Dagblaðið Vísir - DV - 23.09.1994, Blaðsíða 15

FÖSTUDAGUR 23. SEPTEMBER 1994
15
Atvinnuleysið
í ESB-löndum
Oft heyrast raddir um það að at-
vinnuleysi á íslandi muni réna við
inngöngu í ESB. Þetta er á mis-
skilningi byggt og reyndar aðeins
áróðursbragð þeirra sem vilja ólm-
ir fela Brussel forsjá okkar mála.
Atvinnuleysið í ESB-löndum síð-
ustu 12 mánuði heflr verið sem
næst 11% starfandi fólks, meðan
það hefir veriö mest 5% hjá okkur.
Ýmsir forráðamenn á sviði
stjórnmála og hagfræði í Mið-
Evrópu hafa látiö í ljós þá skoðun
að efnahagsbata sé að vænta í ná-
inni framtíð en þeir telja þó að at-
vinnuleysi muni halda áfram að
vaxa í álfunni. Því veldur m.a. hin
harða samkeppni sem ríkjandi er í
heiminum.
Erlendir námsmenn
og íslenskir
Islendingar, sem þess óska, geta
flutt til hvaða ESB-lands sem er og
leitað sér þar atvinnu. Þeir geta það
nú þegar án inngöngu í bandalagið.
íslenskir námsmenn geta líka sótt
hvaða háskóla sem er í þessum
löndum. Að vísu njóta erlendir
námsmenn víða betri kjara en ís-
lenskir. Ráðið við því er að endur-
bæta LÍN, en ekki að afsala okkur
fullveldinu og skila auðlindunum í
hendur ESB.
Lánasjóðnum hefir verið gert að
láta íslenska námsmenn sæta verð-
tryggingu lána. Þessu verður að
breyta. Eftirtektarvert er að er-
lendir námsmenn sækja íslenska
háskóla tiltölulega miklum mun
meira en við erlenda. Það segir sína
sögu. Stofnanir okkar standa er-
lendum fyllilega á sporði.
Tvíhliða samningur
-góðar vonir
Nauðsynlegt er aö hafa í huga að
ESB-aðild felur í sér rúmar heim-
ildir útlendinga til að flytja hingað
og setjast að. Það verða ekki Norð-
KjaHaiinn
Eggert Haukdal
alþingismaður
urlandamenn, sem búa best heima
hjá sér, heldur fólk frá Spáni og
Portúgal og Balkanríkjum, þegar
þau fá aðild. Fólksinnflutningur-
inn gæti orðið slíkur aö okkur inn-
fæddum yrði stjakað frá til út-
kjálka - líkt og gerðist með indíán-
um í Ameríku á sínum tíma. Dæm-
ið frá Kúbu sýnir okkur hvílíkt
kapp fólk getur lagt á að komast
úr landi þegar að þrengir.
Það er alvarleg hugsanaskekkja
að sækja eigi um aðild til þess að
vita hvaða samningum viö næðum.
Fyrst ber að sjálfsögðu að kanna
hvaða kjörum má ná með tvíhliða
samningum án aðildar, sem ekki
fæli í sér afsal sjálfstæðis og fram-
sal auðlinda. Ummæli ýmissa ráða-
manna í ESB um hugsanlegan tví-
hliða samning við ísland gefa góðar
vonir. Eggert Haukdal
„Það er alvarleg hugsanaskekkja að
sækja eigi um aðild til þess að vita
hvaða samningum við næðum. Fyrst
ber að sjálfsögðu að kanna hvaða kjör-
um má ná með tvíhliða samningum án
aðildar..
„Eftirtektarvert er að erlendir námsmenn sækja íslenska háskóla tiltölulega miklum mun meira en við er-
lenda,“ segir Eggert m.a. í grein sinni.
Sjö ára fermingarfrelsi
1988 skrifaði ég kjallaragrein um
áform mitt að halda fyrstu borgara-
legu ferminguna á íslandi. Nú eru
6 ár liðin. Félagsskapurinn Sið-
mennt var stofnaður eftir fyrstu
borgaralegu ferminguna til að að-
stoða fólk við framkvæmd borgara-
legra athafna (nafngjöf og útför
ásamt fermingu). - Alls hafa 105
unglingar fermst á þennan hátt síð-
an 1989 og hafa hátt í 1400 manns
verið viðstaddir þessa athöfn.
Virk þátttaka
Á námskeiði okkar leggjum við
áherslu á mannleg samskipti, sið-
fræði, og ábyrgð einstaklingsins í
nútímaþjóðfélagi. í haust verða
haldnir kynningar- og fjölskyldu-
fundir þar sem unglingar sem hafa
áhuga á að fermast borgaralega og
foreldrar þeirra fá tækifæri til að
kynnast umræðum og hópstarfl.
Námskeiðið sjálft, þ.e. vikulegir
fyrirlestrar og umræður, hefjast
síðan í janúar og verða í u.þ.b. 3
mánuði. Teknir verða fyrir mála-
flokkamir: Mannleg samskipti, sið-
fræði, efahyggja, friðarfræðsla,
lífsskoðanir, forvarnir um vímu-
efni, kynfræðsla, umhverfismál,
mannréttindi, jafnrétti, réttur
unglinga í þjóðfélaginu og missir
og sorg.
Tilgangur borgaralegrar ferm-
ingar er að efla heilbrigð og farsæl
KjaHaiinn
Hope Knútsson
stjórnarmaður í Siðmennt
viðhorf unglinga til lífsins. Kenna
þeim að bera virðingu fyrir mann-
inum, menningu hans og um-
hverfi. Undirbúa þá í að vera
ábyrgir borgarar. Borgaraleg ferm-
ing snýst ekki um trúarbrögð og
ekkert er kennt á námskeiðinu sem
er andstætt kirkjunni.
