Þjóðviljinn - 04.03.1979, Blaðsíða 19

Sunnudagur 4. mars 1979 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 19
erlendar
bækur
Towards the Final
Solution.
A History of European Racism.
George L. Moss. J.M. Dent 1978.
Kynþáttafordómar hafa fylgt
mannkyninu i langri sögu þess i
einhverri mynd. Þessi bók fjallar
einkum um andúö á Gyöingum i
Evrópu og þá einkum i Þýska-
landi á dögum nasista. Höfundur-
inn rekur fyrst forsendur fordóm-
anna aftur á 18. öld, en þá mótuö-
ust nýjar kenningar um mismun-
og eöli kynþátta, byggöar á vis-
indakenningum þeirra tima svo
og á uppstokkun Evrópubúa eftir
þjóöerni og tungumálum. Þá tók
„jöröin aö stynja undan öllum
sinum fööurlöndum”.
Fyrsti visir aö mannfræöi kem-
ur upp á 18. öld og þar meö til-
raunir til aö ákveöa stööu manns-
ins I náttúrunni, samanburöur
mismunandi kynflokka og til-
heyrandi mælingar og lýsingar á
einkennum hvers kynflokks.
Pletisminn og fagnaöarboöskapur
ýmissa sértrúarflokka varö til
þess aö ýta undir dulhyggju,
„innilegra samband viö frelsar-
ann” og þar af leiddi kenningar
um gróskumikiö innra tilfinn-
ingallf og um hinn „innri mann”,
sem var mismunandi eftir kyn-
flokkum. Slöan koma kenningar
um guödóminn og um guö innra
meö hverjum manni og meö
fleiru i þeim stíl varö ekki langt I
„þjóöarsálina”. Þrælaverslunin
og tilraunir mannvina til aö
kristna og mennta frumstæöar
þjóöir, sem mistókust oftar en
þær tókust, mynduöu þá hug-
mynd meöal Evrópubúa aö litaöir
kynþættir væru ekki móttækilegir
fyrir evrópska menningu og þar
meö ekki jafningjar Evrópu-
manna. Þróunarkenningar fyrir
daga Darvins juku þeim skoöun-
um fylgi aö gifurlegur munur
væri á kynþáttum og þar af leiddi
ákveönar hugmyndir um hvern
flokk, hver flokkur átti slna
„þjóöarsál” og var af forlögum
ákveöinn hlutir I framþróuninni.
Og þetta þótti allt visindalega
sannaö.
Höfundur rekur þessa sögu og
fjallar slöan um kenningar
Gobineau og Houstons Chamber-
lain og slöan þeirra sem tóku aö
tina saman kenningar hinna og
annarra I þaö kerfi sem hentaöi
þeim pólitiskt. Og þá var komiö
aö þeim punkti þar sem vissir
kynflokkar voru „góöir” en aörir
„slæmir” og til trafala uppbygg-
Stærstu póstverslun í Evrópu
heim til þin
Nærri 1000
litprentaðar
síður
10. listinn
á íslandi
Vinsðmlegast klippiö þennan hluta frá auglýsingunni og sendiö okkur
ásamt kr. 4.000.-. ef þér viljið kaupa Quelle pöntunarlista vor-sumar
1979. Greiðslu er best aö inna af hendi með þvi að greiða inn ápóstgiró-
reikning okkar nr. 15600 eða senda ávísun með afklippunni til:
Hlein hf. Pósthólf 39, 230 Njarðvík, Sími 92-3576
________________________________________________ Greiðsla:
nafn sendanda □ Áv. meðfylgjandi
________________________________________________ □ Gíró nr. 15600
heimilisfang > □ Póstkrafa + kostn.
________________________________________________Vinsamlegast krossið
við réttan reit.
sveitarfélag póstnúmer
Rafmagnsveitur ríkisins
óska að ráða
skrifstofumann að svæðisskrifstofu Raf-
magnsveitnanna á Egilsstöðum.
Verslunarskólapróf eða hliðstæð menntun
er æskileg.
Umsóknir með upplýsingum um menntun,
aldur og fyrri störf sendist rafveitustjóra
á Egilsstöðum eða starfsmannastjóra i
Reykjavik.
Rafmagnsveitur rikisins
Laugavegi 116
105 Reykjavík
ingu heilbrigös samfélags hrein-
ræktaöra arla. Slöan rekur höf-
undur upphleöslu þessara kenn-
inga „ad absurdum”, en þá var
þvi stigi náö, eftir mörg ár af
heilaþvotti og endurtekningum á
lygunum, aö lokalausnin var tek-
in til athugunar og slöan fram-
kvæmd meö moröum á 6.000.000
Gyöinga.
Gyöingaofsóknir voru gamlar I
Evrópu og tlökuöust löngu fyrir
daga upplýsingarinnar á 18. öld,
en þær ofsóknir byggöust ekki á
vlsindalegum kenningum og „úr-
vali hinna hæfustu”, þaö var fyrst
á 19. og 20. öld sem „visindaleg-
um” aöferöum var beitt I mann-
fræöinni og félagsfræöinni til þess
aö sanna galla vissra þjóöa og
þjóöflokka og byggja þannig upp
ákveöna mynd af þeim þjóöum
sem óheppilegar þóttu rikjandi
öflum eöa stefnum.
Lengst gekk þetta I Þýskalandi
á dögum nasista og þar var unniö
aö „lausninni” af þýskri ná-
kvæmni og hugkvæmni. Höfundur
lýsir aöferöum Þjóöverja viö eyö-
ingu fólks af gyöingaættum I
Evrópu á strlösárunum, þeirri
þýsku hagræöingu og nýtni sem
einkenndi aögeröirnar og loks
árangrinum.
