Þjóðviljinn - 10.03.1984, Blaðsíða 20

20 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN
bæjarrölt
Borgarverkfrœðing í stein
Ég var að koma af fimm-
sýningu í Háskólabíó og lá á að
komast heim til mín á Flóka-
götuna. Ég þeysti norður Suður-
götu, og brátt var ég kominn í
himinhæðir en Suðurgatan liggur
eins og allir vita í tignarlegum sig-
urboga yfir Grjótaþorpið sem
einu sinni var. Svo tók ég glæsi-
lega sveigju í slaufunni niður í
Kirkjustrætið og nú var hægt að
kitla pinnann því að breiðstrætið
liggur óslitið alveg upp á Rauðar-
árstíg. Jón Sigurðsson og þing-
húsið þutu framhjá mér eins og í
sjónhendingu og brátt var ég
kominn upp á Amtmannssstíg og
Grettisgötu. Látlaus straumur
bíla streymdi eftir þessari miklu
umferðaræð, tvær samhliða raðir
í hvora átt. Óþarfi er að taka fram
að ég náði kvöldmatnum á tilsett-
um tíma.
Þetta var reyndar draumsýn
samkvæml aðalskipulagi Reykja-
víkur 1962-83 sem nú er löngu
úrelt. Með því var bíllinn settur í
öndvegi og ráðgert að skera
sundur alla gömlu Reykjavík -
„úreltir bæjarhlutar“ stóð í skipu-
laginu - með hraðbrautum og
skipti þá engu máli hvað fyrir
varð: hús, garðar eða fólk. Brjóta
átti Grettisgötunni leið í gegnum
Steininn við Skólavörðustíg og
húsin sunnan hans þar til
Amtmannsstíg yrði náð og fara
svo með hann yfir í Kirkjustræti í
gegnum húsin við Lækjargötu.
Einnig átti að fjarlægja alla hús-
röðina norðan Grettisgötu og
skerða Austurvöll. Ég sé í anda
hraðbraut milli dyra Aþingis-
hússins og Austurvallar. Óg Jón
heitinn Sigurðsson með hendur
fyrir eyrunum þar sem hann
stendur keikur á stalli sínum.
Hraðbrautin sá auðvitað aldrei
dagsins ljós og mönnum hefur
tekist að skilja að görnlu hverfin
eru ekki úrelt. Þó er einn og einn
á gömlu línunni ennþá og þar í
hópi er líklega borgarverkfræð-
ingurinn í Reykjavík. Hann lét
nýlega á þrykk ganga að gera
bæri Fríkirkjuveg að breiðgötu
með því að leggja akbraut sjö og
hálfan metra út í Tjörnina. Sann-
arlega athyglisverð tillaga.
Tjörnin hefur stundum verið
kölluð perla borgarinnar og frið:
sælt umhverfi hennar rómað. í
kringum hana eru fallegir garðar,
svo sem Hljómskálagarðurinn og
Hallargarðurinn, og húsin við
hana sérlega glæsileg, mörg ný-
viðgerð og flestum vel við haldið,
Þarna spókar fólk sig á góðviðris-
dögum og foreldrar koma allan
ársins hring með litlu börnin að
gefa öndunum brauð. Við Tjörn-
ina eru leikhús og æskulýðsmið-
stöð og í framtíðinni verður
Listasafn ríkisins í Herðubreiðar-
íshúsinu. Þar að auki verður
Kvosin sjálfsagt með tímanum
fyrst og fremst göngubær eins og
þróunin hefur víðast hvar verið
erlendis.
Ef Fríkirkjuvegur og Sóleyjar-
gata verða gerð að hraðbraut legg
ég til að reist verði risastórt
líkneski af borgarverkfræðingi út
í miðri Tjörninni - helst steypt.
-Guðjón
Veistu...
að Alþýðublaðið, Verkalýðs-
blaðið og Vísir hafa öll haft
aðsetur í Fjalakettinum.
að H.Ben., fyrirtæki Hallgríms
Benediktssonar, föður Geirs
utanríkisráðherra, hóf starf-
semi sína í Fjalakettinum.
að auk þeirra listamanna sem
nefndir voru sl. sunnudag
bjuggu Benedikt Gröndal,
Asmundur Sveinsson og
Baldvin Björnsson um tíma í
Fjalakettinum.
að íslenska fálkaorðan var
hönnuð í Fjalakettinum. Það
gerði Kjartan Ásmundsson
gullsmiður sem lengi hafði
vinnustofu og verslun þar.
