Þjóðviljinn - 06.09.1987, Blaðsíða 21

Nafn vikunnar
SÍM, Samband íslenskra
myndlistarfélaga, var stofnað
1981 ogtelurinnanvébanda
sinnafagfélög myndlistar-
manna. SÍM varstofnað
1981, uppúr myndlistarþingi
og átti sér langan aðdrag-
anda. SÍM, stendur nú fyrir
sölusýningu í FÍM-salnum, en
ágóðinn á að renna til upp-
byggingarfélagsins
Höfundarréttarmál mynd-
listarmanna eru nú í brennidepli,
en þau eru miklu skemur á veg
komin hjá myndlistarmönnum en
öðrum listamönnum. Það er ekki
gott að segja hvað veldur, hvort
það er slægari vitund myndlistar-
manna gagnvart rétti sínum á
bættri stöðu eða takmarkaður
skilningur yfirvalda, eða hvort
myndlistarmenn eru meira ein-
angraðir en aðrir listamenn. SÍM
hefur nú ráðið lögfræðing til að
vinna að þessu málefni. Þó náðist
mikið fram þegar ný lög um
listmunauppboð voru samþykkt
á Alþingi sl. vor. Þar var gert ráð
fyrir að 10% af söluverði lista-
verks renni til listamannsins eða
annarra höfundarrétthafa. Það
getur komið sér mjög vel fyrir
eldri listamenn, e.k. eftirlaun. Ef
enginn höf.rétthafi finnst, munu
þessi 10% renna í sjóð, sem við
gerum okkur vonir um að verði
vísir að starfslaunasjóði. SÍM
hefur náið samstarf við NKF
(Nordisk Kunst Förbund) en
NKF hefur komið á fót gesta-
vinnustofum á öllum Norður-
löndum og ein er í Róm. íslenskir
listamenn hafa mikið notfært sér
þessar stofur. Reykjavíkurborg
hefur ekki tekið þátt í að reka
gestavinnustofu, en hinsvegar
rekur Hafnarfjarðarbær eina
slíka, sem er mjög eftirsótt af
norrænum kollegum okkar, og er
bókuð til 1989. Það var mikil
framför þegar SÍM opnaði skrif-
stofu fyrir ári síðan og þar er
starfsmaður í hálfu starfi. Fyrst
var þar bara stóll og skólaborð,
en nú eigum við tölvu. Eitt metn-
aðarfyllsta mál SÍM, er lit-
skyggnisafn, með öllum mynd-
listarmönnum, m.a. ætlað til út-
lána fyrir Listskreytingasjóð
o.fl., til að veljaúr. Safniðerþeg-
ar komið vel á veg og réð SÍM
bókasafnsfræðing til að vinna
verkið, sem er mjög kostnaðar-
samt og tímafrekt. Þá hefur frétt-
abréfið okkar verið eflt á síðustu
árum, þróast úr smásnepli og
uppí myndarlegt og myndrænt
tímarit. Þar fást nauðsynlegar
upplýsingar um menn og málefni
og við höfum reynt að dreifa því
víða. Það eru nær eingöngu
myndlistarmenn sem skrifa í
blaðið. En bæði Litskyggnusafn-
ið og fréttabréfið er nauðsynlegt
til að kynna SÍM og sameina
myndlistarmenn. SÍM hefur eng-
ar opinberar tekjur sem er mjög
slæmt, við þyrftum að hafa opna
skrifstofu allan daginn og fólk
getur ekki endalaust unnið í sjálf-
boðavinnu, margvísleg útgjöld
sem þarf að sinna. Félagsgjöld
hrökkva ekki til, en félagsmenn
eru 240. Áhugi á myndlist á ís-
landi er gífurlega mikill, senni-
lega meiri hér en annars staðar,
þannig að þetta fjársvelti stingur
óneitanlega í stúf.
En við erum mjög bjartsýn.
Það hefur átt sér stað öflugt starf
á skömmum tíma. Framundan
eru mörg verkefni. Eftir helgina
verður haldin námsstefna sem
heitir: „Myndlist í fjölmiðlum",
og við vonumst til að fjölmiðla-
fólk sjái sér fært að taka þátt í.
Eftir áramót verður haldið þriðja
myndlistarþingið, sem tekur fyrir
höfundarétt í myndlist.
Myndlistarsýning SÍM er nýj-
ung að því leyti að hingað til hafa
myndlistarfélögin, sem fá sínar
fjárveitingar, séð um að sinna
listrænu og faglegu starfi. Yfir
fimmtíu listamenn gáfu verk á
sýninguna, og reynt er að hafa
verð í lágmarki.
En það skiptir öllu máli fyrir
hagsmunamál myndlistarmanna
að SÍM geti haldið áfram starfi
sínu.
„ekj Guðný Magnúsdóttir.

