Þjóðviljinn - 15.12.1982, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 15. desember 1982 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 5
Ragnar Arnalds fjármálaráðherra_
Lánsijáráætlun
lögð fram
eftir áramót
Viðræður hafa verið í gangi á
milli ríkisstjórnar og stjórnarand-
stöðu um afgreiðslu mikilvægra
mála f neðri deild alþingis, sagði
Ragnar Arnalds fjármálaráðherra
f umræðu utan dagskrár á alþingi í
gær, er Lárus Jónsson kvaddi sér
hljóðs í tilefni af því, að frumvarp
til lánsfjárlaga liggur ekki fyrir nú
þegar fjárlögin koma sjálf til ann-
arrar umræðu.
í lögum er sagt aö lánsfjáráætlun
eigi að liggja frammi við afgreiðslu
fjárlaga. Ragnar Arnalds benti á,
að iðulega væri lánsfjáráætlun ekki
afgreida fyrr en eftir áramót, og
það hefði margsinnis komið fram
að bið yrði á lánsfjáráætlun að
þessu sinni. Væri verið að fara yfir
áætlunina, en mikil óvissa væri í
íslenskum stjómmálum og efna-
hagsmálum. Viðræðurnar um af-
greiðslu mála hefðu enn ekki skilað
árangri, en það ætti ekki að koma í
veg fyrir afgreiðslu fjárlaga, sem
nauðsynlegt væri að ætti sér stað
fyrir áramót.
Auk Lárusar og Ragnars tóku
þeir Matthías Á. Mathiesen og Sig-
hvatur Björgvinsson þátt í þessari
umræðu. Jón Helgason forseti sam-
einaðs þings, sagði að það væri
ekki í valdi sínu, eða samkvæmt
þingsköpum, að forseti hlutaðist til
um það hvenær lánsfjáráætlun væri
lögð fram, en Lárus hafði farið
fram á forsetaúrskurð um þetta
efni.
Ragnar Arnalds: Margsinnis kom-
ið fram.
-óg
Útför Ásmundar
Sveinssonar
gerð á morgun
Útför Ámundar Sveinssonar, þess á leit að fá að kosta útförina í
myndhöggvara, verður gerð frá virðingarskyni við hinn látna.
Dómkirkjunni á morgun, fimmtu-
daginn 16. desember kl. Eins og kunnugt er ánafnaði
13.30. Ásmundur Reykvíkingum safn
Reykjavíkurborg hefur farið sitt og vinnustofur.
Yfir 600 fórust í jarðskjálftum í N-Yemen
„Varir við örlitla
hreyfingu hér”
— segir Ragnar
Stefánsson jarð-
skjálftafræðingur
„Við urðum varir við örlitla hreyf-
ingu hér á mælum sem gætu stað-
ið í sambandi við þennan skjálfta f
Norður-Yemen, annars hafa borist
nyög óljósar fréttir af þessum
skjálfta eða skjálftum, en ég
hallast fremur að því að þarna hafi
verið um marga samvirkandi
skjálfta að ræða,“ sagði Ragnar
Stefánsson jarðskjálftafræðingur f
samtali við Þjóðviljann í gær.
Síðustu fréttir herma að um 700
manns hafi látið lífið og þúsundir
slasast í jarðskjálftanum sem varð f
Norður-Yemen s.l. mánudag.
Skjálftinn átti upptök sín skammt
frá höfuðborg landsins, Sanaa.
Hann er sagður hafa staðið yfir í 40
sek., en mældist mest aðeins 4 stig
á Richter-skala.
„Þetta er allt mjög ótrúlegt;
hversu gífurlegt tjón hefur hlotist
af þe'ssum skjáifta. Skjálfta af
þessari stærðargráðu fáum við oft á
ári hérlendis," sagði Ragnar.
Aðspurður hvort tengsl væru á
milli jarðskjálfta svo sunnarlega á
hnettinum og umbrota hér heima,
svaraði hann því til, að menn teldu
slíkt mjög ólíklegt, en það væri
ekki hægt að útiloka slíkt samband.
