Dagur - 21.01.1995, Side 17

POPP
Laugardagur 21. janúar 1995 - DAGUR - 17
MACNÚS CEIR CUÐMUNDSSON
UPPHflF OG ENDIR
Ham. Sagan öll, en nýtt skeid hafíd hjá Sigurjóni Kjartans-
syni.
Frá árinu 1988 oa fram á
þennan áratug var hljómsveitin
Ham tvímælalaust í framvarðar-
sveit íslensks „neðanjar&ar-
rokks". Voru margir til að
mynda á því, að hún hafi á
margan hátt verið á undan
sinni samtíð hvað varðar sér-
stæðan hljóm og söng, sem á
næstu árum varð áberandi fyrir
thrash og dauðarokk. Ham
verður þó tæplega flokkuð í
þann hóp einan og sér, til þess
var tónlist hennar of sérstæð.
En þrátt fyrir ótvíræða sérstöðu
og hæfileika tókst Ham aldrei
fyllilega að komast upp á yfir-
borðið hér heima og er það svo
sem ekki í fvrsta skipti sem það
gerist með ícraftmiklar og fram-
sæknar rokksveitir. Verður raun-
ar að teljast merkilegt að Ham
hafi náð að lifa og starfa í um
sex ár í Ijósi þessa. Tryggur að-
dáendahópur var vissulega fyrir
hendi, en varð aldrei nógu stór
til að lyfta sveitinni upp á yfir-
borðið. Það vantaði síðan ekki
að Ham reyndi fyrir sér erlend-
is, þangað sem hún átti fullt er-
indi, en plata sem kom út í litlu
upplagi í Bretlandi og ferð til
Bandaríkjanna árið 1993,
dugðu einhverra hluta vegna
ekki til.
Endalokin í sumar
Þrátt fyrir allt að miklu leyti ár-
angurslítið baslið, voru þeir
Hamfélagarnir með leiðtogann
Sigurjón Kiartansson að venju
fremstan í rlokki, ekki á því að
kveðja hljóðalaust. Má segja
að þeir hafi endað skeið sitt
sem Ham með „stæl" í júníbyrj-
un síðasta sumar, með glæstum
lokatónleikum, sem síðan voru
gefnir út á 18 laga plötunni
Ham lengi lifi. Kveðja menn
vart betur og þakka fyrir sig en
Deir Hamfélagar gera með
nessum hætti. Eru þarna flest ef
ekki öll bestu lög Ham á borð
við Dimitri, Musculus, Hold og
Svín til staðar að ógleymdum
gullvægum túlkunum á annars
vegar ABBA-slagaranum Voul-
ez-vous og hins vegar Motors-
smellinum Airport. Hljómurinn í
upptökunni er að vísu ekki sá
fullkomnasti, en að öðru leyti
hefðu endalokin ekki getað ver-
ið betur heppnuð, ef hægt er
að taka svo til orða.
Inn á nýja braut
Um leið og tónleikarnir. mörk-
uðu endi Ham, mörkuðu þeir
líka upphafið á nýrri braut hjá
Sigurjóni Kjartanssyni. Sendi
hann um svipað leyti frá sér
lagið Hvert sem er undir eins-
mannsheitinu Olympia, sem var
gjörólikt því sem hann hafði
skapað með Ham. Gaf lagið,
sem var „olympískt" tölvupopp-
lag oa kom út á safnplötunni
Smekkleysa í hálfa öld, tóninn
fyrir heila samnefnda plötu er
kom út fyrir jólin. Er platan líka
vissulega á tölvupoppsnótum,
sem hin djúpa rödd Sigurjóns
breiðist síðan yfir, en við rokkið
hefur hann þó alls ekki skilið og
heldur ekki alveg við félaga úr
Ham, því Amar trommari og Jó-
hann gitar- og hljómborðsleikari
aðstooa hann við plötuna
ásamt fleirum. Það eru því rokk-
lög og það góð inn á milli
popplaganna. Dæmi um það
eru By the time I won the prize
og Symphony, en lög eins og
Nations og Animal animal, eru
hins vegar einkennandi fyrir
tölvupoppið, einhverskonar
gáfumannadanspopp. I heild er
platan annars nokkuð þung-
melt, sem eins og hjá Ham or-
sakast að mestu vegna sérstöðu
Sigurjóns sem lagasmiðs. Hún
venst samt nokkuð vel og slepp-
ur skaparinn tiltölulega vel frá
henni. Það verður hins vegar
að koma í Ijós hvert framhaldið
verður, hvort tölvupoppið eða
rokkið á ný, verði endanlega
ofaná hjá Siaurjóni, eða bara
að hann halai áfram að skapa
sér nafn sem „útvarpsstjarna",
eins og hann hefur verið að
gera undanfarna mánuði.
