Þjóðviljinn - 14.04.1984, Blaðsíða 4

4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Helgin 14. - 15. apríl 1984
Hákarladráp á Borgarfiröi eystra
Astin á allan sinn styrk í veikleika
vorum.
Ninon de Lenclos
Nísta
nöpur él
Hátíðarstund á Austur-
velli fyrir aldamót. Til
vinstri er (safoldar-
prentsmiðja en það hús
stendur ennþá. Til
hægri sér í gafl svokall-
aðra Frönsku húsa en
þau stóðu þar sem nú er
Austurstræti 12. Stytta
Thorvaldsens er þar
sem nú er líkneski Jóns
Sigurðssonar.
Sigurður Grímsson frá ísafirði var
eitt af hinum ungu bölsýnu og angur-
væru skáldum sem komu fram í dags-
ljósið um 1920. Hann gaf út ljóðabók-
ina Við langelda árið 1922 en það varð
jafnframt sú síðasta. Sigurður fékkst
við blaðamennsku, lauk lagaprófi og
varð borgarfógeti í Reykjavík. Enn-
fremur var hann þekktur fyrir leiklist-
argagnrýni og þýðingar. Hér eru sýnis-
horn úr ljóðabókinni Við langelda:
Per viam dolorosam
Einn ég inni dvel
auðn og skuggum hjá.
Nísta nöpur él,
nóttin dettur á.
Oft var áður kalt,
aldrei þó sem nú.
Er mér horfið allt,
æska, von og trú - .
Ég hefi kvatt í kvöld,
kysst í hinsta sinn.
Feigð og forlög köld
flögra um huga minn.
Við dagsins döpru glóð
drýp ég höfði hljótt.
Ég leik mitt hinsta Ijóð
á langspilið í nótt.
Einn ég inni dvel.
Um mig lykur nótt.
Allt er auðn og hel,
allt er dauða-hljótt.
Gef mér frið sem fyrst,
frið þinn, drottinn minn!
Því ég hefi kvatt og kysst,
kysst í hinsta sinn.
Sigling
Nú skal herða
hug og sál.
Dátt skal verða,
drekkum ferða-
skál.
Nestj íþkum
nökkvm á,
úr Ijóði og stökum
lífsins vökum
•frá.
Landið híður
bak við sjá.
Jkvöldið líður,
keipum sýður
á. -
Hafið stynur
hrygg er sál.
Drekktu vinur,
drekktu vinur.
Skál!
Gengur
streymi
Brennivín og hákarl eru partar af
þjóðarsálinni og á Borgarfirði eystra
hafa menn löngum verið útfarnir í að
drepa hákarl. Þar er nú hafin hákarla-
vertíð og Jón Helgason og Sigursteinn
Hallgrímsson hafa þegar í félagi unnið
á tveimur. Þeir félagar voru að setja
nýjan kjöl undir bát þegar okkur bar að
garði, „sá gamli var úr furu og vel fú-
inn“ sögðu þeir en voru að öðru leyti
ekki ýkja ginnkeyptir fyrir að stilla sér
gáfulega upp fyrir blaðahunda úr öðr-
um plássum.
„Blessaður, ég er búinn að vera á hákarl-
aveiðum í andskoti mörg ár, frá því ég var
ungur held ég bara“ sagði Jón eftir að hafa
gefið ljósmyndaranum stóra neftóbaks-
slummu í nösina. „Við erum rétt byrjaðir á
þessu núna, það er eins gott að fá sem flesta
áður en hitnar með sumri. Ég skal nefnilega
segja þér, að það er orðið furðu erfitt að
verka hákarl nema það sé sæmilega kalt í
veðri. Hann skemmist nefnilega, vill skem-
mast, bölvaður. Annars kann ég ekki al-
mennilega að segja frá þessu, en það er
kominn einhver gerill í þetta. Hann leggst á
hákarlinn, og það er bara orðið algengt að
það mislukkist verkunin yfir sumartímann.
Það var víst einhver íslendingur að rann-
saka þetta, útí Bandaríkjunum held ég
bara, en hann dó víst frá því. Dó ungur.
Sigursteinn skýrir út fyrir okkur áhuga-
mönnum um hákarlavinnslu að sökum þess
sé nú orðið algengt að setja hákarl sem
veiðist að sumri í frystihúsið til geymslu,
„svo tökum við hann út á haustin þegar
kólnar, þá er hann kasaður“.
Og hvernig er hann kasaður? spyrjum við
þá félaga.
„Farg“ segir Sigursteinn, „við setjum
hann bara í kassa og farg ofaná. Svo
geymum við þetta í skemmu í 4 til 6 vikur“.
„Nú eða bara úti“ bætir Jón við. „Ætli
góður hákarl gefi ekki af sér svona einsog
eitt hundrað kíló af verkaðri vöru. Ég hygg
það“.
„Hvar, ja ætli við séum nokkuð nokkuð
að segja það góði“, svarar Jón þegar við
innum hann eftir hvar og hverjum þeir selji
hákarlinn. „En það er slegist um hann,
blessaður góði. Það er aldrei vandi að selja
góðan hákarl. Alltof lítið af honum í fram-
boði“.
„Við erum með línu“ svara þeir spurning-
um okkar um hvernig þeir taki hákarlinn,
„brúkum sjö millimetra línu og höfum
keðju sem krókurinn er svo festur á með
sigurnagla. En við erum nú ekkert að sýna
ykkur krókinn, þeir selja þetta hjá Elling-
sen og þið getið bara séð hann þar. Sumir
nota flotkúlu til að láta krókinn fljóta frá
botninum en við látum okkur nægja að
beita bara selspiki, eins miklu og við kom-
um á krókinn, þá flýtur hann upp. Spikið er
helst í stór-
eða niðurslætti
svo létt í sér. En krókurinn verður helst að
liggja frá botni. Gömlu mennirnir sögðu
nefnilega að þegar hákarlinn tæki, þá skellti
hann sér á bakið og tæki neðanfrá. Þess-
vegna sögðu þeir, kallarnir, þegar þeir
veiddu hákarlinn á vað, að þegar hann var
að narta, þá var hægt að renna bara hrein-
lega uppí hann“.
Þeir sögðust leggja línuna þetta fjórar,
fimm mílur útaf Hafnarbjargi. „Best að
leggja á eins djúpu og hægt er. Annars er
hákarlinn óútreiknanlegur, gengur stund-
um grunnt. Og yfirleitt gengur hann mest
Jón Helgason, hákarladrápari á Borgarfirði
eystra: „Við beitum selspiki, eins miklu og
hægt er, til að krókurinh f Ijóti frá botni. Ann-
ars er nú lúsin fljót að hreinsa þetta af krókn-
um.“ Þegar hann sér furðusvipinn á okkur
bætir hann viðtil skýringar: „Marflóin".
Ljósmynd Jón Ingi.
þegar er stórstreymt eða niðursláttur“.
„Annars er hann svo brellinn, það er
ómögulegt að spá um hann“ bætir Sigur-
steinn við.
„Já, hann er brellinn“ samsinnir Jón og
kinkar kolli til áherslu.