Athöfnin að loknu námskeiðinu
einkennist af virkri þátttöku ferm-
ingarbarnanna sjálfra og foreldra
þeirra. Unglingarnir flytja ljóð og
ræða um þýðingu þessara tíma-
móta í lífi sínu. Auk þess er flutt
tónlist og ræður em haldnar. Að
lokum er afhent skírteini sem stað-
festir að unglingarnir hafa hlotið
þessa fræðslu og séu fermdir.
Valfrelsi
Ástæður fyrir þátttöku fólks í
borgaralegri fermingu eru marg-
víslegar. Sumir unglingar sem hafa
fermst borgaralega, eru trúaðir, en
þeim finnst undirbúningur okkar
áhugaverðari en kirkjunnar. Aðrir
fella sig ekki við prestinn í sinni
sókn. Enn aðrir eru ekki tilbúnir
að taka afstöðu til trúmála, geta
ekki sætt sig við sumar kennisetn-
ingar eins og meyfæðinguna, eríða-
syndina og þríeinan guö. Þá er líka
hópur sem efast um tilvist guðs og
vifl ekki gefa nein óheiðarleg heit.
Nokkrir þeirra eru sannfærðir trú-
leysingjar.
Það krefst hugrekkis að hugsa
sjálfstætt og fara sínar eigin leiðir,
sérstaklega á fermingaraldri. Við
hjá Siðmennt teljum að unglingar
á þessum aldri velti yflrleitt ekki
fyrir sér trúarlegum húgmyndum.
Við viljum að fermingaraldurinn
sé hækkaður en við getum ekki
hækkað hann upp á okkar ein-
dæmi. Hins vegar getum við boðið
annan kost. Valfrelsi hvetur fólk til
að hugsa meira um hvað það vill
og hvað hæfir því best. í lýðræðis-
samfélögum hefur fólk frelsi til að
hafa mismunandi skoðanir á lífinu,
trúmálum þar á meðal. Mikilvægt
er að fólk viti að til er val.
Hope Knútsson
„Þaö krefst hugrekkis að hugsa sjálf-
stætt og fara sínar eigin leiðir, sérstak-
lega á fermingaraldri. Við hjá Sið-
mennt teljum að unglingar á þessum
aldri velti yfirleitt ekki fyrir sér trúar-
legum hugmyndum.“
Meðog
Kattahald i fjölbýlishúsum
Dýrtengjast
fjölskyldum
sterkum
böndum
„í fjölbýlis-
húsumogein-
býhshúsum
eru fjölskyld-
ur sem eiga
það sameigin-
legt aö þykja
mjög vænt
um kisur.
Þegar að- Sigríður Heiðberg,
stæður breyt- lormaðurKatta-
ast getur sú vinafélags islands.
staða komið upp hjá fólki að það
þurfi að flytja úr einbýli í tjöl-
býli. Dýrið tengist fjölskyldu
sinni mjög sterkum böndum, þess
vegna getur komið til mikillar
sorgar ef heimilisvinur verður
tekin á brott til aflífunar beinlínis
vegna þessarar lagasetningar.
Það er þroskandi að eiga kisu og
að hugsa vel um hana er þrosk-
andi og mannbætandi. Ef svo illa
vill að um sé að ræða ofnæmi hjá
einhverjum er auðvitað sjálfsagt
að taka tillít til þess. Það má hins
vegar ekki gera of mikið úr slík-
um málum.
Okkur ber að sýna þessum vin-
um okkar samúð og elsku og
kalla þannig það góða fram í okk-
ur sjálfum, ekki veitir af því, um
það geta allir verið sammála. Þeir
sem mest munu gjalda vegna
þessa máls eru börnin og gamla
fólkið. Það verður að setjast niður
og leita leiða til þess að fólk geti
sem fyrr lifað í sátt með sín dýr,
hvort sem það býr í einbýli eða
fjölbýli."
Ofnæmisáhrif
vegna katta
„Þessi nýju
lög um fjöl-
býbshús taka
á ýmsum
májum, m.a.
sem varða
ketti. Með
þessari laga-
setningu er
fólki gert Ingibjörg Pálma-
skylt að fá dóttir alþingismað-
leyfi frá sínu ur.
húsfélagi til að halda kött í fjöl-
býlishúsi. Ástæða þessa ákvæðis
er sú aö oft er um að ræða heiftar-
leg ofnæmistilfelli vegna katta,
sérstaklega hjá ungumn bömum.
Ofnæmisáhrif vegna katta geta
verið skæð og berast oft langar
leiðit
Með þessum lögum er ekki ver-
ið að banna ketti í tjölbýlishús-
um, heldur er um það að ræða
að ef köttur veldur ofnæmi þá
verður hann að víkja, Eflaust
munu einhverjir kettir hverfa og
það mun valda eigendum þeirra
sársauka. Á móti kemur að það
mun bæta heilsu olhæmissjúkl-
inga sem þá munu ekki lengur
þurfa aö líða fyrir kattaliald.
Égtel þetta vera sjálfsagt mál þar
sem aö mannfólkið á að hafa
meiri rétt en húsdýrin i sambýlis-
húsum. Enda var þetta samþykkt
með öllum greiddum atkvæðum
á Alþingi. Mig undrar þaö hvað
þetta mál hefur allt í einu valdið
miklum látum svo augljóst rétt-
lætismál sem þama er um að
ræöa. Þetta er ekki vegna þess
að alþingismenn séu eitthvaö á
móti köttum yfir höfuð þar sem
þeir eiga viö. Þetta snýst einfald-
lega um það að kettir eiga ekki
aö hafa forgang umfram fólk.