Þjóðviljinn - 04.12.1982, Qupperneq 13

>5
Helgin 4. - 5. desember 19821 ÞJÓÐVILJINNSIÐA 13
Laugarvatnsskólahúsið var t.d.
verið að byggja Mjólkurbú Flóa-
manna hér á Selfossi. Þá sá ég um
akstur á mannskapnum, sem vann
að byggingunni og var auk þess
með hrærivélina, sem notuð var við
steypuna. Sumarið 1929 var verið
að leggja Gaulverjabæjarveginn og
þar vann ég með bíl. Þá var kaupið
fyrir bílinn kr. 3,25 á klst. en verka-
mannakaupið 70 aurar á tímann
fyrir 10 tíma vinnu.
Árið 1930 sá ég um flutning á
mjólk austan úr Fljótshlíð og til
Hveragerðis, en þá starfaði þar
Mjólkurbú Ölfusinga. Þá var ég á
nýjum GMC-bíl, sem gefinn var
upp fyrir 2 tonn, og þótti nú heldur
en ekki hlass, og var ég í miklu
hátíðarskapi á þessu þúsundasta
afmælisári Alþingis. Áð þessum
flutningum starfaði ég fram yfir
áramót. Þá fór ég til Mjólkurbús
Flóamanna og ók fyrir það mjólk
til Reykjavíkur um veturinn.
Raunar komst ég nú sjaldnast
nema á Kambabrún fyrir ófærð, en
þar tóku við snjóbíll, beltatraktor
og sleðar.
Akstri hélt ég svo áfram næstu
ár, og á fjórða áratugnum mátti
heita að hann væri mín aðal-
atvinnugrein. Þóféll eitt áúr, 1933,
því þá var ég sjúklingur á Reykja-
hælinu í Ölfusi. Um sinn var ég á
bílum hjá Vegagerðinni, og lengi
fékkst ég við snjómokstur með
einskonar vélskóflu því vegir voru
yfirleitt ekki orðnir þannig, að þeir
Jryldu mikil snjóþyngsli án þes að
teppast.
Kröggur
í vetrarferðum
- Jú, það voru stundum tölu-
verðar kröggur í vetrarferðum,
eins og þar stendur. Ég man eftir
því, að einu sinni er við fórum upp
á Hellisheiði til að moka og vorum
komnir vestur fyrir „Loftið" að þá
rákumst við á mannlausan hálf-
kassabíl. Ég kannaðist við
skrjóðinn af því að ég hafði sjálfur
ekið honum. Við mjökuðum bíln-
unt með okkur en mættum svo
eigandanum þar sem hann var á
leið að vitja bílsins. Jæja, hann
komst til Reykjavíkur á bílnum um
kvöldið og var það því að þakka að
við skildum hann ekki eftir, því svo
brast á hríð og við urðum að moka
okkur aftur til baka.
En þetta var svo sem ekkert til-
tökumál á þessum árum. Einni
nokkuð slarksamri ferð man ég
eftir, og kannski væri hægt að grafa
þær upp fleiri, en flestar voru þær
nú hver annarri líkar.
Þá var
lítið um svefn
Það var einhverntíma á milli jóla
og nýárs að ég var beðinn að
skreppa til Reykjavíkur. Kvöldið
áður fór ég ofan í Baugsstaði og
gisti þar, en svaf mjög illa urn nótt-
ina, sem ég átti þó ekki vanda til.
Til Reykjavíkur fór ég svo daginn
eftir og var annar bíll með í förinni.
Nóttina eftir gisti ég á Hernum.
Var eiginlega orðinn í þörf fyrir
svefn og hvíld eftir hálfgerða and-
vöku nóttina áður. En svefnfriður
reyndist af skornum skammti. í
herberginu með mér var ejnhver
náungi, blindfullur, sem söng og
kjaftaði við sjálfan sig alla nóttina.
Nú, nú, seinnipart dags lögðum
við svo af stað austur. Gekk okkur
ágætlega upp í Svínahraun, en þar
brast á fjandi mikill bylur og skaf-
hríð. Við nudduðum samt áfram,
en þar kom að öxull brotnaði í sam-
ferðabíl mínum. Var þá útséð um
að hann kæmist lengra í bráð og
ekki um annað að gera en að troða
öllum farþegunum inn í bílinn hjá
mér.
Við komumst við illan leik upp
að Kolviðarhóli og settumst þar að.
Þetta var á gamlárskvöld, svo ekki
endaði nú árið amalega. Slegið var
upp áramótafagnaði á Hólnum og
stóð sá gleðskapur fram til kl. 6 um
morguninn. Mér tókst að leggja
mig stund undir morguninn, en allt
um það mátti segja að þetta væri
þriðja vökunóttin frá því ég fór að
heiman. Það kom sér betur að
maður var sæmilega sprækur í þá
daga. Búið var að koma bilaða
bílnum í lag seinnipart dagsins og
þá átti nú að leggja upp frá Kolvið-
arhóli. En þá hafðist minn bíll ekki
í gang, olían reyndist frosin. Hinn
hélt áfram, komst upp í Hveradali,
en varð þá að snúa við vegna óf-
ærðar. En það var eins og við
manninn mælt, að er hann kom í
hlað á Kolviðarhóli hrökk minn bíll
í gang. Urðum við nú öðru sinni að
setjast að á Kolviðarhóli. Þetta
sýnir glöggt hversu þýðingarmikið
það var á þessum árum að geta
leitað athvarfs á Kolviðarhóli, því
hann var sú eina vin sem til var
þarna uppi undir heiðinni.
