Þjóðviljinn - 06.01.1989, Side 23

Helgi Björnsson í hlutverki Róberts: Hefur ríka nærveru og það sindrar af honum á hljóðan og sannferðugan hátt. Mynd:
Jim Smart
Viltu verða svanur?
Ríkisútvarp - hljóðvarp
VIÐ ERUM EKKI LENGUR í
GRIMMSÆVINTÝRUM eftir Melc-
hior Schedler.
Þýðandi: Karl Guðmundsson.
Leikstjóri: María Kristjánsdóttir.
Leikendur: Ámi Tryggvason, Arnar
Jónsson, Edda Björgvinsdóttir og
Oddný Árnardóttir.
Upptaka: Hreinn Valdimarsson.
Eru svanir prinsar í álögum?
Eða bara venjulegir menn í
álögum sem enn vilja fá smók
eftir góða máltíð og enn eiga sér
uppáhaldsrétt, kálfaragú? Af því
fór sögum í ofannefndu leikriti
sem var flutt liðinn þriðjudag.
í því fór allt saman, góð og vel-
útfærð hugmynd, afbragðsleikur
og vönduð upptaka. Leiklistar-
deildin hefur nú tilkynnt að
breytingar verði á skipan leikrita
í dagskránni og var þetta leikrit
vikunnar fyrsta vers í þeim langa
söng. Deildin slúttaði reyndar
gamla árinu með mergjaðri út-
gáfu af Eftirlitsmanni Gogols þar
sem hópur leikara fór á kostum
með Erling Gíslason í broddi
fylkingar í hlutverki borgarstjór-
ans. Nú er eiginlega of seint að
hrósa Erlingi, Möggu Helgu,
Baldvin og Gísla Rúnari fyrir Eft-
irlitsmanninn. Hvað þá leikstjór-
anum, Þorsteini Gunnarssyni.
Raunar er líka of seint að hrósa
Arnari og Árna Tryggva fyrir
þennan skemmtilega svanasöng á
þriðjudaginn. En það er ekki of
seint að hvetja menn til að leggja
við hlustirnar þegar útvarpsleik-
rit eru annarsvegar.
Héðan í frá verða leikrit vik-
unnar á þriðjudagskvöldum og
endurtekin á fimmtudagssíðdegi.
Þá mun fyrsta laugardag hvers
mánaðar verða flutt veigamikið
útvarpsleikrit síðdegis og geta
menn strax á morgun sest við
tækin. Útvarpsleikrit hafa lengi
verið stór og dýr póstur í dagskrá
Ríkisútvarps og verða það von-
andi áfram. Leggið við hlustir,
lesendur góðir. Tvö síðustu verk-
in á verkefnaskrá Leiklistardeild-
ar vekja góðar vonir um fram-
haldið.
Styrktarfélagar hátt í þúsund
Cavalleria Rusticana á verkefnaskrá íslensku óperunnar á nýbyrjuðu starfsári
Cavalleria Rusticana eftir
Mascagni og I Pagliacci eftir Le-
oncavallo eru meðal verka sem
íslenska óperan hyggst sýna á
nýju starfsári, í samvinnu við
norsku óperuna í Osló.
Þessar óperur mörkuðu upp-
haf raunsæisstefnu í ítölskum óp-
erubókmenntum og hafa notið
mikillar hylli um allan heim síðan
þær voru sýndar fyrst skömmu
fyrir síðustu aldamót. Þær hafa
báðar verið sýndar áður hér á
landi.
íslenska óperan sýndi þrjú
verk á síðasta starfsári; Don Gio-
vanni eftir Mozart, Litla sótarann
eftir Britten og Ævintýri Hoff-
manns eftir Offenbach í sam-
vinnu við Þjóðleikhúsið. í góðu
samræmi við umsvifin á árinu
fjölgaði styrktarfélögum veru-
lega og eru þeir nú um 850 talsins.
Formaður stjórnar óperunnar
er nú Guðmundur Eiríksson,
þjóðréttarfræðingur, og tók hann
við embættinu af Garðari Cortes
sem hafði gegnt því frá upphafi.
Þorvaldur Gylfason, prófessor,
er formaður stjórnar styrktarfé-
lags óperunnar. Stjómir þessar
tvær skipta þannig með sér verk-
um að stjórn íslensku óperunnar
annast rekstur fyrirtækisins, en að renna stoðum undir rekstur
stjórn styrktarfélagsins er ætlað óperunnar til frambúðar. HS
íslenska óperan færir upp Trúðana (I Pagiiacci) á þessu starfsári. Myndin er frá
því snöggtum fyrrá öldinni og erafEnrico Caruso, ástsælasta tenórallra tíma, I
aðalhlutverkinu, en óperan fjallar um miðaldra trúð sem kemst á snoðir um
ótrygglyndi ungrar eiginkonu sinnar og myrðir hana í afbrýðisæði.
Ólafur Haukur
Símonarson
Þróun
sérfræöi-
þekkingarinnar
Af þeim fræðigreinum sem
orðið hafa til á síðustu áratugum,
er „sérfræðiþekkingarfræðin"
eftilvill merkilegust. Sérfræði-
þekkingarfræðin er skilgetið af-
kvæmi hinnar látlausu þróunar á
öllum sviðum í átt til aukinnar
verkaskiptingar.
