Þjóðviljinn - 10.03.1984, Blaðsíða 2
2 SÍÐA - ÞJÓÐVItJfNNHelgin 3. - 4. márs 1984
skamnrtur
af norskri sjónvarpshefnd
Sú skoðun mun nokkuð útbreidd hérlendis að
menningarleg stefnumörkun íslenska sjónvarpsins sé
dálítið óljós. Þeir illvígustu halda því jafnvel fram að
hún sé engin.
Þetta er rangt.
Hver sá, sem á íslenska sjónvarpið horfir að stað-
aldri, fer ekki í neinar grafgötur um það, að stefnu-
mótun sjónvarpsins, hvað varðar dagskrána, lýtur
einu allsherjar lögmáli, nefnilega því að flytja íslensku
þjóðinni nær eingöngu erlent efni, soðið niður í kass-
ettur handa enn öðrum útlendingum.
Það er jafn fáránlegt að gera því skóna aö íslenska
sjónvarpið sé íslenskt einsog að halda því fram að
skoskt vískí og rússneskt vodka séu íslenskar guða-
veigar.
íslenska sjónvarpið verður ekki íslenskt fyrr en
landsmenn eru búnir að horfa á það, meðtaka boð-
skap þess og bæta því inní daglegt hegðunarmunstur,
með því til dæmis að taka upp siði og háttu Dallas-
famelíunnar.
Á sama hátt verður skoskt viskí og rússneskt vodka
þá fyrst íslenskt, þegar íslendingar eru farnir að veltast
um í ölæði eftir að hafa sturtað í sig þessum útlendu
brennivínum.
Engum íslendingi vekur það lengur nokkra undrun,
þó aukning á umsvifum sjónvarpsins sé eingöngu
' miðuð við það að auka á erlent efni til flutnings, og svo
háþróaðir erum við og leiknir í að beita betlistafnum að
farið er að leita hófanna við erlendar þjóðir um að fá að
sjónvarpa dagskrám þeirra beint í gegnum íslenska
kerfið.
Líklega fyrsta og eina „fullvalda" þjóðin á byggðu
bóli, sem lætur sér detta slíkt í hug.
Því hefur stundum verið haldið fram, og með nokkr-
um rökum, að hefnigirni norðmannaog langrækni séu
lítil takmörk sett og er skemmst að minnast konu sem
var af norsku bergi brotin en búsett á íslandi og mælti
þessi orð við hátíðlegt tækifæri:
„Þá skal ek nú muna þér kinnhestinn".
Ljóst er að norðmenn bera enn talsverðan kala til
íslendinga. Og síðan hvenær?, kann nú einhver að
spyrja. Því er auðsvarað. Þeir hafa enn ekki getað
gleymt því hverjar viðtökur Þangbrandur Vilbaldús
son greifa fékk hérlendis þegar hann kom til (slands á
ofanverðri tíundu öld til að kristna landsmenn. Um
þennan útsendara Ólafs Tryggvasonar ortu þeir níð,
beittu hann galdri og migu á hann, frekar en láta hann
ausa sig vatni. Uppnefndur var hann „argr goðvargr"
og Galdra-Héðinn í Kerlingardal var til þess keyptur að
koma honum fyrir, með blótveislu á Arnarstakksheiði.
Og þar munaði mjóu, því einsog segir í Njálu:
„Þá Þangbrandur reið austan, þá brast í sundur
jörðin undir hesti hans, en hann hljóp af hestinum og
komst upp á bakkann, en jörðin svalg hestinn með
öllum reiðingi, og sá þeir hann aldri síðan.
Þá lofaði Þangbrandur guð".
Þegar Þangbrandur var búinn að drepa hér eitthvert
slangur af íslendingum fór hann svo aftur til Noregs og
sagði Ólafi konungi farir sínar ekki sléttar og hefði
konungur drepið alla íslendinga í Noregi ef Gissur hvíti
og Hjalti Skeggjason hefðu ekki beðið þeim griða og
lofað að kristna íslendinga, sem þeir gátu náttúrlega
aldrei efnt og þar við situr.
En nú er tækifærið komið upp í hendurnar á norð-
mönnum að hefna sín grimmilega á íslendingum fyrir
fornar misgjörðir.
