Dagur - 12.06.1993, Blaðsíða 4

i - DAGUR - Laugardagur 12. júní 1993
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI,
SÍMI: 96-24222 • SÍMFAX: 96-27639
ÁSKRIR KR. 1200 Á MÁNUÐI • LAUSASÖLUVERÐ KR. 110
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
UMSJÓNARMAÐUR HELGARBLAÐS: STEFÁN SÆMUNDSSON
BLAÐAMENN: GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON,
(Iþróttir), INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavlk vs. 96-41585, fax 96-42285),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, ÓLI G. JÓHANNSSON,
ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON, SIGRÍÐUR ÞORGRÍMSDÓTTIR
(Sauðárkróki vs. 95-35960, fax 95-36130), STEFÁN SÆMUNDSSON,
ÞÓRÐUR INGIMARSSON. LJÓSMYNDARI: ROBYN ANNE REDMAN
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI: HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
Evrópulestin brunar
Enn er mönnum í fersku minni
hverjar urðu orsakir þess að Alþingi
var frestað í miðjum umræðum á
næturfundi fyrir nokkru. Deilt var
um hver ætti að hafa forræði um
beitingu jöfnunargjalda á innfluttar
landbúnaðarafurðir frá Evrópuríkj-
um eftir að samningurinn um Evr-
ópska efnahagssvæðið tæki gildi.
Landbúnaðarnefnd Alþingis taldi að
slíkt forræði ætti að vera á hendi
landbúnaðarráðherra, sem er í sam-
ræmi við búvörusamning bænda og
ríkisins. Utanríkis- og fjármálaráð-
herra voru á öðru máli og því klofn-
uðu þingmenn stjórnarflokkanna í
afstöðu sinni. í umræðunum á Al-
þingi kom glöggt fram að bakgrunn-
ur þingmanna hafði afgerandi áhrif
á afstöðu - að minnsta kosti sumra
þeirra. Þessar deilur endurspegluðu
því að nokkru leyti breytilega af-
stöðu fólks hér á landi til samnings-
ins um Evrópska efnahagssvæðið og
þess samrunaferlis er nú á sér stað í
Vestur-Evrópu. Þær voru einnig í
raun spegilmynd af þeim hugsun-
um, sem bærast í brjóstum Evrópu-
búa og þeim umræðum sem nú fara
fram um gjörvalla álfuna.
En eftir hverju mótast afstaða
fólks til samrunaferlis ríkja Evrópu.
Hvaða hópar eru hlynntari því en
aðrir. í fyrsta hluta bandarísks sjón-
varpsþáttar, sem sýndur var í
norska sjónvarpinu um hvítasunn-
una, var fjallað um þessi mál frá
sjónarhóli áhorfandans, að þessu
sinni Bandaríkjamanna. í þættinum
var meðal annars degin upp mynd
af vöruflutningabílstjóra sem þurfti
að flytja vörur eftir Evrópu endi-
langri. Sýnt var á hversu mörgum
landamærum hann varð að stöðva
vagn sinn til að fylla út sérstaka toll-
pappíra. Einnig var sýnd mynd af
einstaklingi sem þurfti að ferðast,
starfa sinna vegna, víða um álfuna.
Meðal annars voru sýnd myndskeið
af honum á landamærastöðvum og
við að skipta peningum. Með til-
komu Evrópubandalagsins og Ma-
astrichtsamkomulagsins eiga þessar
hindranir, sem viðskipti og ferða-
menn verða fyrir, að hverfa. í þætt-
inum var einnig rætt við annað fólk
- fólk sem minna er á ferli en unir
við dagleg störf sín í heimabyggð-
um. Meðal annars var rætt við
starfsmenn á Smithfeeld kjötmark-
aðinum í Lundúnum og evrópska
sjómenn. í viðtölum við þetta fólk
kvað við annan tón en í máli þeirra
sem sinna stjórnmálum og við-
skiptalífi og eru mikið á ferli um álf-
una. í máli þess kom fram ákveðin
andstaða við samruna Evrópu og
sumir viðmælendanna virtust ekki
skilja hvaða ástæður rækju stjórn-
málamenn áfram til að mynda eins-
konar evrópskt stórríki.
