Þjóðviljinn - 03.05.1978, Blaðsíða 6

6 SfÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 3. mai 1978.
Skattalagafrumvarpið samþykkt í neöri deild
ur stjornar-
élldar
þar á meöal um hækkun barnabóta
og hækkun persónuafsláttar
Frumvarp rikisstjórnarinnar
um tekju- og eignarskatt var
samþykkt i neðri deild Alþingis
s.l. föstudagskvöld með nokkrum
breytingum samkvæmt tillögum
meirihiuta fjárhags- og við-
skiptancfndar. Frumvarpið kom
til fyrstu umræðu i efri deild á
laugardaginn. Við afgreiðslu
frumvarpsins i neðri deild flutti
Lúðvik Jósepsson nokkrar breyt-
ingartiliögur við frumvarpið. Til-
lögur hans miðuðu að hækkun
persónuafsláttar, hækkun barna-
bóta, lækkun skatts á lægri tekj-
um, en hækkun á hæstu tekjum. Þá
lagði hann til að skattvisitala yrði
bundin breytingum launatekna
milli ára og að arður af hlutabréf-
um verði skattlagður. Allar
breytingartillögur Lúðviks voru
felldar. Einnig var felld breyt-
ingartillaga frá Svövu Jakobs-
dóttur sem fól í sér að menn gætu
dregið frá tekjum húsaleigu-
greiðslur allt að 300 þús.
Við aðra umræðu um frum-
varpið i rreðri deild sagði Lúðvik
Jósepsson að afgreiðsla málsins i
fjárhags- og viðskiptanefnd hefði
ekki verið eins og hann hefði talið
nauðsynlegt. Hann benti á að i
fyrra þegar nefndin fjallaði um
það skattafrumvarp sem þá var
Jagt fram, þá hefðu komið um-
sagnir frá um 20 aðilum sem gert
hefðu margháttaðar tillögur til
breytinga. Nú hefðu hins vegar
engar athugasemdir borist, enda
enginn haft tima til sliks, þar sem
afgreiða ætti frumvarpið á tveim-
ur vikum.
Veigamestu
breytingarnar nýjar
Lúðvik lagði áherslu á að þetta
skattafrumvarp væri ekki sama
frumvarpið og mönnum hefði
verið gefinn kostur á að gera
athugasemdir við i fyrra. t þessu
frumvarpi fælust ýmsar grund-
vallarbreytingar á tekju- og
eignarskattslögunum og veiga-
mestu breytingarnar væru alveg
nýjar. Þá benti hann á að mörg
þýðingarmestu atriði frumvarps-
ins væru það flókin að sérfræðing-
ar i skattamálum sem komið
hefðu á fund fjárhags- og við-
skiptanefndar hefðu sagt að erfitt
væri að segja hvað kæmi út úr
breytingunum.
Sagðist Lúðvik vilja leggja
áherslu á að verið væri að setja
lög sem ekki hefðu fengið æski-
lega athugun. Benti hann á að
ekki væri gert ráð fyrir að frum-
varpið kæmi til framkvæmda fyrr
en 1980, og þvi ætti að vera óþarfi
Lúðvlk Jósepsson
þingsjá
að afgreiða frumvarpið nú. Sagði
hann að liklega yrði að taka
frumvarpið til endurskoðunar áð-
ur en lögin kæmu til framkvæmda
Þvi næst ræddi Lúðvik um það
sem hann taldi meginatriði frum-
varpsins, þ.e. skattlagning sölu-
hagnaðar eigna, fyrningarreglur,
skattlagningu eigna, sérsköttun
hjóna og skattlagningu launa við
eigin atvinnurekstur.
Skattlagning
söluhagnaðar eigna
Varðandi skattiagningu sölu-
hagnaðar eigna benti Lúðvik á, að
þar væri i megniatriðum farið inn
á nýtt skattlagningasvið. Reglur
frumvarpsins væru mjög flóknar
og hætt við að þær skapi þeim,
sem besta aðstöðu hafa til að
koma söluhagnaði undan skatt-
lagningu, ýmsa möguleika, á
sama tima og aðrir verði að
greiða verulega skatta sam-
kvæmt þessum reglum. Sérfræð-
ingar þeir sem samið hafi frum-
varpið telji útilokað að gefa
nokkrar upplýsingar um hve
miklu skattar samkvæmt þessum
ákvæðum gætu numið. I ljósi þess
hversu óljóst þetta ákvæði væri
myndi hann ekki greiða atkvæði
með þessu ákvæði, en heldur ekki
gegn þvi.
