Þjóðviljinn - 19.12.1981, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 19.— 20. desember 1981
afjólapistli
Það er stórt og mikið lausnarorð „frelsi" og
geta þeir víst trúast um talað, sem búa við
hvað mest ófrelsið þessa dagana.
Þó að vísu sé erf itt að mæla f relsið í eining-
um, til dæmis lengd þess breidd eða þyngd, er
það álit margra, að sumar þjóðir búi við meira
frelsi en aðrar, þó það sé öngvan veginn víst
og verði aldrei sannað tölfræðilega.
Einhverjir eru þeir, sem halda þvi ef til vill
fram þessa dagana, að frelsinu séu nú ein-
hverjar skorður settar einhvers staðar um
stundarsakir „til að koma þjóðmálum í lag
aftur" eins og það er orðað. Já,víða í heimin-
um kváðu á frelsinu vera einhverjar hömlur,
hvað sem nú til er í því.
íslendingar hafa lengi búið við hið mesta
ófrelsi og það svo, að við hinir yngri frjáls-
hyggjumenn munum ekki öllu lengur una við
ríkjandi ástand.
Við— útverðir frelsisins í landinu — höfum
nú kvatt okkur hljóðs með þeim hætti að hér
eftir verður horft og hlustað. Við unum ekki
lengur þeirri skerðingu á athafnafrelsinu,
sem við höf um þurft að búa við hingað til. Við
heimtum frjálsar ástir, frjálsa verslun,
frjálst framtak, frjálsa hugsun og frjálsa að-
ferð í hvivetna. En umf ram allt frjálst útvarp
og frjálst sjónvarp.
Hér er við ramman reip að draga. Aftur-
haldið í landinu vill drepa alla hluti í dróma og
gömlu höftin eiga að vera allsráðandi. Sjálfs-
bjargarviðleitni einstaklingsins er kæfð í fæð-
ingu, eða jafnvel áður en hún kemur undir.
En bráðum kemur betri tíð með blóm í haga,
og nú eygir þjóðin möguleika á því að kúgun-
inni verði aflétt. öll líkindi eru til þess að út-
um frelsið
varps- og sjónvarpsrekstur verði gef inn frjáls
og þá verður nú gaman að lifa í landinu.
Talsmenn f rjáls útvarps hafa verið ólatir að
kynna þjóðinni hvernig þeir hugsa sér að
„frjáls útvarpsstöð" eigi að vera.
„Frjálst útvarp á að vera fyrir „fólkið",
eins og fólkið vill hafa það" sagði einn tals-
maður útvarpsfrelsisins í sjónvarpinu á dög-
unum. „Eitthvað létt". Á morgnana mundi
útvarpið byrja með léttum lögum og tilkynn-
ingum um bílslys, hálku og hitastig. Eitthvað
létt og skemmtilegt. Eitthvað fyrir „fólkið",
rokk, popp, diskó, pönk fyrir yngra fólkið,
dægurlög fyrir miðaidra og harmonikkumúsík
fyrir þá elstu. Þetta mætti svo krydda með lif-
legum auglýsingum frá hinu opinbera, um
lögtök og eignaupptöku, lokun fyrir síma og
rafmagn og dráttarvexti, Svona smellnar
auglýsingar í léttum dúr fyrir „fólkið". Eftir
að fólk er svo komið úr vinnu má hafa létta
gamanþætti, sem hlustendur semja og flytja
sjálfir, svona eitthvað í léttari dúr, eitthvað
sem „fólkið" vill. Svo verður þetta blandað
auglýsingum um Kentökkí-kjúklinga, túrbindi
og gjöf ina hennar til hans, en allt verður þetta
svo kryddað léttum tilkynningum um seinkun
strætisvagna og lokunartíma í sjoppugötum.
Óg svo náttúrlega truf lanir, því — eins og
menntamálaráðherra landsins sagði í sjón-
varpinu á dögunum:. „Það er svo lítið pláss
fyrir útvarpsstöðvar á öldum Ijósvakans".
Og ekki er það minna tilhlökkunaref ni að f á
frjálsa vídeóþjónustu inná hvert íslenskt
heimili. Ég er með þessu ekki að segja að
vídeóþjónustu íslenska sjónvarpsins sé eitt-
hvað ábótavant. Tveir þriðju hlutar af öllu
sjónvarpsefni íslenska sjónvarpsins er afspil-
un af vídeóböndum, sem fengin eru frá út-
löndum og stöðin því tæplega íslensk, allavega
ekki nema að einum þriðja. Ég veit satt að
segja ekki hvers vegna við vorum að hætta að
horfa á kanann. Islenskt sjónvarp hefur satt
að segja tæplega enn litið dagsins Ijós.
