Þjóðviljinn - 22.06.1980, Blaðsíða 8

8 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 22. júni 1980
STJÓRNMÁL Á SUNNUDEGI
Árni
Bergmann skrifar
Þegar vinstrisinnar hata hver
annan meira en stéttaróvininn
Rudolf Bahro, austurþýskur
marxisti og gagnrýnandi sins
þjdöfélags, kom Ur fangelsi I
fyrra eftir aB margir menn ágætir
höföu andmælt dómi yfir honum,
og var sendur til Vestur-
Þýskalands. Hann var harla
glaöur, eins og hver maöur getur
skiliö og vildi nU faöma aö sér all-
an heiminn eins og Schiller geröi I
óönum til gleöinnar. Ekki slst
skoöanabræöur I vinstrihreyfing-
unum. En þvl miöur kunnu þeir
ekki aö taka viö þessum nyja fé-
laga sfnum. Þeir voru llfsþreyttir
og grautfUlir og sjólfsagt vissir
um þaö, hver meö sinum hætti, aö
Bahro skildi ekki byltinguna rétt.
Wolf Biermann, einnig austur-
þyskur, einnig landflótta, einnig
róttækur, sagöi mér þessa sögu.
Þaö var hann sem á dögunum var
aö vara viö þvl hörmungar-
ástandi aö „vinstrisinnar hata
hver annan meira en stéttaróvin-
inn”. Svo sannarlega haföi hann
lög aö mæla.
Dæmin eru meira en nógu
mörg.
Sundr ungar-sa ga
Nyiegar fréttir geta til dæmis
sent okkur til Danmerkur, þar
ættum viö aö kannast sæmilega
viö okkur.
Lengi vel var þar aöeins einn
flokkur sem taldist til vinstri viö
sósialdemókrata, KommUnista-
flokkurinn, DKP. Hann var jafn-
an á sama máli og þeir 1 Moskvu
og er enn — þetta hélt flokknum
saman og kom um leiö i veg fyrir
vöxt hans. Upp Ur Ungverja-
landsótföindum og Stallnsmálum
1956 sagöi Aksel Larsen,
formaöurDKP, skiliöviö flokkinn
og stofnaöi Sóslallska alþyöu-
flokkinn, SF. Sá flokkur tók til sin
bæöi óánægöa kommUnista og
vinstrikrata og heimilisleysingja
og varö talsverö stærö I dönskum
stjórnmálum, um tlma var hann
kominn meö um elleftu prósent
atkvæöa og tuttugu þingsæti, Ariö
1967 kom til klofnings meöal
þeirra sem vildu styöja viö bakiö
á stjórn sósialdemókrata I
viökvæmu máli og þeirra sem
töldu vonlaust aö reyna aö
„sveigja krata til vinstri” eins og
SF haföi löngum ætlaö sér. Þeir
vildu hreinni byltingarstefnu og
stofnuöu nyjan flokk vinstri
sóslalista sem áriö 1968 rétt slapp
inn á þingmeö 2% atkvæöa. Slöan
hafa veriö þrlr fremur smáir
flokkar til vinstri viö krata I
Danmörku og oftar en ekki hefur
einn þeirra átt þaö á hættu aö
detta Ut af þingi — sföast kom þaö
fyrir kommUnista. SF er nU oft
meöstuöningum 6—7% kjósenda,
en Vinstrisóslalistar, VS, meö
8-6%.
Þrýsta eða afhjúpa?
Flokkur Vinstrisósialista á
marga ágæta baráttumenn og lik-
lega fleiri virka áhugamenn um
pólitlska kenningu en nokkur
annar flokkur á Noröurlöndum.
En þetta þyöir þvl miöur einnig,
ao nokkurinn er einskonar
bandalag margra hópa þótt lltill
sé. Þetta kemur m.a. fram I þvl,
aö fimm eöa sex manna þing-
flokkur (leiörétti mig sá sem
betur man) er sjálfum sér mjög
sundurþykkur. Helsti þingskÖr-
ungurinn, Preben Wilhelm. er I
hópnum VS-R. Mikael Waldorff er
I Gruppe 79. Theo Thyrell er I
hópnum Faglig Fællesliste
(FFL). Þar meö er sundurlyndiö
hvergi nær allt rakiö, þvi
Information segir okkur, aö
Gruppe 79 sé „stærsti hópurinn I
meirihluta flokksins” en FFL er
„stærsti hópurinn I minnihlutan-
um”!