F yrningarreglurnar
flóknar og óljósar
Lúðvik benti á að fyrningar-
reglunum væri gjörbreytt frá
gildandi lögum. Hinar nýju reglur
væru afar flóknar og yrði ekki af
þeim séð með neinu móti, hvort
fyrningar hækki samkvæmt þeim
eða lækki. Sennilega myndu þó
fyrningar hækka talsvert frá þvi
sem verið hafi. Enginn vafi léki á
Helgi Seljan um Byggingasjóö rikisins:
Breyta þarf út-
hlutunarreglunum
og tryggja aukiö fjármagn til byggingar
verkamannabústaöa
i siðustu viku mæltu Ilelgi
Seljan og Vilborg Harðardóttir
fyrir tillögu sem þau flytja um
húsnæðismái. i tillögunni er lögð
áhersla á í fyrsta lagi stóraukna
félagslega uppbyggingu, i ööru
lagi að þeir sem ekki eiga
húsnæöi fyrir, fái hagstæðari
fyrirgreiðslu, stórhækkuð lán og
viðráðanleg vaxtakjör, i þriðja
lagi að sem best verði unnt að
nýta eldra húsnæði og veitt
fullnægjandi lánafyrirgreiðsla til
kaupa á þvi, endurbóta eða vissra
viðbygginga.
Aukid fjármagn til
byggingar
verkamannabústaða
Tillagan sem Helgi og Vilborg
flytja er svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að skora á
rikisstjórnina að beita sér fyrir
þvi, að við endurskoðun þá, sem
nú fer fram á lögum nr. 30 frá 12.
mai 1970, um Húsnæðismála-
stofnun rfkisins, verði eftir-
farandi atriði sérstaklega tekin til
athugunar:
1. Fjármagn til byggingar verka-
mannabústaða verði aukið
verulega og sveitarfélögum
gert kleift og skylt að byggja
verkamannabústaði, enda
veröi hlutdeild rikisins i lán-
veitingum til þeirra aukin.
Jafnframt verði aukin og
bætt fyrirgreiðsla til þeirra
sveitarfélaga sem byggja
leiguibúðir.
2. Lán úr Byggingarsjóði rikisins
verði hækkuð verulega til
þeirra fjölskyldna sem ekki
eiga ibúð og ekki hafa átt ibúð á
s.l. 5árum. Verði við það miðað
að slik lán nemi allt að 60% af
byggingarkostnaði ibúðar i
fjölbýlishúsi, eins og hann er á
hverjum tima, samkvæmt út-
reikningum Hagstofu Islands.
Lán þessi verði veitt til bygg-
ingar eða kaupa á nýjum
ibúðum og einnig til kaupaog
endurbóta á eldri ibúðum.
3. Við ákvörðun á lánakjörum hjá
Byggingarsjóði rikisins verði
við það miðað, að árlegar
afborganir, vextir og visitölu-
álag af lánum sjóðsins til
hverrar ibúðar fari aldrei yfir
20% af launum fyrir 8 stunda
vinnu samkvæmt 2. taxta
Dagsbrúnar.
4. Stofnaður verði nýr lánaflokk-
ur til endurbóta á eldri ibúðum.
Á þann hátt verði dregið úr
þröfinni fyrir byggingu nýrra
bæjarhverfa og kosnaðar-
samra opinberra mannvirkja
til þjónustu fyrir ibúa þeirra
hverfa. Um framkvæmd slikr-
ar endurbyggingar verði tekin
upp samvinna við sveitarfélög-
in um nýtingu á eldri bæjar-
hverfum og þeim mannvirkjum
sem þar eru.
Endurskoðun
húsnædislöggjafar-
innar dregist
á langinn
I upphafi máls sins ræddi Helgi
Seljanþá‘staðreynd að kjörtima-
bil núverandi rikisstjórnar hefði
liðið án teljandi breytinga á
húsnæðismálalögunum þrátt
fyrir viðleitni stjórnarand-
stöðunnar og einstakra
þingmanna i þá átt. Útséð væri
um að slikar tillögur kæmu frá
rikisstjórninni fyrir þingslit.
Hann og Vilborg hefðu þvi talið
eðlilegt að kynna þær helstu til-
lögur sem fulltrúar Alþýðubanda-
lagsins i Húsnæðismálastofnun
hefðu flutt sem og fulltrúar
flokksins i þeim nefndum sem
fjailað hefðu um endurskoðun á
húsnæðismálalöggjöfinni.
Þá fjallaði Helgi um þau lána-
kjör sem fólki eru búin. Hann
benti á að i 3. lið tillögunnar væri
tekið upp það nýmæli að miða
lánakjör Byggingarsjóðs rikisins
við það, að árlegar afborganir
lántakenda fari ekki yfir visst
hámark af launatekjum fyrir
dagivinnu samkvæmt launataxta.
Þegar vextir af lánum til hús-
næðismála væru orðnir nærri 10%
og 60% lánanna bundin visitölu
byggingarkostnaðar, þá væri
fólki með venjulegar launatekjur
ókleift að standa undir vöxtum og
afborgunum af slikum lánum.
Einkum ætti þetta við um ibúðir
sem byggðar væru á vegum
sveitarfélaga og fengju lánað allt
að 80% af byggingarkostnaði.
Vextir og
visitöluálag rúmlega
60% af launum
Helgi benti á að vextir og visi-
töluálag af láni frá Byggingar-
sjóði rikisins, samkvæmt lögum
um Ieiguibúðir sveitarfélaga,
nema á mánuði fyrsta
afborgunarárið 60,5% af launum
Helgi Seljan
verkamanna á 2. taxta
Dagsbrúnar, eins og þau voru i
janúar 1978. Ef verkamaður fengi
venjulegt lán Húsnæðismála-
stofnunar, þá væru afborganir
minni, en þó væru vextir og
visitöluálag nálægt 24% af laun-
um verkamanns samkvæmt 2.
taxta Dagsbrúnar.
