Dagur - 15.06.1988, Qupperneq 5

15. júní 1988 - DAGUR - 5
í sjötta lagi hafa framlög ríkis-
sjóðs til landbúnaðarmála að
meðtöldum niðurgreiðslum farið
lækkandi sem hlutfall að þjóðar-
framleiðslu. Árið 1983 nam þetta
hlutfall 2,5% en á árinu 1987
1,7%.“
Skapa þarf ný störf
í sveitum
Áætlað er samkvæmt búvöru-
lögunum að verja 2800 millj. kr.
eingöngu til búháttabreytinga og
hagræðingar í landbúnaði.
I skýrslunni segir að til að
tryggja að óhjákvæmilegur sam-
dráttur í landbúnaði yrði ekki
óviðráðanlegur fyrir fjárhag
bænda ráðstafar Framleiðnisjóð-
ur landbúnaðarins af þessu fé um
einum milljarði kr. í uppkaup á
fullvirðisrétti og verðábyrgð á
framleiðslu bænda. Hefði þetta
ekki verið gert mundi það hafa
þýtt allt að 10% tekjuskerðingu
hjá hinum almenna bónda.
Stærstur hluti þessara greiðslna
fór fram á þremur árum samn-
ingstímans, en samkvæmt skýrslu
framkvæmdanefndar hefur þetta
atriði takmarkað mjög ráðstöfun-
arfé sjóðsins til uppbyggingar
nýbúgreina. Framleiðnisjóður
mun hins vegar ráðstafa 1,2 millj-
arði kr. til búháttabreytinga það
sem eftir er samningstímans.
„Nauðsynlegt er að tryggja með
þessum fjármunum að bændum
verði skapaðir nýjir framleiðslu-
möguleikar í stað hefðbundinnar
búvöruframleiðslu, þannig að
það jafnvægi haldist sem nást
mun á samningstímanum milli
framleiðslu og neyslu innanlands
á mjólk og kindakjöti. Til þess
1987. Frávik frá 100 millj. Itr.
ársneyslu er öll árin undir 5% og
talið er að þau megi rekja að
stærstum hluta til verðbreytinga á
mjólkurfitu. Horfur eru á að
mjólkurneysla yfirstandandi
verðlagsárs verði með sama
áframhaldi um og yfir 102-103
millj. ltr. og er þá heildarneysla
mjólkur orðin álíka mikil og hún
var í byrjun þessa áratugar.
Birgðir mjólkur árin 1984-1987
voru á bilinu 20-24 millj. lítrar.
Birgðasöfnunin náði toppi árið
1986, var þá 24 millj. lítra en
birgðir voru 21 millj. lítra á síð-
asta ári. Áætlað er að hagkvæm
birgðastaða sé ár hvert 16-17
millj. lítrar. Nú þegar er ljóst að
birgðahald verður komið í það
mark tveimur árum fyrr en fors-
endur búvörusamninga gerðu ráð
fyrir. Fjármagnskostnaður við
hverja fimm millj. lítra í birgðum
er nú nærri 6 millj. kr. á mánuði,
miðað við 30% nafnvexti þannig
að hér verður um verulegan
sparnað að ræða náist birgða-
staða í viðunandi horf.
Utflutningur á fullunnum
mjólkurvörum svaraði til 7-13
millj. lítra af mjólk á árunum
1984-1987. Nú í ár er áætlað að
útflutningur mjólkur innan full-.
virðisréttar verði ígildi 2 millj.
lítra og jafnframt að á næstu
árum verði enginn útflutningur á
mjólkurafurðum.
Pegar þessir þættir eru skoðað-
ir sést að þeim markmiðum sem
búvörusamningarnir voru byggð-
ir á verður náð mun fyrr en áætl-
að var hvað varðar framleiðslu,
birgðir og útflutning mjólkur-
vara. Framleiðsla mjólkur verð-
lagsárið 1987/88 er áætluð 100
eru á að innanlandssala verðlags-
ársins 1987/88 verði meiri en árs-
ins á undan.
Útflutningur á kindakjöti var á
árunum 1983-1987 milli 2.300-
4000 tonn á ári. Við gerð búvöru-
samninga var gert ráð fyrir að
flytja þyrfti út um 1800 tonn af
kindakjöti árlega en það fól í sér
að birgðir myndu lækka á tíma-
bilinu úr 2.400 og í 1.000 tonn
síðasta árið.
Niðurskurður sauðfjár vegna
riðuveiki verður meiri en gert var
ráð fyrir og þar sem einnig bætist
viö heimiíd til uppkaupa á ónýtt-
um fullvirðisrétti má gera ráð fyr-
ir að áætlaður útflutningur á
kindakjöti verði tæplega helm-
ingi minni en áælað var við gerð
búvörusamninga eða um 1000
tonn á ári.