Framtíðaratferlisþróunar-
fræðingar þeir sem hafa atvinnu
af því að hugsa fyrir okkur öll,
segja „að allt stefni í átt til sí-
aukinnar sérhæfingar", og margt
ber því vitni að þjóðin sé í óða
önn að búa sig undir hina óhjá-
kvæmilegu framtíð í sérhæfingar-
samfélagi. Jafnvel málgagn á
borð við Þjóðviljann, sem hingað
til hefur lifað í sælli trú á brjóst-
vit, skáldlega hagfræði og fjöl-
fræðinga, siglir nú hraðbyri innf
nýjan tíma undir merkjum sér-
fræðiþekkingar og sérhæfingar.
Blaðið hefur tilaðmynda af mik-
illi fyrirhyggju ráðið sérstakan
draumfræðing tilað sinna draum-
lífi alþýðustéttanna og birtir
reglulega túlkanir þessa sérfræð-
ings á draumum einstaklinga,
hópa, stéttarfélaga og landssam-
taka. Þá hefur Þjóðviljinn einnig
riðið á vaðið með sérmenntaðan
kynlífsfræðing, þann fyrsta hér á
landi, og sýnir það að ennþá er að
finna á blaðstjórninni leifar af
marxískum skilningi á
gagnvirkum tengslum yfir- og
undirbyggingar. Nú geta forystu-
menn launþegasamtakanna
leitað til blaðsins með vandamál
sín hvort sem um er að ræða kyn-
lega fælni við hinn almenna fé-
lagsmann, andlegt eða líkamlegt
getuleysi, eða jafnvel bara óeðli-
legt hvatalíf. Það er einnig áber-
andi að skáldlega hagfræðin sem
blaðið stundaði lengst af og hafði
að grunnkennisetningu „að það
væru til nógir peningar“, hefur
vikið fyrir annarri tegund af hag-
fræði, þeirri sem grunduð er á
talnabunum Þjóðhagsstofnunar
og leiðir yfirleitt til gagnstæðrar
niðurstöðu: „Það eru ekki til
neinir peningar".
Nú er það bara gleðilegt þegar
dálítið mosavaxið dagblað kastar
ellibelgnum, finnur taktinn með
nýjungum tímans, skynjar að
dagblað er ekki lengur bara dag-
blað, heldur „fjölmiðill“ á sama
hátt og læknir er ekki lengur
„bara læknir“, heldur sérfræðing-
ur sem vinnur fullt starf á fjórum
stöðum og fær þarafleiðandi að
sjálfsögðu fjórfalt kaup. Fjöl-
miðlar tefla nú fram sérfræðing-
um á flestum sviðum, dagskra
hljóðvarps og sjónvarps er vand-
lega hólfuð niður þannig að hinir
ýmsu sérfræðingar á sviði popp-
rokks, þungamálms- og brota-
járnsrokks, dægurmáladellu-
fræða, líkamsræktarráðgjafar-
fræða, matarlistargerðar- og of-
átsfræða, fjármálastjómunar-
fræða og sorgaratferlisfræða,
troði ekki hverjir öðrum um tær
eða villist inná svið hver annars.
Sérhæfingin á ljósvakanaum er
það langt komin að stofnaðar
hafa verið sérstakar útvarps-
stöðvar tilað leika músík fyrir
heyrnarlausa og tóndaufa, og
nýjar sjónvarpsstöðvar hafa
tekið til starfa sem sjá bíófíklum
og öðrum fíflum fyrir óendanlegu
magni af sjónhnasli.
Undirritaður hefur lesið gagn-
merka skýrslu Framtíðarferlis-
þróunarnefndar og komíst að
þeirri niðurstöðu að mikilvægt sé
að rithöfundar þjóðarinnar að-
lagi sig breyttum tíðaranda og
taki upp starfsheitið „skáldsagna-
gerðar- og leikritunar-
sérfræðingur". Alþingismenn
munu að öllum líkindum innan
tíðar bera starfsheitið „alþingis-
setu- og lagasetningarsérfræð-
ingar“, og þykir mér það furðu
hógvært með tilliti til starfsheita
einsog „loftferðaeftirlitssér-
fræðingur“, tásnyrtisérfræðing-
ur“, „umferðarmálasérfræðing-
ur“, „heilbrigðismálasérfræðing-
ur“ eða „rithandarsýnishornasér-
fræðingur", svo tekin séu dæmi af
síðum dagblaða. Forstjórar
skuldugustu fyrirtækja landsins
munu innan skamms taka upp
starfsheitið „tapreksturssérfræð-
ingur“, oddvitar bænda hafa án
efa augastað á „landeyðingarsér-
fræðingur“. Er ekki að efa að
þegar frammí sækir mun útflutn-
ingur sérfræðiþekkingar þessara
hópa verða þjóðinni drjúg tekju-
Und, enda margsannað að á svið-
um tapreksturs, offjárfestinga og
landeyðingar skörum við framúr
og höfum aflað okkur dýrk-
eyptrar reynslu sem öðrum þjóð-
um mun leika forvitni á að kynn-
ast.
Föstudagur 6. janúar 1989 NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA 23