Dagblaðið Vísir - DV - 05.03.1992, Qupperneq 24

32
FIMMTUDAGUR 5. MARS 1992.
Menning
Fjölleikahús
farandkúnstners
- Öm Ingi í Hafnarborg
Á öllum tímum hafa verið til listamenn sem forðast
það eins og heitan eldinn að láta tjóðra sig við ein-
hvem bás. Þeir hlaupa því til áréttingar um víðan
völl, koma víða við og eira helst hvergi. Þetta em fjöl-
hæfir náungar með bein í nefinu og kjaftinn þar fyrir
neðan. Þeir em oftast nær sagnasjóður og hrókar alls
fagnaöar. Þessarar gerðar er Öm Ingi sem nú sýnir í
Hafnarborg. Maðurinn sá er löngu landsþekktur fyrir
sjónvarpsþætti sína og hátíðahöld um allt norðanvert
landið. Þess utan heldur hann úti leiklistarhópi barna
sem hann hefur reynt að fá fastan samastað í hinu
nýja Listagili þeirra Akureyringa. Hér verður engin
afstaða tekin tÚ þeirra deilna sem hafa risið um hvaða
starfsemi eigi þar heima. Örn Ingi hefur þó vafalaust
rétt fyrir sér í því aö óharðnaðir unghngar hafi allt
Myndlist
Ótafur Engilbertsson
að vinna að fá innsýn í samvinnu listgreina og þar er
leikhúsið að sjálfsögðu nærtækasti vettvangurinn.
Vonandi næst á endanum sátt um Listagil, því þar eru
markverðir hlutir í geijun sem Reykvíkingar mættu
alveg taka sér til fyrirmyndar. En Öm Ingi lætur
greinilega ekki deigan síga og í Hafnarborg sýnir hann
alls 83 verk: olíumálverk, skúlptúra, vatnshtamyndir,
pastelmyndir og tvær sjónvarpsmyndir.
Húmor og háð
Ekki hafði undirritaður færi á að sjá nema brot af
annarri sjónvarpsmyndinni en þær eru 10 og 15 mínút-
ur á lengd. Myndbandahst Amar Inga er þó greinilega
annarrar og almennari gerðar en gemingahstamenn
eða myndskeiðaspekingar fremja að jafnaði. Skúlptúr-
ar og konseptverk hstamannsins eru sömuleiðis sér á
parti og hreint ekki í SÚM-andanum. Bæði handbragð
og hugmyndir Amar Inga bera þess glöggan vott að
hann hefur ekki hlotið neina marktæka skólun í list-
inni. Hann er þó fjarri því að vera einhver næfisti og
e.t.v. réttast að kalla hann alþýðuhstamann með stóm
A-i eða einfaldlega lífshstamann. Skúlptúramir heita
t.a.m. „Þjófafæla“ og „Veiðivon" og efniviðurinn er
uppstoppuð dýr, speglar, úrverk o.fl. Þeir eru í húmó-
rískari kantinum þótt vafalaust áhti ýmsir samsetn-
ingar þessar kaldhæönar.
DV
Aukablað
um
hljómtæki
Niðvikudaginn 11. mars mun aukablað um hljómtæki fylgja
DV. Blaðið verður Qölbreytt og efnismikið en i því verður
Qallað um flest það er viðkemur hljómtækjum.
í blaðinu verða upplýsingar um gerðir og gæði hljómtækja.
Má hér nefna greinar um geislaspilara, stafræn segulbönd
(DAT), staffænar smákassettur (DCC), myndgeislaspilara,
umhverfismagnara, hátalára, hljómtæki og húsgögn, hljóm-
tæki þekktra einstaklinga, heymartól og margt fleira.
Þeir auglýsendur, sem hafa áhuga á að auglýsa í þessu
aukablaði, vinsamlega hafi samband við Sonju Magnúsdótt-
ur, auglýsingadeild DV, hið fyrsta í síma 63 27 22.
Vinsamlegast athugið að síðasti skiladagur auglýsinga er
fimmtudagurinn 5. mars. ATH.I Bréfasími okkar er 63 27 27.
