Þjóðviljinn - 14.04.1984, Blaðsíða 2

'2 sIða - þjóðviljiNin
shammtur
Svona upprifjun átti víst aö vera allra meina bc
dómi Freuds.
af duld
Það er eiginlega búinn að vera í mér hálfgerður lunti
í allan dag. Ég veit ekki hvers vegna í andskotanum
frekar núna en endranær. Fæ ekki séð að ég hafi
nokkra minnstu ástæðu til að vera í vondu skapi. En
það er nú einu sinni svo að ég held að ólund sé
eitthvað, sem maður ræður alveg sáralítið við. Samt er
ég nú, satt að segja, þeirrar skoðunar, að maður geti
með góðum vilja haft hönd í bagga með sálarástand-
inu, þó nýjustu kenningar í læknavísindum segi, að
allar geðrænar hræringar eigi sér lífefnafræðilegar
skýringar.
Mér skilst að slík bylting hafi átt sér stað í skoðunum
áisálarlífi mannskepnunnar.að sá maður sé umsvifa-
laust dæmdur fábjáni, sem haldi því fram að Freud
hafi ekki verið fábjáni.
Það er af sem áður var, þegar menn gátu sest niður í
þrumandi þunglyndiskasti og sálsýkislegri skítafýlu,
með allt á hornum sér og gefið þá skýringu á sálará-
standinu, að djúpt í undirmeðvitundinni blundi óbæri-
leg endurminning um eitthvað sem ekki sé hægt að fá
uppá yfirborðið, nema ráða í vinnu langskólagenginn
sérmenntaðan sálfræðing með þúsundkall á tímann.
Sálfræðingurinn á semsagt að hressa uppá minnið
og grafa upp einhverja steingleymda og ógeðfellda
barnæskuminningu; bregða Ijósi á eitthvað, sem
undirmeðvitundin vill hylja myrkri gleymskunnar.
Það væri til dæmis ekki ónýtt fyrir mig, þegar ég er
sem fúllyndastur, að geta með einhverjum sálvíkingi
grafið uppúr langa minninu einhverja æðisgengna
gleymda æskuminningu. Eitthvað sem hefur bæklað
mig andlega fram að þessum degi, einkum þó og
sérílagi af því að ég er búinn að gleyma hvað þetta var.
Endurminningin þyrfti þá líklega helst að vera dálítið
krassandi, eitthvað sem hefði markað djúp spor í
barnssálina.
Það væri til dæmis ekki ónýtt, ef ég myndi allt í einu
eftir því að á sjálfa jólanóttina, þegar ég var átta ára,
dró Guðríður Pétursdóttir frænka mín að austan mig
útí kirkju, batt mig þar berrassaðan við gráturnar,
snoðaði mig þarna fyrir altarinu, setti næturgagn á
höfuðið á mér, málaði mig rauðan í framan með ex-
portbréfi, færði mig í lífstykki af sér, litaði á mér skank-
ana í öllum regnbogans litum með matarlit, en tippið
skærgrænt og knýtti á það appelsínugula sluffu úr
hárborðanum af fléttunni, sem var mesta höfuðprýði
Guðríðar og náði henni niðurfyrir rass og niðurí hnés-
bætur, ef ég man rétt.
Og meðan hún var að koma þessu í verk söng hún
hástöfum:
„Ó! pabbi minn kæri, æ! komdu með mér heim
því klukkan er senn orðin tólf“, eftir Davíð.
Það væri sjálfsagt hægt að lækna talsverða sálar-
bæklun, ef manni tækist að rifja upp svona barnæsk-
uminningu. En þá er bara sá hængurinn á að maður
þarf að hafa gleymt þessu öllu í millitíðinni.
Viðskipti okkar Guðríðar frænku minnar að austan
eru mérhins vegar-sem beturfer-ógleymanleg. Ég
er líklega ekki með neina duld. Ég veit að vísu ekki
hvað duld er, en ég er satt að segja sannfærður um að
ef ég vissi það, þá kæmi það uppúr kafinu að ég er
ekki með neina duld.
Það eru nefnilega menn einsog ég sem ógna
kjörum sálfræðinga og auka á atvinnuleysi í stéttinni.
Og úr því að ekki er hægt að lækna í mér ólundina
með aðferðum Freuds, hvernig á þá að fara að því?
Mér hefur gefist best að setjast við ritvélina og skrifa
einhverja himinhrópandi dellu, helst glórulaust píp.
Ég er til dæmis kominn í sólsskinsskap núna.
’etta er kallað að skrifa frá sér harminn og er svo-
n engin ný bóla á íslandi.
'gill Skallagrímsson gerði þetta líka í lokrekkjunni
jm.
En svona að lokum - sósíalt séð og almennt - held
ég að ólund sé átakanlegust þegar menn fara í fýlu
útaf því hvað þeir eru í góðu skapi.
Þetta skeður stundum í leikhúsinu þar sem ég vinn.
Mönnum verður það á að skemmta sér konunglega
og hlæja sig máttlausa, en verða gersamlega óhugg-
andi á eftir. Kátína þeirra var ekki við hæfi.
í leikhúsinu á maður semsagt að vera upphafinn og
í listrænni fýlu. Listin á að vera leiðinleg.
Nú, við þessu er auðvitað ekkert að segja, nema ef
til vill það að mönnum sem ekki geta glaðst, nema við
það að vera í fýlu, er ósköp mikil vorkunn, eða eins og
segir í vísu listvitringsins:
Ó, hvað það veldur mér sárri sálarpínu
að sjá hvernig aðrir kætast við minnsta grín.
Ég hamingjubrautina feta í fúllyndi mínu
og fæ ekki glaðst, nema ólundin njóti sín.
Skrautritun
Á kort, heiöursskjöl, bækur til gjafa og fleira.
Teiknun allskonar, myndir í bækur, félags-
merki og fleira.
Ólafur Th. Ólafsson
Lambhaga 26,
Selfossi.
Sími 99-1659.
Pípulagningar
Tek aö mér alla almenna pípulagningavinnu.
Einnig gripahúsainnréttingar úr járni. Magn-
ús Hjaltested, pípulagningameistari, sími
81793.
| ÚTBOÐ
Tilboð óskast í að steypa gangstéttir og við-
gerð á steyptum gangstéttum fyrir Gatna-
málastjórann í Reykjavík. Útboðsgögn eru
afhent á skrifstofu vorri Fríkirkjuvegi 3,
Reykjavík gegn 500 kr. skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð á sama stað miðviku-
daginn 25. apríl n.k. kl. 14 e. hád.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVIKURBORGAR
Frikirkjuvegi 3 - Simi 25800