Dagblaðið Vísir - DV - 14.12.1992, Blaðsíða 39

MÁNUDAGUR 14. DESEMBER 1992.
ft«l
Menning
Hreinskilið tónskáld
Ævisaga Skúla Halldórssonar tónskálds einkennist
af mikilli bersögli hans. Þaö er þó villandi þegar bókin
er kynnt á þann veg að Skúli galli mjög um mál sem
aðrir leyna að láta Uggja í þagnargildi. Það hefur nefni-
lega réttilega verið bent á hversu stóru hlutverki
„leyndardómar einkalifsins" gegna í mörgum þeirra
ævisagna sem komið hafa út hin síðari ár. Þaö er því
hæpið að tala um einhverja sérstöðu þessarar bókar
í þeim efnum.
Skúla verður í bók sinni tíðrætt bæöi um kvennafar
og áfengisdrykkju en slíkt er fjarri því að vera eins-
dæmi í hinum nýrri ævisögmn. Hæpið væri að halda
því fram að hér hefði gróðasjónarmiðið eitt ráðið ferð-
inni. Miklu fremur er það sú hreinskilni sem höfundi
virðist í blóð borin. Kvenfólk og áfengi hafa sýnilega
verið hans aðaláhugamál auk tónlistarinnar.
Hér fær lesandinn því að heyra af mörgum ástaræv-
intýrum Skúla á unga aldri, samskiptum hans við
skyndikonuna Gvendólínu í London og meira að segja
framhjáhaldi hans sem leiddi til þess að Steinunn kona
hans vísaði honrnn á dyr. Hún tók hann þó aftur í
sátt, „en einn mikilvægur þáttur í sambandinu var
horfinn. Hún treysti mér ekki lengur og hefúr auðvit-
aö aldrei gert síöan“.
Hreinskilni höfundar kemur ekki bara fram er hann
lýsir sjálfum sér. Það á ekki síöur við er hann lýsir
foreldrum sínum og öðrum samferðamönnum. Faðir
hans, Halldór G. Stefánsson læknir, var svo drykk-
felldur að honum var vikið úr starfi héraðslæknis á
Flateyri og Unnur, móðir Skúla, átti eftir þaö í ástar-
sambandi við annan mann. Hvort tveggja setti mark
sitt bemsku Skúla.
í síðari hluta er fjallað mjög um kynni Skúla af öðr-
um tónskáldum og starf hans fyrir samtök þeirra.
Meðal þeirra tónskálda sem mjög koma viö sögu í
bókinni er Jón Leifs. Einnig fær lesandinn að kynnast
trúmálaskoðunum Skúla en í þeim efnum var Kris-
hnamurti hiö andlega leiðarljós hans í lífmu. Sótti
Skúli m.a. guðspekiþing í HoIIandi til að rækja það
samband.
Góðar ævisögm' hafa ekki síst gUdi fyrir síðari tíma
á þann hátt að þær eru aldarspegiU, skapa andblæ Uð-
ins tíma, og í bók Skúla kemst tíðarandinn frá miUi-
stríðsárunum mjög vel tU skUa. Örnólfur Ámason
skráir sögu Skúla og ferst það yfirleitt vel úr hendi. Á
stöku staö kunna þó hin öra skipti úr 1. persónu frá-
Skúli Halldórsson. Hrelnskilni virðist honum I blóð
borin.
Bókmenntir
Gunnlaugur A. Jónsson
sögri yfir í 3. persónu umfjöUun að virka truflandi á
lesandann og trúlega hefði verið unnt að auka á læsi-
leika bókarinnar með þvi að skera efnið eitthvaö nið-
ur. LítU hætta er þó á að lesandanum leiðist við lestur
þessarar bókar.
Nafni bókarinnar er að sjálfsögðu ætlað að skapa
hugrenningatengsl við þaö lag Skúla HaUdórssonar
sem frægast hefur orðiö. Vinsælasta dæguriag Evrópu
árið 1952 var franska lagið Dómínó, sem var svo slá-
andi likt lagi sem SkúU hafði samið 16 árum áður að
af því spunnust deUur um höfundarrétt að laginu og
uröu þau átök nánast að miUiríkjadeUu.
örnólfur Árnason:
Lifsins dóminó.
Ævisaga. Skúli Halldórsson,
Reykjavik 1992 (281 bls.).
Fullt af fróðleik en...
Evrópukeppni landsUða í knattspymu, sem háð var
í Svíþjóð sl. sumar, verður mönnum lengi minnisstæð.