Helgi sagði að ljóst væri að
Byggingarsjóður rikisins hefði i
dag allmikið fjármagn til útlána.
Aætlaðar tekjur sjóðsins á árinu
1978 væru 9.3 miljarðar og til ráð-
stöfunar i lánveitingar rúmlega 8
miljarðar. Hins vegar færi aðeins
litill hluti þessa fjár til
verkamannabústaða eða annarra
félagslegra ibúðabygginga. A
árinu 1977 hafi aðeins 3 sveitar-
félög hafið byggingar verka-
mannabústaða.
Nýjar
úthlutunarreglur
Helgi sagði að miðað við
fjárhag Byggingarsjóðs væri vel
hægt að framkvæma þær tillögur
er kæmu fram i þingsályktun
hans og Vilborgar. Þó að lána-
kjörum og lánsupphæðum væri
breytt á þann veg sem gert væri
ráð fyrir i lið 2 og 3, þá þyrfti
ekkert aukafjármagn i
Byggingarsjóðinn. Það þyrfti
aðeins aðrar úthlutunarreglur.
Það þyrfti að endurskoða þær
reglur er giltu um dreifingu
fjármagnsins, og hætta að lána i
byggingar sem engin þörf væri að
lána út á.
þvi að þær fyrningar sem heim-
ilaðar væru i gildandi lögum,
væru háar og hefðu leitt til þess,
að mörg fyrirtæki hafi sloppið við
tekjuskattsgreiðslur. Sagðist
Lúðvik álita að ýmis fyrirtæki
myndu samkvæmt nýju reglun-
um fá verulega hækkun fyrninga.
Fyrningarheimildir nokkurra að-
ila myndu þó lækka eitthvað, eins
og þeirra er geri út skip. Þessar
nýju reglur væru of óljósar til
þess að hann treysti sér til að
samþykkja þær og myndi hann
þvi sitja hjá við afgreiðslu þeirra.
Akvæðin um skattlagningu
eigna myndu liklega leiða til þess
að skattar af eignum hækki nokk-
uð og sagðist Lýðvik telja það
fullkomlega eðlilegt.
Sérsköttun hjóna
Lúðvik sagði að með sérsköttun
hjóna væri stefnt i rétta átt. Með
frumvarpinu væri viðurkennd sú
meginregla að hjón skuli greiða
skatt hvort af sinum tekjum.
Eignir verði hins vegar sam-
skattaðar. Afnám 50% reglunnar
varðandi frádrátt á tekjum giftr-
ar konu, sem hefði sjálfstæðar
tekjur, myndi þó leiða til nokk-
urrar hækkunar á sköttum þeirra
hjóna, þar sem konan hefði góðar
tekjur. Sagðist Lúðvik telja það
sina skoðun að eðlilegra hefði
verið að leggja 50% regluna niður
i 2-3 áföngum.
Sérsköttun þýðir
hækkun skatta
Sem dæmi um áhrif sérsköttun-
ar benti Lúðvik á að ef eiginkonan
hefði á árinu 1978 1,5 miljón i árs-
tekjur og eiginmaðurinn 2,5
miljónir, þá hefðu þau greitt i
tekjuskatt samkvæmt gildandi
lögum 422 þús. krónur, en eftir
breytinguna yrði talan 475 þús.
krónur. Meðaltekjur kvenna á ár-
inu 1978 yrðu liklega yfir 1,5
miljón og þvi væri ljóst að þessi
breyting þýddi nokkra skatta-
hækkun.
Skattlagning launa
við eigin
atvinnurekstur
Varðandi skattlagningu launa
við eigin atvinnurekstur sagði
Lúðvik, að hér væri um að ræða
skattlagningarreglu sem hann
teldi stefna i rétta átt. Fram-
kvæmd reglunnar myndi þó vera
erfið og skipti miklu máli að
skattayfirvöld sýndu sanngirni
við ákvörðun persónulegra tekna,
en héldu þó fast við það megin-
ákvæði, að persónutekjur bland-
Framhald á 18. siðu
Rangir
útreikn-
ingar í
sjónvarpi
Við fyrstu umræðu um
skattafruinvarp ríkisstjórn-
arinnar i efri deild kom fram
hjá Ragnari Arnalds að út-
reikningar sem fjármála-
ráðherra hefði kynnt fyrir
nokkru i sjónvarpinu i sam-
bandi við þetta frumvarp
hefðu verið rangir. Þannig
hefðu tilteknir útreikningar
sýnt ákv. skattalækkun, en
nánari athugun sérfræðinga
hefði leitt I Ijós að um skatta-
hækkun væri að ræða.
Ragnar sagðist vera
undrandi á þvi að fjármála-
ráðherra skyldi ekki hafa séð
til þess að þessir útreiningar
væru leiðréttir, og réttar
miðurstöður kynntar al-
menningi i sjónvarpinu.