Dagur - 21.12.1960, Blaðsíða 19

djúp, þar sem Gísli greip konuna,
að vatnið félli fram yfir báðar axl-
ir 'honum, um leið og liann laut.
Þótti þetta liið mesta afrek og var
lengi í minnum haft síðan.
Löngu síðar var Gísli spurður,
hvort ekki hefði verið vont að
standa í Jökulsá, er hann barg Mar-
gréti systur sinni. Þá leit karl upp
frá aski.sínum, rumdi við, og svar-
aði:
„Ja, hún var skrattans mikið
þung á, drengur minn“.
En skrattans mikið og drengur
minn voru orðtæki Gísla.
Einhverju sinni kom Gísli frá
Goðdalakirkju ásamt öðrum karl-
manni og tveim stúlkum. Var þetta
um liaust og allt fólkið gangandi.
Báru karlmennirnir stúlkurn.ar yf-
ir, enda áin í minnsta vexti og var
farið á Dalkotsbroti sem fyrr. En
þótt áin væri ekki mikil tókst þó
ekki betur til en það, að maður sá,
er með Gísla var, drap fæti í ánni
og flaut fram af brotinu ásamt
stúlku þeirri, er hann bar. Þegar
Gísli hafði komið sínum kven-
manni til lands, fór hann að hyggja
að félaga sínum, og sá þá h,var
Iiann barst fyrir straumi niður ána
ásamt stúlku sinni, og hafði mað-
urinn náð í pils kommnar. Brá
Gísli þá við, óð út í og fékk gripið
um handlegg stúlkunn.i og dró svo
allt saman á land, því að maðurinn
hélt dauðahaldi í pilsin. Hló Gísli
mikið að þessu síðar og sagði svo:
„Þetta var lyddumenni, drengur
minn“.
A Bústöðum, næsta bæ við Skata-
stnði, var stúlka, er Sigríður hét.
Þegar Sigríður var um miðjan ald-
ur, hrapaði hún einhverju sinni á
svellhunka og meiddist mjög mik-
ið á höfði og varð hálfrughið upp
frá ])ví. Á einhverjum vetri kom
Sigríður að Skatastöðum og vildi
komast út í Merkigil. Bað hún um
hjálp yfir Jökulsá eystri. Brot er á
ánni skannnt frá Skatastöðum, kall-
að Brennigilsbrot. Var áin þar jafn-
an nokkuð djúp og aldrei grynnri
en í kvið á hesti, þótt lítil væri. Að
þessu sinni voru breiðar skarir að
ánni, þar eð frost höfðu gengið um
hríð
Ekki voru hestar á járnum á
Skatastöðum, og tók því Gísli að sér
að bera Sigríði yfir ána á Brenni-
gilsbroti. Áin var í mjöðm eða vel
það, og taldi Gísli það ekkert af-
reksverk að vaða á, sem ekki væri
dýpri. En þegar út í ána kom, tók
Sigríður að láta öllum illum látum
og neytti, að því er Gísla virtist,
allra bragða til að fella hann.
Krækti luin fótum fram fyrir hann
og hamaðist ákaflega. Komst Gísli
þó loks yl.ii' að skörinni, en er hann
sneri sér við til að setja af sér byrð-
ina, sparn kerling fótum við skiir-
inni svo sem mest mátti. Við þetta
varð Gísla loks skapfátt og snaraði
loks kerlingu heldur harkalega af
sér upp á ísinn en sneri sjálfur við
Iiið bráðasta. Sagði hann svo frá síð-
ar, að þessi hefði verið ein versta
för sín yfir Jökulsá. F.n þegar kerl-
ing kom út í Merkigil, sagði hún,
að sterkur væri víst Skatastaða-Gísli,
því að hún hefði með engu móti
getað fellt hann í Jökulsá.
Ölkær nokkuð var Skatastaða
-Gísli, og það sagði hann sjálfur,
að ekki yrði sér meir fyrir að lyfta
að munni sér brennivínskvartili
full.u en fjögurra jiotta kút.
í þennan tíma bjó í Héraðsdal
maður sá, er Jón hét Jónsson, faðir
Einars járnsmiðs, er einnig bjó í
Héraðsdal síðar. Þeir Gísli og Jón
voru vinir, og fór Gísli á hausti
hverju ofan að Héraðsdal að kynni.
Hafði þá Jcm ávallt fjögurra potta
brennivínskút fullan til mannfagn-
aðar.
Einhverju sinni, er Gísli kom að
Héraðsdal í haustheimsókn sína,
hafði liann verið viku á leiðinni og
allmikið við <">1 á hverjum degi. Er
gestinn bar að garði, var Jón bóndi
frammi staddur í bæjardyrum og
hafði þar hjá sér kútinn. Fagnaði
Jón Gísla vel að vanda, sló þegar
tapj>a úr kút sínum og bauð gest-
inum að sújia á. En nú brá svo kyn-
lega við, að Gísli var daufur mjög
og lystai I ítíll á brennivínið og
gerði því smá skíl. Kunni Jón illa
‘ógleði vinar síns og brá á flimting-
ar og glens. En ekki tók Gísli því
betur og þreif nú til Jóns. Jón var
einnig afrenndur að afli og urðu
fyrst sviptingar nokkrar og lausa-
flangs, en svo fór uin síðir, að þeir
flugust beinlínis á og urðu af því
skruðningar ekki svo litlar.
Víkur nú sögunni til vinnu-
manns Jcms, er Eyjólfur hét, kallað-
ur stóri. Kom Eyjólfur að í þessu
og hugðist skilja áflogaseggina,
Komst hann í milli þeirra kumji-
ána, en varð feginn l'rá að hverfa
hið bráðasta, og sagði svo frá sjáll-
ur, að þeir hefðu alveg ætlað að
drejia sig.
F.kki fylgir það sögunni, hvor bar
sigur af hcjlmi, eða hvort þeir skild-
ust jafnir, sem líkJegast cr, cn hitt
vissu menn, að undir kvöld sátu
þeir félagar í bróðerni við kútinn.
Gísli varð gamall maður, lézt 31.
des.enibcr 1887, ókvæntur og barn-
laus, og vissi enginn til, að liann
hefði verið við konu kenndur um
æfina. En löngu eftir hans dag var
mjög á orði karlmcnnska hans og
hreysti.
JÓLABLAÐ DAGS 19