Dagblaðið Vísir - DV - 16.05.1995, Blaðsíða 14

14
ÞRIÐJUDAGUR 16. MAÍ 1995
Útgáfufélag: FRJALS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjóri: ELlAS SNÆLAND JONSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og GUÐMUNDUR MAGNÚSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK, SlMI: (91) 563 2700
FAX: Auglýsingar: (91) 563 2727 - Aðrar deildir: (91) 563 2999
GRÆN númer: Auglýsingar: 99-6272. Áskrift: 99-6270
Stafræn útgáfa: Heimasiða: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritstj* ismennt.is - Auglýsingar: dvaugl* ismennt.is. - Dreifing: dvdreif* ismennt.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: (96)25013, blaðam.: (96)26613, fax: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF.
Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1550 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk., helgarblað 200 kr. m. vsk.
Stjörnuhröp ístjórnmálum
Viðurkenndum stjómmálaforingjum á íslandi hefur
fækkað úr þremur í tvo við kosningar og stjórnarskipti
á þessu vori. Formenn Sjálfstæðis- og Framsóknarflokks
tróna nú einir á tindi skoðanakönnunar DV um vinsæld-
ir og óvinsældir íslenzkra stj órnmálamanna.
Vinsældir Davíðs Oddssonar og HaUdórs Ásgrímsson-
ar hafa aukizt og óvinsældir þeirra minnkað svo, að þær
em vart mælanlegar. Einkum á það við um Halldór, sem
á sér fáa óvildarmenn í hverri könnuninni á fætur ann-
arri. Hann hefur 23% vinsældir og 0,5% óvinsældir.
Stjörnuhrap skoðanakönnunarinnar er hjá formanni
Þjóðvaka, Jóhönnu Sigurðardóttur. Hún var áður annar
vinsælasti stjórnmálamaðurinn, næst á eftir Davíð Odds-
syni. Staða hennar hefur gerbreytzt til hins verra. Nú
er hún orðin meðal óvinsælustu stjómmálamannanna.
í janúar í vetur hafði Jóhanna 16,2% í plús og 4,0% í
mínus. Nú er plúsinn kominn niður í 2,3% og mínusinn
upp í 7,5%. Aðeins Jón Baldvin Hannibalsson og Ólafur
Ragnar Grímsson eru óvinsælli en hún. Þetta er mesta
stjömuhrapið frá upphafi kannana af þessu tagi.
Breytingar á vinsældum Davíðs, Halldórs og Jóhönnu
benda til, að fólk styðji sigurvegara, en ekki þá, sem bíða
ósigur. Jóhanna var allt síðasta kjörtímabil vinsæl, fyrst
fyrir andóf í þáverandi ríkisstjóm og síðan sem formaður
nýs stjómmálaflokks með mikið fylgi á tímabili.
Þegar Þjóðvaki náði ekki árangri í kosningunum,
hrundu vinsældir Jóhönnu. Henni dugði ekki að hafa
stundað vinsælt andóf í ríkisstjóm og hafa stofnað eigin
flokk, sem um tíma náði yfir 20% fylgi í skoðanakönnun-
um. Að leikslokum var hún afskrifuð sem pólitískt afl.
Hefð virðist vera fyrir því, að vinsældir aukist og óvin-
sældir minnki hjá stjómmálamönnum, sem annaðhvort
vinna kosningasigur eða komast í ríkisstjóm og helzt
hvort tveggja, og að þessu sé öfugt farið með hina, sem
tapa í kosningum eða komast ekki í ríkisstjóm.
Fall Jóhönnu er hins vegar mun meira en venjulegt
má teljast. Sennilega endurspeglar það væntingar, sem
hafa brugðizt. Skiptir þá engu, hvað telja má sann-
gjamt. Ósigur í einum kosningum virðist nægja til að
tvístra stuðningsmönnum og hrekja þá á flótta.
Borgarstjórinn í Reykjavík hefur sigið úr fjórða sæti
vinsældalistans 1 það sjötta. Sennilega endurspeglar það
lélegt gengi Kvennalistans í Reykjavík, sem var áður
helzta vígi hans. Em þó vinsældir Ingibjargar Sólrúnar
Gísladóttur yfirgnæfandi meiri en óvinsældirnar.
