Þjóðviljinn - 08.10.1978, Blaðsíða 16

16 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN ! Sunnudagur 8. október 1978
„ÞRÖNGT
HORN"
ir að við getum ekki komist nær
nema breyta linsunni. Hægt er
að fá lausar aukalinsur sém
festar eru á linsu vélarinnar svo
hægtsé að mynda nær, t.d. titla,
skordýro.þ.h. (Close-up linsur).
Þessar linsur eru mældar i
„diopters” sem samsvarar
brennividd þeirra i metrum.
-t-ld linsa hefur brennividdina
lm, +2d er 50 sm, +3d er 33,3
sm. o.s.frv. Hægt er aö nota
zoomið, en dýptarskarpleikinn
minnkar. Best er að hafa góða
lýsingu svo hægt sé að nota litið
ljósop, þvi þessum linsum er
hætt við að rugla litum saman
og beygja linur á stóru ljósopi.
Til þess að komast hjá auka-
linsum er hægt að stilla sumar
hreyfilinsur á ,,macro”-still-
ingu. Er þá hægt að kvikmynda
mjög nálægt, næstum þvi við
linsuglerið. Macro-stillingin
fæst með þvi að breyta afstöðu
linsuglerjanna innbyrðis. Glerið
sem heldur myndefninu skörpu
þegar zoomað er, er breytt með
zoom-hringnum þannig, að á
macro-stillingu er skarpleik-
inn stilltur meö zoomi og þvi
ekki hægt aö zooma.
Margar vélartegundir hafa
macro-stillinguna á gleiðari
enda linsunnar, sem gerir kleift
að fara úr macro-stillingu yfir i
vanalega tölu. Aðrar hafa
macro á þrengri endanum og
þvi hægt að taka nær og vera
jafnframt fjær með vélina svo
ekki sé skyggt á birtuna.
Hægt er að fá ýmsa aðra
aukahluti með linsum sem hafa
áhrif á myndina. Stjörnusia
(star-burst filter) er alþakin
finum linum og framkallar þau
áhrif að stjörnur myndást um
ljós(astaura) og bjarta hluti. 1
staðinn er hægt aö nota fint,
þéttriðið málmnet. Þokusia (fog
filter) er notuð til að ná fram
draumaheimi! 1 staðinn má
nota ljósan nælonsokk yfir lins-
una.
Verkefni 3
Hugmyndin að baki þessu
verkefni er að nota gleiðlinsu og
fjærlinsu á sama myndefnið.
Skoðið teikningarnar. Hér er
um sama atriðið að ræða, þó séð
frá mismunandi sjónarhorni.
Gleiðlinsan (stillingin) sýnir
allt atriðið. Stúlkan fer yfir
brúna og sest i stólinn. Hægt
hefði verið að kvikmynda þetta
á mismunandi vegu, en gleið-
linsan sýnir i einy_myndskeiði,
teknu frá föstum punti, hvað er
að gerast.
Fjærlinsan (stiilingin) beinir
athyglinni að stúlkunni. Hún
sýnir ekki hvers vegna stúlkan
fer yfir brúna. Ahorfandinn ger-
ir sér jafnvel ekki grein fyrir þvi
að hún sé að fara yfir brú, en
hann sé andlitið betur en i hinu
myndskeiðinu. .
Síðar munum við útskýra
hvernig hægt er að klippa þessi
tvö myndskeið saman. En nú
skulum við einbeita okkur að
þvi að taka þau, hvort á eftir
öðru.
Astæðan fyrir þvi aö þetta er
sýnt með teikningum en ekki
ljósmyndum, er sú að þaö er
auðveldara fyrir þig aö heim-
færa þetta á þinar aöstæður.
Þú þarft ekki að kvikmynda
stúlku að fara yfir brú, heldur
halda þig við undirstöðuatriðið.