ÆSKAH í AÐAL
HLUTUERKI
Það hefur alltaf átt sér stað ann-
að slagið í íslenskri dægurlaga-
sögu, að barna oa/eða ung-
lingastjörnur svokallaðar hara
komið fram á siónarsviðið.
Anna Sigga og Soffía, Sverrir
Guðjónsson, Einar Olafsson,
Hanna Valdís og svo Björk auð-
vitað, sem enn er sama barna-
stjarnan, eru nokkur góð dæmi
um barnastjörnur gegnum tíð-
ina oa eru þau þó mun fleiri
sem nægt væri að nefna.
Sungu öll þessi sex lög inn á
plötur eða gerðu heilu plöturn-
ar, við miklar vinsældir. Síðan
hafa börn í hópum, einnig kom-
ið nokkuð við sögu og er þar
örugglega þekktasta dæmið
rokklingarnir, sem Birgir Gunn-
laugsson var maðurinn á bak
við með góðum áranari. Síðast-
liðið sumar tóku ekki minni
menn en „jarlarnir" Omar
Ragnarsson og Hermann Gunn-
arsson sig svo til og héldu
söngvarakeppni æskunnar 14
ára og yngri í tengslum við fjöl-
skylduskemmtanir sínar víða um
land. Heppnaðist keppnin víst
mjög vel og tóku hundruð
barna og unglinga þátt.
Skömmu fyrir áramótin kom síð-
an afraksturinn út á plötu, þar
sem ló af þeim keppendum,
sem best þóttu standa sig,
syngja jafnmörg velþekkt lög.
Er það Paradís, fyrirtæki Péturs
W. Kristjánssonar, sem hefur
veg og vanda af útgáfunni.
Vel til fundib
Verður ekki annað sagt en að
þarna heyrist mörg bráðefnileg
söngröddin, sem hæglega geti
látið mikið að sér kveða í fram-
tíðinni. Þegar svo ber undir sem
hér, að börn og unglingar eiga
í hlut, er e.t.v. lítt viðeigandi að
vera að gera upp á milli. en
ekki er hægt að stilla sig um að
nefna Ernu Hrönn Olafsdóttur,
sem mun vera héðan úr Eyja-
firðinum, sem syngur glæsilega
An þín, sem Shady Owens
söng með Hljómum frekar en
Trúbrot. Þar er á ferðinni ung
stúlka sem gæti náð langt. Þá
svnaur önnur stúlka, Særún
Tnelma Jensdóttir, einnig einkar
vel Sálarballöðuna góðu Hjá
þér og gildir það reyndar um
alla krakkana að þau syngja af
hjartans list. Lagavalið er líka
ágætlega heppnað, en það er
hins vegar gagnrýni vert að út-
setningarnar sumar hverjar eru
3að ekki og skemma svolítið
yrir að manni finnst. Þessir
aanspoppbúningar, sem lög
eins og An þín, Það sem ekki
má eftir Jón Múla, sem Helena
Eyjólfs söng í gamla daga, og
Minning um mann eftir Gylfa
Ægisson, eru færð í finnst
manni ekki hæfa þessum góðu
lögum. Þetta heitir kannski að
svara kalli tímans, en þá geta
menn bara alveg eins samið ný
lög í stað þess að fara illa með
gamlar perlur. Það verður samt
ekki af plötunni tekið að hún er
Ungviðið á leik á plötunni
Þau bestu.
ágætur afrakstur góðs framtaks
og vel til fundin. Börn og ung-
lingar kunna alltaf vel að meta
að vel sé gert við þau. Það á
sér því miður ekki of oft stað,
þannig að þremenningarnir,
sem fyrr voru nefndir, eiga hrós
skilið auk allra tónlistarmann-
anna sem lögðu hönd á plóg.
Væri meira af slíku vel þegið í
stað eilífs vandlætingarhjals um
„unglingavandamál", of langan
útivistartíma o.s.frv. Um þá nluti
væri út af fyrir sig hægt að
skrifa heila grein, en það er víst
ekki heppilegt að fara öllu
lengra á þessum vettvangi.
