Þjóðviljinn - 04.03.1979, Blaðsíða 3

Sunnudagur 4. mars 1979 ÞJÓÐVILJINN — StÐA 3
Það er
öfugmæli
að
tala um ^
aukna
friðun í
seinni tíð
veiddir t.d. sildin, rækjan og
humarinn. Auövitaö eru fiski-
fræ&ingum mislagöar hendur eins
og öörum. Likur má þó leiöa aö
þvl aö veiöar á áöurnefndum teg-
undum væru ekki auösuppspretta
i dag ef starfa þessara manna
heföi ekki notiö viö. Nú er þaö
þorskurinn og loönan. Stjórn-
málamennirnir segja aö viö
höfum ekki efni á aö friöa, vegna
afkomu þjóöarbúsins. Hvllík rök.
Meö sömu rökum má auövitaö
segja aö viö höfum ekki efni á
ollukreppu. Nægja þessar
aöferöir, sem stundum hafa veriö
kenndar viö strútinn? Ég held
varla. Stundum minnir þetta mig
á þá tegund drykkjumanna sem
neita aö horfast f augu viö
timburmenn og detta bara I þaö
aftur.
Nú má enginn skilja orö min
svo aö ég áliti fiskifræöinga
óskeikula, fjarri þvi. Viö sjómenn
kunnum margar sögur aö segja
frá þvf aö þeim hafi skeikaö. Ég
álit þó aö þær kröfur sem viö
gerum til þeirra veröi aö vera i
einhverju samræmi viö þær
kröfur sem viö gerum til sjálfra
okkar. Annaö væri óraunhæft. Þvi
má svo bæta viö aö oft skortir á aö
nægilegum upplýsingum sé
miölaö frá fiskifræöingum um
verkefni þau sem þeir vinna aö
og niöurstööu af rannsóknum
þeirra. Slikt þyrfti aö gera á
ljósan og greinargóöan hátt sem
oftast báöum aöilum til hags-
bótar. Sjómenn og fiskifræöingar
þurfa á hver öörum aö halda og
slikt myndi draga úr misskiiningi
og tortryggni þeirra i milli. Ég
viöurkenni aö stjórnmálamenn
þurfa stundum aö taka tillit til
annarra þátta en hreinna fiski-
fræöilegra, þegar um framtiö
fiskveiöa er aö ræöa. En þetta
ætti aö vera undantekningar en
ekki regla út fyrir eölileg mörk i
þessum efnum.
Agætur skipstjóri sagöi fyrir
nokkru, þegar mál þessi bar á
góma: „Fiskifræðingarnir vita
litiö en viö vitum bara minna”.
Þaö er mikiö til i þessu. En viö
veröum aö hætta aö meta alla
óvissuþætti i fiskifræöilegum
efnum, þeim gráöugustu og
ófyrirleitnustu i vil. Slikt hlýtur
aö leiöa okkur i ógöngur innan
tiöar. Hættum aö hundsa tillögur
fiskifræöinga svo mjög sem gert
hefur veriö undanfariö. Ekki
þeirra vegna heldur vegna fram-
tiöarinnar. Viö þurfum á fiski-
fræöingum aö halda og ég hef
ekki trú á aö kunnáttu þeirra hafi
hrakað svo mjög á siöustu árum.
Sömu sögu er þvi miöur ekki
hægt aö segja um ýmsa fisk-
stofna. Þeim hefur vissulega
hrakaö. Þaö er engin vá fyrir
dyrum, þó skynsemin veröi látin
ráöa meira en nú er gert. Þaö
þarf aöeins aö breyta búskapar-
háttum og hætta aö blóömjólka.
Þegar ég var aö ljúka þessum
pistli barst mér i hendur Þjóö-
viljinn föstudagin 23. febr. 1
blaöinu var þátturinn Fiskimál
skrifaöur af Jóhanni E. Kúld.
