Þjóðviljinn - 06.09.1987, Blaðsíða 15

/

Saga Alþýðuflokksins fram yfir Hannibal
effir Þorleif Friðriksson fleftir hulunni af
mörgu
Ný Ijóðabók
Haugrof
Um þessar mundir er að koma
út Ijóðabókin Haugrof eftir Gyrði
Elíasson. Haugrof hefur að
geyma endurskoðaða útgáfu á
þremur af Ijóðabókum hans:
Svarthvít axlabönd, Bakvið Marí-
uglerið og Blindfugl/svartflug, en
þær komu allar út í litlum upp-
lögum og hafa verið ófáanlegar
um nokkurt skeið.
Á bókarkápu segir m.a.: „Fá
ung skáld hafa vakið jafn mikla
athygli með verkum sínum og
Gyrðir Elíasson. í ljóðum hans er
ótrúleg spenna sem verður því
óbærilegri sem viðfangsefni hans
sýnast hversdagslegri. Frelsi ljóð-
formsins verður honum aldrei til-
efni vaðals, huglægni þess aldrei
skálkaskjól sjálfsaí«kunar”.
Kápumynd er ejMr Sigurlaug
Eh'sson myndMjgpmann og
skáld, bróður GyiWs. Mál og
menning gefur Haugrof út.
Umsjón
Hrafn
Jökulsson
WachW''e'H
. tU islands’-
svns kom'ny ^ uT von
:„cFutsunn^e"' enn-
.tfoksins^o^^yemu. ■
Bókbans Fnt^^áU og tnen ^
bláðalSenWnÞVð'nsUFursú
nSu ' Mbertssonat- T$ðan
Æt'sa. ='si °8'm
sem ■" ----
Vilhjálmur
Hjálmarsson
fyrrverandi menntamálaráðherra
er ritfær maður eins og lesendur
ævisögu Eysteins Jónssonar vita
gjörla. Innan tíðar er væntanleg
frá hans hendi bókin Sveitalýs-
ingar úr Mjóafirði í útgáfu Menn-
ingarsjóðs.
Indriði G. Þor-
steinsson
var á sínum tíma ráðinn til að
skrifa um þjóðhátíðina 1974. Nú í
haust kemur þetta verk út í
tveimur hnausþykkum og veg-
legum bindum hjá Menningar-
sjóði.
Ingmar Berg-
man
hinn kunni, sænski kvikmyndal-
eikstjóri sendir nú í september
frá sér ævisögu sína. Fjölvaútgáf-
an bregst skjótt við og er von á
íslenskri þýðingu í október. Saga
Ingimars mun væntanlega heita
Töfralampinn á íslensku - og er
þar sjálfsagt átt við það tól sem
Bergman beitir öðrum betur.
Einar Kárason
kvaddi sér fyrst hljóðs með ljóða-
bók og síðan hafa þrjár skáld-
sögur fylgt í kjölfarið: Þetta eru
asnar, Guðjón; Þar sem djöfla-
eyjan rís og Gulleyjan. Nú er hins
vegar væntanlegt smásagnasafn
frá Einari. Mál og menning gefur
bókina út.
Auður Haralds
sló etirminnilega í gegn með
fyrstu skáldsögu sinni, Hvunn-
dagshetjunni, sem út kom fyrir
u.þ.b. tíu árum. Síðan hefur
Auður haldið áfram að hneyksla
og kæta og nú er von á splunku-
nýjum eldhúsróman frá henni,
sem kvað vera á léttari nótunum.
Það er Forlagið sem gefur út.
BOKASÐAN
Gullna
flugan
Sú bók sem án efa á eftir að
verða hvað mest umtöluð - og
kannski umdeild - á komandi jól-
avertíð er Gullna flugan eftir Þor-
leif Friðriksson sagnfræðing. Þar
rekur hann sögu Alþýðuflokksins
frá stofnun hans og f ram yfir vald-
atíma Hannibal á sjötta áratugn-
um.
Þorleifur hefur unnið að bók-
inni um nokkurra ára skeið og
viðað að sér heimildum á söfnum
á íslandi, Danmörku, Noregi og
Svíþjóð auk þess að tala við
helstu foringja þess tíma sem enn
eru á lífi.
í Gullnu flugunni segir ekki síst
af styrkjum og lánum sem Alþýð-
uflokkurinn fékk frá öðrum
krataflokkum og mun Þorleifur
leiða sterkar líkur að því að einatt
hafi styrkir þessir verið háðir
ákveðnum skilyrðum og þannig
haft bein og óbein áhrif á stefnu
flokksins og afstöðu hans í ein-
stökum málum. Til dæmis um
það, er afstaða Alþýðuflokksins
til þess hvort stofna ætti lýðveldi
er Danmörk hafði verið hernum-
in af Þjóðverjum.