Hljómsveitin Throwing
muses með söngkonuna
og gítarleikarann Kristinu
Hersh í broddi fylkingar, er nú
í byrjun þessarar viku búin að
senda frá sér sína nýjustu
Ný plata að koma frá Tro-
wing muses.
plötu, University, sem er sú
tjórða í röðinni, ef poppritara
skjátlast ekki. Hefur verið beó-
ið með nokkurri eftirvæntingu
eftir þessari plötu, ekki síst eft-
ir ao Kristin sendi frá sér
Tanya Donelly, sem einmitt
var áður gítarleikari með
Trowing muses, er líka á leið-
inni með nýja plötu nú í byrj-
un árs, með hljómsveitinni
sinni, Belly. Mun hún bera
heitið King og kemur út nú í
lok mánaoarins. Viku áður
kemur fjögurra laga smáplata,
sem nefnist Now they'tt sleep.
Upptökustjóri á þessari nýju
plötu Belly er enginn annar en
Glyn Johns, sem frægur hefur
orðið af samstarfi sínu með
Bíflunum, Rolling stones oq
Led Zeppelin.
riðja hljómsveitin sem skart-
ar konu fremst í flokki, Sio-
uxie and the banshees, er svo
einnig að koma með nýja
plötu eftir langt hlé. Nefnist
hún The rapture oa var að
hluta til unnin með bassaleik-
ara The velvet underground,
John Cale, við upptökuborðið.
Fer þessi fornfræga ný-
bylgju/pönksveit síðan í veg-
lega tónleikaferð um Bretland
til að fylgja plötunni eftir, í
fyrsta sinn í ein sex-sjö ár.
Megadeth. Ein sú vinsæl-
asta í kraftmikla rokk-
inu.
Nær alla tíð síðan gítarleik-
arinn Dave Mustaine yfirgaf
Metallica skömmu áður en
fyrsta plata þeirrar síðar
risasveitar, Kill'em all kom út
árið 1983, hefur rígur verið
á milli Mustaine og aðal-
manna Metallica, Lars Ulrich
og James Herfield. Var það
ekki fyrr en tíu árum síðar,
með sameiginlegum tónleik-
um Metallica og sveitar
Mustaine, Megadeth, í Bret-
landi, að ölaurnar lægðu
nokkuð. Megadeth varð til
fljótlega eftir að Mustaine
hætti í Metallica og kom
fyrsta platan, Killing is my
business.. and business is
godd, út um ári síðar. Gekk
sú plata ekki vel, en með
samningi við Capitol lá leið-
in upp á við og vinsældirnar
tóku að aukast stig af stigi.
Hins vegar vegna samskipta-
örðugleika, áfengis- og eitur-
lyfjaneyslu Mustaines, hefur
lengst af verið óstöðugleiki
innan hljómsveitarinnar og
hún oft verið hætt komin,
eða bar til á síðustu árum,
sem nafa reynst stöðug og
árangursrík. Hefur það
gengið svo langt, að Mega-
aeth hefur verið ein allravin-
sælasta kraftrokksveitin í
Bandaríkjunum og selt síð-
ustu plötur sínar í milljóna
eintökum. Hefur hún orðið
sem sagt að sannkallaðrí
„Megasveit". Samt hefur hún
og er enn skrefinu á eftir
Metallica, sem ekki hvað síst
hefur farið fvrir brjósfið á
hinum „kjaftgíeiða" og skap-
stóra Mustaine. Síðustu tvær
plötur Megadeth, Co-
untdown to exstinction og sú
nýjasta Youthanasia, sem
kom út á seinni hluta síðasta
árs, hafa sýnt sveifina mýkj-
ast nokkuð, en jafnframt
verða gæðameiri og fágað-
ari. Er það m.a. að þakka
tilkomu gítarsnillingsins
Marty Friedman, sem fyrst
spilaoi á plötunni Rust in
peace 1991, en hann hefur
lagt Mustaine mikið til við
lagasmíðarnar og sett frek-
ari gæðastimpil á hljómsveit-
ina. Youthanasia hefur
reyndar ekki gengið alveg
eins vel og búast mátti við,
ekki selst eins áberandi mik-
ið og Countdown.. en tón-
leikanald hljómsveifarinnar
hefur hins vegar gengið
glimrandi, þannig að leiðin
niðurávið er alls ekki hafin.
Tryggir slíkur gangur nefni-
lega hag hljómsveita á borð
við Megadeth, ekki síður en
góð plötusala.