Dagur - 19.12.1951, Side 4
4
JÓLABLAÐ DAGS
Það er hægt að smíða geimflugu
— en hver vill borga brúsann ?
SIÐASTU TILRAUNIR, sem
gerðar hafa verið með rakettn-fiug-
vélar, hafa leitt í ljós að geim-flug-
an, sem menn liefur lengi dreymt
um, er nú orðin tæknilegur mögu-
leiki. í rey-ndinni eru engar tak-
markanir á þeim hraða, sem hægt
er að ná með rakettu, jafnvel með
því eldsneyti, sem nú er notað. Það
ætti því að vera mögulegt að smíða
geimflugu, sem gæti sigrast á að-
drá|tarafli jarðarinnar og komi/t til
tunglsins, en meðalfjáríægð þess
frá jörðu er aðeins 384.000 km. —
og sem stjarnfræðrleg tala er þetta
aðeins sem eitt sandkorn á sjávar-
strönd — fjarkegðin er mjög lítil.
F.N LANDKÖNNUNARLEIÐ-
ANGUk út í himingeiminn verður
samt ekki larinn að svo slöddu eða
undirbúningslítið. LíkÍegast er, að
enn þurli nokkurra ára tæknilega
framþróun áður en unnt verður að
hafá vísindalegan hagnað af því að
senda flugu út í himingeiminn. F.n
rannsóknirnar á þessu sviði hafa
þegar náð mikilsverðum áfanga,
engú ómerkari en þeim, sem kom-
i/t var á 1925, þegar Robert Godd-
ard og Hennann Oberth, sönnuðu
stærðfræðilega, að raketta gæti ckki
aðeins komizt að endimörkum
gufuhvolfs jarðarinnar, heldur
haldið áfram alla leið til tunglsins.
Með notkun tví-samsettra raketta
hafa Bandaríkjatnenn sent rakettu
með vísindatæki innanborðs í 400
kin. hæð, frá tilraunastöð sinni á
White Sands Rock í New Mexico.
Hámarkshraði þessarar flugu er
eitthvað yfir 7000 km. á klst. Til
þess að geimfluga losi sig við að-
dráttarafl jarðarinnar verður liún
að ferðast með 11000 metra hraða í
sekúndu er hún leggnr af stað, þró-
unin er svo hraðfara, að þetta er
líka orðinn tekniskur möguíeiki.
O
Þessi ralictta lihíst þýzku V-2 skeytunum
út siðasta striði.
Hatltulcg augnablik.
Rakettuvélin, sem knýr þessar
flugur áfram, er einfaldasta vél, sem
vísindin hafa nokkru sinni skapað.
Hún er ekki annað en nokkrir
geymar með eldsneyti og súrefni í
hólfi, þar sem eldsneytinu er bland-
að saman og sprenging framkallast,
trektlaga útblástursröri, en í gcgn-
um það streyma lofttegundirnar út.
Venjuiegasta eldsneytið er: alkohól,
steinolía og anilin. Súrefnisgjafinn
el' fljótandi súrefni, samjrjappað
súrefni eða rauð, rjúkandi saltpét-
urssýra. Súrefnisgjafarnir hafa
skapað tilraunastöðvunum ægilega
erfiðleika. Það er mjög hættulegt að
fást við fljótandi súrefni. F.f jiað
kemlir í minnstu snertingu við ein-
hverja fitu, t. d. smurningsolíu,
verður ægileg sprenging. Þetta
fijótándi efni er líka svo óstöðugt,
að áfyl ling geymanna má ekki ljúka
fyrr en á sama augnabliki og flug-
ferðin hefst. Samþjappaða súrefnið
liefur svipaða eiginleika, sem
valda rakettusérfræðingum gífur-
legum .erfiðleikum. F.f samþjöpp-
unin yerður of mikil, springa geym-