Samkvæmt þeim heimildum
sem Þorleifur hefur viðað að sér
naut Alþýðuflokkurinn styrkja
og lána frá fyrstu tíð, einkum frá
dönskum jafnaðarmönnum. Það
var þannig danskt peningalán
sem gerði krötum kleift að hleypa
Alþýðublaðinu af stokkunum
árið 1919.
Eins og flestir vita felldi Hanni-
bal Valdimarsson Stefán Jóhann
úr formannssæti árið 1952 eftir 14
ára valdatíma. Hannibal sat að-
eins tvö ár á formannsstóli og
mun formennska hans hafa orðið
endaslepp fyrir þær sakir að
gamla valdaklíkan í flokknum
hafði öll fjárráð hans í hendi sér.
Það mun síðan hafa gert útslagið
þegar erlendir aðilar lögðust á
sveif með andstæðingum Hanni-
bals. Að sögn er drjúgur hluti
verksins um þessar væringar og
dregur Þorleifur sitthvað fram í
dagsljósið sem er á fárra vitorði.
Síðast en ekki síst segir í
Gullnu flugunni frá átökum for-
ystu Alþýðuflokksins við pólit-
íska andstæðinga innan og utan
verkalýðshreyfingarinnar.
Gullna flugan er tveggja binda
verk og kemur það fyrra út nú en
það síðara á næsta ári. Það eru
Örn og Örlygur sem gefa bókina
út.
Hannibal Valdimarsson.
Jean M. Auel til kands
Flytur fyrirlestur um vinnubrögð við skáldsagnagerð
Bandaríski metsöluhöfundur-
inn Jean M. Auel kemur í heim-
sókn til íslands í næstu viku og
mun meðal annars halda fyrir-
lestur um vinnubrögð sín við
skáldsagnagerð í Norræna hús-
inu í Reykjavík.
Auel kemur hingað í boði
bókaforlagsins Vöku-Helgafells,
sem á síðasta ári gaf úr bók henn-
ar Þjóð bjarnarins mikla og mun í
haust gefa út næsta bindi ritverka
hennar Dal hestanna. Skáldsögur
þessar eru fyrstu bækur höfund-
arins en hafa hlotið heimsathygli
og einróma lof gagnrýnenda,
ekki síst fyrir óvenjulegt söguefni
sem henni hefur tekist að gæða
ótrúlegu lífi.
Jean M. Auel fjallar í sögum
Jean M. Auel
sínum um líf forfeðra nútíma-
mannsins á jörðinni fyrir 35.000
árum og lagði á sig ómælda
undirbúnings- og rannsókna-
vinnu í nokkur ár áður en hún
hófst handa við ritun fyrstu bók-
arinnar. Og gagnrýnendur um
heim allan eru á einu máli um að
árangurinn sé með ólíkindum og
söguefnið trúverðugt og magnað.
Má í því sambandi vitna í orð Jó-
hönnu Kristjánsdóttur
gagnrýnanda Morgunblaðsins
sem sagði í dómi sínum um Þjóð
bjarnarins mikla í desember síð-
astliðnum: „Þessar framandi per-
sónur af ætt hellisbjarnarins stíga
upp af síðunum og verða margar
ógleymanlegar, yndislegar og
átakanlegar. Lífsbarátta þeirra,
trúarsiðir og hugsunarháttur
verður lesanda hugleikin. Þýðing
Fríðu Á. Sigurðardóttur er efn-
inu samboðin. Hún er listaverk.”
Skáldkonan Jean M. Auel er
búsett í borginni Portland í Oreg-
onríki í Bandankjunum og helgar
sig nú alfarið ritstörfum. Hún
hefur þegar lokið þremur bindum
af þessu viðamikla ritverki sínu er
hún nefnir samheitinu „Börn
Jarðar”. í fyrirlestri sínum í Nor-
ræna húsinu á fimmtudaginn
kemur, 10 september kl. 20.30,
mun hún lýsa því hvað varð til
þess að hún hóf að fást við þetta
óvenjulega söguefni og hvernig
hún hefur byggt skáldverk sitt á
þeirn upplýsingum sem fyrir
liggja um forfeður nútímamanns-
ins. Fyrirlesturinn verður á ensku
og nefnir hún hann: Fact into fict-
ion: The world of writing.
Sunnudagur 6. september 1987 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 15