Nú skulu íslendingar, sem ekki létu skírast, ausnir
norsku morgun- og miðdegissjónvarpsdagskránni,
sem kvað vera öðrum sjónvarpsdagskrám
nafntogaðri og þá ekki endilega fyrir „skemmtileg-
heit“, einsog svonalagað var kallað í mínu ungdæmi.
Nú rekur Ragnhildur Helgadóttir erindi Noregskon-
ungs líkt og Gissur, Hjalti og Síðu-Hallur forðum og
verið er að kanna það í fullri alvöru, hvort íslendingar
geti fengið að njóta norska skólasjónvarpsins og - svo
gripið sé nú niður af handahófi í norsku dagskrána
þann tíma sem til greina kemur að sjónvarpa á íslandi
- þátta eins og:
Geitarækt í Jötunheimum, Þjóðtrú í atvinnulífinu í
Norge, hlutverk harðangursfiðlunnar í norsku þjóðlífi,
heimatrúboð leikmanna í Raumaríki, vegagerð í Röl-
dal, Holmekollen-loppets problemer, trú og líf frá-
skildra, útivinnandi, einstæðra mæðra í Þelamörk,
norskir frístundapennar í dag, kristnar bókmenntir í
mótbyr, saga og leyndarmál geitarostsins og allt
kryddað með dagvissum guðspjallasöng norskra sér-
trúarflokka.
Þegar þetta er gengið í gegn og komið inn á gafl hjá
öllum íslendingum, má segja með sanni að búið sé að
hefna ófara Þangbrands, sem gekk erinda Ólafs
T ryggvasonar Noregskonungs á ofanverðri tíundu öld
og ætlaði að kristna landslýð með „yfirhellingu".
Og þegar norsku poppþættirnir og norsku „Skon-
rokin“ fara að herja á íslensku heimilin, þá á hún ekki
svo illa við gamla og góða vísan:
Efnið það er einskis nýtt
ætlað norskum bjánum
en bara ef ég fæ það frítt
fagna ég því á skjánum.
Flosi
skraargatiö
Dansk-Islandsk
Fond hefur veitt Magnúsi
Bjarnasyni 1000 danskar krónur í
styrk til „eflingar andlegu sam-
bandi á milli landanna" eins og
segir í fréttatilkynningu frá
sjóðnum. Magnús er einn 47 ís-
lendinga sem hljóta styrk úr
sjóðnum þetta árið, en samtals
nema styrkirnir 51.000 dönskum
krónum. Það sem vekur athygli
við styrkinn til Magnúsar er hins
vegar það að styrkurinn er veittur
til náms í hermennsku og hernað-
arfræðum, sem Magnús hefur
lagt stund á í Ryeskaserne í Fre-
dericia á Jótlandi. Ætti dansk-
íslenskum hernaðaranda að vera
vel borgið eftir þessa fjár-
veitingu. Þjóðviljinn reyndi án
árangurs að ná tali af Magnúsi í
gær.
Nýlega
tók til stafa einkafyrirtæki í
Reykjavík er nefnist Grandara-
díó og er tilgangur þess að þjóna
bátum sem gerðir eru út frá
Reykjavík. Sá sem rekur fyrir-
tækið heitir Magnús Ásgeirsson
og segir hann í viðtali í Fiskifrétt-
um í vikunni: „Strax á fyrstu
dögum varð ijóst að þörfin var
brýn. Fyrstu viðskiptavinirnir
gerðu strax vart við sig, það voru
fiskkaupendur, starfsmenn hafn-
arsvæðisins, fiskmatsmenn, hafn-
arvogin að ógleymdum bátaflot-
anum sjálfum. Þjónustan sem
Grandaradíó veitir bátunum er
að panta kostinn, olíu, veiðar-
færi, froskköfun, allar aflameld-
ingar og upplýsingar til fisk-
kaupenda og fjölskyldna sjó-
manna.“
Magnús Ásgelrsson að störfum í Grandaradio.
Margar
toppstöður losna hjá SÍS á þessu
ári og því næsta og er búist við
töluverðri valdabaráttu. Krist-
leifur Jónsson, bankastjóri Sam-
vinnubankans, lætur af störfum á
næstunni og er talið að Geir
Magnússon, forstjóri fjármála-
deildar SÍS, taki við stöðu hans.