Sem og í mjólkurframleiðsl-
unni miða núgildandi búvöru-
samningar að því að draga úr
birgðasöfnun í kindakjötsfram-
leiðslu. Þannig er áætlað að við
lok samningstímans, þ.e. árið
1992, verði birgðir um 1000 tonn
sem talið er eðlilegt við lok hvers
verðlagsárs. Gert er ráð fyrir að
þann 1. september í haust verði
birgðir kindakjöts um 2500 tonn.
Heildargreiðslur til bænda fyrir
innlagt sauðfé í sláturhús hafa
lækkað um einn milljarð frá
haustinu 1979 til haustsins 1987.
Hins vegar hefur kostnaður af-
urðastöðvanna ekki lækkað þrátt
fyrir minni framleiðslu. í niður-
lagi skýrslu framkvæmdanefndar
búvörusamninga er vísað til
skýrslu sláturhúsanefndarinnar
þar sem nefndin komst að þeirri
niðurstöðu að sláturhúsum í
landinu þurfi að fækka. JÓH
Séreignir til sölu!
Raðhús við Daisgerði: 130 fm raðhús á tveimur hæðum til
sölu. Laust 1. ágúst.
Víðilundur: Þriggja herbergja íbúð í skiptum fyrir hæð eða
raðhús á Brekkunni.
Smárahlið: Þriggja herbergja íbúö í skiptum fyrir hæð,
raðhús eða einbýlishús í Glerárhverfi.
Vegna líflegrar sölu undanfarið vantar
allar gerðir eigna á skrá.
Fasteignatorgið _
Geislagötu 12, Sími: 21967
Sölustjóri Bjöm Kristjánsson, heimasími: 21776 Faiteignasala
Sala veiðileyfa
í Eyjafjarðará
hefst 15. júní í versluninni Eyfjörð.
VEIÐIFÉLAG EYJAFJARÐARÁR.
Verslunin verður lokuð laugardaginn 18. júní.
Kindakjötsframleiðslan hér á landi var í hámarki á árunum 1978 og 1979.
þarf að byggja upp ný störf í
sveitum í stað 228 hefðbundinna
búa er svara til 350 ársverka.
Nettó tekjumyndun þessara
ársverka í hefðbundnum búskap
er í það minnsta 270 millj. kr. á
ári.
Jafnframt þarf að huga að
endurskipulagningu á starfsemi
mjólkurbúa og sláturhúsa, sem
enn ’ hafa ekki aðlagað sig
þeim mikla samdrætti er orðinn
er hjá bændum," segir ennfremur
í skýrslu framkvæmdanefndar
búvörusamninga til landbúnaðar-
ráðherra.
Neysla og framleiðsla
mjólkur
Fram að þeim tíma er fyrsti
búvörusamningurinn var gerður
hafði verið stöðug aukning í
mjólkurframleiðslunni hér á
landi. Framleiðslan náði toppi á
árunum 1977-1979 en þá nam
hún 118 millj. ltr. á ári. Að með-
altali nam mjólkurframleiðslan
110.4 millj. ltr. á ári verðlagsár-
in 1977-1985.
Neysla mjólkur hér á landi var
nokkuð stöðug á árunum 1976-
milljónir lítra og er jafnvægi þar
með náð þegar miðað er við þarf-
ir innlends markaðar og æskilega
birgðastöðu.
Samdráttur í sölu
kindakjöts að stöðvast
Kindakjötsframleiðslan hér á
landi var í hámarki á árunum
1978 og 1979. Pá nam framleiðsl-
an um og yfir 15.000 tonnum á ári
en síðan þá hefur samdráttur
orðið í framleiðslunni sem sam-
svarar tæpum 5000 tonnum. Sam-
kvæmt spá um kindakjötsfram-
leiðsluna í haust verður hún
10.200 tonn.
Sala á kindakjöti var nokkuð
stöðug eða um og yfir 10.000
tonn á ári allt fram til ársins 1985.
Árið 1986 var mikil breyting á en
þá varð verulegur samdráttur í
sölu kindakjöts sem telja verður
eitt alvarlegasta áfall er íslenskur
landbúnaður hefur orðið fyrir hin
síðari ár, eins og segir í skýrslu
framkvæmdanefndar búvöru-
samninga.
Margt er talið benda til að tek-
ist hafi að stöðva samdrátt í sölu
kindakjöts innanlands því líkur
’
21400
m
í Wf /|