að útvarpsráðsfundir voru flestir
haldnir í Fjalakettinum á ár-
unum 1930-45 en Helgi
Hjörvar var þá formaður út-
varpsráðs og bjó þar.
að Ingibjörg Helgadóttir bjó í
Fjalakettinum en hún var að-
aldriffjöður í Kvæða-
mannafélaginu Iðunni, og þar
voru um árabil haldnir fundir
þess.
að tímaritið Dvöl hafði aðsetur í
Fjalakettinum.
að Fjalakötturinn fékk nafn sitt
• af því að hann þótti svo mikið
gálgatimbur en nafnið getur
líka merkt músagildra.
að árið 1976 fór fram skoðun á
húsinu og kom þá í ljós að
burðagrind þess var að mestu
leyti heil.
að oftar en einu sinni hefur kom-
ið upp eldur í Fjalakettinum
en alltaf hefur tekist að
slökkva hann strax. Skyggnir
menn telja að Valgarður
Breiðfjörð, sá sem byggði
húsið í núverandi mynd,
standi brunavakt í portinu í
miðju húsi og geri aðvart ef
eldur komi upp.
að gamli leikhús- og bíósalurinn
tók 300 manns í sæti en alls
gátu verið þar um 400 manns.
að Jóhann „bóki“ Jóhannesson
átti Fjalaköttinn á tímabili en
hann gaf út margar af vinsæl-
ustu sögum aldamótanna svo
sem Kapítólu og Valdimar
munk. Mun Helgi Hjörvar
hafa þýtt sumar þeirra.
sunnudagshrossgátan _____________ nr. 4i4
) 2. 3 5" iO 7 7 s? 7 10 // /2
7 /¥ /<r / 6 Jl 3 /7 /V )9 3 ¥ /2 2? )&
/<7 20 r //>' A ¥ /¥ V >7- /7 21 /¥ 7 /6 22
// /*/• $ )i /7 2? y 9 7 2/ V 22 ¥ ¥
23 2Ý zo -2 )(o 'Y' V 12 7 )¥ 22 2¥ 20 ¥ /6
)é> V ¥ V 2T~ 26 2d 22 )/ 12 7 /6 /8 Zl
22 (p 29 29 )(o 23 22 1\ 2/ 18 ¥ ¥
30 /¥ zi /¥ /7 /¥ // /7 S2 7 /7 23 28
2C7 Sp e ¥ ¥ /¥ 7 s? )9p Y 3(7 22 b ¥ 32
‘-t 23 2? /¥ ¥ 12 )<f 2/ /6 S /7 29 /6 7
/7 /8 ?V' V 9 29 29 /¥ 7 22 // JO // ¥ 2? V
22 ¥ /7 7 /6- 7 22 )? 22 21 2/ !(p 22 3 2o
s~ /¥ Zd S2 7 22 /6“ /7 7 S2 /¥ 7 /z /¥ 22
A Á B D ÐEÉ FGHIÍJKLMNOÓPRSTUÚVXYÝÞÆÖ
Setjið rétta stafi í reitina hér fyrir neðan. Þeir mynda þá kven-
mannsnafn. Sendið þetta nafn sem lausn á krossgátunni til Þjóðvilj-
ans, Síðumúla 6, Reykjavík, merkt: „Krossgáta nr. 414“. Skila-
frestur er þrjár vikur. Verðlaunin verða send til vinningshafa.
2£ 2 20 5 2 22

Stafirnir mynda íslensk orð eða mjög kunnugleg erlend heiti
hvort sem lesið er lá- eða lóðrétt.
Hver stafur hefur sitt númer og galdurinn við lausn gátunnar er
sá að finna staflykilinn. Eitt orð er gefið og á það að vera næg hjálp
því með því eru gefnir stafir í allmörgum orðum. Það eru því
eðlilegustu vinnubrögðin að setja þessa stafi hvern í sinn reit eftir
því sem tölurnar segja til um. Einnig er rétt að taka fram, að í
þessari krossgátu er gerður skýr greinarmunur á grönnum sér-
hljóða og breiðum t.d. getur a aldrei komið í stað á og öfugt.
Verð-
launin
Verðlaun fyrir krossgátu nr. 411
hlaut Þóra Helgadóttir, Fornhaga
13, 107 Rvík. Þau eru myndabók
Fjölva um Rokk. Lausnarorðið
var Þorvaldur.
Verðlaunin að þessu sinni eru
bókin Ólympíuleikar að fornu og
nýju eftir dr. Ingimar Jónsson.