DV
Auglýsingadeild s. 632722 - Fax 632727
örn Ingi lætur greinilega ekki deigan síga og i Hafnar-
borg sýnir hann alls 83 verk.
Leikræn bellibrögð
Málverkin eru flest í öðrum dúr þótt sköpunargleðin
og háðið séu enn sem fyrr útgangspunktar. Öm Ingi
er nostursamur málari en í „frímerkjum" hans skiptir
tæknileg vankunnátta litlu máli vegna þess að aðalatr-
iðið er að segja sögu; t.d. í sviðsetningu á afrískum
magadansmeyjum sem dansa á fljótandi rjómatertu
við höfnina í Hólmavík eða í villimannslegri brúð-
kaupsveislu á Tröllaskaga. Þannig minna bestu mál-
verk Amar Inga á verk miðamerískra eða austur-
evrópskra alþýðuhstamanna. Sjónhverfingar a la
Magritte eiga einnig upp á pallborðið hjá Emi Inga,
samanber verkin „Undmn“ og „í fersku minni“, en
ástæður þess virðast fremur fólgnar í áhuga fyrir leik-
rænum belhhrögðum en súrreahskri heimspeki.
Reyndar datt undirrituðum fyrst í hug fjölleikahús
þegar hann leit inn á sýninguna í Hafnarborg, enda
ægir þama saman ólíkustu og skrautlegustu hlutum.
Um gæði þeirra verður síðan hver og einn að dæma.
Þeir sem vilja sjá myndhst í skoplegu ljósi ættu þó að
fá eitthvað fyrir sinn snúð í Hafnarborg þessa dagana.
Sýningu Amar Inga lýkur nk. sunnudag, 8. mars.
Húsinu fylgdu
tveirkettir
Þetta er önnur ljóðabók Hrafns Jökulssonar, ekki hefi ég séð þá fyrri.
Þessi ljóðabók skiptist í fióra bálka. Sá þriðji sker sig úr, sjö prósaljóð.
Hitt eru fríljóð, mjög mislöng.
Eftirsjá
Erfitt yrði að gefa einhverja heildarlýsingu á hókinni í stuttu máh enda
reyni ég það sjaldnast. Hér er þó áberandi að svipaður hugblær ríkir í
flestum ljóðunum. Þar ber mikið á eftirsjá en allt eins eftir einhverju sem
aldrei var. Einnig brýst ótti við umhverfið fram í martraðarmyndum þar
sem óljós em skil ímyndunar og raunveruleika. Svipað þekkjum við frá
öðrum samtímaskáldum, t.d. Geirlaugi og Gyrði. En Hrafn fer sínar eigin
leiðir í þessu, svo sem við getum séð á dæmi hér á eftir. Ýmsar leiðir, t.d.
er í prósaljóðimum lýst aðstæðum eða atviki ítarlegar en í fríljóðunum.
Best prósaljóða fannst mér „Draugasaga" og „Loksins" þar sem skyndileg
rof verða í frásögninni og mótsagnir, ógerlegt að fá botn í hvað gerðist,
ef nokkuð. Ágæt mannlýsing í „Segðu henni allt“ og styrkist af því að
Bókmeimtir
örn Ólafsson
speglast í áþekkri aukapersónu. En hin prósaljóðin finnast mér ekki ná
nægri hnitmiðun, það urðu frekar svipmyndir eins og dagblöðin hirta.
Fríljóðin eru líka missterk, svo sem eðlilegt er. Meðal þeirra slökustu
fannst mér „Madame NN“ þar sem roskin kona ber saman ástmenn sína.
Vissulega tekst að ná dæmigerðu málfari konu á þessu reki en það verð-
ur heldur ekki mikið meira. Titihjóð hókarinnar fannst mér einnig ahtof
knappt:
Húsinu fylgdu tveir kettir
Húsinu fylgdu tveir kettir
og tvö augu
Ég man ekM lengur hvemig
kettimir vora á litinn
Augun vora brún
Eða græn
Það má ætla að einhvem tíma
hafi ljóðmælanda verið umrædd
augu kær; a.m.k. þegar hann flutti
inn í húsið. En eins og í fleiri ljóð-
um (t.d. „Ég hafði ekki þekkt þig
lengi", bls. 32-3) er meginatriðið
það að allar tilfinningar eru nú á
bak og burt. En þá hefði helst þurft
að sýna á einhvem hátt sterklegar
hvemig þær vom áður. Eins og þetta stendur hér er of lítið að stöðvast
við. Og það er víða í bókinni enda þótt sameiginlegur hugblær verði ljóð-
unum til styrktar.