Endalaust má deUa um gæði knattspymunnar sem
Uðin léku en flestir era þó sammála umað sigur Dana
á mótinu hafi komið gífurlega á óvart. í bókinni Sögu
Evrópukeppni landsUða í knattspymu 1958-92 er fjaU-
að um þennan frækUega árangur og aUt annað sem
viðvíkur þessari keppni frá upphafi. ÖU úrsUt í gegnum
árin era tíunduð og skUmerkUega er greint frá úrsUta-
keppnunum sjáifum en níu sinnum hefur verið keppt
um EvrópumeistaratitUinn.
Bókin er 160 bls. og hana prýða margar s/h ljósmynd-
ir. Ekki eru þær samt aUar góðar og sumar reyndar
afleitar eins og t.d. af Eyjólfi Sverrissyni og Ray Houg-
hton. Um síðamefnda leikmanninn er fjaUað sérstak-
lega sem einn af 150 bestu knattspymumönnum Evr-
ópu. í þann hóp kemst Ásgeir Sigurvinsson einn ís-
lendinga en textinn um hvem leikmann er mislangur
og að ósekju hefði mátt sleppa nokkrum knattspymu-
mönnum. Þátttaka íslands í Evrópukeppninni fær sér-
staka umfjöUun en í þeim köflum og reyndar öðrum
Uka fylgja með margir fróðleiksmolar.
MikiU texti er í bókinni og fannst mér vera heldur
þröngt um hann enda hæpið að koma allri þessari
sögu fyrir í umræddu plássi ásamt fjölmörgum mynd-
um. Þetta atriði snertir útht bókarinnar en það er
auðvitað innihaldið sem skiptir öllu meira máh en í
þeim efnum er höfundurinn í vondum málum.
Kannski er fleirum um að kenna en að mér hvarflaöi
að prófarkalesarinn hefði gleymt að yfirfara textann
eða hreinlega látið það eiga sig. Dæmi um það er að
finna á ótrúlega mörgum stöðum. Nöfn leikmanna era
t.d. skrifuð með ýmsum hætti og m.a. mátti finna
a.m.k. þrjár útgáfur af sumum.
Jafnframt er margsinnis farið rangt með ártöl. Dæmi
um þetta er t.d. á bls. 75. Þar segir frá kaupum Ipswich
Town á tveimur hoUenskum leUcmönnum árið 1989.
Síðar er svo sagt frá frammistöðu þeirra með áður-
nefndu Uði í úrshtaleik í UEFA-keppninni 1981! Á bls.
116 er getið um bronsverðlaun Bergomi og félaga hans
í ítalska landsUöinu í HM á ítaUu 1980 en samkvæmt
öðrum heimUdum var sú keppni haldin tíu árum síð-
ar! UU Höness er sagður hafa misnotað vítaspymu í
úrsUtaieUc Evrópukeppninnar 1974 á bls. 44 en eins
og flestir vita klúðraði hann vítinu í úrsUtaleUcnum
sem fram fór tveimur árum seinna!
Ekki ætla ég að draga fram öU mistökin en nefni að
síðustu þrjú tU viðbótar. Fyrst á bls. 92 en þar segir
um markvöröinn Pat Jennings: „Tottenham seldi hann
til Arsenal 1977 þegar félagið keypti Ray Clemence frá
Liverpool." Þetta gengur ekki úpp enda var Clemence
Danir hömpuðu Evrópumeistaratitlinum.
Bókmenntir
Gunnar R. Sveinbjörnsson
í marki Liverpool í úrsUtaleikjunum í Evrópukeppni
meistaraUða 1978 og 1981! Og aö síöustu á bls. 152 þar
sem segir að Gary Lineker sé 168 sentímetrar á hæð
og hafi 55 miUjónir punda í árstekjur! Lineker er
a.m.k. 10 sentímetrum hærri og upphæðin sem hann
á að hafa í tekjur getur með engu móti staöist.
Af framansögðu ætti flestum að vera ljóst að bókin
er ekki gaUalaus. í-henni er að vísu fuUt af fróðleUc
en upplýsingarnar gagnast Utiö þegar þær era rangar.
Höfundinum hefur ekki tekist nógu vel upp og hann
þarf aö bæta sig verulega í framtíðinni.
Sígmundur Ó. Steinarsson
Saga Evrópukeppni landsliða I knattspyrnu 1958-1992
Fróði 1992
mm^^^m—mm^^^^mmmmmm^
FAGOR
KYNNINGARVERÐ
GERÐFE54-STAÐGREITTKR.
39900
KR. 41990 - MEÐ AFBORGUNUM
RÖNNING
SUNDABORG 15
SÍMI 68 58 68
m'SMm:. jóLAGOTnEMjÉaiÉi, é

AUK / SlA k9d22-690-2