Dagblaðið Vísir - DV - 20.03.1995, Side 14

14
MÁNUDAGUR 20. MARS 1995
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EVJÓLFSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjóri: ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og GUÐMUNDUR MAGNÚSSON
Auglýsingastjóri: PALL STEFÁNSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)563 2700
FAX: Auglýsingar: (91)563 2727 - aðrar deildir: (91)563 2999
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Áskrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF.
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1550 kr. m/vsk.
Verð í lausasölu virka daga 1 50 kr. m/vsk. - Helgarblað 200 kr. m/vsk.
Lengi lifi samkeppnin
Mikil og merk tíðindi eru að gerast í olíubransanum.
Þau nýjustu eru kaup Olíufélagsins á 35% eignarhluta í
Olis, sem meðal annars hefur það í fór með sér að Esso og
Olís stofna sameiginlegt dreiíingarfyrirtæki. Það hefði ein-
hvem tímann þótt saga til næsta bæjar að tvö af þremur
olíufélögum landsins rynnu saman, hvað þá að Esso og
Olís fyndu sér sameiginlegan farveg. í ohubransanum var
hin póhtíska samtrygging á hávegum höfð. Esso var hluta
af Framsóknar- og SÍS-veldinu, Ohs og SheU vom máttar-
stólpar einkaframtaksmanna og Sjálfstæðisflokksins.
Ofannefnd kaup Esso í Olís em nýjasta vendingin í
röð átaka og atburða. Ekki er langt síðan Shell stofnaði
til samvinnu við Bónus og Hagkaup um bensínsölu og
enn áður höfðu olíufélögin öh lagt inn umsóknir um
fleiri útsölustaði á höfuðborgarsvæðinu.
Það hefur með öðrum orðum átt sér stað algjör upp-
stokkun í þessum viskiptum og öU má þau rekja til „inh-
rásar“ Irving OU, hins kanadíska stórfyrirtækis, sem
hefur sömuleiðis sótt um lóðir fyrir olíu- og bensínútsöl-
ur sem og birgðastöðvar í Reykjavík.
Aðkoma Irving-feðganna og áhugi þeirra á viðskiptum
hér landi hefur bókstaflega sett aUt á annan endann.
Forráðamenn Ohs og Esso hafa vísað því á bug að Irving
OU sé ástæðan fyrir samstarfi og nánast samruna þess-
ara tveggja félaga, en engum blandast hugur um að þang-
að er orsakanna að leita. Þar er upphafið að þeim umbrot-
um sem átt hafa sér stað í heimi ohuviðskiptanna.
Forsvarsmenn olíufélaganna þurfa ekki að skammast
sín fyrir viðbrögðin, né heldur að afneita þeirri staðreynd
að þeir eru að bregðast við samkeppni. Þvert á móti er
það ánægjulegt lífsmark með þessum fyrirtækjum að þau
skuh átta sig á samkeppninni og bregðast við henni eins
og gert hefur verið. Út frá sjónarmiðum hagkvæmni og
arðsemi hefur það verið í hæsta máta ankannalegt og
óeðlilegt að hér hafa lengst af verið rekin þrjú ohufyrir-
tæki hvert við hhð annars, án þess að viðskiptavinir
hafi fundið tU merkjanlegs mismunar. Þau hafa selt sama
bensínið fyrir sama verð og með sömu þjónustu.
Þetta ástand var svo langlíft sem raun ber vitni vegna
þess að olíufélögin nutu póhtískrar vemdar í verðlags-
löggjöf, bróðurlegri skiptingu og einokun á markaðnum.
Frelsi í viðskiptum og tengsl okkar við stærra efna-
hagslegt markaðssvæði, þar sem höft og bönn eru óleyfi-
leg, hefur gert það að verkum að fleiri og öðrum ohufyrir-
tækjum gefst kostur á innflutningi, dreifmgu og sölu hér
á landi. Landið hefur opnast og gömlu olíufélögin fá ekki
lengur að vera í friði með samtrygginguna. Þau hafa
neyðst til að bregðast við og þau viðbrögð kaha á hagræð-
ingu og eftirspum eftir þjónustu og lægra vöruverði.
