Þjóðviljinn - 04.03.1979, Blaðsíða 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 4. mars 1979
DIOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs
hreyfingar og þjóðfrelsis
Ctgeíandi: Útgáfufélag Þjóðviljans
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Kitstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Fréttastjóri: Vilborg Haröardóttir
Rekstrarstjóri: Úlfar Þormóösson
Auglýsingastjóri: Rúnar Skarphéöinsson
Afgreiöslustjóri: Filip W. Franksson
Blaöamenn: Alfheiöur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Erla Sigurö-
ardóttir, Guöjón Friöriksson, Ingibjörg Haraldsdóttir, Ingólfur Mar-
geirsson, Magnús H. Glslason, Sigurdór Sigurdórsson. tþróttafrétta-
maöur: Ingólfur Hannesson. Þingfréttamaöur: Siguröur G. Tómasson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Leifur Rögnvaldsson.
útlit og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson, Sævar Guöbjörnsson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Ellas Mar.
Safnvöröur: Eyjólfur Arnason
Auglýsingar: SigríÖur Hanna Sigurbjörnsdóttir, Þorgeir Olafsson.
Skrifstofa: Guörún Guövaröardóttir, Jón Asgeir Sigurösson.
Afgreiösla: Guömundur Steinsson, Hermann P. Jónasson, Kristín Pét-
ursdóttir.
Sfmavarsla: ólöf Halldórsdóttir, SigrlÖur Kristjánsdóttir.
Bflstjóri: Sigrún Báröardóttir
Húsmóöir: Jóna Siguröardóttir
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
útkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn Guömundsson.
Ritstjórn, afgreiösla og augtýsingar: SfÖumúla 6, Reykjavfk, sfmi 8 13 33.
Prentun: Blaöaprent hf.
Lánaðar fjaðrir
og hœttuboðar
Sjálfstæðisflokkurinn hefur á Alþingi lagt fram til-
lögu til þingsályktunar um þingrof og kosningar. Það lá-
ir honum enginn að þingflokkurinn skuli með þessum
hætti hnykkja á þeim f jölmiðladeilum sem stöðugt eru í
gangi milli stjórnarflokkanna um stefnuna í efnahags-
málum. Sjálfstæðisf lokkurinn hefur mikla þörf fyrir að
reisa sig úr þeirri lágkúru og pólitísku vesöld sem hann
hefur verið í siðan eftir síðustu kosningar.
• En Sjálfstæðisflokkurinn er ekki gróinn sára sinna
og því er lítt fýsilegt fyrir hann að leggja út í kosninga
baráttu. Enn standa hjaðningavígin yf ir innan f lokksins
og forystan er í molum bæði á landsvísu og í höf uðvíginu
forna, Reykjavík. Tillagan um þingrof og kosningar er
því að sínu leyti eins mikil sýndartillaga og upphlaupstil-
laga Vilmundar á sprengidaginn um þjóðaratkvæða-
greiðslu. Hún er fyrst og fremst sett fram til þess að
reyna þolrifin í krötunum og sýna fram á tvískinnung
þeirra í stjórnaraðildinni.
• En setjum nú svo að tillagan um þingrof og
kosningar yrði samþykkt. Hvaða valkost býður Sjálf-
stæðisflokkurinn landsmönnum uppá? Nýlega hefur
flokkurinn lagt fram nokkrar línur sem forysta hans
segir að sé efnahagsstef na hans. Enda þótt ekki sé um
ýkja mörg orð að ræða segja þau alla sögu. Hér er sem-
sagt endurprentuð forskrift valdamikilla erlendra
peningamálastofnana um hagstjórn þjóðríkis.
• Elias Davíðsson kerfisfræðingur skrifar athyglis-
verða grein um Alþjóða gjaldeyrissjóðinn og starfsemi
hans í laugardagsblað Þjóðviljans 3. mars. Þar getur
hann meðal annars þeirra atriða sem sérfræðingar
Alþjóða gjaldeyrissjóðsins mæla gjarnan með til þess að
rétta við greiðslujöfnuð aðildarríkja sjóðsins. Það er
örugglega engin tilviljun að öll þessi atriði mynda
meginstofninn í efnahagsmálastefnu Sjálfstæðisf lokks-
ins.
• Sérfræöingarnir leggja semsagt á þau ráð að vextir
verði hækkaðir, að gengið verði fellt, að niðurgreiðslur á
nauðsynjavörum verði afnumdar, að ríkisfyrirtæki
verði seld einkaaðilum, að félagsleg þjónusta verði dreg-
in saman, að verðlagseftirlit verði afnumið og að gjald-
eyrishömlum verði aflétt.