Menn þættust greina samband
milli skjálfta hér innanlands og
einnig við skjálfta sem eiga upptök
sín á Reykjaneshryggnum suður af
landinu.
Varðandi skjálftatíðni hér
innanlands í haust og vetur sagði
Ragnar allt vera með rólegasta
móti. Lítið hefði enn borið á um-
brotum á Kötlusvæðinu og eins
væri frekar rólegt á Suðurlandi, en
þar mældist þó á dögunum snarpur
kippur sem fannst vel á einum bæ í
Holtunum.
- >g-
»>
„Myndir þú sem íslendingur
samþykkja að Kínverjar hefðu
4000 fulltrúa á þingi Sameinuðu
þjóðanna á móti hverjum einum,
sem íslendingar hefðu?“
Atlagan gegn
landsbyggðinni
Þegar Alþingi íslendinga var
valinn staður í Reykjavík efast ég
um að nokkurn hafi rennt grun í
hve hörmulegar afleiðingar það
átti eftir að hafa á byggðajafn-
vægi í landinu. En stofnanagleði
Alþingis og Parkinsonslögmálið
hafa hjálpast að á undanförnum
áratugum að ofhlaða þjóðfélagið
svo með allslags pappírsstofnun-
um að það riðar til falls þegar
náttúran kreppir örlítið að undir-
stöðuatvinnuvegum þjóðarinnar.
Fjölmiðlafólk
Sá áróður, sem landsbyggðar-
fólk hefur mátt þola frá dipló-
1 mötum og öðru fjölmiðlafólki í
Reykjavík undanfarin ar, er svo
glórulaus og þröngsýnn að ekki
tekur nokkru tali. Umræða
þeirra um landbúnað og í seinni
tíð um sjávarútveg hefur mikið
verið á þann veg að ætla mætti að
heiðarleg vinna sjómanna,
bænda og verkafólks við úr-
vinnslu sjávar- og landbúnaðar-
afurða, sé að ríða þjóðinni að
fullu.
Að gera út á
líkindastærðfræði
Allir, sem nenna að leggja það
á sig að skoða þjóðina sem eina
heild og eiga eftir einhvern snefil
af raunverulegu verðmætaskyni
hljóta að sjá, að þessi hvimleiði
áróður á við engin rök að styðj-
ast. Eða hvernig getur það verið,
að bændur, sem framleiða mat-
væli í sveltandi heimi, eru nánast
málaðir sem ómagar meðan
tryggingafélög, sem gera út á lík-
indastærðfræði, reisa sér hallir á
hallir ofan og enginn vefengir
grundvöllinn að velgengni
þeirra? Og hvernig má það vera,
að bankar, sem versla með hrörn-
andi peninga, reisa sér musteri
bæði í Reykjavík og út um land á
meðan sjómenn, útvegsmenn og
úrvinnslufyrirtæki berjast um á
hæl og hnakka til að lifa innan
þess ramma sem náttúran og
þjóðfélagið sníður þeim? Nei, við
megum ekki gleyma því, að allt
annað en framleiðslustarfsemi og
allra nauðsynlegasta þjónusta við
hana er aðeins umframgeta, sem
við höfum veitt okkur á meðan
vel áraði.
Að pissa
upp í vindinn
Oft hefur fjárveitinganefnd
verið líkt við ölmusustofnun fyrir
landsbyggðina, en ef glöggt er
skoðað og borið saman við verð-
mætasköpun í landinu, mætti
yfirskrift þeirrar nefndar vera:
„Nefnd, til að skila aftur örlitlu af
þeim auðæfum, sem sogin hafa
verið frá nýlendum Reykjavíkur
á landsbyggðinni, til að koma í
veg fyrir að þær leggi upp laupana
og setji þannig þjoðarbúið á
hausinn". Yfirskrift líkur. - Nei,
hér fyrir vestan köllum við þetta
að klóra í bakkann eða að pissa
upp í vindinn.
Hversvegna?
„Centralisering" er fyrirbæri,
sem annarsstaðar í veröldinni er
litið á sem vandamál og sums-
staðar hefur valdið myndun fá-
tækrahverfa kringum höfuðborg-
ir, en hér á íslandi virðist beinlín-
is vera ýtt undir þá þróun. Þar á
ég við þann hvimleiða sið Alþing-
is, að unga út stofnunum og stað-
setja þær allflestar í Reykjavík.
