Dagblaðið Vísir - DV - 10.12.1992, Side 16

16
FIMMTUDAGUR 10. DESEMBER 1992.
«í»-
TILBOD
Panasonic GlOl og G202
videómyndavélarnar standa þér
til boda með 10.000 króna afslœtti
eða 10 geisladiskum að eigin vali.
Sjá nánar í auglýsingu í blaðinu.
LAUSNARORÐ NR. 7 ER:
GLEIÐLINSA
JAPISS
BRAUTARHOLTI 0G KRINGIUNNI S.625200
Sagalandsmóta
UMFI
,,Að vera valin til ad
keppa í slíkri keppni
jafngilti vitaskuld
áhvrgðarskírteini á
hjónabandsmarkad-
inum.“ (Saga lands-
máta UMFÍ)
Bókin er 544 síður
í stóru broti með
hátt í 700 ljósmyndum
Fæst í bókaverslunum
Púlmi Matt/iiasson
Loksins er menn-
ing og saga gerð
skemmtileg í einni
bók. Bókin vekur
helgar minningar í
öflugu œskulýds-
og iþróttastarfi.
Áhugaverð bók
fvrir al/a fjölskyld-
Þýski prinsinn, Friedrich Christian af Schaumburg-Lippe, á ferðalagi með Adolf Hitler. Myndin er tekin fyrir
valdatöku nasista og bírt í bókinni Kóng viljum við hafa!
Hver vikH kóna?
Á bókarkápu segir að hér sé „lyft hulunni af tveim-
um ævintýralegum atburðum" sem eigi það sammerkt
að í bæði skipti hafi verið „rætt um að gera þýska
prinsa að konungum yfir íslandi". Eftir lestur bókar-
innar verður því miður að segjast eins og er að hulan
er enn á sínum stað.
Fyrra ævintýrið var mjög umtalað í íslenskum blöð-
um árið 1921 og gjarnan kallað „landráðamálið." Til-
efnið voru fréttaskrif í erlendum blöðum þess efnis
að sumarið 1915 hafi Einar Arnórsson, ráöherra ís-
lands, og Guðbrandur Jónsson, starfsmaður þýska rík-
isins, átt leynilegar viðræður í Kaupmannahöfn um
að einn sona Vilhjálms Þýskalandskeisara tæki við
konungdómi á íslandi.
Öm Helgason, höfundur þessarar bókar, hefur kynnt
sér fyrirliggjandi gögn málsins og kemst að þeirri nið-
urstöðu að leynifundimir í Kaupmannahöfn „hafi
aldrei átt sér stað og engir samningar verið gerðir."
Það er reyndar í samræmi við fullyrðingar Einars
Amórssonar á sínum tíma og kemur því ekki á óvart.
Um síðara máliö segir á bókarkápu að „þrír nafn-
kunnir islendingar, Jón Leifs, Guðmundur Kamban
og Kristján Albertsson" hafi árið 1938 boðið „þýskum
prinsi, Friedrich Christian af Schaumburg Lippe, sem
var í vinfengi við Hitler og Goebbels, að verða konung-
ur á íslandi."
Skemmst er frá því að segja að einu heimildimar sem
fundist hafa um þetta mál em frá þessum nasista-
prinsi sjálfum. Hann heillaðist af Hitier, gekk í flokk
hans löngu áöur en nasistar komust til valda og starf-
aði svo hjá Göbbels.
Nasistaprins ritar bréf
Prinsinn ritaði endurminningar sínar eftir stríð og
segir þar frá heimsókn þriggja íslendinga vorið 1938.
Þeir hafi boðið sér að verða konungur yfir íslandi. Þar
em engin deili sögö á þremenningunum, en löngu
seinna - árið 1979 - sendir prinsinn, aö sögn höfund-
ar, bréf til íslenskra stjórnvalda. Fram kemur að vísu
að stjómvöld hér segist ekkert shkt bréf finna í skjala-
söfnum sínum.
í þessu bréfi segir prinsinn að einn þremenningana
hafi verið hljómsveitarstjóri, annar þekktur rithöfund-
ur en sá þriðji áhrifamaður í íslenska íhaldsflokkn-
um(!).
Bókmeimtir
Elías Snæland Jónsson
Bókarhöfimdurinn telur „fullvíst" að hljómsveitar-
stjórinn sé Jón Leifs, sem hafði á sínum tíma skrifað
tímaritsgrein um þörfina á séríslenskum kóngi, en
viðurkennir að um hina tvo sé „aðeins getgátum til
að dreifa." Reynir þó að færa rök að því að þeir hafi
verið Guðmundur Kamban skáld og Kristján Alberts-
son sem kenndi íslensku í Berlín árið 1938. Þá veltir
hann fyrir sér hugsanlegu baklandi þremenninganna
á íslandi. En þar sem á engu er að byggja nema frá-
sögn prinsins verða þetta eingöngu reyfarakenndar
getgátur.