• Þar sem slíkum tilmælum hefur verið framfylgt
með „árangri" hef ur víða veriðgripið til þess að skerða
félagsleg og stjórnmálaleg mannréttindi. Nægir þar að
nefna dæmi frá Filipseyjum, Chile, Brasilíu og Argen-
tínu. Þessi ríki hafa afnumið lýðræðið, bannað frjáls
verkalýðssamtök og komið upp öflugri leynilögreglu til
varnar viðskipta- og gjaldeyrisfrelsinu, allt með dygg-
um stuðningi Alþjóða gjaldeyrissjóðsins og annarra
vestrænna f jármálastofnana.
• Efnahagslegu afleiðingarnar af ráðleggingum
Alþjóða gjaldeyrissjóðsins sé þeim fylgt út í ystu æsar
blasa við. Þær leiða til óðaveröbólgu nema stjórnvöldum
hafi tekist að lama að mestu starfsemi frjálsra verka-
lýðssamtaka. Þær leiða til þess að samkeppnisaðstaða
þjóðlegra atvinnuvega versnar enn gagnvart inn-
flutningi. Vítahringur gjaldeyriskreppunnar verður við-
varandi og ríkin sökkva æ dýpra i skuldagildru Alþjóða
gjaldeyrissjóðsins og fjölþjóðlegra fjármálastofnana.
• Hinsvegar fitna f jölþjóðafyrirtæki og innlendir ein-
okunarhringir eins og púkinn á bitanum í kjölfar þess að
tekin er upp efnahagsstefna Alþjóða gjaldeyrissjóðsins.
Það þarf því ekki vitnanna við að hvaða þróun er verið
að stuðla með því að setja fram þá efnahagsstefnu sem
Sjálfstæðisflokkurinn hefur kynnt. Það er ekki um-
hyggja fyrir „frjálsu framtaki" og „heilbrigðri sam-
keppni" sem ræður f erðinni eins og látið er í veðri vaka
heldur er verið að búa í haginn f yrir gróðarisana innan-
lands og erlendis, innlenda einokun og og ítök erlendra
auðhringa. Þetta er stofninn í þeim lánuðu f jöðrum sem
Sjálfstæðisf lokkurinn skreytir sig nú með og kallar kinn-
roðalaust sína efnahagsstefnu.
• Réttnefnd er hún efnahagsstefna hins alþjóðlega
auðvalds og með hana að leiðarljósi ætlar Sjálfstæðis-
flokkurinn sér stóran hlut í kosningum. Þeim Sjálf-
stæðismönnum á að fyrirgefa sem vita ekki hvað þeir
eru aðgera, en hinum sem eru vel vitandi um af leiðingar
þeirrar stefnu sem þeir boða, ber að snúast gegn af
fyllstu hörku. Ekki er síður nauðsynlegt að gera al-
menningi skýra grein fyrir því hvað felst í efnahags-
málatillögum íhaldsins.
—ekh
Úr almanakinu
Kvikmyndin um
„Scottsboro-drengina",
sem sýnd var í sjónvarp-
inu á þriðjudaginn, vakti
enn til umhugsunar um
þá hroðalegu kúgun, sem
blökkumenn hafa sætt í
Bandaríkjunum, og sér
ekki fyrir endann á.
Allra verst hafa mann-
réttindi svertingja verið
fótum troðin í Suðurríkj-
unum. Scottsboro-
drengirnir voru teknir
fastir í einu þeirra, Ala-
bama, þar sem svert-
ing jahatarinn George
Wallace réði lengi lögum
og lofum.
Dómsmoröió á Scottsboro-
drengjunum átti sér staö 1931, á
kreppuárunum, þegar 17 mil-
jónir bandariskra verkamanna
gengu atvinnulausar og bændur
flosnuöu upp af jöröum sinum
miljdnum saman. Niu atvinmu-
. lausir ungir negrar höföu tekiö
14 ára drengur dæmdur I 48 ára
fangelsi: Robert Earl May I rlk-
isfangelsinu I Mississippi.
Scottsboro-
drengjunum
fjölgar enn
sér far meö vöruflutningalest i
leit aö atvinnu. Lögreglan
i þorpinu Scottsboro rak þá
út úr lestinni og ákæröi
þá fyrir aö hafa nauögaö
tveim hvitum stúlkum i öör-
um vagni. Negrahöturum Suö-
urrikjanna var nóg aö heyra
slika ákæru. Atta þeirra voru
tafarlaust dæmdir til dauöa, en
sá niundi var aöeins 13 ára.
Barátta gegn þessu fáheyröa
og biræfna dómsmoröi hófst i
Bandarikjunum og vibar um
heim, og stóöu sósialistar þar
fremstir i flokki. A þessum ár-
um var „Alþjóöa rauöa hjálp-
in” starfandi, en þau samtök
unnu aö þvi aö hjálpa föngum
sem ofsóttir voru vegna verka-
lýbsbaráttu sinnar. M.a. fyrir
hatramma baráttu bandarisku
deildarinnar i Alþjóöa rauöu
hjálpinni tókst aö knýja fram
frestun á aftöku svertingjanna
átta. Þekktur lögfræöingur tók
aö sér vörn i máli þeirra. Bar-
áttan stóö lengi og máliö kom „
tvisvar fyrir hæstarétt Banda-
rikjanna. Þegar hinir siöustu
Scottsboro-drengja fengu frelsiö
áriö 1950, höfbu þeir allir setiö
samtals 130 ár i fangelsi. Þeir
sem fyrst sluppu út, sátu inni i
sex ár.