Nú hafa stjórnvöld lýst því yfir að ekki
standi til að auka íslenska dagskrárgerð og
þess vegna kemur íslenska sjónvarpið guðs
blessunarlega til með að vera áfram ein af
vídeóþjónustum landsmanna.
En það eru f leiri vídeóbönd, sem eiga erindi
til fólksins í landinu en einmitt þau sem ís-
lenska sjónvarpið hefur á boðstólurrv og nú
kref jumst við „f ólkið í landinu" þess að videó-
ið verði gefið frjálst, einsog ástin, verslunin7
framtakið, hugsunin og aðferðin.
Um bænadagana geta svo þeir sem bera
gæfu til að hafa höndlað hið „frjálsa" videó
slökkt á jólasöngli og bænastagli íslenska
sjónvarpsins og notið vídeóþjónustunnar. í
staðinn fyrir jólaguðspjallið kemur „Kynóði
sýrumorðinginn" og „Blóðbaðið á djöfla-
eyju". Og þegar byrjað verður að kyrja ,,(
Betlehem er barn oss fætt", má bregða á skjá-
inn léttum f ræðslumyndum eins og „Oní kok",
„Ástir aftanf rá" og „Með klofbragð í kjaftin-
um". Léttir klámarar hafa ótvírætt fræðslu-
gildi fyrir „þá yngstu", og á fæðingarhátið
frelsarans mega íslensk börn vel draga þá
ályktun að betra sé að vera eingetinn heldur
en að koma undir með þeim hætti sem við-
hafður er í hinum frjálslegu klámathöfnum
hinnar frjálsu íslensku vídeóþjónustu.
Og um leið og ég býð gleðileg jól langar mig
til að rif ja upp símasamtal, sem ég varð vitni
að einhvern tímann rétt f yrir jólin. Kaupmað-
ur ræddi við viðskiptavin í símanum:
„Já frú. Þér fenguð dýrin í gær. Vitringana
leysi ég út í dag, en Jesúbarnið er enn i tollin-
um".
Já, á ekki gamli jólasálmurinn undur vel við
enn þann dag í dag:
í Betlehem er barn oss fætt
barn oss fætt
svo kaupmenn á þvi geti grætt
haielúja
halelúja.
sHraargatiö
Veitingahúsið
Broadway helur veriö tölu-
vert milli tanna á fólki að und-
anförnu og hefur fólk m.a. velt
þvi fyrir sér hvaöan Ólafi Lauf-
dal veitingamanni komi fé til
slikra framkvæmda. Skráar-
gatið hefur hlerað aö knatt-
spyrnusnillingurinn Ásgeir Sig-
urvinsson standi að einhverju
leyti að baki ólafi og fjármagni
' veitingahúsið en hann er einn af
hæstlaunuðu knattspyrnumönn-
um Evrópu. Milligöngumaður
mun vera Albert Guömundsson
enda var hann heiðursgestur við
opnun hússins. Þá vakti það
einnig athygli að starfsfólki
Búnaðarbankans var boöið að
vera við opnunina en bankinn
mun hafa lánað drjúgt fé i
Broadway.
Gatnamálastjóri
var einnig meðal heiöursgesta i
opnunargillinu i Broadway enda
hefur hann aö sögn ekki verið
spar á fyrirgreiðslu borgarinn-
ar til veitingahússins. Þannig
brugðu vinnuflokkar borgarinn-
ar hart við og gengu i hvelli frá
viðfeðmum bilastæðum svo
gestir kæmust að og bjuggu um
leiö til innkeyrslu frá Reykja-
nesbraut sem umferðaryfirvöld
hafa aldrei samþykkt. Þykir
ibtium i „Húsinu á Sléttunni”
þetta með eindæmum þvi ein
fimm ár eru siöan þeir greiddu
sin gatnagerðargjöld. Á þeím
tima hafa þeir ekki getað fengið
fram neinar úrbætur i að-
keyrslu- og bilastæðavandamál-
um sinum!
Broadway og Húsið á Sléttunni: Það er ekki sama Jón og séra Jón!
Rekstur
Fæðingarheimilisins gengur æ
verr og á fyrstu niu mánuöum
ársins voru legudagar 2.129
færri en á sama tima i fyrra.
Hallinn á þessu ári er talinn
verða 2,5 miljónir og i fjárhags-
áætlun borgarinnar er gert ráð
fyrir 3,5 miljón króna halla á
næsta ári. Hefur sparnaðar-
nefnd lagt til að borgarstjórn
endurskoði ákvöröun sina um
óbreyttan rekstur heimilisins.