Nil eru þessir hópar komnir
heldur betur i hár saman. Klögu-
mál ganga óspart á vlxl: FFL
hefur allt á hornum sér og telur
ab meirihlutinn sé farinn ab
ánetjast samfélaginu, vegna þess
aö hann vinnur I fullri alvöru á
þingi og beri fram umbótatillög-
ur sem geti vakiö upp ranga oftrú
almennings á umbótum. Preben
Wilhelm og Gruppe 79 skamma
FFL hinsvegar fyrir aö vanrækja
almennt pólitískt starf og treysta
aöeins á eitthvert úrval bylting-
arsinna. Information birti á dög-
unum kostulega umræöu fyrr-
nefndra þriggja þingmanna VS
þar sem hart var deilt um þaö,
hvort flokkurinn ætti aö einbeita
sér aö þvl aö „afhjúpa” kerfiö,
eöa hvort hann ætti aö „þrýsta á
þaö” — eöa hvorutveggja.
Þremenningarnir bjuggust aö
vísu ekki viö þvl aö flokkurinn
myndi klofna út af þessum stór-
málum — en kannski má alveg
eins búast viö þvl.
En hvaö skal segja, þegar maö-
ur les I sömu andrá um þá
uppákomu hjá VS, aö utanrlkis-
málanefnd flokksins (og þá ýmsir
skipulagöir hópar) sé komin I
andstööu viöflokksstjórnina út af
Afganistan? Nefndin hefur snúiö
fyrri fordæmingu flokksins á
íhlutun Sovétmanna I Afganistan
upp I einskonar málsvörn fyrir
Sovétmenn, sem séu þar aö gegna
einh verskonar byltingarhlut-
verki. Margir eru firnareiöir I VS
yfir þessari uppákomu og reikna
hana meöal annars til þess, aö
ákveönir hópar sóslalista hafi
aldrei gert upp viö sig afstööu til
lýöræöis og meirihlutavilja. Þeir
séu fúsir til aö heimta ýtrustu
viröingu fyrir þeim lýöréttindum
sem I gildi eru I dag I borgaralegu
þjóöfélagi. En þeir eru um leiB
veikir fyrir þeirri hugmynd, aB
einhver sveit úrvalsmanna,
byltingarfróBra vel, taki völdin
viB sérstakar aöstæBur — og haldi
þeim hvaö sem hver segir. Þar
meB eru þessir menn einnig fúsir
til aB sýna samstööu meö stjórn I
Afganistan, sem er til oröin I hall-
arbyltingum og hefur bersýnilega
fyrirgert möguleikum slnum á
einlægum stuöningi fjöldans bara
af því hún kennir sig viö
sóslalisma.
Allt er þetta heldur dapurlegt.
SU undarlega kreddufesta sem
sundraöi vinstrisósialistum Dan-
merkur I tvo flokka viröist ætla aB
halda áfram aö tvlstra þeim
torvelda sameiginlegt átak af
þeirra hálfu. Og þetta er partur af
sjúkdómi sem allsstaöar grefur
um sig, þótt I mismunandi rlkum
mæli sé.
Þér að kenna!
SjUkdómurinn er blátt áfram
sá, aö viö lifum á tlmum
vonbrigöa: meö Sovétrlkin fyrst,
slöan Kína, síöan Kúbu og önnur
byltingarrlki, vonbrigöa meö
krata og komma, meö uppreisn
æskunnar jafnvel meö jafnréttis-
hreyfinguna (danska rauösokka-
hreyfingin er aö klofningi komin
vegna ágreinings um heimsmynd
lesblskra kvenna). Þaö er einnig
kreppa hjá auövaldinu og hægri
liBinu yfirhöfuB, en þar eö hún er
ekki vinstrimanna hjartans mál,
þá vill þeim sjást yfir hana. Og I
þessu vonbrigBastússi öllu hefur
þaB einkum gerst, a& menn snúa
óánægjunni gjarna aö næsta
nágrenni. Þetta er allt flokknum
aö kenna, hann er of skrifræöis-
legur. Þetta er allt verklýös-
hreyfingunni aö kenna, hún er
huglaus. Þetta er allt blaöinu aö
kenna, þaB er ekki nógu klárt I
marxisma. Þetta er allt A aö
kenna, hann er veikur fyrir
krötum. Þetta er allt B aö kenna,
hann er hallur undir Framsókn.