Á Kolviðarhóli heilsuðum við
svo nýju ári. Og nú hugsaði ég mér
að sofa vel, en það fór að aðra leið.
Blessað fólkið var svo bráðfjörugt
að það ólmaðist alla nóttina og
fram á morgun. Ég tók nú lítinn
þátt í þeim gleðskap að þessu smm,
en auðvitað var ekkert hægt að
sofa. Um morguninn vildi fólkið
svo fara að leggja sig. En þá tók ég
nú af skarið og dreif það af stað við
fyrstu skímu. Allmikið þurfti að
moka í Hveradölunum, en samt
náðum við nú til Stokkseyrar um
hádegisbilið.
Á Stokkseyri var svo ball um
kvöldið. Þótti mér þá sem ég hefði
nú til þess unnið að skvetta mér
ærlega upp, dreif mig á ballið og
var þar fram undir morgun. Þá var
nú ekki verið að slíta böllunum kl.
1 eins og nú, heldur haldið út með-
an nóttin entist. En þá voru þau nú
heldur ekki oft í viku. Svo lagði ég
mig og svaf í einum dúr til kl. 7 um
kvöldið. Þá fékk ég mér að borða,
sofnaði svo aftur um 10-leytið og
svaf til kl. 3 daginn eftir. Ég hef
líklega verið orðinn svefnþurfi.
Mér finnst þetta benda til þess.
Og svo kom herinn
Jæja, og svo kom nú herinn með
allt sitt brambolt. Ég fór að vinna
hjá honum í Kaldaðarnesi 1941.
Var þar með vörubíl, sem ég ók
fyrir annan og var einkum í að aka
grjóti í flugvöllinn. Grjótið tókum
við uppi í Kotferjuheiði. Þegar
borgað var út fengum við 2 kr. á
tímann eða 120 kr. eftir vikuna og
þótti ekkert smáræði. Stundum
urðu smá árekstrar við herinn, en
sr. Gunnar Benediktsson var
hvorttveggja í senn túlkur hjá
hernum og trúnaðarmaður verka-
manna og stóð sig með mikilli
prýði. Það var engin hætta á því, að
gengið væri á rétt okkar íslending-
anna þegar hann var annars vegar.
Ölfusáin getur gert mönnum
ýmsar glettur og fer þá ekkert í
manngreinarálit. Einu sinni tók sú
gamla sig til og flæddi yfir flugvöll-
inn, lagði hann bókstaflega undir
sig. Þá flúði heimsveldið upp á Sel-
foss.
Einhverntíma eyðilagðist þarna
flugvélagarmur. Þeir létu hana eiga
sig, en notuðu hana sem skotmark.
Köstuðu að henni sprengjum úr
flugvél. Voru víst að æfa sig í
sprengjukasti. Fyrsta sprengjan
féll alllangt frá vélinni. Önnur lenti
úti í á og varð engum að grandi
nema kannski laxi. Ég man ekki
hvort þeim tókst nokkurntíma að
hitta í mark. Ég er hræddur um að
þetta hafi ekki verið miklir
skotmeistarar.
Eitt sinn varð sprenging í vél
þarna á vellinum þegar hún var að
taka sig upp til flugs. Ég var stadd-
ur þarna rétt hjá og sá, að allt í einu
féll hún til jarðar og um leið kvikn-
aði í henni. Rétt á eftir kom sjúkra-
bíll æðandi, dældi á vélina froðu og
ók síðan sem skjótast burtu. Síðan
sprakk vélin, en 3 menn komust út.
Hvort þeir voru fleiri um borð veit
ég ekki. Daginn eftir mátti enginn
íslendingur fara út á flugvöll. Okk-
ur var sagt, að eyðileggja ætti tvær
sprengjur, sem enn væru ó-
Fyrri hluti
sprungnar í vélinni. Við vorum í 1
km. fjarlægð, nær máttum við ekki
koma, en fengum samt á okkur
fjandi mikinn dynk þegar sprengj-
urnar sprungu.
Árásin
á herbúðirnar
Annars hafði herinn einnig
bækistöð hér á Selfossi. Voru búðir
þeirra vestan við ána, en auðvitað
voru þeir hér um allt.
Ýmsir minnast þess kannski, að
eitt sinn gerði lítil, þýsk herflugvél
skotárás á herbúðirnar. Skothríðin
minnti helst á það þegar spýta er
dregin nokkuð hratt eftir báru-
járni. Bretar höfðu verið að æfing-
um, en þyrptust að henni lokinni
inn íTryggvaskála, og voru þar inni
er vélin kom. Fóru þeir þá út, en þá
snéri vélin við og hóf að skjóta á þá.
Bretar skutu á móti, en hittu ekki
og fór vélin sína leið.