Eins og svo oft áöur var þar
margt fróölegt aö finna. Jóhann
hefur um árabil skrifaö af mikilli
þekkingu um fiskvinnslu og
veiöar. Þaö olli mér þvi miklum
vonbrigöum þegar ég sá i
umræddri grein aö hann virðist
nú fylla þann flokk manna sem
tileinkar sér Matthiasar-
kenninguna. Matthiasar-
kenningin felur sem kunnugt I sér
þá staöhæfingu aö nú séu i gangi
geysilegar friöunaraðgeröir
umfram þaö sem áöur var og vart
sé hægt aö ganga öllu lengra i
þeim efnum. Margir sem
aöhyllast þessa kenningu, þar á
meöal Jóhann J.E. Kúld i um-
ræddri grein, telja meira aö segja
aö minnkaöur afli undanfariö
stafi i og meö af þessum
friöunaraögeröum, þ.e. aö skipin
komist ekki aö til veiöa þar sem
fiskur er fyrir hendi. Satt er aö
svæöi hafa verið friöuö undan-
farin1 ár meö lögum og reglu-
geröum. En ég fullyrði aö marg-
fallt stærri svæöi hafi veriö friöuö
oft áöur. Ekki meö valdboði á
einn eða annan hátt, heldur af
náttúrunnar hendi og vegna
skorts á tækni og búnaöi viö
veiöarnar.
Þaö eina sem stendur uppúr i
öllu friöunarbrölti undanfarinna
ára er stækkun möskvans og
skyndilokanir vegna smdfisk-
veiöa. í staö þeirra svæöa sem
lokuö hafa veriö fyrir togurum
undanfarin ár hafa þeir hagnýtt
sér mörg og sumstaðar stór veiöi-
svæöi, sem áöur var ótogandi á
meö botnvörpu. Fyrir örfáum
árum var allt hafiö friðaö fyrir
togveiöum nema örfá fet viö
botninn. Nú hefur þaö veriö opnaö
meö tilkomu flotvörpunnar.
Útkantarnir undan S-SV landi
voru ekki netasvæöi fyrir nokkr-
um árum. Nú lafa trossur þar
viöa út i djúpiö og ætli þaö vegi
ekki fullt á viö lokun „Frlmerkis-
ins” á Selvogsbanka. Aður smaug
hluti hrygningarfiskjar undir
netatrossurnar. Tilkoma blý-
teinsins kemur i veg fyrir þá
friöun nú. Svona mætti lengi telja.
Stundum hafa máttarvöldin
friöað allhressilega eins og á
árunum fyrir 1970 meö þvi aö
breiöa hafis um stór fisksvæbi um
lengri og skemmri tlma.
Flotinn er stærri en nokkru
sinni áöur og betur búinn. Flotinn
eyðir 70% meiri oliu til að ná. i
sama fiskmagn og áöur. Hafa
menn gleymt girnisnetum og raf-
magnsrúllum? Hafa menn
gleymt byltingu þeirri sem oröiö
hefur i tækjabúnaöi veiöiskip-
anna? Þaö væri langur listi ef allt
væri talið. Hvaö meö C-lóran og
fisksjárnar góöu með stækk-
aranum?
Menn getur aö sjálfsögöu greint
á um fiskveiöimálin endalaust.
En aö tala um aukna friöun i
seinni tiö er öfugmæli. Þó allt þaö
kák sem þar hefur veriö haft I
frammi á undanförnum árum sé
lagt saman vegur þaö engan-
veginn á móti þeirri tækniþróun
sem átt hefur sér staö á sama
tima. Þaö er mergurinn málsins.
Magni Kristjánsson
Ólafur Briem
sj ötugur
liöinni tiö. Enn sem fyrr mætum
viö honum á göngu eöa kveöjum
dyra og drekkum kaffi kolsvart
meö húsráðanda, sem er alltaf
jafnfús að taka upp þráöinn þar
sem siöast var frá horfiö, og er
hressilega forvitinn um þá
reynslu sem gestinum hefur
áskotnast um leiö oghann bætir i
bolla hans af hugöarefnum sinum
og vibsýni. Þaö er ekki sist af
þessum sökum aö Laugarvatn er
enn I dag gildur þáttur i lifi þess
25 ára stúdents sem hér stingur
niöur penna, og svo er um fleiri.
Arni Bergmann.
Þegar menntaskóli var aö taka
til starfa á Laugarvatni fyrir
röskum aldarfjórðungi komu
ýmsir menn prýðilegir vib sögu,
en eftir á aö hyggja, er mér nær
aö halda, að þaö tiltæki hefði ekki
tekist rétt vel, nema af þvi að
Ólafur Briem var með I þeirri
göngu sem þá hófst. En þvi er
þetta upp rifjað, aö ólafur varö
sjötugur núna i vikunni.