Kvennalistinn skaðaðist við að fórna Ingibjörgu í þágu
Reykjavíkurhstans í borgarstjóm. Við það varð Kvenna-
hstinn í Reykjavík að höfuðlausum her. Á toppnum er
þar afar htlaus þingmaður, sem af augljósu dómgreindar-
leysi kenndi borgarstjóra að nokkru um sínar ófarir.
Alþýðubandalagið losnar við Ólaf Ragnar Grímsson
sem formann í haust og getur þá byijað að taka þátt í
samstaríi flokka. Enn er tómt mál að tala um samstarf
milli flokka með Alþýðubandalagið innanborðs, af því
að fáir þora að reyna að vinna með formanni þess.
Óvinsældir Ólafs Ragnars em miklar og vaxandi,
bæði meðal hugsanlegra smstarfsaðila í öðmm flokkum
og meðal almennings, svo sem skoðanakönnunin sýnir.
Sérkennilegt er, að helzti baráttumaður vinstra sam-
starfs skuh um leið vera helzti þröskuldur þess.
Undantekning á reglunni um auknar vinsældir sigur-
vegara er svo Finnur Ingólfsson ráðherra, sem á fáum
vikum hefur lyfzt úr engu í fjórða sæti óvinsælda.
Jónas Kristjánsson
„Mér var engin launung á að vagnstjórar SVR höfðu ekki fengið störf sín réttlátlega metin til launa miðað
við álag og ábyrgð...“ segir Markús Örn m.a. í grein sinni.
Misstu af strætó
Fyrirliði vagnstjóra hjá SVR
skýrði frá því nýlega að þeir teldu
sig eiga skilið að fá launahækkanir
hjá núverandi stjórnendum
Reykjavíkurborgar fyrir hjálpina
sem þeir veittu R-hstanum við aö
vinna borgina í kosningunum í
fyrra. Ég læt aðra um að dæma
þennan málflutning og þessar nýju
og athyglisverðu upplýsingar um
að deilurnar, sem stóðu um SVR á
árunum 1993 og 1994, hafi verið
magnaðar upp í þeim pólitíska til-
gangi að koma R-listanum til valda.
Sjaldan í seinni tíð hefur forsvars-
maður launþegahóps viðurkennt
jafn grímulausa, pólitíska misbeit-
ingu baráttutækja launþega.
Nú hvarflar ekki að mér að vagn-
stjórar SVR hafi almennt ætlaö að
gerast málaliðar R-hstans og þiggia
fyrir það launahækkanir eftir
kosningar. En þessar nýju fréttir
sýna umbúðalaust hvað fyrirlið-
amir höfðust að og það sem fyrir
þeim vakti.
Þegar kjaramál vagnstjóra ber
enn á ný á góma, og nú í kjölfar
þess að kröfur þeirra fá engan
hljómgrunn hjá borgaryfirvöldum,
get ég ekki látið hjá höa að benda
á að stórir starfshópar hafa verið
ákaflega óánægðir með stöðu sína
innan Starfsmannafélags Reykja-
víkurborgar. Átti þetta sérstaklega
við um fóstrur, slökkvihðsmenn og
vagnstjóra SVR. Tveir fyrrnefndu
hópamir eru komnir út úr Starfs-
mannafélaginu og semja fyrir sig á
öðrum vettvangi.
Slökkviliðsmenn töldu hag sín-
um betur borgið utan starfsmanna-
félagsins og gengu í Landssamband
slökkvihðsmanna. Hið nýja lands-
samband þurfti að hafa töluvert
fyrir því að fá samningsrétt sinn
viðurkenndan og lengi stóð í
nokkru þrefi um túlkun laga-
ákvæða. En borgaryfirvöld lýstu
stuöningi sínum við málaleitan
slökkvihðsmanna og vildu semja
við þá sér.
Kjállarinn
Markús Örn Antonsson
fyrrv. borgarstjóri
álag og ábyrgð sem þeim fylgir.
Átök hafa litlu skilað
En starfsmenn SVR ræddu aldrei
þennan möguleika. Þeim var það
heilagt mál að vera áfram í Starfs-
mannafélaginu og BSRB eins og
alhr muna. Sérfræðingar borgar-
innar gáfu það áht að við stofnun
hlutafélagsins yrðu starfsmenn
SVR að fara úr Starfsmannafélag-
inu. Þetta reyndist ekki rétt eins
og síðar kom á daginn, þegar þáver-
andi borgarritari fann leið til að
höggva á hnútinn og SVR-fólki var
gert kleift að halda félagsaðild sinni
að Starfsmannafélaginu.