Þá hættir Vilhjálmur Jónsson,
forstjóri Olíufélagsins, um næstu
áramót og telja suinir sennilegt
að Sigurður Markússon, forstjóri
Valur: Fólkið stendur í biðröð
Garðar: Býsna góð ræða
sjávarafurðadeildarinnar, taki
við stöðu hans en Guðjón B. Ól-
afsson, forstjóri Icelandic See-
food Corp. í Bandaríkjunum,
setjist í stól Sigurðar í sjávaraf-
urðadeildinni en stoppi þar þó
ekki lengi við. Eriendur Einars-
son, sjálfur aðalforstjórinn,
hættir nefnilega á næsta ári og
hefur Guðjón verið talinn líkleg-
asti eftirmaður hans. Þó mun
Valur Arnþórsson, forstjóri
KEA og stjórnarformaður SÍS,
einnig koma þar til greina.
Valur
Arnþórsson stýrir einhverju
stærsta fyrirtæki landsins, KEA,
og mun mjög fastur í þeirri stöðu
og valdamikill. Framsóknar-
menn munu margoft hafa boðið
honum sæti á framboðslistum sín-
um nyrðra og jafnvel ýjað að
honum að hann ætti þá ráðherr-
astól jafnframt vísan en Valur
hefur hafnað öllu slíku, telur sig
hafa meiri völd sem forstjóra
KEA. Það er til marks um styrka
stöðu hans í fyrirtækinu að fyrir
jól kemur hann ekki fram á skrif-
stofurnar til að bjóða starfsfólki
sínu gleðileg jól, eins og víðast
tíðkast, heldur stendur starfs-
fólkið í biðröð fyrir utan skrif-
stofu hans til að fá að óska honum
gleðilegra jóla.
Garðar
Sigurðsson alþingismaður getur á
stundum verið býsna kaldhæð-
inn. Þegar Albert Guðmundsson
fjármálaráðherra hélt „eld-
messu“ sína sl. fimmtudag í Al-
þingi útaf gatinu í fjárlögunum
þóttust margir þekkja af orðalagi
textans að ekki hefði Albert sam-
ið ræðuna. Aftur á móti sat að-
stoðarmaður hans Geir Haarde í
hliðarsal og fylgdist með, svo vel
að hann las afrit af ræðunni um
leið og Albert flutti hana. Garðar
Sigurðsson gekk þar hjá, leit á
Geir og sagði: „Þetta er býsna
góð ræða hjá þér Geir“.
NÚ
í vikunni mun hafa hist á laun í
Reykjavík hópur karlmanna sem
hyggjast stofna Samtök undirok-
aðra karlmanna (skammstafað
SUND). Flestir eru þessir karl-
menn giftir og á miðjum aldri.
Telja þeir sig hafa orðið algjör-
lega undir í hagsmunastreitunni í
þjóðfélaginu, ekki aðeins af hálfu
kvenna heldur kerfisins í heild.
Stöðugt sé verið að hygla börn-
um, námsmönnum, einstæðum
foreldrum, gamalmennum og
konum á kostnað þeirra en þeir
sjálfir séu að sligast undan skatta-
byrði og ofþrælkun. Telja þeir nú
að tími sé til kominn að þessi hóp-
ur myndi þrýstihóp til að fá
leiðréttingu sinna mála.
Illar
tungur segja að fiskifræðingar
Hafrannsóknarstofnunar liggi á
bæn um að ekki komi einhver asa
ganga af þorski, hvort heldur
væri 1976 árgangurinn sem týnd-
ist ellegar ganga frá Grænlandi.
Ef svo yrði myndu allar spár
þeirra enn einu sinni hrynja til
grunna. En að öllu gráu gamni
slepptu hefur það vakið nokkra
furðu hve seint Hafrannsóknar-
stofnunin tók við sér þegar mikla
þorskgangan kom á Vestfjarða-
mið og í Breiðafjörðinn. Viku
eftir að mokveiði hófst er enn
verið að safna sýnum að því er
sagt er.