ólafur haföi áöur kennt drjúgan
tima við héraösskólann þar á
staönum. I hinum nýja mennta-
skóla varö ólafur fyrst og fremst
leiöbeinandi okkar um lendur
bókmennta. Þá leiðsögn hefur
hann annast af mikilli prýði. Viö
sem fyrstir settumst i skólann
heyröum úr öörum stööum skelfi-
legar sögur af þvi, aö Eddukvæði
væru brytjuö I spaö til setninga-
fræðilegra nota. Á meöan liföum
við i bilifi, nutum skýrrar og
aðlaöandi framsetningar ólafs á
þvi sem mest var um vert I is-
lenskumbókmenntum, um leið og
hann kunni mætavel á sinn hæg-
láta hátt aö vekja og viðhalda for-
vitni um þaö samhengi viö þau
mörgu svið sögu og samtlðar,
sem bókmenntaiöja gefurkostá.
ólafur kunni ekki sist þá list aö
efla menn til glimu viö nýjar bók-
menntir, þaö gat gerst aö heilir
bekkir urðu furöu afkastagott
verkstæöi I gagnrýni. Þó nokkrir
nemenda uröu ekki samir menn
siöan, svo mjög sem bókmennta-
iöja hefur mótaö allt þeirra hlut-
skipti.
Ólafur Briem hefur skrfað
margt um sin fræði, hann hefur
frætt margar kynslóöir um goöa-
fræði, gefiö út Eddukvæði, úrval
af ljóöum Davib Stefánssonar og
vinnur nú að útgáfu á Matthiasi
Jochumssyni; fyrir nokkrum ár-
um gaf hann út greinargóða og
bráðskemmtilega skýrslu kenn-
ara og fræðimanns um þá list að
lesa Islendingasögur. Hann er sá
maöur sem einna best kann þá
list aö ganga um Island, og eiga
margir menn honum þakklætis-
skuld aö gjalda fyrir þaö, aö einn-
ing i þeirri iist hefur hann veriö
örlátur fræöari.
1 upphafi þessa máls var
minnst á tiöindi sem gerðust fyrir
meira en aldarfjórðungi. En á
leiöinni hefur það vonandi komist
til skila, aö Ólafur Briem er læri-
sveinum sinum ekki minning úr
Við förum ekki út
með því að fara inn
Þann 7. júni fara fram kosning-
ar til EBE-þings i Danmörku.
Andstæðingar aöildar Danmerk-
ur aö Efnahagsbandalaginu eru
ekki á einu máli um hvort sitja
eigi hjá viö atkvæöagreiöslu eöa
hvort greiöa eigi atkvæöi fram-
boöslista Hreyfingarinnar gegn
EBE.
EBE veitir flokkunum fé til aö
styrkja kosningaáróöur þeirra og
hefur ma. danski kommúnista-
flokkurinn fengið pening þótt
hann bjóöi ekki sjálfstætt fram
heldur meö öörum á lisia
Hreyfingarinnar gegn EBE.
Andstæöingar atkvæða-
greiöslunnar standa hins vegar
verr aö vigi þar sem þeir fá enga
peninga frá EBE til aö fjár-
styrkja sina herferð. Þeir halda
þvi stuöningssamkomur og selja
merki og annaö til að safiia pen-
ing inn.
Hér á myndinni má sjá nokkra
þeirra, en á skiltinu stendur:
Danmörk úr EBE. Viö komumst
ekki út meö þvi aö fara inn.
(SoDa)
Blaðberar
óskast
Vesturborg:
Fálkagata — Lynghagi
(sem fyrst)
Melar (sem fyrst)
D/OÐVIUINN
Siðumúla 6, simi 81333.
Landsins mesta úrval ai
HEYRNARTÓLUM:
Audio-tedhnica AKG
Alba Sennheiser
Koss Stanton
Pickering Toshiba
30 gerðir alls
Geriðsamanburðog veljið
heyrnartólið að yðar smekk.
Allar tengisnurur
Seljum allar gerðir
af hljóðtengisnúrum
Kaupendaþjónusta
Aðstoðum við val á
hljómf lutningstækjum.
HLJÓMTÆKJAÞJÓNUSTAN LAUFÁSVEGI 1.
Opið 10-1 og 2-6
Sími 29935