í milhtíðinni haíði stéttarfélags-
aðhd þeirra orðið thefni harkalegra
átaka milh BSRB og ASÍ.
Félagsgjöld viðkomandi starfs-
manna upp á rúma eina mhljón
„Félagsgjöld viðkomandi starfsmanna
upp á rúma eina milljón króna vöru
vænt búsílag sem bitist var um. Það
upphlaup virðist litlu hafa skilað hin-
um almennu félagsmönnum.“
Hlutafélagavæðing
á dagskrá
Á árinu 1993 var unnið að því að
breyta Strætisvögnum Reykjavík-
ur í hlutafélag, alfarið í eigu borg-
arinnar. Slík hlutafélagavæðing í
opinberum rekstri er nú komin á
verkefnalista núverandi borgar-
stjóra. Á fundi mínum með vagn-
stjórum í byrjun júní 1993 var stétt-
arfélagsaðild þeirra th umræðu.
Ég hvatti til þess að starfsmenn
SVR stofnuðu eigið starfsmannafé-
lag, sem semdi um kjör félags-
manna sinna við hlutafélagið og
þar með borgina, því að hún yrði
eini eigandi þess. Mér var engin
launung á að vagnstjórar SVR
höfðu ekki fengið störf sín rétt-
látlega metin th launa miðað við
króna voru vænt búsílag sem bitist
var um. Það upphlaup virðist htlu
hafa skhað hinum almennu félags-
mönnum.
Um endalok hlutafélagsins SVR
þarf ekki að fjölyrða. Verkfallshót-
unum var beitt og nú er viðurkennt
að það hafi verið gert í hreinum
póhtískum tilgangi.
En þegar kjaraumræðu vagn-
stjóra SVR ber enn á ný á góma í
ljósi vonbrigða þeirra með eftir-
tekjuna hjá núverandi meirihluta
borgarstjómar, getur maður ekki
legið á þeirri skoðun sinni að vagn-
stjórar hafi misst af strætisvagnin-
um þegar þeir sinntu ekki thboði
um sjálfstæðart samningsrétt við
SVR hf. eftir fundinn 8. júní 1993.
Markús Örn Antonsson
Skoðanir annarra
Órói vegna verðhækkana
„Kjarasamningarnir, sem gerðir vom í vetur, voru
afrek út af fyrir sig, en tæpast fer á milli mála, að
launþegum finnst þeir hafa fengið lítið í sinn hlut. Á
sama tíma og fréttir berast um aukinn hagnað stóru
fyrirtækjanna í landinu er hætt við að vaxandi
óánægju gæti meðal launþega yfir því, að þeir fái
ekki nægilega hlutdeild í batnandi þjóðarhag. Finni
fólk umtalsverða hækkun á matvælaveröi má búast
við að sá órói aukist." Úr forystugrein Mbl. 14. mai.
Verstu ótíðindin
„Nú velta menn því fyrir sér hvort eitthvað sé að
gerast í ríki náttúrannar sem valdi því að við gætum
lent varanlega öfugu megin við strikiö.... Norskur
vísindamaður benti á það í vetur að þessi breyting
gæti hugsanlega orðið til þess að Golfstraumurinn
breytti um farveg og nái þá ekki, eða í mun minna
mæh th íslands. Sé sú hætta fyrir hendi, og jafnvel
að það geti gerst talsvert skyndhega, þá em önnur
ótíðindi svo sem af ónógri arðsemi fyrirtækja eða
minnkun þorskstofnsins, afar léttvæg. Hér er um
það að ræða hvort ísland verður bygghegt land í
þeim mæli sem verið hefur, eða hvort hér verða fá-
einar verstöðvar í nánd við skriðjökla sem ganga í
sjó fram eins og á Grænlandi."
Gísli Sigurðsson i Lesbókarrabbi Mbl. 13. mai.
Sjónvarpið og börnin
„Börn em oft furðu fljót að tileinka sér tækni sem
margir fuhorðnir hafa ekki á valdi sínu.... Veröld
rafeindanna er þeirra heimur og sú veröld, sem
umlykur okkur og við köhum náttúrlega, er þeim
framandi. Af sjálfu leiðir að gjá myndast milli barn-
anna, sem þroskast við rafeindaskjái, og foreldra og
annarra náinna. Sjónvarp er notað th að losa.fólk
við að sinna bömum.“
Úr forystugrein Tímans 13. maí.