Gamalt máltæki segir að glöggt
sé gests augað. Ef niðurstöður
hinna amerísku þáttagerðarmanna
eru skoðaðar kemur í ljós að afstaða
fólks til Evrópubandalagsins mótast
mjög af stöðu þess og störfum.
Stjórnmálamenn og fólk sem stund-
ar viðskiptalíf virðist horfa bjartari
augum til framtíðar sameiginlegrar
Evrópu en þeir sem starfa að sínu í
heimahögum. í hugarheimi þeirra
vakna ýmsar spurningar og þar
verður einnig vart þjóðlegra sjónar-
miða þar sem fólk vill varðveita siði
og menningu en óttast að samrun-
inn raski grónum hefðum. Ef grannt
er að gáð má finna sambærileg sjón-
armið hér á landi. Afstaða fólks til
Evrópusamstarfsins virðist mótast
af líkum sjónarmiðum og fram komu
í fyrrgreindum sjónvarpsþætti.
Þótt aldrei verði unnt að meta af-
stöðu manna og þjóða til jafn víð-
tækra málefna og samruni Evrópu er
eftir einum sjónvarpsþætti er ljóst
að niðurstöður hans endurspegla
mismunandi en jafnframt ákveðna
afstöðu fólks til þessa málefnis. Á
meðan Evrópulestin brunar með
stjórnmálamenn við stjórnvölinn og
viðskiptamenn á fyrsta farrými er
horfa fram á við bíða margir íbúar
viðkomandi landa á öðru farrými og
þriðja og horfa til baka. Þeir skilja
ekki til fullnustu áhuga þeirra er
framar sitja á áfangastað sem ef til
vill enginn þekkir til hlítar. Svo er
einnig farið með okkur íslendinga.
Hver áhrif af náinni tengingu við hið
evrópska stórsamfélag verða er lítið
vitað um en ákveðin hættumerki eru
á lofti er varða bæði landbúnað og
sjávarútveg. Því er hyggilegt fyrir
okkur að sitja hjá á meðan samruna-
lestin brunar í Evrópu en gæta vel
að hvernig för hennar lyktar að leið-
arlokum. ÞI
heita sturtu. Á meðan ég var að þurrka
mér og klæða mig hugsaði ég að munur-
inn á Reykvíkingum og Akureyringum
væri ekki aðeins málfarslegur og þanka-
gangslegur heldur líka líkamlegur eða líf-
fræðilegur. Reykvíkingar hljóta að þola
kulda betur en við fyrir norðan, a.rn.k.
sumarkulda.
Daginn eftir var alskýjað og milt veð-
ur, meiri lofthiti og ákjósanlegra að stripl-
ast. Þá brá svo við að það voru aðeins ör-
fáar hræður í sundlauginni og eftir góðan
sprett og dvöl í heita pottinum var kær-
komið að setjast á bekk og kæla sig ofur-
lítið, þótt útsýnið væri ekki eins gott og
daginn áður.
Einn í paradís
Norður kom ég næpuhvítur, en nánast laus
við hrollinn. Eftir að hafa vanist loftslags-
breytingunni, rólegu mannlífi, lítilli um-
ferð og hinum norólenska anda þá brá ég
mér fljótlega í Glerársundlaug.
Ekki var fólksmergðinni fyrir að fara.
Þó var sólin eitthvað að glenna sig öðru
hverju og lofthitinn mun meiri en fyrir
sunnan. Aö loknu gamaldags bringu- og
baksundi og pottasulli lagðist ég um stund
á hvítan bekk og hvílík molla! Ekki leið á
löngu þar til hægt var að greina mig frá
bekknum og sennilega krækti ég mér í
5% brúnku á tíu mínútum eða svo. Samt
var ég einn í þessari paradís.
Sundlaugarvörðurinn kom út og dæsti
mér til samlætis í mollunni. „Já, nú eru
örugglega margir uppi í Akureyrarlaug,“
sagði hann og hristi höfuðið.