Bestu ljóðin fundust mér þau sem standa framarlega í bókinni, t.d. „ef ‘
sem ber nafn með rentu. Allt er þar aðeins skhyrtur möguleiki en birtist
þó myndrænt. Upphaf ljóðsins er samanburður en aldrei kemur fram við
hvað:
einsog köld og skítug hafnarknæpa
aö morgni dags eftir slark og óveður
Ljóðmælandi endursegir samtal fólks við næsta horð, það talar saman
á rússnesku en síðar í ljóðinu kemur fram að hann kann ekki orð í því
máh! Hann segir svo frá.dauðaslysi, kuldalega; eins og í framhjáhlaupi:
sjálfur gafst ég fljótlega upp á þvl
að fylgjast með ljósum bátanna hverfa
í djúpið og lagði ekki eyrun við
neyðarópum sjómannanna
- en síðar í ljóðinu birtist ung stúlka sem mælandi er að tala við og þar
kemur orðið sem fiarverandi var í þessu, hann drukknar í augum henn-
ar. Þannig bergmála einstök atriði ljóösins hvert í öðru, sameiginlegt
virðist helst vera að þama er lífið að veði.
Athyglisvert fannst mér líka þetta ljóð:
Fugl dagsins
Áðan flaug engill með húfu austuryfir:
sáldraði glingri á tvo menn sem stóðu
vestanmegin í Öskjuhliðinni og horfðu til
veðurs: þeir breyttust ekki í mjmdastyttu
en síðan hefur eitthvað ólmast inní höfðum
þeirra: af englinum er það að segja að hann
var með húfu og rauðan skúf í peysu: þessi tegund er ekki
þekkt hérlendis. Trúlega hefur hann borið af leið
í fárviðrinu á dögunum þegar bæir á suðurströndinni
þurrkuðust út: annaðeins hefur nú gerst enda
var þetta 930 mb lægð
Hér er atriöi sem jafnan gleður bókmenntamenn, þ.e. óræð vísun í eldra
bókmenntaverk, að þessu sinni í hina alkunnu sónhendu Jónasar Hah-
grímssonar: „Ég bið að heilsa“. En þar er farfugl sem fer að sunnan til
Islands, „vorboðinn ljúfi“. Hann er beðinn að heilsa „engh með húfu og
rauðan skúf, í peysu“. Nú var Jónas náttúrufræðingur og því fer ekki hla
á því að orðalag ofanskráðs ljóðs verður a.n.l. fræðhegt í náttúrulýsingu
lokalínanna en auðvitað er það í andstöðu við ljóð Jónasar, eins og hvers-
dagstalmálið þar: „Trúlega", „annaðeins hefur nú gerst". Engihinn hefur
einkennheg áhrif á mennina tvo og þó er búist við enn einkennilegri
áhrifum, ég man ekki eftir því að fólk breytist í myndastyttur, nema helst
í sögu Bibhunnar af Sódómu og Gómorru að kona breyttist í saltstólpa.
Þar sem hér þurrkast bæir út af yfirborði jarðar, einnig þar var engih á
ferð, raunar tveir, og það var th marks um það óguðlega framferði sem
menn áttu að hafa unnið sér til ólífis að þeir gimtust englana. En í þessu
ljóði þarf ekki að sjá vísun til þeirrar sögu. Ljóðið stihir saman sundur-
leitum atriðum, útkoman verður óræð mynd af óstjórnlegum heimi, þar
sem einnig bókmenntir hafa veruleg áhrif.
í heildina tekið er þetta ekki sterk bók, en lofar góðu.
Hrafn Jökulsson: Húslnu fylgdu tveir kettir.
Flugur 1991, 69. bls.