safn
og gestastofur
Guðný Magnúsdóttir, leirlistamaður, f.h. SÍM
LEIÐARI
Honecker
heimsœkir Kohl
Nú á mánudag gerast þau merku tíðindi að
leiðtogi DDR, Þýska alþýðuveldisins, Erich
Honecker, kemur í opinbera heimsókn tií höfuð-
borgar Sambandslýðveldisins Þýskalands. Sú
heimsókn hefur alllengi verið á dagskrá eða allt
frá því að Helmut Schmidt, þáverandi kanslari
Vestur-Þýskalands, heimsótti Honecker árið
1981. En af heimsókninni gat ekki orðið fyrr,
m.a. vegna þess að ágreiningur um framvindu
vígbúnaðarkapphlaupsins, óánægja Sovét-
manna með Pershingeldflaugar í Vestur-
Þýskalandi, þrengdi mjög að því pólitíska svig-
rúmi sem Honecker hefur reynt að skapa sér og
hefti ferðafrelsi hans.
Heimsóknin segir sína sögu bæði af betri
sambúð Stóru bræðranna, Bandaríkjanna og
Sovétríkjanna og svo örri þróun innbyrðis
tengsla hinna tveggja þýsku ríkja. Liðin er sú tíð
að Vesturþjóðverjar slitu stjórnmálasambandi
við hvert það ríki sem viðurkenndi DDR -
reyndar var að svo árum saman að sambúð
Austur- og Vestur-Þýskalands var einatt verri
en sambúð austurs og vesturs yfirhöfuð. Á
seinni árum hafa viðskipti ríkjanna stóraukist,
DDR hefur fengið mikil lán hjá frændum sínum
fyrir vestan, með í kaupunum hefur fylgt stór-
aukið ferðafrelsi - m.a. er gert ráð fyrir því að um
miljón Austurþjóðverja yngri en 65 ára fái að
heimsækja frændur og kunningja fyrir vestan á
þessu ári, en ekki er langt síðan slík leyfi fengust
aðeins fyrir ellilaunafólk.
Eins og að líkum lætur vekur heimsókn Hon-
eckers til Kohls upp gamlar og nýjar spurningar
um endursameiningu Þýskalands, sem enn er
stjórnarskrárbundin sem pólitískt markmið í
stjórnarskrá Sambandslýðveldisins. Ekki er þó
talið líklegt að heimsóknin breyti neinu um tví-
skiptingu landsins-öllu heldur muni hún auka
álit Honeckers um heiminn og stuðla að viður-
kenningu á því að DDR, Austur-Þýskaland, sé
ríki til frambúðar með fullum rétti á alþjóðavett-
vangi.
Sannleikurinn er sá, að næsta fáir utan
Þýskalands hafa haft áhuga eða hag af því að
ýta undir sameiningarhugmyndir. Sameinað
Þýskaland yrði væntanlega mótað af stjórnarf-
ari vesturhlutans, en utan hernaðarbandalaga.
Bandaríkjamenn mundu ekki vilja missa þann
spón úr aski Nató sem vesturþýski herinn er.
Og Sovétmenn vilja vafalaust ekki skapa það
fordæmi að heilt land gangi út úr þeirra kerfi.
Fleiri koma hér við sögu. Nágrannar Vestur-
Þýskalands í Efnahagsbandalaginu mega ekki
til þess hugsa að Þýskaland verði enn öflugra
iðnaðar- og útflutningsveldi en Vestur-
Þýskaland nú þegar er. Þýsk sameining er mikil
hrollvekja Frökkum - og utanríkisráðherra ítal-
íu, Andreotti, hefur fyrir skemmstu látið svo um
mælt, að „það eru til tvö þýsk ríki og tvö verða
þau áfram að vera“.
Heimsókn Honeckers er vonandi góðs viti
fyrir umheiminn, tákn um batnandi horfur á
samningagerð um vígbúnað í hjarta Evrópu. Og
vonandi bætir hún og hag margra Þjóðverja og
gerir þeim auðveldara að vera ein þjóð í tveim
pólitískum kerfum. Reyndar er oft til þess vitnað
þessa dagana hve margskipt Þýskaland hafi
lengst af verið pólitískt, saga sameinaðs þýsks
ríkis er skömm og tengd tveim mestu styrjöldum
sem yfir mannkyn hafa gengið. Þegar þeir Hel-
mut Schmidt og Erich Honecker hittust í Austur-
Berlín fyrir sex árum undirrituðu þeir m.a. sam-
eiginlega yfirlýsingu um að „aldrei mun styrjöld
framar hefjast af þýskri grund". Þetta er ágætt
fyrirheit og nauðsynlegt: pólitískur ágreiningur
er óhjákvæmilegur milli hinna þýsku ríkja eins
og allt er í pottinn búið, og getur verið mjög
harður- en hann þarf ekki að koma í veg fyrir að
þau komi sér saman um eitt og annað sem eflir
frið í álfunni.
ÁB
Sunnudagur 6. september 1987, ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 21