Dagur - 24.12.1948, Blaðsíða 8

s
JÓLABLAÐ í)AG$
sem sker sig úr öllu því, sem venju-
legt er um sveitakirkjur, og vænti
eg ]>ess, að þetta geti opnað augu
imanna fyrir því, að um skreytingu
guðslnisa eiga ekki að fjalla aðrir
en listamenn.
Þó að sveitakirkjur vorar séu yfir-
leitt litlar og ekki veglegar að ytri
sýn, eitir því sem gerist ura slík liúsí
stærri og auðugri löndum, þá sann-
ar þó meðferð Hauks Stefánssonar
á þessum tveim kirkjum það, að
takast má að gera þessar litlu kirkj-
ur hæði l'agrar og aðlaðandi með
listrænni máling, og að því ber að
stefna í framtíðinni.
IV.
Skal liér að lokum minnzt nokkr-
um orðum á heilagan Martein,
sem verið hefur góður verndar-
dýrlingur kirkjunnar um margar
aldir og verður það vonandi enn
um liríð.
Hann var iæddur á Ungverja-
landi árið ‘51 h, og var faðir hans
rómverskur embættismaður þar.
Var Marteinn sendur á unga aldri
til ítalíu til mennta og seinna tek-
inn í herþjónustu, þó að J>að væri
mjög móti skapi hans.
Eitt sinn, er hann var með her-
deikl sinni í Frakklandi, hitti hann
á leið sinni klæðlausan beininga-
mann, sem var að krókna úr kulda.
Kenndi liann í brjósti um ltann, og
sneið með sverði sínu skikkju sína
í tvennt og gaf hinum snauða
manni helminginn.
N.testu nótt á eftir deymdi hann,
að hann mætti Kristi, sem þá var
kominn í kápuslitur beininga-
mannsins og kvaðst hal'a fengið
þau hjá Marteini. Fékk þessi
draunntr honum svo mikils, að
hann tók skírn, lét af herraennsku
Og gerðist klerkur. Sneri hann þá
móður sinni og fleirum ættingjum
til kristinnar trúar. Bjó hann um
skeið sem einsetumaður á eyju
einni nálægt Genúa, en varð síðan
aðstoðgrmaður Hilariusar biskups
í Poitiers og gerðist J>á víðkunnur
kenniinaður og l'rægur af góðverk-
um sínum. Yildu nú íbúar í Tours
fyrir hvern mun kjósa hann til
biskups. F.n hann var hógvær mað-
ur og vantreysti sér mjög til jiess
veglega embættis. Segir þá sagan,
að hann flýði undan kosningunni
og faldi sig í gæsakofa. Fn gæsirnar
komu upp um hann með ærslum
sínum og ólátum, og var hann kos-
inn biskup nauðugur'371 eða 372.
Vann hann mjög að eflingu klaustra
á Frakklandi, og dvaldi sjálfur
lengst af í klaustri nokkru, er hann
lét reisa á Leirubökkum, þótt Irann
gegndi jafnframt embætti sínu.
Hann þótti frábær mannúðarmað-
ur, og varð eftir dauða sinn, árið
d00, einn hiifuðdýrlingur Frakk-
lands og verndardýrlingur borga-
anna Main/ og Wúrtzburg. Getur
Gregorius frá Fours um 206 krafta-
verk, sem áttu að hafa gerzt af hans
völdum, meðan hann lifði og el’tir
dauða hans. Hér á landi eru 5
kirkjur helgaðar hopum.
Þjóðsögur segja, að heilagur
Marteinn hafi gerz.t svo reiður ga\s-
unum, sem gerðu hann að biskupi
með gargi sínu, að hann hafi drepið
þ;er í hefndarskyni. Og jiaðan á sá
siður að vera kominn, sem lengi
tíðkaðist á Norðurlöndtim, að slátra
g;esum á Marteinsmes.su (II. nóv.)
og halda þá veizlu mikla í minn-
ingu dýrlingsins. F.kki mátti taka á
neinu handarviki þennan dag, en
eta cg drekka sem mest.
Má vera, að ástsældir lieilags
Marteinn hafi orðið svo reiður g;es-
J)ví, hversu matargóður og drykk-
sadl hann þóttí verið hafa, enda
voru oft drukkin Marteinsminni í
kaþólskum sið.
Hafa menn ]>að fyrir satt, að
hann hafi verið merkifegur maður
og sé nú sannheilagur rrieð guði.
Megi kirkja lians á Möðruvöllum
lengi blómgast.
MlllllllllllllllllllllllllllllllllílllllMIIMMIIIIII III ltMl,l 11IIMMW "1*^1
Eftir RICHARD IIECK.
j Prófessor Richard Beck var svo
j vinsamlegur að senda jólablað-
! inu þessi tvö kvæði, úr ljóðabók
j hans, sem mun koma á markaðinn
i innan skamms.
}
!
I
i
i
Í SVANIR FLJÚGA. i
i Svanir fljúga sólargeima,
silfur vængja þeirra skín,
hvítt sem mjöll, í lieiðisbláma; i
hjartans vaknar löngun mín. j
Hvítra vængja himin-þytur
heiliar mig og opnar sál
draumaheima dýrSarrika;
i dísa hljómar unaðsmál. =
Sál, í æít við svani hvíta, f
sinna vængja finnur þróft;
hugglöð degi horfir móti, |
hnígur dökk að baki nótt.
t ' !
★ 1
j , I
í NÝÁRSKVEÐJA TIL ÍSLANDS, [
Dísir ársins unga,
fsland, hollar reynist þér;
hagsæld fólki’ og fróni
flytji það í skauti sér.
Vestan ber þér vindur
Vínlandsbarna ástarhót;
ættarstofninn sterki
stendur þar á traustri rót.
r-MllllllllllllllllllilllllllillllllllllllllllllllMIMUIIMI*ll»MMIWIIillll)|