Höfundurinn er prófessor viö
Wisconsin háskóla og Hebrea há-
skólann I Jerúsalem og hefur sett
saman bækur varöandi sögu og
menningarsögu.
Plato: Gorgias.
Translated with an Introduction
by Walter Hamilton. Penguin
Books 1977.
Plato: The Symposium.
Translated by Walter Hamilton.
Penguin Books 1978
Plato: The Laws.
Translated with an Introduction
by Trevor J. Saunders. Penguin
Books 1978.
Þessi þrjú rit eru endurútgáfur
I Penguin Classics, en þar hafa
komiö út f jölmörg verk bæöi þýdd
úr grlsku og latinu, svo og úr öör-
um málum. Plato markaöi mönn-
um snemma umræöuefni og enn
þann dag I dag eru þessi um-
ræöuefni timabær. Þaö mun hægt
aö fá öll verk Platons þýdd á
ensku I þessari útgáfu.
Die Lyrik des Mittelalters
Eine Einfuhrung. Peter Dronke.
Aus dem Englishen ubertragen
von Peter Hasler. Deutscher
Taschenbuch Verlag 1977.
Ritiö spannar bæöi rómönsk og
germönsk tungumál, og einnig
veraldlegan og trúarlegan kveö-
skap, timabiliö sem fjallaö er um
nær frá 850-1300, eöa frá Notker
og framaö timum Dentes. Ljóöa-
gerö á þessum tlmum var, aö þvl
er varöar mikinn hluta Evrópu,
alþjóöleg þótt ort væri á þjóö-
tungum og veröur þvi ekki skilin
nema meö þvl aö hafa I huga ev-
rópska og latneska ljóöaarfleifö.
Bókinni er skipt I sjö höfuökafla
þar sem rætt er um helstu þætti
kveöskapar, andleg kvæöi og ver-
aldleg og skipt eftir tungumálum.
Rit þetta er sýnisbók og nær
fremur skammt, enda er þvl áetl-
aö aö vera þaö eins og tjáist I for-
mála. Hér vantar alveg norrænan
kveöskap sem kemur e.t.v. til af
þvi aö sá kveöskapur átti sér sér-
stööu, var ekki tengdur latneskri
kveöskapararfleifö, en höfundur
viröist binda sig talsvert viö þaö
einkenni I vali slnu.
Auglýsing
VORNAMSKEIÐ
HEIMILISIÐNAÐAR-
FÉLAGS ÍSLANDS
A.
B
C.
D.
E
F.
G.
VEFNAÐUR — Kvöldnámskeið
26. mars — 23. mai.
Kennt: mánudaga — miðvikudaga —
fimmtudaga kl. 20—23.
MYNDVEFNAÐUR
Kvöldnámskeið
30. mars — 8. júni
Kennt: föstudaga kl. 20—23
VEFNAÐUR FYRIR BÖRN —
dagnámskeið
22.mars—8. mai
Kennt: þriðjudaga — fimmtudaga kl.
16—18.
UPPSETNING VEFJA —
kvöldnámskeið
28. mai — 6. júni
Kennt: mánudaga — þriðjudaga —
miðvikudaga kl. 20—23.
ÞJÓÐBUNINGASAUMUR —
Kvöldnámskeið
13. mars — 8. mai.
Kennt: þriðjudaga kl. 20—23.
KNIPL — dagnámskeið.
10. mars — 19. mai
Kennt: Laugardaga kl. 14—17.
TÓVINNA — H ALASNÆLDU SPUNI
— kvöldnámskeið
21. mars — 2. mai
Kennt: miðvikudaga kl. 20—23.
H.l. HNÝTINGAR — kvöldnámskeið
13. mars — 10. april.
Kennt: þriðjudaga — fimmtudaga kl.
20—23.
H. 2. HNÝTINGAR — kvöldnámskeið.
24. april — 22. mai
Kennt: þriðjudaga — fimmtudaga kl.
20—23.
I. 1. VATTTEPPAGERÐ (quilting —
patchwork) dagnámskeið
12. mars — 14. mai
Kennt: mánudaga kl. 17—20.
I. 2. VATTTEPPAGERÐ (quilting —
patchwork) kvöldnámskeið
12. mars — 14. mai.
Kennt: mánudaga kl. 20—23.
J. UTSKURÐUR — kvöldnámskeið
14. mars — 18. april
Kennt: Miðvikudaga — föstudaga kl.
20—23
Kennslugjöld greiðist við innritun.
Innritun fer fram hjá:
ÍSLENSKUR HEIMILISIÐNAÐUR
Hafnarstræti 3.
REIKNISTOFNUN
BANKANNA
óskar að ráða:
1. Starfsmann til tölvustjórnar.
1 starfinu felst m.a. stjórn á einni af stærstu tölvum
landsins ásamt móttöku og frágangi verkefna.
Starf þetta er unniö á vöktum.
2. Starfsmann til gagnaritunar.
t starfinu felst m.a. uppgjör, gagnaritun og móttaka
gagna.
Starf þetta er unniö á kvöldin.
Viö sækjumst eftir áhugasömum starfsmönnum á aldrin-
um 20—35 ára meö stúdentspróf, verslunarpróf, banka-
menntun eöa tilsvarandi þjálfun eöa menntun.
Skriflegar umsóknir sendist Reiknistofu bankanna,
Digranesvegi 5, Kópavogi, fyrir 15. mars nk. á eyöublöð-
um sem þar fást.