Þetta er stutt bók (128 bls.) þar sem reynt er með
nokkuð góðum árangri að búa til spennandi frásögn
úr litiu efni. Fyrri kóngssagan virðist hafa átt uppruna
sinn í fijóu ímyndunarafli einstaklings sem vildi sýn-
ast meiri en hann var. Á það líka við um þá síðari?
Eða gengu þrír kunnir íslendinga virkilega á fund
nasistaprinsins vorið 1938? Þaö vitum við hvorki fyrir
né eftir lesturinn.
KÓNG VIUUM VIÐ HAFAI
Höfundur: örn Helgason.
Skjaldborg, 1992.
KYNNINGARVERÐ
GERÐ FE54 - STAÐGREITT KR. ,_I.-''
39900
KR.41990 - MEÐAFB
ORGUNUM
RONNING
SUNDABORG 15
SÍMI 68 58 68

SMAAUGLÝSINGASlMINN
FYRIR LANDSBYGGÐINA:
99-6272
■ , GRÆNI
E3 SIMINN 0X3
-talandi dœmi um þjónustu!
FAGOR
Meruung
H vorki f ugl né f iskur
Tveir krakkar og kisa segir frá Kötu Mjöll, stelpu-
komi á þriðja árinu, og Bessa, sex ára dreng, og ketti-
ingnum Kríu. Kata Mjöll á útivinnandi foreldra og
þarf þar af leiðandi að vera í pössun hjá afa og ömmu,
reyndar vinnur amman úti lika og því lendir það að
stærstum hluta á afanum að passa stúlkuna. Mamma
Bessa býr ekki með föður hans heldur meðdrykkfelld-
um sjóara sem leggur hendur á drenginn.
Þessi saga er eiginlega hvorki fugl né fiskur. Það
mætti líkja henni við uppkast að sögu sem ætti eftir
aö fullvinna. Krakkarnir eru ósköp venjulegir, engir
sérstakir óþekktarangar, hins vegar miklir dýravinir.
Einkanlega er þeim vel til katta. Til þess að þessi tvö
böm eigi að geta haldið uppi heilli sögu hefðu þau
þurft að hafa eitthvað sérstakt við sig. Þau em einfald-
lega allt of venjuleg til að hægt sé að skrifa skemmti-
lega og spennandi sögu um þau. Eins og áður sagði
er fósturfaðir Bessa drykkfelldur sjóari sem leggur
hendur á bamið. Hann hefur meðal annars afrekað
það að nefbrjóta Bessa séni er upp frá því með skakkt
nef. Drengurinn má ekki segja frá heimilisaðstæðum
sínum heldur er honum kennt að ljúga til að vemda
fjölskylduna. Það er góðra gjalda vert að fjalla um
hluti á borð viö þessa í bamabókum og sjaldan sem
bamabókahöfundar leggja út í slíkt. Hins vegar leggur
það þá ábyrgð á höfundinn að gera það af einhverri
skynsemi. Það dugar ekki að afinn hringi í lýtalækn-
inn vin sinn og fái hann til að laga nefið á Bessa sem
upp frá því litur út eins og það á að gera. Hann ræðir
síðan við drykkfellda sjóarann og hótar honum öllu
Bókmenntir:
Jóhanna Margrét Einarsdóttir
illu án þess að það stoði svo sem nokkuð. Sjóarinn
læknast hins vegar af drykkjusýkinni og verður allur
annar maöur þegar hann heldur að hann hafi ekið
drukkinn á kettiinginn Kríu. Bam á þriðja ári, sem
segir að hann sé góður maður, verður til þess að hann
sér líf sitt í nýju ljósi og verður allur annar maður af
því að hann vildi ekki valda þessu góöa barni þeirri
sorg að taka kisuna þess frá því. Þetta em einfaldlega
ekki lausnir sem ganga upp og er fráleitt að bjóða
bömum upp á svo einfalda mynd afhlutunum og hrein
móðgun við þau.
.Kostir bókarinnar eru hins vegar þeir að hún er
skrifuð á góðu máli og samtölin em oft haganlega
unnin og sannfærandi.
Tvelr krakkar og kisa
Jón Dan. 71 bls.
Skjaldborg 1992