Þjóðviljinn - 21.10.1988, Qupperneq 13

Hann setur þau í vélasamstæðu frá 1950 sem malar tóbakið.
Fáar nautnir hafa verið
lífseigari með þjóðinni en að
taka í nefið, enda segja þeir
sem hafa vanið sig á það að
ekkert jafnist á við það.
Reyndar hefur neftóbakið
verið eitthvað á undanhaldi
en þó mun minna en ætla
mætti. í dag taka íslendingar
um 12 tonn í nefið á ári en
þegar mest var mun heildar-
neyslan hafa verið um 13 tonn
á ári.
Neftóbaksmenn eru íhalds-
samir menn og þó máltækið segi
að þetta sé allt sama tóbakið, þá
er það nú svo að íslenska neftó-
bakið er alveg sér á parti. ís-
lenska neftóbakið er svo sérstakt
að neftóbakskarlar geta vart
hugsað sér önnur korn í nösina en
þau sem framleidd hafa verið hjá
ÁTVR síðan 1948.
Áður var neftóbakið flutt inn
frá Danmörku en svo kom stríðið
og öll viðskipti við fyrrverandi
nýlenduherrann lögðust af. Þá
voru góð ráð dýr og lögðu menn í
Háskólanum hausinn í blautt og
bjuggu til þá neftóbaksblöndu
sem enn þann dag í dag er lageruð
í kjallara ÁTVR í Borgartúni 7.
Það er ekki bara sjálf blandan
sem hefur haldist óbreytt í ára- Slðan er tóbakið klárt I pökkun á dósir hjá Helgu Sigurdardóttur.
Ut um hinn endann á vélasamstæðunni kemur fínn brúnleitur salli.
ar hann saug það upp í nefið,
enda lítt vanur neftóbaksneyslu.
T óbaksverksmiöjjan
Það eru tvær manneskjur sem
sjá um að framleiða neftóbakið
og setja það á umbúðir. Það eru
þau Bjarni Helgason, sem sér um
framleiðsluna og Helga Sigurðar-
dóttir, sem sér um pökkunina.
Hvorugt þeirra tekur í nefið.
Bjarni sagðist fá þetta úr loftinu,
en neftóbaksilmur liggur yfir öllu
í herbergjunum þar sem fram-
herberginu þar sem pökkunin fer
fram að hún fyndi ekki fyrir lykt-
inni.
Tóbakslaufin koma frá Banda-
ríkjunum og þau eru síðan mulin í
vélasamstæðu sem keypt var til
landsins um 1950. Þegar búið er
að mala tóbakið er það blandað
pottösku og vökva. Sú blanda er
svo sett á trétunnur og lageruð í
sjö mánuði í kjallara hússins. Síð-
an er tóbakið sigtað og sett á dós-
ir og þaðan í nefið.
-Sáf
Það jafnast fátt á við íslenska neftóbakið og því erfitt að kunna sér hóf í því.
Myndir Jim Smart
raðir, heldur hafa umbúðirnar
tekið litlum breytingum öðrum
en þeim að plastið hefur leyst af
málminn. Kringlótta tóbaksdósin
er vörumerki neftóbaksins,
reyndar kom nýverið miði frá
landlækni á dósina þar sem varað
er við neftóbaksnotkun vegna
þess að það geti valdið slímhúð-
arbólgum að taka í nefið eða í
vörina.
Neftóbakskarlarnir hrista
hausinn yfir slíkum viðvörunum
og benda heilbrigðisyfirvöldum á
að heimsækja elliheimilin og sjá
hverjir eru ernastir þar, en það
eru þeir sem hafa tekið óslitið í
nefið frá unga aldri.
Nú er verið að gera tilraunir
með nýjar umbúðir fyrir neftó-
bakið. Þær eiga að vera einsog
horn í laginu. Ástæðan fyrir því
að ákveðið var að breyta til er sú
að yfirborð dósanna er svo mikið
að tóbakið þornar fljótt. Ein
vandkvæði eru þó á horninu, en
það er að fá tóbakið ofan í um-
búðirnar. Því hefur Iðntækni-
stofnun verið fengin til þess að
finna lausn á því.
En það eru fleiri tilraunir í
gangi með neftóbakið, þvf verið
_______________,_______________________________ er að reyna neftóbaksblöndur, __________________________________________
Bjami Helgason losar um samþjöppuð tóbakslaufin áður en... að tóbakið hefur verið geymt á trétunnum ísjö mánuðimokar BjamiþvíI
sigti.
12 tonn í nefið
þar sem mismiklu viskýi er leiðslan fer fram. Hann sagði að
blandað út í gamla tóbakið. Eng- lyktin yrði aldrei leiðinleg, það
in niðurstaða hefur fengist af Væri frekar að hann saknaði
þeim tilraunum, en undirritaður hennar þegar hann væri burtu frá
fékk að prófa viskítóbakið og var vinnu í langan tíma. Helga sagði
ekki laust við að svifi á hann þeg- að loftræstingin væri það góð í
Föstudagur 21. október 1988 NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA 13