Forstjóri Esso hefur einmitt nefnt það sem eina megin-
ástæðuna fyrir sameiginlegu dreifmgarfyrirtæki að
byggja þurfi nýjar birgðastöðvar út frá-nýrri mengunar-
löggjöf og það er hagkvæmar gert með sameiningu held-
ur en hver byggi í sínu homi.
Þau rök em ekki ný af nálinni en em nú fyrst orðin
brýn vegna utanaðkomandi samkeppni. Þannig hefur
samkeppnin frá Irving Oil og fyrirhugaðri bensínsölu
Sheh, Bónuss og Hagkaups knúð á um samruna Esso og
Ohs. Aht á þetta efdr að koma neytendum til góða. Og út
á það ganga viðskipti, að þjóna viðskiptavinunum, bjóða
þeim vömverð sem er samkeppnisfært. Þannig munu
og gömlu ohufélögin halda lífi.
Samkeppnin og viðskiptafrelsið er að skila árangri.
Lengi lifi súsamkeppni. Ehert B. Schram

,TR ætlast til þess, að læknarnir sinni einungis þeim verkefnum, sem falla undir sérgrein hvers og eins,
Stýrikerf i tilvísana -
viðhorf skattgreiðanda
Þeir sérfræðingar í læknastétt,
sem reka eigin stofur utan sjúkra-
stofnana, eru verktakar hjá Trygg-
ingastofnun ríkisins. Allur kostn-
aður við rekstur þeirrar stofnunar
er greiddur úr sameiginlegum sjóði
skattgreiðenda. Því má með sanni
segja, að sérfræðingarnir séu verk-
takar allra þeirra, sem greiða opin-
ber gjöld hér á landi.
Sá verktakasamningur, sem áð-
urnefndir aðilar hafa gert, tekur
sérstaklega fram, að sérfræðing-
arnir megi ekki taka að sér verk-
efni heimilislækna á stofum sínum
og því er augljóst, aö verkkaupinn,
TR, ætlast til þess að læknarnir
sinni einungis þeim verkefnum,
sem falla undir sérgrein hvers og
eins. Undir þennan samning hafa
sérfræðingarnir skrifað.
Ný reglugerð
Með nýrri reglugerð um tilvísan-
ir hefur ráðherra, sem einn af
vörzlumönnum almannafjár og þar
með fulltrúi verkkaupa, m.a. reynt
að tryggja áðurgreint samnings-
ákvæði. Hugmyndin er nefnilega
sú, að með hinu nýja kerfi verði
verkkaupa, þ.e. skattgreiðendum,
betur tryggt að þurfa aðeins að
kaupa þá þjónustu sérfræðing-
anna, sem samið var um. Þessu
mótmæla sérfræðingarnir og hafa
sagt samningnum upp. Skoðum
málið betur.
Rök sérfræðinga
Andmæli sérfræðinga hafa birzt
landsmönnum á færibandi allra
fjölmiðla. Fyrir tveimur árum létu
þeir í veðri vaka, að tilvísanakerfið
myndi ekki rýra tekjur sínar, en
síðar skiptu þeir greinilega um
skoðun. Undanfarið hafa þeir reynt
að rökstyðja mótmæli sín með
ýmsum hætti og farið mikinn.
Skattgreiöendum til glöggvunar
Kjallariim
Gunnar Ingi Gunnarsson
læknir og skattgreiðandi
skulum við skoða ýmsar áhyggjur
og fullyrðingar þeirra í nokkurs
konar tímaröð. Þeir hafa sagt:
- Að reglugerðin skapi fyrst og
fremst óþægindi fyrir sjúklinga.
- Að reglugerðin leiði til óþarfa
skriffinnsku.
- Að áformin um sparnað (skatt-
peningar) væru óraunhæf.
- Að reglugerðin muni leiða til
kostnaðarauka fyrir skattgreið-
endur.
