Dagblaðið Vísir - DV - 16.10.1993, Síða 19

LAUGARDAGUR 16. OKTÓBER 1993
19
Uppnám í Noregi vegna mistaka lögreglu við rannsókn á kynferðisafbrotum:
Bömin segja satt en
em ekki marktæk
- starfsmenn á bamaheimili voru grunaðir um kynferðislega misnotkun á 21 bami
í heilt ár hefur svokallaö Bjugn-
mál verið að veltast í norska dóms-
kerfinu. Senn kemur að dómi í mál-
inu en hann verður ekki í líkingu við
það sem leit út fyrir þegar rannsókn-
in hófst.
Norska lögreglan á erfiða daga um
þessar mundir og í Bjugn-málinu er
hún sökuð um að mistök við rann-
sóknina. Mistökin snúast um hvort
trúa skuli framburði bama, jafnvel
fimm ára gamalla.
Saklausir menn
Lögreglan handtók hina grunuðu á
grundvelh frásagnar bamanna en
nú er búið að falla frá ákæru á hend-
ur flestra þeirra vegna þess að vitnis-
burður barnanna stenst ekki fyrir
dómi.
Þetta hefur vakið upp hörð virð-
brögð bæði foreldra bamanna og
einnig fólksins sem lá undir gran um
kynferðisafbrot á bamaheimilinu í
Bjugn. Trond-Viggo Torgersen, um-
boðsmaður bama í Noregi, hefur lát-
ið máhð til sín taka en framganga
hans hefur síst bætt úr skák.
Trond-Viggo segir að rétt sé að líta
svo á að bömin segi satt og rétt frá
en séu ekki marktæk þegar i dómsal-
inn kemur. Allir era ósáttir við þessa
niðurstöðu nema lögreglan. Hún
þykist hafa hreinan skjöld eftir að
umboðsmaðurinn komst að niður-
stöðu í máhnu.
Vingulsháttur
Foreldrar barnanna segja að úr-
skurður umboðsmanns jafngildi því
að lýsa yfir sekt hinna grunuöu en
að rétt sér að láta þá komast upp
með að misnota börn kynferðislega.
Sakbomingarnir segja að umboðs-
maður hafi lýst þá seka og nú geti
þeir aldrei hreinsað nafn sitt. Hafa
þung orð falhð vegna þessa í garð
umboðsmanns fyrir vingulshátt
hans. Einn sakborninga sagði að
svona mönnum eins og Trond-Viggo
væri sæmst að þegja.
Bjugn máhð kom upp fyrir ári þeg-
ar börn í smábænum Bjugn nærri
Þrándheimi fóru að segja undarlegar
sögur af barnaheimih bæjarins. Fjót-
lega beindist granur að forstöðu-
manni heimihsins. Hann var hand-
tekin granaður um að hafa brotið
kynferðislega gegn minnst 21 bami
á heimilinu.
Síðar vora fleiri starfsmenn hand-
teknir og líka hreppstjóri staðarins.
Um tíma beindist hka granur að
lækninum en hann hefur nú verið
Trond-Viggo Torgersen, umboðsmaður barna i Noregi, hefur lýst þeirri
skoðun sinni að ekki sé mark takandi á framburði barna i sakamálum þótt
allt bendi til að þau segi satt.
hreinsaður af öllum sökum. Nú
standa mál svo að forstöðumaðurinn
verður líklega ákærður en óvíst er
um málsókn á hendur öðrum.
Lögreglan ákvað að yfirheyra alla
þá sem tvö börn nefndu í framburði
sínum. Með þeim hætti flæktust bæði
læknirinn og hreppstjórinn inn í
máhð. Nú er ljóst að þessi aðferð lög-
reglunnar var vonlaus og varð til
þess að skalaust fólk lá undir grun
um kynferðisglæpi um langan tíma.
Hreppstjórinn sat meira að segja inni
um tíma.
Fólk flýr bæinn
í Bjugn er almenn reiði vegna þess
hvernig lögreglan stóð að rannsókn-
inni. Síðustu mánuði hafa fjölskyld-
ur bama, sem báru vitni í máhnu,
flutt burt. Þetta fólk segir að það geti
ekki búið áfram á stað þar sem börn
þeirra hafi verið svívirt án þess að
hinir seku fái makleg málagjöld.
Bjugn var áður rólegur norskur
smábær þar sem ahir þekktu aha.
Nú er fólk hætt að talast við. Enginn
telur sig vita með vissu hver er sak-
laus og hver sekur því ahar vísbend-
ingarnar eru komnar frá börnun sem
ef til vhl segja satt en ekki verður
tekiðmarká. -GK
Flúin frá Bjugn
með dótturina
„Ég get ekki búið hér eftir það sem
gerst hefur. Ég veit aö dóttir mín
segir satt og að hún hefur mátt þola
miklar raunir. Nú segja menn að það
sé ekkert að marka hana,“ segir 25
ára gömul einstæð móöir sem er flú-
in frá Bjugn. Hún vih ekki láta nafns
síns getið af ótta við aðkast í nýjum
heimkynnum.
Dóttir hennar er nú sex ára. Hún
er eitt bamanna sem bar vitni í
nauðgunarmálinu í Bjugn og flest
bendir th að hún hafi sætt kynferðis-
legri áreitni. Framburður hennar er
þó einskis -virði því yfirvöld treysta
sér ekki th að nota hann fyrir rétti.
Móðirin er reið vegna þess að hún
sér fram á að réttlætinu verði ekki
fuhnægt. Eins og mál standa nú
sleppa flestir hinna granuðu við
ákæru.
Fleiri íbúar í Bjugn hafa ákveðið
að flýja staðinn eftir aht uppnámið í
kjölfar ásakana á hendur starfsfólk-
inu á bamaheimih staðarins um
kynferðislega misnotkun á 21 barni.
Mikil reiði er í Bjugn vegna fram-
göngu yfirvalda í máhnu sem orðið
hefur thefni mikiha blaðaskrifa und-
anfarið ár. Nú vita ahir hvar Bjugn
er en staðarbúar hefðu fremur kosið
að vera áfram óþekkt fólk í htt þekkt-
um smábæ. -GK
Haltu kjafti
Edgar Oksvold - sekur?
„Þú ættir að halda kjafti, Trond-
Viggo,“ sagði Edgar Oksvold, einn
hinna granuðu í nauðgunarmáhnu í
Bjugn eftir að umboðsmaður barna
í Noregi lýsti yfir að framburður
fómarlambanna væri sannur þótt
hann yrði ekki notaður fyrir dómi.
Edgar telur eins og aðrir sakbom-
ingar að nú verði þeir ærulausir
menn th ævhoka. Frásagnir barn-
anna fylgi þeim hér eftir þótt aldrei
verði látið reyna á ghdi þeirra fyrir
dómi. Lögmaður Edgars Oksvold
hefur og lýst hneykslan sinni og seg-
ir að umboðsmaðurinn hafi dæmt
saklausa menn sem ekki fái leiðrétt-
ingu sinna mála. -GK
stuttermabolir
100%bómull
Stærðir M/L/XL
Í 990 kr