra i voða.
Það gildir það sama í áhættuleik
og venjulegum akstri, þú ræður sjálf-
ur hvort þú lendir í hættu eða ekki.
Því betur sem þú þekkir takmarkan-
ir þínar því betri stjórn hefurðu á
aðstæðum. Allur akstur á að vera
útpældur.“
-hlh