Hversvegna máttu ekki land-
búnaðarráðuneytið og undir-
stofnanir þess vera á Selfossi eða í
Borgarnesi? Hversvegna mátti
ekki menntamálaráðuneytið og
undirstofnanir þess vera á Akur-
eyri? Hversvegna mátti ekki sam-
gönguráðuneytið og undirstofn-
anir þess vera f Keflavík eða á
Egilsstöðum? Hversvegna mátti
ekki sjávarútvegsráðuneytið vera
á ísafirði? Hversvegna þarf
dóms- og kirkjumálaráðuneytið
og undirstofnanir þess að vera í
Reykjavík? Hversvegna mátti
ekki iðnaðarráðuneytið og undir-
stofnanir þess vera á Suðurlandi
eða í Eyjafirði? Svipaðra spurn-
inga mætti spyrja um utanríkis-
Svein-
björn
Jónsson
skrifar
ráðuneytið, fjármálaráðuneytið,
heilbrigðis- og tryggingamálar-
áðuneytið, forsætisráðuneytið
og, - ef menn hafa hugrekki til -
Alþingi sjálft? Það er ekki sjál-
fgefið að Háskóii íslands sé í
Reykjavík. Það erekki sjálfgefið
að mest öll innflutningsverslunin
sé í Reykjavík. Það er ekki sjál-
fgefið að höfuðstöðvar allra pó-
litísku flokkanna séu í Reykja-
vík. Og svona mætti lengi telja.
Stórslys
Með hliðsjón af því sem ég hefi
hér sagt og með það í huga að
Reykjavík og nágrenni standa nú
í ógnvekjandi nálægð við eitt af
fyrstu hugsanlegum skotmörkum
í hugsanlegri kjarnorkustyrjöld
stórveldanna (Keflavíkurflug-
völl), vil ég leyfa mér að setja
fram þá kenningu, að fjölmenni
Reykjavíkur og nágrennis sé
mestu pólitísku mistök í íslands-
sögunni til þessa.
Þrýstihópar
með sjálfdæmi
Á undanförnum árum hefur
farið fram einhliða umræða á
Reykjavíkursvæðinu um það, að
það séu grundvallarmannrétt-
indi, að fólk þar fái jafnt at-
kvæðavægi á við aðra iandsmenn,
og það, sem furðulegra er, margir
landsbyggðarþingnenn hafa
tekið undir það. Þetta sýnir
glöggt hve mengaðir háttvirtir
þingmenn okkar verða af dvöl
sinni á Alþingi í Reykjavík.
Ef einhver glóra á að vera í
umræðum um atkvæðisrétt á fs-
landi nú getur hún ekki snúist um
að flytja meirihlutavald heillar
þjóðar í tiltölulega stóru landi á
nokkurra ferkílómetra svæði, og
mynda þannig óstöðvandi hags-
munahóp.
Velkomin út
á Iand
Ég vil biðja þig, lesandi góður,
að spyrja þig einnar spurningar.
Myndir þú sem íslendingur sam-
þykkja það, að Kínverjar hefðu
4000 fulltrúa á þingi Sameinuðu
þjóðanna á móti hverjum einum,
sem íslendingar hefðu?
Ég vil enda þessa grein á því að
benda þeim þéttbýlismönnum,
sem líður verst vegna skorts á at-
kvæðagildi, að flytja vestur,
norður eða austur. Með því
myndu þeir gera mikið gagn. Þeir
myndu jafna byggð í landinu,
þeir myndu jafna vægi atkvæða á
eðlilegan hátt, og síðast en ekki
síst: þeir myndu vakna hvern
morgun upp frá því fjórfaldir
innan í sér eins og við hin hér í
dreifbýlinu - eða hvað?
Sveinbjörn Jónsson er kennari á
Suðureyri á vetrum en trillusjó-
maður vestra á sumrum. Hann er
formaður Alþýðubandalagsfé-
lagsins f Súgandafirði.