- Að reglugerðin sé aðför að sjálf-
stæðu starfi lækna og lækninga-
leyfa þeirra.
- Áð reglugerðin svipti sjúkhnga
tryggingarétti.
- Að reglugerðin sé brot á sam-
keppnislögum o.fl.
- Að reglugerðin sé aðfór að fjár-
hagslegri afkomu og eignum
lækna.
- Að reglugerðin uppræti faglegt
sjálfstæði lækna.
- Að reglugerðin leiði til þess, að
heimilislæknar finni í því pen-
ingalegan ávinning að fara inn á
verksvið sérfræðilækna með því
að einoka sjúklinga. (Og brjóta
þannig grundvallarsiðferði lækn-
isfræðinnar.)
Álit skattgreiðanda
Við sjáum glögglega, að sérfræð-
ingarnir hafa þreifað víða fyrir sér.
Og öll þessi ósköp vegna þess eins,
að fulltrúar skattgreiðenda vilja
reyna að hafa eitthvað um það að
segja fyrir hvað skuh borga verk-
takanum. Ég tel, að flestir skatt-
greiðendur séu farnir að skynja,
að hér er á ferðinni harðvítug
kjarabarátta sérhagsmunahóps,
þar sem flest meöul eru talin brúk-
leg til að ná settu marki, þ.e. að
knésetja stjórnvöld. Takist það,
stöndum við frammi fyrir þungum
áfellisdómi á íslenzka stjórnsýslu
og lýðræðiö í landinu.
Gunnar Ingi Gunnarsson
„Ég tel, aö flestir skattgreiöendur séu
farnir að skynj a, að hér er á ferðinni
harðvítug kjarabarátta sérhagsmuna-
hóps, þar sem flest meðul eru talin
brúkleg..
Skoðardr aimarra
Strandríki og rányrkja
„Afstaðan til dehu Spánar og Kanada er viðkvæm
og er fráleitt að afgreiða málið með flumbrugangi
og fljótfærni... Sem strandríki hijóta íslendingar
að verja rétt til afskipta af rányrkju og veiðum á
stofnum í útrýmingarhættu sem ganga inn og út úr
lögsögu strandríkja. Því er mikill ábyrgðarhluti að
taka einhhða afstöðu með ESB í deilunni við Kanada
og raunar fráleitt þegar htið er til langtímahags-
muna.“ Úr forystugrein Tímans 17. mars.
Skúffupeningar flokkanna
„Úr því hægt er að spara skattgreiðendum tugi
mhljóna með því einu að fylgjast með eyðslu ráðherr-
anna er spuming hvort næsta skref sé ekki að kanna
hvað flokkarnir gera við þá peninga sem þeir hafa
tekið af skattgreiðendum og kallað sérfræðiaðstoð
við þingflokka og útgáfustyrki til handa flokkunum.
í raun er lítih munur á þessari sjálftöku flokkanna
úr ríkissjóði og skúffupeningum flokkanna. Sér-
fræðiaðstoðin og útgáfurstyrkimir eru notaðir til að
gera vel viö fólk sem hefur unnið vel fyrir flokkana
eða er hklegt að verða vhjugra til þess gegn greiðslu."
Úr forystugrein Morgunpóstsins 16. mars.
Matarreikningur Evrópusam-
bandsins
„Alþýðuflokkurinn vill sækja um aðild að Evrópu-
sambandinu og láta á það reyna hvaða kjör íslend-
ingum bjóðast við aðhd... Almenningur í landinu
er óhræddur við Evrópusambandið. Fólk veit sem
er að við aðild að Evrópusambandinu myndu lífskjör
þess batna og tækifæri barna þeirra aukast í framtíð-
inni. Mörgum finnst umræðan öh svífa í lausu lofti,
án tengsla við hversdagslegt líf þess - þangaö til
matarreikningur Evrópusambandsins sýnir þeim
svart á hvítu ávinninginn við aðhd.“
Úr forystugrein Alþýðubl. 17. mars.