Og svo framvegis.
Og allt veröur þetta lygilega
ófrjótt og niöurdrepandi.
Hvar skal byrja?
ÞaB er kannski einum of
auövelt aö þykjast hafa efni á aö
gefa holl ráö I þessum efnum.
Auövitaö er ekki rétt aB ráBleggja
mönnum aö halda sér saman I
nafni einingarinnar — þótt aB
auövelt sé aB sýna fram á aB þeir
sem sjá lausnir á öllum vanda I
þvf aB stofna nýja flokka og
„hreina” hafa ekki erindi sem
erfiöi. Ef maöur er sannfæröur
um aö hreyfing sem maöur á
aöild aö sé aögera vitleysu þá
veröur sú sannfæring aö koma
fram, annars slær meinsemdinni
inn á viö. En þaö skiptir lfklega
mestu um þessar mundir, aö vera
ekki stfellt aö leita aö sökudólg-
um. Þaö er nefnilega einum of
auövelt aö finna þá, og láta þá
veröa sér afsökun fyrir þvl aö
maöur gerir sjálfur ekki nokkurn
skapaöan hlut. Menn eiga hvorki
aö fyrirgefa flokkum og samtök-
um of mikiö né heldur of lltiö — en
fyrst og fremst stilla tæki sln inn
á málefnalega umræöu — ekki út-
helling gremju eöa niöursöllun á
þeim sem liggur vel viö höggi.
Rífum oss upp á hárinu
Og fyrst og síöast er nauösyn-
legt aö menn hlffi ekki sjálfum
sér. Mer finnast vandræöi
Vinstrisóslalistanna dönsku ööru
fremur minna á þá staöreynd, aö
flestir vinstrisinnar eiga blátt
áfram mörgum spurningum
ósvaraö. Hve margir eru þeir
sem hafa reynt aö hugsa á enda
mál eins og margra flokka kerfi I
sósíalísku skipulagi? Hve margir
hafa reynt aö gera sér grein fyrir
því, hvernig verkalýösfélög i
þjóöfélögum af okkar gerö, sam-
tök sem eru vön þvi aö vernda til-
tekinn hóp.standa á rétti hans —
geta I raun hjálpaö upp á þá sam-
stööu sem sóslallsk hreyfing
getur ekki veriö án? Hver hefur
velt fyrir sér þeim vandamálum
sem hlytu aö koma upp ef aö
sjálfstjórn verkamanna á fyrir-
tækjum yröi I verulegum mæli aö
veruleika? (An vandamála
veröum viö aldrei, vitaskuld).
Ef menn reyna ekki aö svara
spurningum af þessu tagi þá eiga
þeir um leiö mikla sök á kreppu I
sósíallskri hreyfingu, þverstæöum
og meinlokum á hennar vegum.
Sú hreyfing getur ekki veriö
miklu skárri en áhugaliö hennar
er, þaö segir sig sjálft. Og gleym-
um því ekki heldur aö einungis sá
sem hefur tekiö sjálfan sig til
bæna hefur I raun og veru efni á
aö taka þá I karphúsiö sem tosa
sóslalíska hreyfingu I einhverja
þá á tt sem okkur finnst röng vera.
AB.
ÚTBOÐ
Tilboð óskast i gatnagerð og lagnir i
Burknhóla i Kópavogi.
Útboðsgögn verða afhent á skrifstofu
bæjarverkfræðings gegn 10 þús. kr. skila-
tryggingu.
Tilboðum skal skilað á skrifstofu bæjar-
verkfræðings fyrir kl. 11 mánudaginn 7.
júli n.k.
Bæjarverkfræðingur Kópavogs.
19. JUNI
er kominn út
Fcest i bókaverslunum
og blaösölustööum.
Einnig hjá kven-
félögum um land allt
TAKIÐ 19. JÚNÍ MEÐ
í SUMARLEYFIÐ
Kvenréttindafélag
V
Islands