Réttarglæpi bandariskra
dómstóla gegn blökkumönnum
mætti rekja i þaö óendanlega og
eins og aö likum lætur má rekja
þá aö sömu rótum og þau mý-
mörgu dómsmorö sem auö-
valdskerfiö ameriska hefur
framiö á róttækum verkalýös-
sinnum og baráttumönnum
fyrir mannréttindum undirok-
aöra minnihlutahópa. Hámarki
náöi móöursýki kommúnista-
grýlunnar sem kunnugt er á
blómaskeiöi McCarthy-ismans,
1948 — 54, og þarf ekki aö rekja
þá sögu hér, svo mjög sem
menn hafa kynnst hugarfari
McCarthy-ismans hér á landi af
langvinnum og kvalafullum
eftirköstum Morgunblaösins,
sem lengst allra fjölmiöla á
byggöu bóli hefur gengiö meö
þessa móöursýki i maganum.
Margir þeirra tugþúsunda
manna, sem nú dveljast I fang-
elsum Bandarikjanna, eru
blökkumenn, sem settir hafa
veriö inn um óákveöinn tima
fyrir smáafbrot. Stjórnarnefnd-
ir fangelsanna geta oft ráöiö
lengd fangelsisvistarinar og
þetta veldur þvi aö mörg fang-
elsi i Bandarikjunum eru raun-
verulega oröin aö fangabúöum
fyrir fátæka og róttæka blökku-
menn.
Lengi mætti J*ýlja nöfn þeirra,
sem oröib hafa pislarvottar of-
sóknanna gegn þeim banda-
risku blökkumönnum, sem staö-
iö hafa i fylkingarbrjósti i friö-
samlegri eba byltingarsinnaöri
baráttu fyrir mannréttindum og
gegn fátækt og kúgun. Söngvar-
inn Paul Robeson var bannfærö-
ur i ofsóknaræöi McCarthy-
tfmabilsins. Martin Luther
King var drepinn. „Soledad-
bræöurnir” Jonathan og Ge-
orge Jackson sömuleiöis, ásamt
fleiri foringjum fyrir bar-
áttusamtökum negra. „Hin
tiu frá Wilmington”, en
þekktastur þeirra er séra
Benjamin Chavis, voru dæmd
saklaus i 282 ára fangelsi sam-
anlagt. Nafn Angelu Davis
ber einnig hátt. Hún ólst upp i
Birmingham i Alabama og
móöir hennar tók virkan þátt I
baráttunni fyrir frelsun Scotts-
boro-drengjanna á sinum tima.
Þegar upp var staöiö og slökkt
á sjónvarpinu eftir sýningu
myndarinnar um Scottsboro--
drengina, tók ég aö fletta nýj-
asta hefti bandariska vikurits-
ins Time. Þar rakst ég á frásögn
af réttarfarinu i Missisippi, nú
nær hálfri öld eftir atburöina,
sem geröust i Scottsboro i
kreppunni miklu.
Seint i desembermánuöi siö-
artliönum var 14 ára blökku-
drengur, Robert Earl May, tek-
inn fastur ásamt þremur félög-
um sinum fyrir að stela nokkr-
um flugeldum og peningaveski i
sveitaþorpinu Brookhaven I
Mississippi. Tveim dögum siðar
rændi hann og tveir félagar
hans verslun og böröu búöar-
stúlku. Ekki dróst úr hömlu aö
dæma hann; eftir eina viku aö-
eins var hann dæmdur i 48 ára
fangelsi, án þess aö eiga kost á
aö veröa nokkurntima látinn
laus til reynslu.
Drengurinn var siöan fluttur i
yfirfullt rfkisfangelsi Missis-
sippi, þar sem fyrir eru
1800 fangar. Formaöur fanga-
hjálpar Mississipppi spáöi þvi,
að þessi litli og grannholda
drengur mundi aldrei þrauka
þetta af.
Nokkrar likur eru aö visu á
þvi aö máliö veröi tekiö upp aö
nýju. Og á meðan gengst Robert
Earl May undir geörannsókn.
En þarfnast þeir menn ekki geö-
rannsóknar, sem dæma 14 ára
dreng i 48 ára fangelsi? Þarfn-
ast þetta dómskerfi og þetta
þjóöfélagskerfi ekki geörann-
sóknar?
Einar Örn Stefánsson skrifar