Ef þú vilt heldur filma Gisla,
Eirik og Helga á leiö i bæinn,
myndi gleiðlinsan sýna strák-
ana koma út úr bænum, setjast
upp i dráttarvélina og aka i
burtu; eða Rauðhetta kæmi út
úr bænum meökörfunaog gengi
til skógar. Fjærlinsan sýndi
strákana á dráttarvélinni eða
Rauöhettu i skóginum.
TSf þú vilt ákveða myndefnið
sjálfur þarf þetta aö koma fram:
1. Skifja undirstöðuatriðin — að
nota gleitt horn og mjótt horn
i sama atriðinu.
2. Myndbygging og stöðugleiki
— athuga vel mynduppbygg-
inguna og nota þrifót ef hægt
er.
3. Lýsing — vertu vill um að
lýsing sé næg og þægileg.
4. Dýptarskarpleiki (fókus) —
serstaklega meö fjærstilling-
unni þegar leikarinn nálgast.
Mundu að bjartur dagur gefur
lengra skarpleikasvið.
5. Æfingar — æfa atriðin vel
m.a. með þvi að horfa i vél-
ina.
eða f/1,7. Þegar Kodak setti
mjög hraða filmu (Ektachrome
160ASA) á markað komu fram
(XL 1/2 existing light, þe. film-
an er lýst lengur). Til að ná sem
mestu ljósi inn á filmuna var
klóin gerð hraövirkari þannig
að styttri timi fór i að draga
filmuna fyrir ljósopið og þvi
hægt að lýsa hana lengur. Með
XL vélum er hægt að taka kvik-
myndir i vanalegri innanhúslýs-
ingu (lestrarbirtu), ef notuð er
hröð filma.
t.leiðlinsan (eða viðstilling á
zoom-Iinsu) eykur fjarvlddina
og fær hlut í forgrunni til að
drottna yfir umhverfinu. Stúlk-
an kemur yfir brúna og sest i
stólinn sem er I forgrunni. Staða
vélarinnar er föst.þó gæti aðeins
þurft að lyfta henni eins og sjá
má á mynd þrjú svo höfuð leik-
arans hverfi ekki upp úr ramma
Stærsta nýtanlega ljósopið fer
eftir hönnun linsunnar. Hraðar
linsur (linsur með stórt ljósop)
eru miklar að ummáli aö fram-
an og mjög flóknar i allri upp-
byggingu. Allar linsur gefa
óskarpari mynd á stærsta ljós-
opi en ef þvi væri lokað um 2-3
stopp og horn myndarinnar
dekkjast siður.
Dýptarskarpleiki
Dýptarskarpleikinn á allt sitt
undir þrem atriðum: brenni-
vidd, ljósopi og fjarlægðinni
sem stillt er á.
Hann minnkar við aukna
brennividd, stórt ljósop og
„stutta” fjarlægö, en eykst við
stutta brennividd, litið ljósop og
„langa” fjarlægð.
Þetta þýðir að ef við notum
stutta brennivídd (t.d. gleið-
linsu), myndum i sólskini (lítið
ljósop) og höfum hæfilega fjar-
lægð frá myndefni að vél, náum
við miklum dýptarskarpleika.
Undir slfkum kringumstæðum
er hárnákvæm fjarlægðarstill-
ing ekki svo mikilvæg og til eru
vélar meö fastri fjarlægðarstill-
ingu (fixed focus) sem gefa
skarpa mynd frá nokkrum fet-
um og i óendanlegt i góðri birtu.
Hægt er að nota hreyfilinsuna
á þennan hátt með þvi að hafa
hana gleiða (litið eða ekkert
zoom) og fjarlægöarstiliinguna
um það bil 15 fet.
En þar sem dýptarskarpleik-
inn minnkar eftir þvi sem
brennividdin eykst, þ.e. þegar
zoomað er að, er best að draga
fyrst myndefnið að sér, stilla
skerpuna, zooma frá, byrja að
taka og zooma hægt að i tök-
unni. Annarsá myndin það til að
verða ósköp (út úr fókus).