Tannlæknar
lepja ekki dauðann úr skel frek-
ar en fyrri daginn. Er gert ráð
fyrir að kostnaður vegna skóla-
tannlækninga i Reykjavik verði
á næsta ári 25,5 miljónir króna,
þar af 9,3 miljónir i laun til
skólatannlækna. Þeir eru 28
talsins og jafngildir vinna
þeirra 19 stöðugildum. Tann-
læknarnir vinna samkvæmt
ákvæðisvinnutaxta sem borgin
ræður engu um og eru árslaun
fyrir eitt stykki 47 gamlar mil-
jónir! eöa 470 þúsund. Borgin
leggur þeim til tæki og tæplega
30 aðstoðarstúlkur i fullu starfi
en árslaun hverrar þeirra verða
6,7 miljónir á næsta ári, einn
sjöundi hluti af launum tann-
læknanna! Tannlækningar
skólabarna á einkastofum úti i
bæ kosta á næsta ári einn mil-
jarð gamalla króna eða 10 þús-
und nýkrónur.
Þeir
eru bjartsýnir hjá Bæjarútgerð
Reykjavikur þó önnur útgerðar-
fyrirtæki kveini og kvarti. Þrátt
fyrir mikla fjölgun i fiskiskipa-
stólnum og siauknar veiðitak-
markanir gerir BÚR ráð fyrir
verulegri aflaaukningu á næsta
ári. Áætlunin fyrir 1981 stóöst
ekki, aflinn verður um 27 þús-
und tonn i stað þeirra 29 þús-
unda sem áætluð voru. En á
næsta ári verður bætt um betur
og ætla þeir BÚR menn að
draga 31.700 tonn á land það ár-
íð.
Djúpsprengjur
eru nú viða á sveimi i borgar-
kerfinu og er aldrei að vita hve-
nær þær koma upp á yfirborðið.
Niðurskurður sparnaðarnefnd-
ar á rekstri ýmissa stofnana
hefur komið mjög misjafnt nið-
ur og þykir þeim Sjöfn Sigur-
björnsdóttur og Oddu Báru Sig-
fúsdóttur illa að sér vegið i
œskulýðs- og heilbrigðismálun-
um. Munu þær ætla sér að fá
fram leiðréttingu sinna mála
milli umræðna um fjárhags-
áætlun. Sem dæmi um niður-
skurðinn má nefna að hönnun-
arfé fyrir nýja æskulýðsmiðstöð
i Breiðholti er i núverandi áætl-
un núll. Sama gildir um æsku-
lýðsstarf fyrir 10 - 12 ára börn
sem var eitt af þvi fyrsta sem
núverandi meirihluti bryddaði
upp á eftir að hann tók við. Þá er
ekki gert ráð fyrir neinum
tækjakaupum til Borgarspital-
ans á næsta ári, ekki einu sinni
krónu i tilraunaglös og fjárveit-
ing til kerfisbreytingar i heilsu-
gæslu utan sjúkrahúsa var einn-
ig skorin við trog. Ef það fæst
ekki leiðrétt verða Reykviking-
aráfram að sitja uppi með úreit
númerakerfi heimilislæknanna
og uppbyggingu heilsugæslu-
stöðva verður hætt.
Viðtökur
sem nýja siðdegisblaðið, Dag-
blaðið & Visir, hefur fengið
munu hafa verið dræmri en að-
standendur þess höfðu gert sér
vonir um. Þannig mun sala
blaðsins i lausasölu ekki vera
nema rétt helmingur af saman-
lagðri sölu Dagblaðsins og Visis
áður.
Kæra
úlfars Þormóðssonar og Guð-
jóns Friörikssonar á hendur fri-
múrarareglunni fyrir meint
áfengislagabrot hefur nú fengið
sina meðferð hjá lögregluyfir-
völdum og kom ekkert fram i
rannsókninni sem benti til þess
að þessi áburður hefði við rök að
styðjast eftir þvi sem William
Möller aöalfulltrúi logreglu-
stjóra sagði i samtali við blaða-
mann Þjóðviljans. Hann var
spurður að þvi hvort gerð hefði
verið húsrannsókn i' Frimúrara-
höllinni eða einhverjir frimúr-
arar yfirheyrðir og sagði hann
svo ekki vera. Hitt er annað mál
að lögreglunni hlýtur að vera
fullkunnugt um vinveitingar i
frimúrarahöllinni; hún blasir
við höfuðstöðvum lögreglunnar
i Reykjavik rétt eins og spilavit-
ið I húsinu á móti lögreglustöð-
inni við Hverfisgötu.