Drifhvítir bekkimir biðu eftir dún-
mjúkum kroppum og dýrkandi sólarinnar
sá fátt sem gladdi augað og kom sér fljót-
lega heim í faðm fjölskyldunnar.
Reykjavík. Ráðhúsið, Perlan, rónarnir,
Kringlan og Grafarvogurinn. Iðandi
mann- og menningarlíf. Sólbakað Austur-
stræti og Café Paris. Cappucino. Bra-bra
á Tjörninni. Að ógleymdri Vesturbæjar-
lauginni.
Eg hcf ávallt haldið tryggð vió sund-
laugina í Vesturbænum þegar ég dvel í
höfuðborginni og á því varð engin breyt-
ing í síðustu viku. Tvisvar fékk ég tæki-
færi til að stinga mér í þetta klórvana vatn,
sem rauðsprengir ekki augu mín eins og
norðlenska sundlaugarvatnió. I fyrra
skiptið var ég reyndar svo óheppinn að
lenda á svokölluðum góðviðrisdegi í
borginni og því var margt um manninn í
lauginni og erfitt um vik að synda nóg til
að grennast.
Vissulega var margt sem gladdi augað í
lauginni þennan dag og sérstaklega þó lá-
rétt á bekkjum á sundlaugarbakkanum, en
ég staldraði þó stutt við innan um sól-
þyrsta kroppa og kemur þaó kannski
einhverjum á óvart.
Fór brátt að hrína af kulda
Já, höfuðborgarsólin margfræga var hátt á
lofti. Það var norðan kaldi, stundum
stinningskaldi og lofthiti í kringum 7
gráður. Þessi „blíóa“ gerði það að verkum
að Reykvíkingar héldust ekki inni við og
alls ekki í fötunum. Til að storka ekki
velsæminu flykktust þeir í sundlaugarnar
þar sem þeir gátu spókað sig fáklæddir í
sólinni.
Eftir aó hafa synt nægju mína lagðist
ég við kröftuga vatnsbununa í heita pott-
inum og lét hana nudda á mér bakið. Sæll
og endurnæróur fór ég aó svipast í kring-
um mig og sá þá brúnleitt fólk liggja
makindarlega á hvítum bekkjum og
sleikja sólina. Þetta leit vel út.
Ég kom auga á auóan bekk og skellti
mér á hann, staðráðinn í því að láta sólina
þerra líkama minn og ná mér í hinn vin-
sæla lit í leióinni. Ég var ekki fyrr lagstur
á bekkinn er um mig fór ákafur skjálfti og
ég fór að hrína af kulda. Litarhaft mitt
varð blátt og rauðflekkótt, alls ekki brúnt.
Tennurnar glömruðu í munni mér og húð-
in var orðin þannig að ef ég hefði verió
dæsti.
„Það er ekki nokkur ylur af þessari sól
hérna.“
Maðurinn brosti góðlátlega. „Jú, jú. Þú
ferð bara ekki rétt að. Fyrst veróurðu að
fara inn og þurrka þér vel. Komdu svo út
með handklæði, helst mjög dökkt, láttu
það á bekkinn og leggstu svo. Þá hlýnar
þér fljótlega.“
meira fiðraður og sagt bra-bra þá hefði
einhver stungiö brauömola upp í mig.
Líffræðilegur munur á Akureyr-
ingumog Reykvíkingum?
Ég hélt þetta kvalræði ekki út nema í örfá-
ar mínútur. Þá reis ég skjálfandi upp, leit
á kaffibrúna manninn á næsta bekk og
Hann var greinilega alvanur slíkum til-
færingum. Ég hristi höfuðið, enda vanur
að stíga beint upp úr lauginni og í sólbað
og láta norðlensku háfjallasólina þerra
mig. Það er líka mun hlýrra í sólinni fyrir
norðan.
Sólbaðið var endasleppt. Ég tuldraði
eitthvað um kalda golu og flýtti mér inn í
Iræringur
Stefán Þór Sæmundsson
Af meintri mollu í höfuðborgiimí