Þetta er tilbrigöi við fyrra
myndskeiðiö. Staða vélarinnar
er föst og notuð er löng brenni-
vidd (fjærlinsa eöa mikið
zoom). Fjarviddin „styttist” en
leikarinn er aðalatriðiö. Breyta
verður dýptarskarpleikanum
(fókusnum) eftir því sem
leikarinn nálgast. Þetta veröur
aö æfa.
Ef notuð er föst linsa (ekki
zoomlinsa) og myndefnið (leik-
ari) nálgast vélina, er hægt að
breyta fjarlægðarstillingunni
þannig, að leikarinn verði i fók-
us (skarpur) en bakgrunnurinn
sem hann gengur frá verður
óskýrari eftir þvi sem hann
nálgast. Þetta er kallað „focus
pulling” (skarpleika-fylgd).
Mjög erfitt er að gera þetta á
hreyfilinsu, þ.e. að zooma frá
um leið og skerpunni er breytt.
Dýptarskarpleikinn virkar
þannig að um það bil 1/3 af
myndefninu fj^ir „framan”
ákveðna fjarlægöarstillingu og
2/3 fyrir „aftan” hana eru
skarpir. Þetta ættum við að
hafa hugfast þegar við ákveöum
dýptarskarpleika.
Þegar myndað er mjög litið
myndefni er dýptarskarpleikinn
mjög „grunnur” og getur verið
nokkrir millimetrar. Skiptir þá
ekki máli hvernig myndefniö er
tilkomiö — með fjærlinsu, nær-
linsu eða „macro” stillingu.
Nærmyndir
Flestar iinsur hafa minnstu
fjarlægðarstillingu 3,4 eða 5 fet
(1,0 1,2 til 1,5 metra). Þetta þýð-
Akranes —
iélagsráðgjafi
Félagsmálaráð Akraneskaupstaðar ósk-
ar að ráða félagsráðgjafa til starfa.
Umsóknarfrestur er til 1. nóv. n.k. Upp-
lýsingar gefur undirritaður i sima 93-1211 '
eða 93-1320 j.
Akranesi 4. október 1978
Bæjarritari
Þurrkaður harðviður
Einnig fyrirliggjandi hnota, japönsk eik
og oregon pine. Harðviðargólflistar fyrir
parket. Sendum i póstkröfu um allt land.
HÖFÐATÚNI 2 - REYKJAVÍK
Sími: 22184 (3 l(nur)
Keflavík
Þjóðviljann vantar umboðsmann til að
annast dreifingu og innheimtu blaðsins i
Keflavik.
Upplýsingar hjá umboðsmanni i sima 1373
i Keflavik, eða hjá framkvæmdastjóra
blaðsins i Reykjavik, simi 81333.
DIOOVIUÍNN
Starfsmaður óskast
Alþýðubandalagið i Reykjavik óskar að
ráða starfsmann „á skrifstofu félagsins.
Reynsla i félagsstörfum og almennum
skrifstofustörfum æskileg. Þeir sem á-
huga hafa eru beðnir að leggja nafn og
simanúmer inn á skrifstofu félagsins að
Grettisgötu 3. Siminn er 17500 og skrifstof-
an er opin alla virka daga.
1 Hafnarfjörður-Lóðir
— í Hvommum
Þar sem nú liggja fyrir nánari upp-
lýsingar um fjárhæð upptökugjalds af lóð-
um i Hvömmum framlengist umsóknar-
frestur um lóðirnar til 15. október n.k.
Umsóknir sem bárust eftir fyrri aug-
lýsingu i sumar þarf ekki að endurnýja
Kaffihitun
— Ræsting
Þjóðviljinrr þarf að ráða starfsmann til að
annast hreingerningarstörf og kaffihitun
fyrir starfsfólk.
Upplýsingar gefur framkv.stjóri blaðsins.
D/OÐVrUINN